Vô sinh dự không tương nghĩa là gì năm 2024

Vô sinh được chia thành hai loại là vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát. Trong đó, vô sinh nguyên phát thường gặp hơn vô sinh thứ phát. Nếu được phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp phù hợp, nhiều đôi vợ chồng vô sinh nguyên phát vẫn có khả năng có con.

Vô sinh dự không tương nghĩa là gì năm 2024

Vô sinh nguyên phát là gì?

Vô sinh là tình trạng một đôi vợ chồng không có thai sau 12 tháng chung sống, quan hệ tình dục bình thường, không áp dụng bất cứ hình thức tránh thai nào.(1) Tuy nhiên, với trường hợp nữ giới trên 35 tuổi, thời gian không có thai này chỉ khoảng 6 tháng là đã được xem là vô sinh.

Vô sinh nguyên phát là tình trạng vô sinh ở các đôi vợ chồng mà người vợ chưa có thai lần nào. Khi điều trị vô sinh nguyên phát, bác sĩ cần dựa vào nguyên nhân ở cả nam và nữ giới, sau đó mới có thể đưa ra phác đồ điều trị hợp lý.

Nguyên nhân gây vô sinh nguyên phát (*)

1. Ở nam giới

Nguyên nhân vô sinh nam có thể là do số lượng tinh trùng ít, tinh trùng bị dị dạng nhiều, tỷ lệ tinh trùng di động thấp hay không có tinh trùng. Những nguyên nhân làm tinh trùng kém hay tinh trùng có số lượng ít gồm (2):

  • Những bất thường ở tinh hoàn như viêm tinh hoàn, viêm ống sinh tinh, giãn tĩnh mạch thừng tinh hay sự bất thường về hormone sinh dục nam…
  • Sử dụng thuốc ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng như thuốc điều trị đau dạ dày, tăng huyết áp… khiến tinh trùng di động kém.
  • Hậu quả của những bệnh lây lan qua đường tình dục dẫn tới viêm ống dẫn tinh, gây tắc hẹp đường vận chuyển tinh trùng từ tinh hoàn đến túi tinh hoàn.
  • Các bệnh lý như nhiễm trùng đường tiết niệu; viêm mào tinh hoàn do biến chứng quai bị; lao mào tinh hoàn; giãn tĩnh mạch tinh làm tinh trùng bị dị dạng hay có cấu trúc bất thường tại đầu – thân – đuôi; mắc bệnh đái tháo đường; bệnh huyết áp cao; bệnh liệt dương, suy giảm ham muốn tình dục.
  • Ảnh hưởng của các tia phóng xạ.
  • Nghiện rượu, thuốc lá… có khả năng gây ra đột biến ở tinh trùng.
  • Tâm lý căng thẳng kéo dài, vợ chồng đang có mâu thuẫn dồn nén, khó thể nói ra… cũng có khả năng dẫn tới tình trạng vô sinh ở nam giới.
  • Nếu không được chữa trị kịp thời và đúng cách, những bệnh lý như bệnh gan, bệnh thận, thiếu tế bào máu hình liềm, bệnh ở cơ quan sinh dục… cũng có khả năng dẫn tới vô sinh nam.

Vô sinh dự không tương nghĩa là gì năm 2024

2. Ở nữ giới

Nguyên nhân vô sinh ở nữ thường do bệnh vòi tử cung và phúc mạc (khoảng 70%), rối loạn phóng noãn (20%) và 10% không rõ lý do. Đa số nguyên nhân gây vô sinh nguyên phát ở nữ là do các bệnh phụ khoa. Một số nguyên nhân gây ra tình trạng vô sinh nguyên phát ở nữ giới gồm:

  • Bệnh viêm nhiễm ở vùng chậu: Vùng chậu bị viêm do vi khuẩn như lậu, chlamydia…
  • Bệnh buồng trứng đa nang: Hiện tượng buồng trứng có nhiều nang nhỏ, xảy ra tình trạng kinh thưa (vài tháng mới có kinh 1 lần) hay rối loạn phóng noãn. Đây là một trong các nguyên nhân gây vô sinh.
  • Viêm tắc ống dẫn trứng: Ống dẫn trứng bị viêm để lại sẹo, làm ống dẫn trứng bị chít hẹp hay tắc nghẽn, ngăn cản sự di chuyển gặp gỡ của trứng và tinh trùng, gây vô sinh. Một trong các nguyên nhân khiến nữ giới bị tắc ống dẫn trứng là vì không vệ sinh sạch sẽ trong chu kỳ kinh nguyệt. Khi tới chu kỳ, âm đạo đang trong trạng thái mở, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn có hại thâm nhập, gây viêm nhiễm khi không được vệ sinh đúng cách. Tình trạng viêm nhiễm âm đạo hoặc viêm cổ tử cung nếu trì hoãn chữa trị sẽ ngược dòng lên vòi trứng, gây tắc nghẽn ống dẫn trứng.
  • Chất lượng trứng kém: Trứng không thể tạo thành hợp tử với tinh trùng.
  • Các bệnh lý tử cung: U xơ tử cung, polyp tử cung…
  • Các bệnh lý khác như gout, béo phì, đái tháo đường, bệnh thận, bệnh gan, bệnh tuyến giáp…
  • Tác dụng của một số loại thuốc điều trị.

Ngoài nguyên nhân từ bệnh lý, tình trạng sức khỏe và chế độ dinh dưỡng cũng có ảnh hưởng tới khả năng sinh sản. Nếu các đôi vợ chồng thường xuyên ăn uống những thực phẩm chứa nhiều chất độc hại, hút thuốc lá, uống rượu bia, sử dụng các chất kích thích, tiếp xúc hóa chất, môi trường ô nhiễm… sẽ gây tác động tiêu cực tới khả năng sinh sản. Tuổi tác cũng ảnh hưởng tới khả năng sinh sản như nữ giới sau 35 tuổi sẽ khó có thai hơn với người trẻ tuổi hơn.

Triệu chứng vô sinh nguyên phát

1. Ở nam giới

Các dấu hiệu nhận vô sinh nguyên phát ở nam giới như:

  • Đau khi xuất tinh, tinh dịch lẫn máu.
  • Sưng to vùng bìu, căng tròn như quả bóng, mềm ở 1 hoặc cả 2 bên.
  • Tinh hoàn bị xoắn hay không nằm đúng vị trí trong bìu.
  • Tinh hoàn sưng đau, tấy đỏ do viêm mào tinh hoàn thể nặng hay bị xoắn tinh hoàn, làm máu không thể di chuyển tới để nuôi dưỡng tinh hoàn.
  • Nam giới bị rối loạn chức năng tình dục.
  • Bị đau dọc ống đái hoặc có dịch mủ chảy ra từ miệng sáo (lỗ đái).

Nam giới có thể nhận biết những dấu hiệu vô sinh thông quá các triệu chứng toàn thân như rụng tóc, béo bụng, da khô và nhăn nheo, ra nhiều mồ hôi, stress nghiêm trọng, luôn cảm thấy lo âu, không yên…

Vô sinh dự không tương nghĩa là gì năm 2024

2. Ở nữ giới

Vô sinh nguyên phát ở nữ giới rất khó nhận biết trong các trường hợp không xác định được nguyên nhân. Dưới đây là các dấu hiệu thường gặp:

  • Rối loạn kinh nguyệt: Mất kinh, rong kinh kéo dài hơn 10 ngày; thống kinh, kinh nguyệt ra quá ít, kinh nguyệt chỉ diễn ra trong 2 – 3 ngày rồi hết hẳn, kinh nguyệt có màu đen và vón cục…
  • Cơ thể mệt mỏi: Nữ giới luôn mệt mỏi, trong tình trạng béo phì hay quá gầy yếu, da xanh xao hay vàng vọt, đau đầu, chóng mặt… Đây dù không phải là dấu hiệu chính của vô sinh, nhưng lại triệu chứng của các bệnh lý ảnh hưởng tới khả năng sinh sản ở nữ giới như bệnh gan, bệnh thận, bệnh tim mạch, bệnh nội tiết…
  • Quan hệ tình dục đều đặn mà không có thai: Cả hai vợ chồng không có những biểu hiện gì nêu trên, giao hợp đều đặn 2 – 3 lần/tuần, không áp dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào trong một thời gian nhưng vẫn không có thai.

Chẩn đoán vô sinh nguyên phát

1. Ở nữ giới

Bác sĩ sẽ khám lâm sàng, tiến hành các xét nghiệm để tìm ra vấn đề trong quá trình rụng trứng. Những xét nghiệm chẩn đoán vô sinh nguyên phát ở nữ giới gồm:

  • Chụp buồng trứng tử cung.
  • Kiểm tra khả năng dự trữ của buồng trứng.
  • Xét nghiệm hormone.
  • Kiểm tra sự rụng trứng.
  • Siêu âm vùng chậu.

2. Ở nam giới

Nam giới sẽ được bác sĩ thăm khám lâm sàng và tiến hành những xét nghiệm để tìm ra vấn đề trong quá trình xuất tinh, sản xuất tinh trùng. Những xét nghiệm chẩn đoán vô sinh nguyên phát ở nam giới gồm:

  • Xét nghiệm tinh dịch đồ.
  • Xét nghiệm hormone.
  • Siêu âm bìu.
  • Xét nghiệm các vấn đề liên quan tới di truyền.
  • Sinh thiết tinh hoàn (trong trường hợp những biện pháp thăm dò khác không tìm được tinh trùng)

Phương pháp điều trị

Nguyên tắc điều trị vô sinh nguyên phát là dựa vào nguyên nhân gây bệnh. Đây là cơ sở để các bác sĩ có thể đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Những phương pháp điều trị vô sinh nguyên phát dựa theo nguyên nhân gây bệnh gồm:

1. Thay đổi lối sống

Các đôi vợ chồng có thể kiểm soát tình trạng vô sinh nguyên phát thông qua việc thay đổi thói quen sinh hoạt của mình. Hai bạn nên hạn chế nạp các món ăn nhiều dầu mỡ, tập thể dục đều đặn, cải thiện cân nặng (khi quá gầy hoặc béo phì), không hút thuốc lá, không uống rượu bia, ưu tiên bổ sung những thực phẩm có lợi cho sức khỏe để cải thiện chất lượng tinh trùng, không ảnh hưởng đến sự rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt.

2. Sử dụng thuốc

Các trường hợp vô sinh nguyên phát do bệnh lý thường được bác sĩ chỉ định dùng thuốc hay phẫu thuật tùy theo tình trạng bệnh. Những thuốc điều trị vô sinh nguyên phát theo nguyên nhân gồm:

  • Thuốc giúp thụ thai để kích thích sự rụng trứng dành cho nữ giới vô sinh do rối loạn rụng trứng.
  • Thuốc điều trị những vấn đề ảnh hưởng tới khả năng sinh sản của nam giới như rối loạn cương dương, mất cân bằng hormone…
  • Thuốc chống oxy hóa hay thuốc đặc trị nhằm nâng cao chất lượng tinh trùng.
  • Thuốc kháng sinh điều trị tình trạng viêm, tiêu diệt vi khuẩn, tạo điều kiện cho tinh trùng khỏe mạnh, di chuyển dễ dàng hơn.

3. Phẫu thuật

Bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh phẫu thuật trong những trường hợp như:

  • Nam giới: Phẫu thuật điều trị tắc nghẽn ống dẫn tinh, phẫu thuật giãn tĩnh mạch ở tinh hoàn…
  • Nữ giới: Phẫu thuật giải quyết những vấn đề ở tử cung như polyp nội mạc tử cung, mô sẹo trong tử cung, vách ngăn tử cung…

4. Các phương pháp hỗ trợ sinh sản

Trong các trường hợp đã áp dụng những phương pháp sử dụng thuốc, phẫu thuật, thay đổi lối sống… nhưng không có kết quả, bác sĩ có thể khuyến khích các đôi vợ chồng tìm tới những phương pháp hỗ trợ sinh sản gồm:

  • Thụ tinh trong ống nghiệm IVF: Với phương pháp này, thay vì tinh trùng và trứng kết hợp với nhau trong vòi tử cung của nữ giới sẽ được kết hợp trong ống nghiệm. Sau khi phôi thai được hình thành thành công sẽ được chuyển lại vào buồng tử cung để phôi làm tổ và phát triển thành thai nhi.
  • Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI): Một tinh trùng chất lượng tốt được chọn để tiêm trực tiếp vào noãn, giúp làm tăng khả năng thụ tinh. Sau khi thụ tinh thành công, phôi sẽ được nuôi cấy tới ngày thứ 3 hay thứ 5 rồi chuyển vào buồng tử cung của nữ giới để làm tổ và phát triển thành thai nhi.
  • Hỗ trợ phôi thoát màng (AH): Đây là phương pháp làm mỏng hay mở lớp màng ngoài của phôi, làm tăng khả năng bám dính của phôi vào niêm mạc tử cung, qua đó làm tăng khả năng làm tổ của phôi.
  • Chuyển phôi giai đoạn phôi nang (phôi ngày 5): Chuyển phôi giai đoạn phôi nang (ngày thứ 5 sau ngày chọc hút trứng), giúp tăng khả năng làm tổ, tăng tỷ lệ có thai và hạn chế nguy cơ đa thai do số lượng phôi cần chuyển ít hơn so với số lượng phôi chuyển ngày 2 hay 3.
  • Phương pháp trưởng thành noãn trong ống nghiệm: Sau khi chọc hút noãn, các noãn chưa trưởng thành có thể được nuôi cấy trực tiếp trong labo thụ tinh ống nghiệm khoảng 24 – 48 giờ nhằm đạt tới trạng thái trưởng thành. Chỉ các noãn trưởng thành mới có khả năng thụ tinh với tinh trùng và phát triển thành phôi.
  • Bơm tinh trùng vào tử cung (IUI): Đây là phương pháp tinh trùng được lọc rửa, chọn lọc các tinh trùng khỏe mạnh để bơm trực tiếp vào tử cung của nữ giới nhằm tăng khả năng thụ thai.
  • Lấy tinh trùng bằng thủ thuật trong trường hợp vô sinh ở nam giới.
  • Cho nhận noãn, tinh trùng, phôi…
  • Trữ lạnh phôi, tinh trùng, noãn…
    Tham khảo: Vô sinh có con được không?

Vô sinh dự không tương nghĩa là gì năm 2024

Phương pháp phòng ngừa vô sinh nguyên phát

1. Duy trì đời sống vợ chồng an toàn

Vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi giao hợp, tránh tình trạng viêm nhiễm. Các đôi vợ chồng nên có chế độ giao hợp đều đặn 2 – 3 lần/tuần. Hai bạn nên giữ tâm trạng vui vẻ, nhịp nhàng khi quan hệ tình dục để tăng xúc cảm cho đối phương.

2. Lối sống sinh hoạt khoa học, lành mạnh

Các đôi vợ chồng không nên sử dụng quá nhiều chất kích thích như rượu bia vì dễ gây rối loạn cương dương, giảm ham muốn. Ngoài ra, bạn cũng nên thường xuyên vận động cơ thể để có thể lực khỏe mạnh, giúp cải thiện đời sống tình dục giữa hai vợ chồng.

Bổ sung đủ dưỡng chất có lợi cho sức khỏe, sinh lý

  • Hải sản: Trong nhiều loại hải sản có chứa kẽm, giúp tăng ham muốn và sức bền khi quan hệ tình dục. Đặc biệt là các món ăn được chế biến từ hàu, rất tốt cho quá trình sản xuất các “tinh binh” khỏe mạnh.
  • Rau củ: Súp lơ, rau thuộc họ hành, dâu tây, việt quất… nên được bổ sung vào những bữa hằng ngày nhằm thúc đẩy nội tiết tố, đảm bảo chất lượng tinh trùng.

Hạn chế tối đa tiếp xúc với môi trường độc hại

Hóa chất, ô nhiễm, bức xạ… đều là các nguyên nhân dẫn tới tình trạng vô sinh nguyên phát cho cả nam và nữ giới. Vì thế, bạn nên sử dụng đồ bảo hộ khi làm việc trong môi trường, khu vực có tính độc hại cao.

3. Thăm khám sức khỏe định kỳ

Các đôi vợ chồng nên thường xuyên khám sức khỏe định kỳ để các bác sĩ kịp thời can thiệp khi phát sinh những vấn đề nghiêm trọng về sinh sản. Đồng thời, hai bạn cần đảm bảo tuân thủ đúng theo chỉ định của bác sĩ để thúc đẩy quá trình chữa trị và phòng tránh tối khả năng vô sinh.

Vô sinh dự không tương nghĩa là gì năm 2024

Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu của Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ các chuyên gia đầu ngành, Nội khoa và Ngoại khoa, giỏi chuyên môn, tận tâm.

Các chuyên gia, bác sĩ của Trung tâm luôn tự tin làm chủ những kỹ thuật mới nhất, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý về thận, đường tiết niệu, giúp người bệnh rút ngắn thời gian nằm viện, hạn chế nguy cơ tái phát, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Với hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại hàng đầu trong nước và khu vực; Phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế; Cùng với khu nội trú và dịch vụ cao cấp 5 sao… Trung tâm Tiết niệu Thận học nổi bật với các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị tất cả các bệnh lý đường tiết niệu. Từ các thường gặp cho đến các cuộc đại phẫu thuật kỹ thuật cao.

Có thể kể đến phẫu thuật nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận; cắt thận tận gốc; cắt tuyến tiền liệt tận gốc; cắt toàn bộ bàng quang tạo hình bàng quang bằng ruột non; cắt tuyến thượng thận; tạo hình các dị tật đường tiết niệu… Chẩn đoán – điều trị nội khoa và ngoại khoa tất cả các bệnh lý.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách có thể đặt hẹn trực tuyến qua các cách sau đây:

  • Gọi tổng đài 0287 102 6789 – 093 180 6858 (TP HCM) hoặc 024 3872 3872 (Hà Nội) để đăng ký lịch hẹn khám bệnh riêng với chuyên gia, thông qua nhân viên chăm sóc khách hàng.
  • Đăng ký hẹn khám bệnh với bất kỳ bác sĩ nào mà mình tin tưởng tại đường link: https://tamanhhospital.vn/danh-cho-khach-hang/dat-lich-kham/
  • Gửi tin nhắn trên Fanpage Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hoặc Fanpage Tiết niệu – Nam học BVĐK Tâm Anh
  • Nhắn tin qua Zalo OA của BVĐK Tâm Anh.

Vô sinh nguyên phát không phải là không có cách điều trị. Tuy nhiên, quá trình điều trị rất cần sự quyết tâm và kiên trì từ cả vợ lẫn chồng. Hai bạn không nên vì nản chí mà bỏ cuộc giữa chừng, thay vào đó cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ chuyên môn và giữ vững niềm tin vào một tương lai tốt đẹp.