Soạn bài ngữ văn lớp 11 vào phủ chúa trịnh năm 2024

Trong nội dung bài học hôm nay, chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn Soạn bài Bước vào triều đình của Chúa Trịnh để cùng khám phá về cuộc sống sang trọng trong triều đình cũng như thái độ của tác giả khi bị triệu hồi.

Chương trình chi tiết bài viết: 1. Bài số 1 2. Bài số 2

Soạn bài Bước vào triều đình của Chúa Trịnh, phiên bản ngắn 1

  1. KIẾN THỨC CƠ BẢN

HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI

Câu 1:

* Quang cảnh trong phủ chúa được miêu tả : từ ngoài vào trong

  • Qua mấy lần cửa đâu đâu cũng là cây cối um tùm, chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm, gió đưa thoang thoảng mùi hương.
  • Đi được vài trăm bước, qua mấy lần cửa mới đến cái điếm “Hậu mã quân túc trực”. Trong điếm cột và bao lơn lượn vòng, kiểu cách thật là xinh đẹp.
  • Qua dãy hành lang phía tây, đến một cái nhà lớn cao và rộng. Tất cả đồ dùng trong phòng đều được sơn son thiếp vàng. Trước sập và hai bên, bày bàn ghế, những đồ đặc nhân gian chưa từng thấy.

* Cung cách sinh hoạt trong phủ chúa:

  • Có rất nhiều người phục dịch trong phủ Chúa, trong “phòng trà” có đến bảy, tám người phục dịch.
  • Thấy quan Chánh đường đến, tất cả đều đứng dậy. Quan Chánh đường ngồi ghế trên, ở dưới mọi người ngồi theo thứ tự.
  • Trong bữa cơm: mâm vàng, chén bạc, đồ ăn toàn là của ngon vật lạ,...
  • Tất cả đều được làm theo lệnh thông qua quan Chánh đường

⇒ Khung cảnh hết sức trang nghiêm thể hiện uy quyền của phủ Chúa

* Cách nhìn và thái độ của tác giả đối với đời sống nơi phủ chúa:

  • Thông qua những lời nhận xét trong tác phẩm tác giả Lê Hữu Trác đã ngầm thái độ của chính ông về sự xa hoa, phù phiếm ở phủ Chúa.
  • Lê Hữu Trác không đồng tình với cách sống nơi phủ Chúa. Đó là cách sống hưởng lạc xa xỉ, đầy tiện nghi nhưng đổi lại đó cũng chính là cuộc sống thiếu sinh khí, mất tự do.

Câu 2:

Đoạn trích có nhiều chi tiết nghệ thuật rất "đắt", thể hiện nổi bật nội dung hiện thực của tác phẩm:

Tuy không được gặp trực tiếp Thánh thượng, nhưng qua một cái màn che quan Chánh đường truyền lệnh cho Lê Hữu Trác lạy bốn lạy - Thế tử cười: ông này lạy khéo ! Chi tiết tác giả đi vào nơi ở của thế tử để xem mạch: “Ở trong tối om, không có cửa ngõ gì cả. Đi qua độ năm, sáu lần trướng gấm như vậy …”. ⟹ Lời văn của tác giả miêu tả cuộc sống xa hoa của phủ chúa Trịnh rất tự nhiên, không hề có chút phóng đại, cường điệu nào.

Câu 3:

Qua cách chẩn đoán và chữa bệnh của Lê Hữu Trác cùng những diễn biến khi kê đơn đã cho ta thấy những phẩm chất của một người thầy thuốc giỏi: - Là thầy thuốc có lương tâm, đức độ. - Là người thầy thuốc già dặn kinh nghiệm và có bản lĩnh, có chính kiến. - Ông coi thường danh lợi, yêu thích cuộc sống giản dị, tự do, thanh cao...

Câu 4:

Thành công của đoạn trích phải kể đến bút pháp kí sự vô cùng đặc sắc của Lê Hữu Trác. - Là sự xen kẽ rất tự nhiên của lời kể và lời bình. - Kết hợp giữa tả cảnh và thể hiện tâm tư chân thực, sinh động. - Những câu văn mang ý nghĩa sâu sắc ẩn chứa sắc thái mỉa mai của người viết đối với sự xa hoa quá mức của phủ chúa.

SOẠN BÀI VÀO PHỦ CHÚA TRỊNH, NGẮN 2

  1. KIẾN THỨC CƠ BẢN
  1. Tác giả

1. Tiểu sử - Lê Hữu Trác (17207–1791), còn có tên là Lê Hữu Huân, hiệu là Hải Thượng Lãn Ông, là thầy thuốc nổi tiếng và là nhà văn Việt Nam cuối thế kỉ XVIII. - Ông người làng Liêu Xá, huyện Đường Hào, phủ Thượng Hồng, trấn Hải Dương (nay thuộc huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên). - Không chỉ là một danh y, Lê Hữu Trác còn là một thầy giáo y học. Ông viết sách và mở trường truyền bá nghề thuốc cho các thế hệ lớp sau.

2. Sự nghiệp - Sự nghiệp của Lê Hữu Trác được tập hợp trong bộ Y tông tâm lĩnh (Những lĩnh hội tâm huyết trong ngành y), gồm 66 quyển, biên soạn trong ngót bốn mươi năm, và được in toàn bộ vào năm 1866.. - Đây là một công trình kế thừa có phê phán và sáng tạo các trước tác y học của nhiều thế hệ, một công trình được xem là bộ “bách khoa toàn thư y học của thế kỉ XVIII.

II. Tác phẩm "Thượng kinh kí sự

1. Hoàn cảnh ra đời

- Tác phẩm được viết năm 1782, nhân chuyến đi từ Hương Sơn ra Thăng Long chữa bệnh cho cha con chúa Trịnh Sâm, tác phẩm kết thúc với việc Lê Hữu Trác được trở lại quê nhà. - Thượng kinh kí sự được khắc in vào năm 1885, được xếp ở cuối bộ Y tông tâm lĩnh như là một quyển phụ lục.

2. Đặc điểm thể loại – Là tập kí sự viết bằng chữ Hán. - Kí sự là một thể loại kí ghi chép một câu chuyện, một sự việc có thật và tương đối hoàn chỉnh. - Kí viết về hiện tại, viết về những điều mắt thấy tai nghe. Không gian và thời gian nghệ thuật của kí bao giờ cũng cụ thể, gắn với những sự kiện và con người đang được đề cập tới. - Kí sự chỉ thực sự ra đời khi người cầm bút trực diện trình bày đối tượng được phản ánh bằng cảm quan của chính mình. - Thượng tinh kí sự là tác phẩm kí đặc sắc, là đỉnh cao của kí trung đại Việt Nam và đánh dấu bước phát triển mới trong văn xuôi tự sự trung đại Việt Nam.

3. Những giá trị nội dung, nghệ thuật

  1. Những nội dung chính - Là bức tranh sắc nét về đời sống xã hội kinh đô, đặc biệt là đời sống phố Chúa dưới thời Lê - Trịnh. Bằng việc xây dựng những bức kí hoạ dưới dạng phác lược, tác phẩm cho thấy cái nhìn chân xác, đầy màu sắc trữ tình hay hài hước trang nghiêm hay dí dỏm. - Xây dựng nhiều mẫu người khác biệt, tác phẩm đã thấp thoáng hiện lên những điển hình của giai cấp thống trị với bản chất ích kỉ và bạc nhược. – Là bức chân dung tự hoạ, nó cho ta tiếp xúc với con người Lê Hữu Trác, một con người trung thực, luôn xa lánh xã hội quan trỚC, thờ ơ với danh lợi, khinh ghét những kẻ ăn trên ngồi trốc, nhưng đồng thời cũng rất chân thành trong tình cảm, với bạn bè, với những kỉ niệm tuổi trẻ.
  1. Quang cảnh của phủ Chúa - Cảnh bên ngoài: + Khi vào phủ phải qua nhiều lần cửa, với “những hành lang quanh co nối nhau liên tiếp”. + Ở mỗi cửa đều có người giữ cửa trình báo tên người muốn vào phủ và có vệ sĩ canh gác. Trong khuôn viên phủ chúa có điếm Hậu mã quân túc trực, người giữ của truyền báo rộn ràng, người có việc quan qua lại như mắc cửi..
  1. Cảnh sinh hoạt trong phủ Chúa - Cung cách sinh hoạt trong phủ chúa vừa trực tiếp, vừa gián tiếp được thể hiện qua sự quan sát và ghi chép tinh tế của tác giả. + Chúa Trịnh luôn luôn có phi tần chầu chực xung quanh. Tác giả không thấy được một chúa mà chỉ làm theo mệnh lệnh chúa do quan Chánh đường truyền đạt lại, xem bệnh xong cũng không được phép trao đổi với chúa mà chỉ được viết tờ khải để quan Chánh đường dâng lên chúa. Nội cung trang nghiêm đến nỗi tác giả phải nín thở đúng chờ ở xa, khum num đến trước sập xem mach. + Thế tử mắc bệnh có đến bảy, tám thầy thuốc phục dịch và lúc nào cũng có mấy người hầu đứng hai bên. Thế tử chỉ mới năm, sáu tuổi nhưng khi vào xem bệnh, tác giả phải quỳ lại bốn lạy, xem mạch xong phải lạy bốn lạy trước khi lui ra. Muốn xem thân hình của thế tử phải có một viên quan nội thần đến xin phép được cởi áo cho thể tử,

- Đoạn trích đã thể hiện sự quan sát, ghi lại, thể hiện tinh tế, sắc sảo của tác giả, những chi tiết dù nhỏ nhưng rất gây ấn tượng như việc thế tử, một đứa bé, ngồi chễm chệ trên sập vàng cho thầy thuốc, một ông già quỳ lạy, rồi cười ban một lời khen "Ông này lạy khéo”.. - Phòng ở của thế tử được miêu tả rất tỉ mỉ khiến người đọc cũng cảm thấy ngột ngạt. Không cần giải thích cũng thấy được nguyên nhân căn bệnh của Trịnh Cán. Tác giả chú ý cả đến chi tiết bên trong cái màn, nơi Thánh thượng đang ngự, có mấy công nhân đang xúm xít. Đèn sáp chiếu sáng, làm nổi màu mặt phấn và màu áo đỏ. Xung quanh lấp lánh, hương hoa ngào ngạt. - Việc ăn chơi, hưởng lạc của nhà chúa tự nó phơi bày ra trước mắt người đọc mà không cần thêm một lời bình luận nào. - Bài thơ của tác giả chứng minh rõ thêm sự quyền uy và giàu sang của phủ chúa: “Lính nghìn cửa vác đồng nghiêm nhặt / Cả trời Nam sang nhất là đây. Bài thơ trong Thượng kinh kí sự là một nét đặc sắc riêng của Lê Hữu Trác. Chúng khác với các bài thơ trong truyện truyền kì là góp phần trực tiếp thể hiện cảm xúc của tác giả.

  1. TẢ LỜI TỰ DO.

Anh (chị) hãy chia sẻ ý kiến, tâm tư và cảm xúc của tác giả khi bước vào lãnh địa của Chúa Trịnh? Bức tranh về nghệ sĩ y tưởng gì đến với anh (chị)?

  1. - Đối diện với những hình ảnh trong phủ Chúa Trịnh, Lê Hữu Trác không trực tiếp tiết lộ tâm trạng, nhưng qua bút lực tinh tế, có thể phát hiện sự đánh giá của người viết. . + Quan sát những cảnh sắc giàu có lộng lẫy trong phủ chúa, tác giả nhận xét “Bước chân đến đây mới hiểu về sự giàu có của vị chúa tể thực sự khác biệt với người thường”. Trong bài thơ, ông viết “Cả trời Nam tươi sáng ở đây”. + Khi thưởng thức bữa ăn, tác giả ghi nhận “đĩa vàng, chén bạc, đồ ăn lạ miệng, tôi lúc đó mới biết hương vị của ngôi nhà quyền lực”. + Hành lang dẫn vào lãnh cung của thế tử được đánh giá là “ở bên trong tối tăm, không thấy lối vào nào cả”. Khung cảnh nội cung cũng được mô tả chi tiết như một sự củng cố cho nhận định của tác giả. + Bàn về tình trạng sức khỏe của thế tử, tác giả nói “vì thế tử sống trong bóng tối của rèm cửa cung, ăn quá đậm, mặc quá ấm, khiến cho sức khỏe suy giảm. - Qua một số chi tiết trên, có thể nhận thấy rằng, mặc dù khen ngợi vẻ đẹp, bước vào lãnh địa của phủ chúa, nhưng tác giả tỏ ra ngần ngại trước những quyến rũ về vật chất này, và không đồng lòng với cuộc sống xa hoa phô trương ẩn sau bức tường cung điện.

- Tâm trạng của Lê Hữu Trác trong quá trình điều trị thế tử Trinh C diễn ra phức tạp, + Lê Hữu Trác hiểu rõ căn bệnh của thế tử, đưa ra những đánh giá sâu sắc hơn: thuyết phục và có phương pháp điều trị chính xác, nhưng lại lo lắng về việc không có kết quả ngay lập tức sẽ bị mất uy tín, bị ràng buộc bởi danh vọng. Để tránh những lo lắng này, bác sĩ lương y quyết định hành động cẩn trọng, đưa ra thuốc mà không kèm theo cam kết. + Ngay sau đó, Lê Hữu Trác lại phải đối mặt với suy nghĩ, nếu thực hiện như vậy, ông sẽ phản bội y đức, đi ngược lại lòng tin của cha ông, một bác sĩ chân chính. Cuối cùng, lòng trung thực và phẩm chất đạo đức của người thầy thuốc chiến thắng. Lê Hữu Trác từ chối những lối suy nghĩ cá nhân để hoàn thành trách nhiệm của mình. - Mặc dù quan Chánh đường phản đối, hầu hết các bác sĩ ở lâu đài chúa tỏ ra không đồng lòng, nhưng Lê Hữu Trác vẫn mạnh mẽ đề xuất phương pháp điều trị riêng và kiên quyết bảo vệ quan điểm của mình. Điều này thể hiện sự kiên cường và tài năng y học của ông.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc và tăng trải nghiệm khách hàng. Mọi ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ tổng đài chăm sóc: 1900 2083 hoặc email: [email protected]