Nội dung của bài hát Lí dĩa bánh bò

I- Mục tiêu:   • HS hát đúng giai điệu và lời ca bài hát Lí dĩa bánh bò. • HS biết trình bày bài hát qua một vài cách hát tập thể như hát hoà giọng, hát lĩnh xướng.  

II- Giáo viên chuẩn bị

  • Nhạc cụ quen dùng. • Đàn và hát thuần thục bài Lí dĩa bánh bò.  

III- Tiến trình dạy học

HĐ của GV Nội dung HĐ của HS
GV ghi lên bảng 1. Học hát
LÍ DĨA BÁNH BÒ
 
HS ghi bài
 
GV thuyết trình 1. Giới thiệu bài hát: Bài Lí dĩa bánh bò được hình thành từ hai câu thơ: Hai tay bưng dĩa bánh bò Giấu cha, giấu mẹ cho trò đi thi. Lời bài hát gợi lên hình ảnh cô gái tốt bụng, thương anh học trò nghèo ở trọ, nên giấu cha mẹ, mang đĩa bánh tới cho anh. Chắc hẳn đây là lần đầu làm việc này, nên cô còn lúng túng chân bước ngập ngừng. Nhưng với tình thương chân thật, cô gái đang vượt lên sự rụt rè để thực hiện mong muốn của mình.
 
HS theo dõi
GV thực hiện 2. Nghe băng hát mẫu hoặc GV tự trình bày. HS nghe và cảm nhận
GV hướng dẫn 3. Tập hát Tập hát
GV đàn và hát Vì bài hát ngắn, dễ thuộc và dễ học, tiến hành theo cách dạy sau: GV đệm đàn và trình bày bài 4 lần, căn dặn HS: lần thứ nhất các em chỉ lắng nghe, lần thứ hai hát nhẩm theo, lần thứ ba hát hoà cùng GV, lần cuối chỉ còn HS hát.
 
Nghe hát nhẩm rồi hát hoà theo
GV hướng dẫn sửa chỗ chưa đạt GV nghe và phát hiện chỗ sai, hướng dẫn các em sửa lại, đặc biệt là những chỗ có chấm dôi và hát luyến bốn nốt nhạc Hs tập hát cho đúng nhạc
GV đệm đàn GV đệm đàn cho học sinh hát lại 02 lần HS trình bày
GV thực hiện GV chỉ định 1-2 HS hát lại hai bài này HS thực hiện
GV yêu cầu 4. Trình bày bài hát ở mức độ hoàn chỉnh: Dịch giọng = -5 (Thực tế là hát giọng Son trưởng), tốc độ = 112. Hát cả bài hai lần. HS trình bày
Học sinh thực hiện
GV yêu cầu 5. Củng cố bài:
HS tự chọn nhóm hai em, luyện tập và lên trình bày bài  hát.
Học sinh thảo luận và trình bày

Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************A. ĐẶT VẤN ĐỀI. LỜI NGỎ: Làng quê Việt Nam ở đâu cũng vậy, ẩn chứa trong đó bao điều gần gũi, thânthương, mỗi một miền quê đều có những câu hò, điệu hát rất chung mà lại rất riêng,mang âm hưởng của từng vùng, miền. Những bài dân ca, điệu lí, câu hò… do ông cha tasáng tạo nên từ trong cuộc sống muôn màu, muôn vẻ, còn lưu truyền đến ngàynay.Nhưng tất cả đều hoà vào câu thơ giọng hát của những làn điệu dân ca mộc mạc trữtình.Âm hưởng dân ca đã thắm đượm trong mỗi con người, từ khi mới chào đời cấtlên tiếng khóc, được nghe những khúc ru: “À…ơi…ví dầu…” Mà từ đó được lớn lêntrong vòng tay yêu thương và giọng hát dịu ngọt của mẹ. Thế nhưng khi lớn lên thì mỗingười lại chọn cho mình một sở thích âm nhạc riêng theo xu hướng hiện đại hoặc cổđiển…Đa số các bạn trẻ hiện nay đều thích các loại nhạc vui, nhanh, rộn ràng, pha chútpop, rock,… Bên cạnh đó còn có rất nhiều lý do khách quan đã ảnh hưởng đến các em.Các em không còn yêu thích những bài hát đồng dao mà thay vào đó là những bài hátdo người lớn đặt cho các em. Chính vì thế dân ca dần dần ít được các em biết đến.Người ta nói dân ca là “mỏ quặng” vô cùng quý giá để các nhạc sĩ khai thác vàsáng tạo nên những tác phẩm âm nhạc giàu tính dân tộc.Vậy mà đối với học sinh khi các em trình bày một làn điệu dân ca nào đó thì cácem hát một cách như bị ép buộc, các em hát rất hời hợt , không cảm thụ được nhữnggiai điệu mượt mà và đầy ý nghĩa giáo dục trong mỗi bài hát dân ca. Ngay từ khi các em mới vào đầu cấp II tôi đã đưa ra bảng thống kê về thị hiếu âmnhạc của các em và kết quả như sau: BẢNG ĐIỀU TRA VỀ THỊ HIẾU NHẠC DÂN CATỔNG SỐ Khả năng cảm thụ âm nhạc Khả năng biểu diễn*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 1Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************HỌCSINH Cao độ Trường độ Hát Minh hoạKHỐI 8Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ %Sốlượng Tỉ lệ %185 89 48.1% 123 66.5% 96 51.9% 71 38.4%Từ kết quả trên cho thấy, với vai trò là một giáo viên âm nhạc, tôi muốn đưa raphương pháp để hướng các em yêu thích tìm đến “ niềm cảm hứng âm nhạc”, âm hưởnglàn điệu dân ca qua bài hát “ Lí dĩa bánh bò ” ( Dân ca Nam Bộ ) và cũng nhằm nângcao về thị hiếu âm nhạc của các em. “Lí dĩa bánh bò” là bài hát được hình thành từ câu thơ lục bát: “ Hai tay bưng dĩa bánh bò Giấu cha, giấu mẹ, cho trò đi thi”Câu thơ lục bát trên được nhân dân ta sáng tạo thành bài hát “Lí dĩa bánh bò”. Vớigiai điệu vui tươi và lới ca hóm hỉnh, bài hát được lưu truyền rộng rãi đến ngày nay.Lời hát gợi lên hình ảnh cô gái tốt bụng, thăm anh học trò nghèo ở trọ, giấu cha,giấu mẹ mang dĩa bánh bò đến cho anh. Chắc hẳn đây là lần đầu tiên làm việc này nêncô lúng túng bước ngập ngừng. Khi lồng ghép các hình thức mới theo phương pháp mới của Bộ giáo dục phốihợp một cách hài hoà với phương pháp truyền thống thì sẽ tạo nên hiệu quả đáng kể đólà: 1. Nói đối kết hợp: Hát + gõ phách + song loan + lục lạc + mõ theo nhịp và theotiết tấu.2. Cho học sinh chơi trò chơi “ Chiếc đĩa kỳ diệu” ( gồm các bài hát dân ca bamiền Bắc – Trung – Nam ).3. Đặt lời mới 4. Cho biểu diễn văn nghệ ( Tranh tài biểu diễn giữa bốn nhóm ).*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 2Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************Các phương pháp mới này sẽ giúp cho các em thoải mái, hào hứng trong tiết học,giúp cho các em có tính sáng tạo và rèn luyện các kỹ năng thính giác, tư duy. Giáo dụccác em hướng về quê hương và các làn điệu dân ca của Việt Nam. Tạo cho các em sựluyện tập thường xuyên về cao độ, trường độ, nhịp, phách, tiết tấu…Hướng các em say mê cảm thụ hát các bài hát dân ca một cách nhập tâm, có hồn ,có như vậy thì các em mới hiểu và thể hiện được các “ thần” của bài hát: “ Lí dĩa bánhbò ” nói riêng và bài hát mang âm hưởng dân ca Việt Nam nói chung và sẽ tái hiệnđược bức tranh thiên nhiên với nếp sống sinh hoạt văn hoá của người xưa qua phần biểudiễn hát múa kết hợp với trang phục và các động tác múa minh họa ( Mô phỏng bài hát“Lí dĩa bánh bò”.Từ suy nghĩ và ý tưởng trên tôi sẽ tin chắc rằng phương pháp mà tôi đưa ra sẽ đápứng thật chính xác những yêu cầu về khoa học bộ môn, mục tiêu giáo dục. Sau khi sửdụng các phương pháp này các em sẽ yêu thích các làn điệu dân ca và nhất là yêu thíchbài hát Lí dĩa bánh bò.II . THỰC TRẠNG HIỆN TẠI MÔN ÂM NHẠC: ( Trường PTTH Tân Bình ) 1. Thuận lợi: Được sự quan tâm hỗ trợ tận tình của Sở giáo dục và Đào tạo, Ban giám hiệu nhàtrường đã tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất cũng như các đồ dùng dạy học, máy hátbăng đĩa, đàn…Tập thể tổ luôn quan tâm sâu sắc, thường xuyên tổ chức các buổi thao giảng, dựgiờ góp ý nhằm củng cố và nâng cao phương pháp và kinh nghiệm giảng dạy cho giáoviên.Được tham gia lớp bồi dưỡng cải cách thay sách giáo khoa theo phương phápmới môn âm nhạc, cho nên giáo viên có nhiều cơ hội mở mang ý tưởng cho từng bàidạy tốt hơn. Là một giáo viên đã dạy môn âm nhạc nhiều năm tôi đã đúc kết cho mìnhmột số kinh nghiệm và sưu tầm được nhiều đồ dùng dạy học cần thiết như: Tranh ảnh,thanh phách, song loan, mõ, bộ mẫu nhạc cụ dân tộc, ( đàn tranh, sáo, đàn nhị, đàn*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 3Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************bầu…), các loại băng đĩa và một số trang phục dân tộc của nhiều vùng, miền khác nhautrên đất nước…Nhờ được trang bị đầy đủ kiến thức, đào tạo đúng nghiệp vụ từ trường Cao đẳngSư phạm Bình Dương đồng thời luôn được bồi dưỡng kiến thức kịp thời khi có nhữngthay đổi về cải cách giáo dục trong phương pháp giảng dạy. Có điều kiện nghiên cứunhững tài liệu và được cập nhật thông tin có liên quan đến bộ môn âm nhạc một cáchnhanh nhất.Đối với học sinh các em rất vui và thích thú khi nghe tiếp xúc vối bộ môn âmnhạc. 2. Khó khăn: Do đặc thù địa phương: Trường THPT Tân Bình nằm trong vùng nông thôn xãTân Bình học sinh đa số sống trên địa bàn nên các em chưa đủ điều kiện để tiếp xúc,sinh hoạt tại các câu lạc bộ văn nghệ, nhà văn hoá thiếu nhi, các buổi sinh hoạt cộngđồng… Chính vì vậy các em thường nhút nhát, sợ sệt khi đứng trước mọi người, khôngtự nhiên khi trình bày một ca khúc, một bài múa… Do trường chỉ có một giáo viên âm nhạc nên việc nhận xét đánh giá những ưukhuyết điểm trong các tiết dạy còn hạn chế, khó có thể tự rút kinh nghiệm để tự sửachữa và không có điều kiện để trao đổi, học hỏi kinh nghiệm, chuyên môn lẫn nhau. Đa số các em là học sinh ở vùng nông thôn thường xuyên phụ giúp cha mẹ nhữngcông việc nhà nên việc học các em còn sa xúc. Việc đổi mới sách giáo khoa và phương pháp mới nhằm tạo cho các em hứng thúvà thoải mái nhưng bên cạnh đó một số em còn bỡ ngỡ, chậm chạp khi tiếp nhậnphương pháp dạy học mới.Về mặt tâm lý: Các em ở độ tuổi đang phát triển ( từ 12 – 15 ) về giới tính chonên các em thường ngại ngùng, không tự tin khi hát múa hoặc thực hiện một vài độngtác đơn giản múa trước lớp. Mặc dù đã được trang bị rất nhiều về cơ sở vật chất nhưngtrong quá trình dạy giáo viên gặp không ít những khó khăn.*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 4Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) ********************************************************************************** Do trường không có phòng chức năng cho bộ môn nên khi giáo viên muốn chocác em xem băng đĩa hình thì phải di chuyển sang phòng nghe nhìn, làm như vậy rất tốnkém thời gian, gây ảnh hưởng tới giờ lên lớp, cháy giáo án… Các em học sinh rất thíchnghe nhạc nhưng các em chưa biết chọn thị hiếu riêng cho mình mà chỉ theo xu hướngthời đại, thấy gì thích đó. Chính vì vậy mà dòng nhạc dân ca ít được các em quan tâm và thưởng thức. III . ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Học sinh khối 8 trường PTTH Tân Bình có 5 lớp tổng số học sinh là: 185 em cụ thểnhư sau: Lớp 8A1: sĩ số: 36 học sinh Lớp 8A2: Sĩ số: 36 học sinh Lớp 8A3 : sĩ số : 37 học sinh Lớp 8A4: Sĩ số: 39 học sinh Lớp 8A5: sĩ số: 37 học sinhB.NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Trong nội dung nghiên cứu đề tài này, chủ yếu là tôi đưa ra các phương pháp mớimang tính mới lạ hấp dẫn vào bài học. kết hợp hài hoà cùng với các phương pháp dạyvà học truyền thống. Giáo viên sẽ dạy bài hát Lí dĩa bánh bò theo trình tự như sau:( trong ba tiết ) 1. Dạy hát 2. Lĩnh xướng3. Hát bè 4. Hát + nói đối 5. Hát + gõ phách + song loan + lục lạc + mõ 6. Tập múa vài động tác *******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 5Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************7. Cho học sinh biểu diễn ( thi thố giữa các nhóm ) 8. Hướng dẫn đặt lời mới 9. Chơi trò chơi: “ Chiếc đĩa kỳ diệu” Giáo viên cần kết hợp nhuần nhuyễn các phương pháp trên thì bài dạy sẽ đạt kếtquả cao nhất. Trong nội dung này tôi sẽ chia thành hai phần chính: Phần I. Dạy hát ( trong phần này sẽ sử dụng lối chơi chữ và hát đối ) Phần II . Ôn bài hát ( Phần này sẽ hướng dẫn, dàn dựng nâng cao các phươngpháp mới và các hình thức nghệ thuật sáng tạo mới lạ ).I. DẠY BÀI HÁT: Học sinh sẽ được tiếp cận học bài hát: Lí dĩa bánh bò đúng theo yêu cầu khidạy một bài hát như: 1. Giới thiệu bài hát 2. Hát mẫu 3. Đọc lời ca 4. Giải thích ý nghĩa Tiếng Việt 5. Chia câu và chỉ chỗ lấy hơi 6. Dạy hát ( theo đúng yêu cầu về kỹ thuật hát như: cao độ, trường độ, tínhchất âm nhạc ( vừa phải, nhanh, chậm…) nhịp 2/4, các dấu luyến, nối , dấuhoá, dấu hoa mĩ ).Trong phần này giáo viên sẽ sử dụng các “ thủ thuật” của phương pháp tích cựcsau khi đã dạy xong bài hát, tạo không khí lớp thêm phần sinh động và bài hát sẽ sốngđộng, gây sự chú ý của học sinh.*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 6Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************• Học sinh kết hợp giữa bài hát và nói đối (ở đây sử dụng thanh phách, song loan,mõ ) • Học sinh biểu diễn các động tác theo lời ca của bài hát • Học sinh chơi trò chơi ” Đố nốt” • Học sinh tự đặt lời bài hát mới cho bài dân ca Lí dĩa bánh bò ( theo sự hướngdẫn của giáo viên ) II. ÔN TẬP BÀI HÁT Dàn dựng nâng cao, thể hiện bài hát theo phong cách nghệ thuật, trong phần nàygiáo viên sẽ sử dụng và phát huy tối đa các hình thức:• Hát lĩnh xướng • Hát bè hoà âm • Học sinh trình bày phần đặt lời mới • Biểu diễn thi tài giữa các nhóm ( thể hiện các động tác mô phỏng )• Học sinh chơi trò chơi “ Chiếc đĩa kỳ diệu” ( trong đĩa là các bàidân ca của các miền Bắc – Trung – Nam ). Cho học sinh nghe vànhận biết Đây là một chuỗi logic khoa học để các em hướng về làn điệu dân ca Việt Nam Lưu ý: Nội dung nghiên cứu này đươc phân đều và xuyên suốt từ phần I sangphần II. Giáo viên cần lưu ý tận dụng thời gian vì phương pháp tích cực được cụ thểhoá trong từng bước lên lớp.III. YÊU CẦU CỦA GIÁO VIÊN *******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 7Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************1) Nghiên cứu tham khảo các tài liệu như: Băng đĩa, sách giáo khoa âm nhạc, sáchhướng dẫn giáo viên… Sử, địa các sách về phong tục tập quán của các miền.2) Nét văn hoá của từng địa phương từng vùng nhất là vùng Đồng bằng Nam bộ,các sách giới thiệu về điệu dân ca Nam bộ, các loại đĩa hình đĩa tiếng giới thiệu về cácphong tục tập quán của người dân đồng bào Nam bộ, đĩa tiếng các bài hát về dân ca bamiền. 3) Chuẩn bị các đồ dùng dạy học đầy đủ sử dụng và phối hợp hài hoà giữa đàn +thanh phách + song loan + mõ…máy nghe, tranh ảnh minh hoạ.4) Chọn các câu hỏi khó để chuẩn bị trả lời khi học sinh có hỏi, tránh sự lúng túngtrước lớp. 5) Giáo viên cần chuẩn bị trước các động tác múa cho từng câu hát của bài Lí dĩabánh bò, các động tác phải phù hợp với bài. 6) Do thời gian ngắn 1tiết / tuần và bài hát Lí dĩa bánh bò dạy trong ba tiết.- Tiết 4 dạy hát 45 phút.- Tiết 5 Ôn dạy bài hát 22 phút.- Tiết 6 ôn bài hát 20 phút.Vì thế giáo viên nên dự kiến số lượng kiến thức trong bài học, nắm bắt những phầntrọng tâm mà có sự phân bố thời gian hợp lí.Trong nội dung nghiên cứu bài Lí dĩa bánh bò này tôi phân bố thời gian và kiếnthức truyền đạt như sau:a) Tiết 4 ( 45 phút ): Dạy hát Dạy cho học sinh hát đúng cao độ, trường độ, các dấu luyến láy và các kí hiệu trongbài.*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 8Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************Hướng dẫn các em phối hợp vừa hát vừa gõ thanh phách, song loan, mõ theo nhịp vàtheo tiết tấu.Hướng dẫn cho học sinh có động tác múa theo từng lời ca.Cho học sinh hát và kết hợp nói đối.Chơi trò chơi: “Đố nốt” Hướng dẫn để học sinh về nhà đặt lời mới b) Tiết 5 ( 22 phút ): Ôn bài - Cho học sinh ôn lại bài hát - Dựng hát nâng cao, hát bè- Học sinh tự trình bày phần đặt lời mới của mình:+ Bùi Thị Ngọc Phường lớp 8A1+ Nguyễn Minh Trí lớp 8A1c) Tiết 6 (20 phút) Ôn bài hát- Cho học sinh biểu diễn thi giữa các nhóm (kết hợp tất cả các kỹ thuật đã học vàcác động tác minh họa).- Cho học sinh chơi trò chơi “chiếc đĩa kỳ diệu” (Nghe và nhận biết các bài hát dânca trong đĩa.d) Cách tiến hành I) Học bài hát: Lí dĩa bánh bò (dân ca Nam bộ): Ở phần này tôi sẽ không đưa ra trình tự giáo án là hoạt động của giáo viên, bài họchoạt động của học sinh. *******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 9Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************Tôi sẽ đưa ra theo trình tự logic khoa học và lí giải nội dung được truyền tải đến họcsinh.1. Giới thiệu bài: Giáo viên sử dụng phần mền Power poin có bản đồ hành chính Việt Nam và cáctranh ảnh sinh hoạt của Đồng Bào Nam Bộ.* Lưu ý: Nếu trường chưa có máy chiếu thì giáo viên dùng bản đồ hành chính ViệtNam và gọi học sinh lên bảng chỉ địa danh Đồng Bằng Nam Bộ.Giáo viên cho học sinh xem ảnh bản đồ hành chính Việt Nam. Bản đồ hình chữ S. Bản đồ VN giáp các nước lân cận.+ Giáo viên cho học sinh xem:*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 10Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************Tranh miền Đồng bằng Nam bộ Lễ hội đua bò Múa hát mừng mùa màng*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 11Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) ********************************************************************************** Nếp sống sinh hoạt của Đồng bào Nam bộ+ Đời sống tinh thần văn hóa dân gian của Đồng bào Nam bộ. Chùa Miền Nam Chùa Hang ( tỉnh Trà Vinh)Lễ cúng bái phật*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 12Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************+ Các danh lam thắng cảnh của quê hương ở Miền Nam Bãi biển Vũng Tàu Bến Cảng Nhà Rồng+ Giáo viên cho học sinh nghe một số trích đoạn điệu lí ( Lí chim quyên, Lí đất giồng, Lí ngựa ô )*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 13Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************+ Giáo viên đặt câu hỏi: Sử dung phần mềm Power point.*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 14Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************Câu hỏi: Nội dung bài hát: “Lí dĩa bánh bò” nói lên điều gì? (gợi lên hình ảnh cô gái tốtbụng, thăm anh học trò nghèo ở trọ, giấu cha, giấu mẹ mang dĩa bánh bò đến cho anh,…)Câu hỏi 2: Giáo viên cho chơi đó chữ: (Học sinh cùng hướng về giáo viên. Cô vừa thaotác vừa đặt vấn đề,…) - Hai tay bưng dĩa gì? (dĩa bánh, dĩa kẹo,…) - Dĩa bánh gì là hay nhất? (dĩa bánh bò là hay nhất vì bánh “bò” là loại bánh được làmbằng bột gạo, bánh thơm vị ngọt, là thức ăn dân giã để) uống trà khi trò chuyện củangười dân Đồng bào Nam bộ.Hình ảnh cấy lúa*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 15Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************Ảnh cây lúa+ Giáo viên thuyết trình “lí” là những khúc hát dân gian chiếm vị trí quan trọng trong sinh hoạt tinh thần của đồng bào Trung và Nam bộ. Đó là những ca khúc ngắn gọn, súc tích, cấu trúc mạch lạc, thường được hình thành từ câu thơ lục bát “Hai tay bưng dĩa bánh bò Giấu cha, giấu mẹ, cho trò đi thi”Câu thơ lục bát trên đã được nhân dân sáng tạo thành bài hát lí dĩa dánh bò. Với giai điệu vui tươi và lời ca hóm hỉnh mà hôm nay các em sẽ được học.2. Giáo viên hát mẫu Ngoài hát chính xác bài hát, giáo viên còn phải thể hiện được cái “ hồn” củatác phẩm và diễn tả bài hát một cách sinh động, có như vậy giáo viên mới dẫn dắt họcsinh thích thú vào bài hát.3. Đọc lời ca: Có 2 bước đọc - Cho học sinh đọc lời ca theo Tiếng Việt bình thường *******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 16Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) ********************************************************************************** - Cho học sinh đọc lời theo tiết tấu ( khi đọc gõ thanh phách kèm theo ).4. Giải thích ý nghĩa Tiếng Việt ( từ khó trong bài ): Có giải thích được thì các emmới hiểu và khi hát sẽ dễ hát hơn.Ví dụ: Giải thích cho học sinh nghe: “Dĩa” có nghĩa là đĩa (tiếng Nam Bộ), bánh bò làloại bánh làm bằng bột gạo.5. Chia câu và chỉ chỗ lấy hơi Nhìn vào bản phổ bài hát, giáo viên phân tích bài hát được chia làm hai câuhát, đánh dấu chỗ lấy hơi trong bài.Câu 1: “Hai tay…. …bánh bò” Câu 2: “Giấu cha … ii” 6. Luyện thanh Luyện mẫu âm: Nô ô…ô….ô…ô… Na….a….a….a….a…. Để thay đổi cáckiểu âm thông thường thì giáo viên cũng có thể tạo không khí sôi động hơn bằng cáchcho học sinh đọc các âm: a, ô, u, i, theo động tác tay của giáo viên, hình thành chữ gìthì đọc theo chữ đó.7. Dạy hát Ảnh GV Ảnh HS Động tác cầm dĩa bánh bò*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 17Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) ********************************************************************************** Động tác đưa dĩa bánh bò Động tác xoay dĩa bánh bò Động tác nâng cao dĩa bánh bò *******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 18Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) *********************************************************************************** Cho học sinh kết hợp giữa hát và nói đối như sau: Trước khi vào phần dạonhạc thì: Một bạn nữ: Này! các bạn ơi!Cả lớp đáp lại: Gì thế?Cả lớp vừa đọc vừa gõ thanh phách câu thơ lục bát sau: Hai tay bưng dĩa bánh bò Giấu cha, giấu mẹ, cho trò đi thiGõ thanh phách vào các chữ in đậm sau đó mới bắt đầu hát toàn bài. *******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 19Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) ********************************************************************************** Chơi trò chơi “ đố nốt ”: Bài hát kết thúc ở nốt nào thì các em thấy dễ hátnhất? Giáo viên đàn các nốt để kết ( không đàn nốt Đô ) để học sinh nghe và nhận xét. * Hướng dẫn cho học sinh đặt lời mới: Vì lứa tuổi các em chưa cảm nhậnđược tình yêu đôi lứa như các bài dân ca thường đề cập đến, cho nên giáo viên cầnhướng dẫn cho các em tập đặt lời mới theo các chủ đề tự chọn như sau: Mái trường, giađình, thầy cô, tình bạn hoặc quê hương đất nước…* Chú ý: Khi đặt lời mới cần chú ý dùng từ theo “ luật ” Bằng - Trắc… chophù hợp với cao độ, trường độ, các dấu luyến láy trong bài.Giáo viên trình bày lời mới của mình cho học sinh nghe: *******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 20Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************II. Ôn bài hát: Phần ôn bài hát này được rãi đều trong nửa thời gian của tiết 5 và một phần ba thờigian của tiết 6.1. Dựng hát nâng cao ( thực hiện trong tiết 5 ) Lần 1: Cả lớp hát từ đầu cho đến hết bài Lần 2: Nữ hát câu 1, “ Hai tay………bánh bò”Nam hát câu 2: “ Giấu cha………íi”Lần 3: chia lớp thành 2 nhóm. Nhóm A hát từ đầu đến chữ “ hai” lần 2 thì nhóm Bsẽ vào chữ “í a” từ đầu, nghĩa là nhóm B sẽ vào sau nhóm A hai nhịp và nhóm B hátkhông cùng cao độ nhóm A (Thấp hơn nhóm A một bè). *******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 21Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************Giáo viên chú ý tập kỹ cho từng nhóm rồi mới ghép vào cho hát lĩnh xướng,sau khi hoàn thành thì sẽ đổi ngược lại cách trình bày. Lần 4: Tập hát bè (Chỉ tập hát bè hai chữ “hai tay”). Giáo viên chia làm ba nhóm đểtập hát bè.* Lưu ý: Bè ba phải chọn các em có giọng cao tốt, chuẩn. Nếu trường hợp không cóem nào có giọng cao theo yêu cầu thì giáo viên không nên tập bè ba này.Giáo viên dùng đàn để tập riêng từng nhóm bè, sau khi đã thực hiện được thì mớicho hát ba bè cùng một lúc (Thực hiện theo bản phổ trên).+ Tập riêng từng bè.+ Tập chung cho ba bè hát cùng một lúc.*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 22Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************2. Học sinh tự trình bày lời ca mới của mình theo giai điệu của bài hát hát “Lídĩa bánh bò” mà giáo viên hướng dẫn ở tiết 4 và cho về nhà làm ( học sinh nghe vànhận xét lẫn nhau – Giáo viên nhận xét và cho điểm ). + Bài của học sinh tự viết lời như sau: *******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 23Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************3. Tranh tài giữa các nhóm tiết 6: Sau khi đã hoàn thành xong hết các yêu cầu của bài học tiết 6 này là tiết đòi hỏi các kỹ thuật cao và hướng các em yêu thích làn điệu dân ca.+ Chia bốn nhóm tranh tài với nhaua) Thi biểu diễn (hát múa) bài hát lí dĩa bánh bò. Giáo viên sẽ là giám khảo Ảnh HS biểu diễn cá nhân Ảnh HS biểu diễn nhóm*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 24Đề tài: Cảm hứng tiết dạy qua bài hát: “ Lí dĩa bánh bò ” ( dân ca Nam bộ ) **********************************************************************************Học sinh biểu diễn các bài dân ca. Ảnh Hs biểu diễn nhómb) Thi tài qua trò chơi: “Ai nhanh hơn” bằng cách học sinh lắng nghe và nhận biếtđược các bài dân ca “Bắc, Trung, Nam” mà giáo viên sẽ mở cho học sinh nghe. Cách thi: Giáo viên sẽ mở từng bài hát và nhóm nào nhận biết được và trả lời đúngtên bài hát nhanh nhất thì nhóm đó thắng. (Trống cơm, Lí Cây Bông, Lí dĩa bánh bò,Lí mười thương, Lí cây đa, Lí ngựa ô, Đi cấy,… Bèo dạt mây trôi.)* Giáo viên chuẩn bị bốn phần quà I, II, II và khuyến khích để trao tặng động viêntinh thần của các em.C. KẾT THÚC VẤN ĐỀI. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC Sau khi sử dụng phương pháp tích cực đưa các hình thức mới lạ sôi động vàobài dạy hát “ Lí dĩa bánh bò” dân ca Nam Bộ Sách giáo khoa âm nhạc lớp 8. Tôi đãthực hiện được việc đưa các em hướng đến yêu thích làn điệu dân ca.* Về kỹ năng: Khi các em hát các em đã đủ tự tin biểu diễn từng bài hát cóminh hoạ, cảm thụ được cái hồn của bài hát, có chú trọng đến cao độ, trường độ,cách lấy hơi, cách hát hoà giọng, diễn cảm, các em không còn nhút nhát, sợ sệt khitrình bày, biết hát kết hợp với vận động, biết gõ đệm theo nhịp, phách, biết biểu diễnbài hát theo các hình thức đơn ca, song ca, tốp ca… * Về thái độ: Các em yêu thích làn điệu dân ca và nắm được tình cảm trongsáng, mượt mà và từ đó đã phát triển được hài hoà về nhân cách của các em. Thực tế*******************************************************************************Người thực hiện: Trần Thị Thanh Thuỷ: GV Trường PTTH Tân Bình 25