Theo quy định trên, cổ phiếu là chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử xác nhận quyền sở hữu một hoặc một số cổ phần của công ty đó.
Còn trái phiếu doanh nghiệp là loại chứng khoán có kỳ hạn từ 01 năm trở lên do doanh nghiệp phát hành. Trái phiếu này nhằm xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của doanh nghiệp phát hành.
Cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp khác nhau như thế nào? Có thể chuyển đổi trái phiếu doanh nghiệp thành cổ phiếu hay không?
(Hình từ Internet)
Doanh nghiệp phát hành trái phiếu theo những nguyên tắc nào?
Theo Điều 5 Nghị định 153/2020/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 2, khoản 3 Điều 1 Nghị định 65/2022/NĐ-CP quy định về nguyên tắc phát hành và sử dụng vốn trái phiếu như sau:
Nguyên tắc phát hành và sử dụng vốn trái phiếu
1. Doanh nghiệp phát hành trái phiếu theo nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả sử dụng vốn và đảm bảo khả năng trả nợ.
2. Mục đích phát hành trái phiếu là để thực hiện các chương trình, dự án đầu tư, cơ cấu lại nợ của chính doanh nghiệp hoặc mục đích phát hành trái phiếu theo quy định của pháp luật chuyên ngành. Doanh nghiệp phải nêu cụ thể mục đích phát hành tại phương án phát hành theo quy định tại Điều 13 Nghị định này và công bố thông tin cho nhà đầu tư đăng ký mua trái phiếu. Việc sử dụng vốn huy động từ phát hành trái phiếu của doanh nghiệp phải đảm bảo đúng mục đích theo phương án phát hành và nội dung công bố thông tin cho nhà đầu tư.
3. Đối với phát hành trái phiếu xanh, ngoài các quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, nguồn vốn từ phát hành trái phiếu phải được hạch toán, quản lý theo dõi riêng và giải ngân cho các dự án thuộc lĩnh vực bảo vệ môi trường, dự án mang lại lợi ích về môi trường theo phương án phát hành đã được phê duyệt.
4. Đối với trái phiếu đã phát hành tại thị trường trong nước, doanh nghiệp chỉ được thay đổi điều kiện, điều khoản của trái phiếu quy định tại Điều 6 Nghị định này khi đáp ứng các quy định sau:
a) Được cấp có thẩm quyền của doanh nghiệp phát hành thông qua;
b) Được số người sở hữu trái phiếu đại diện từ 65% tổng số trái phiếu cùng loại đang lưu hành trở lên chấp thuận;
5. Thông tin về việc thay đổi điều kiện, điều khoản của trái phiếu phải được doanh nghiệp phát hành công bố thông tin bất thường theo quy định tại Điều 22 Nghị định này.
Theo đó, doanh nghiệp phát hành trái phiếu theo những nguyên tắc được quy định tại Điều 5 nêu trên.
Có thể chuyển đổi trái phiếu doanh nghiệp thành cổ phiếu hay không?
Căn cứ khoản 3 Điều 4 Nghị định 153/2020/NĐ-CP quy định về trái phiếu chuyển đổi như sau:
“Trái phiếu chuyển đổi” là loại hình trái phiếu do công ty cổ phần phát hành, có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông của chính doanh nghiệp phát hành theo điều kiện, điều khoản đã được xác định tại phương án phát hành trái phiếu.
Như vậy, đối với trái phiếu chuyển đổi - loại hình trái phiếu do công ty cổ phần phát hành thì có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông của chính doanh nghiệp phát hành.
Và việc chuyển đổi này được thực hiện theo điều kiện, điều khoản đã được xác định tại phương án phát hành trái phiếu.
Để thành công trên thị trường chứng khoán, bạn cần có kiến thức nền tảng về các hình thức đầu tư, trong đó có việc phân biệt cổ phiếu và trái phiếu. Cùng đọc qua bài viết bên dưới để hiểu rõ những điểm giống và khác nhau giữa hai hình thức này và ra quyết định phù hợp.
Khái niệm cổ phiếu và trái phiếu
Cổ phiếu và trái phiếu là hai hình thức đầu tư phổ biến trên thị trường chứng khoán. Để phân biệt hai loại hình này, bạn cần nắm rõ khái niệm của mỗi loại.
Trái phiếu là gì?
Trái phiếu là hình thức vay nợ, trong đó cơ quan phát hành trái phiếu có nghĩa vụ trả nợ cho người sở hữu. Cơ quan này có thể là Chính Phủ hoặc doanh nghiệp. Người mua trái phiếu được gọi là chủ nợ hay trái chủ, thông qua việc sở hữu trái phiếu sẽ thu được trái tức định kỳ.
Xem thêm: Mua trái phiếu ngân hàng có an toàn không là băn khoăn của nhiều nhà đầu tư. Cùng tìm hiểu ưu nhược điểm của hình thức này và lưu ý quan trọng qua bài viết.
Cổ phiếu là gì?
Cổ phiếu là chứng nhận số vốn đóng góp của nhà đầu tư cho công ty. Đồng nghĩa, nhà đầu tư sở hữu một phần tài sản của công ty phát hành cổ phiếu, trở thành cổ đông, có thể nhận cổ tức hoặc lợi nhuận thông qua giao dịch mua bán.
Cổ phiếu được chia thành cổ phiếu quỹ, cổ phiếu vô danh, cổ phiếu thường, cổ phiếu ưu đãi,... Mỗi loại hình cổ phiếu sẽ có quy định riêng về nghĩa vụ và trách nhiệm giữa các bên.
Phân biệt giữa cổ phiếu và trái phiếu?
Để phân biệt trái phiếu và cổ phiếu, nhà đầu tư phải nắm vững điểm giống nhau và khác nhau giữa hai hình thức đầu tư này.
Điểm giống nhau giữa trái phiếu và cổ phiếu
Cổ phiếu và trái phiếu mặc dù có hình thức và mục tiêu phát hành khác nhau nhưng đều là hạng mục đầu tư cần bỏ vốn nhất định để sở hữu, do đó sẽ có những điểm giống nhau như sau:
Cho dù sở hữu trái phiếu hay cổ phiếu, nhà đầu tư đều có thể bán ra để thu hồi vốn hoặc chuyển đổi hình thức đầu tư tại bất kỳ thời điểm nào.
Cả hai hình thức đều không đảm bảo về tỷ suất lợi nhuận. Đồng nghĩa, nhà đầu tư có thẻ gặp rủi ro bất kỳ lúc nào nếu tình hình kinh doanh không thuận lợi hoặc thị trường có biến động mạnh mẽ.
Nhà đầu tư cổ phiếu và trái phiếu đều có thể gặp rủi ro về thanh khoản, không bán được hoặc bán với mức giá dưới kỳ vọng. Do đó, khoản tiền đầu tư vào chứng khoán nên là khoản tiền nhàn rỗi và không ảnh hưởng về chi tiêu tối thiểu và các mục tiêu tài chính khác.
Nhà đầu tư phải luôn tuân theo quy định chung của Nhà Nước về giao dịch chứng khoán. Ngoài ra mỗi doanh nghiệp hoặc định chế tài chính đều có chế tài xử lý vi phạm và những quy định chung dành cho tất cả người sở hữu cổ phiếu, trái phiếu.
Xem thêm: Định giá trái phiếu là cách thức xác định giá trị thực của trái phiếu trong hiện tại và tương lai. Từ đó, nhà đầu tư sẽ biết chính xác lợi nhuận thu được từ trái phiếu.
Điểm khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu
Ngoài những điểm chung như trên thì cổ phiếu và trái phiếu là hai hình thức đầu tư có nhiều sự khác biệt.
Lãi suất: Trái phiếu có lãi suất định kỳ và không định kỳ, trong khi đó cổ phiếu chỉ có cổ tức và chi trả lợi nhuận dựa vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Thời gian đáo hạn: nhà đầu tư có thể nắm giữ cổ phiếu ngắn hạn hoặc dài hạn. Trái phiếu thì ngược lại, luôn có thời hạn cụ thể, tùy vào chính sách của Nhà Nước hoặc doanh nghiệp phát hành.
Lợi nhuận: Cổ phiếu sẽ không ràng buộc về lợi nhuận, mà hoàn toàn phụ thuộc vào độ tăng trưởng của doanh nghiệp. Nếu tình hình kinh doanh phát triển, nhà đầu tư nhận được nhiều cổ tức hoặc sở hữu cổ phiếu tăng giá. Ngược lại, nhà đầu tư có thể chịu rủi ro mất giá khi thị trường biến động tiêu cực. Còn trái phiếu thì chỉ có một mức giá và lãi suất cố định, thông báo cho nhà đầu tư từ thời điểm phát hành.
Các quyền lợi: Tùy vào số lượng cổ phiếu nắm giữ, nhà đầu tư có thể tham gia biểu quyết hoặc điều hành doanh nghiệp. Ngoài ra, đối với cổ phiếu thưởng, ESOP nhà đầu tư còn có nhiều quyền lợi khác kèm theo. Còn người sử hữu trái phiếu chỉ đơn thuần là người cho vay nên không có bất kỳ quyền điều hành hay tác động vào hoạt động của công ty.
Quyền phát hành: thường công ty cổ phần nhà nước hay công ty trách nhiệm hữu hạn sẽ phát hành trái phiếu. Các công ty cổ phần có quyền phát hành cổ phiếu.
Xem thêm: Chi phí phát hành trái phiếu là bao nhiêu? Quy trình thực hiện như thế nào? Hãy cùng Anfin tìm hiểu ngay tại bài viết này nhé!
Nên đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu?
Khi phân biệt được cổ phiếu và trái phiếu, bạn đã có thông tin nền tảng để ra quyết định nền đầu tư vào hình thức nào để đạt mục tiêu lợi nhuận.
Đối với trái phiếu, nhà đầu tư sẽ nhận khoản lãi suất theo quy định và thu hồi khoản vốn đầu tư khi đáo hạn. Kênh đầu tư này mang lại lợi nhuận ổn định, phù hợp với những ai có khẩu vị rủi ro trung bình - thấp.
Thị trường trái phiếu khá đa dạng về đơn vị phát hành. Bạn có thể mua trái phiếu chính phủ hoặc trái phiếu doanh nghiệp. Mỗi đơn vị sẽ công bố kỳ hạn và lãi suất khác nhau.
Ngoài ra, nhà đầu tư vẫn phải chịu những rủi ro mất tài sản nếu công ty phá sản. Do đó, bạn nên nghiên cứu thật kỹ các doanh nghiệp phát hành trái phiếu uy tín.
Trong khi đó, cổ phiếu là kênh đầu tư được nhiều người ưa thích vì tỷ suất sinh lời cao hơn khi thị trường hoạt động ổn định hoặc tăng trưởng. Sở hữu cổ phiếu đồng nghĩa bạn đang sở hữu một phần công ty.
Nhà đầu tư nắm giữ lượng cổ phiếu lớn còn được quyền biểu quyết và điều hành hoạt động công ty theo hướng có lợi nhất cho các cổ đông. Lợi nhuận từ đầu tư cổ phiếu không có giới hạn, miễn là doanh nghiệp càng có lãi thì giá cổ phiếu càng cao.
Tuy nhiên, đầu tư cổ phiếu vẫn có nhiều điểm cần lưu ý. Bạn chịu hoàn toàn rủi ro, có khi mất trắng khoản đầu tư nếu giá cổ phiếu tụt dốc. Chính vì vậy, để thành công khi đầu tư cổ phiếu, bạn phải hết sức bình tĩnh, có kinh nghiệm, có kiến thức và biết cách theo dõi diễn biến thị trường để ra quyết định phù hợp.
Xem thêm: Tài liệu hướng dẫn đầu tư chứng khoán hiệu quả và chi tiết nhất dành cho người mới, gồm kiến thức đầu tư và cách thức chơi chứng khoán cơ bản.
Lời kết
Khi biết cách phân biệt cổ phiếu và trái phiếu, bạn sẽ hiểu rõ hơn về đặc điểm của mỗi hình thức đầu tư. Dựa trên khẩu vị rủi ro, chiến lược đầu tư mà bạn lựa chọn cổ phiếu hay trái phiếu phù hợp.
Cùng theo dõi nhiều bài viết giá trị của Anfin để trở thành nhà đầu tư thông minh nhé. Bạn cũng có thể bắt đầu hành trình đầu tư cổ phiếu tại AnFin ngay hôm nay.
Cổ phần và trái phiếu khác nhau như thế nào?
Bản chất: trái phiếu là chứng chỉ ghi nhận nợ, người sở hữu là chủ nợ. Trong khi đó, cổ phiếu là chứng chỉ góp vốn, người sở hữu là cổ đông. Lãi suất: Cổ phiếu không có lãi suất, trong khi trái phiếu có 2 loại lãi suất là trả lãi định kỳ và không định kỳ. Thời gian đáo hạn: Cổ phiếu không có thời gian xác định.
Cổ phiếu và trái phiếu giống nhau như thế nào?
Giống nhau Trái phiếu và cổ phiếu đều là bằng chứng xác nhận quyền cũng như lợi ích hợp pháp của người nắm giữ đối với tài sản hoặc phần vốn của công ty/tổ chức phát hành. Chúng đều là loại hình chứng khoán được thể hiện thông qua hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hay dữ liệu điện tử.
Tại sao cổ phiếu có độ rủi ro cao hơn trái phiếu?
Cổ phiếu thường là công cụ đầu tư ngắn hạn, trái phiếu thì được nắm giữ trong thời gian lâu hơn. Lợi nhuận do cổ phiếu mang lại sẽ lớn hơn nhưng đi kèm với đó là mức độ rủi ro. Trái phiếu có mức độ rủi ro thấp hơn vì lãi suất cố định và họ thường có lợi nhuận thấp hơn.
Trái phiếu có mức độ rủi ro cao hơn cái gì?
Do đó, trái phiếu thường có độ rủi ro cao hơn các sản phẩm tiết kiệm ngân hàng và phần chênh lệch cao hơn so với lãi suất tiết kiệm chính là rủi ro mà nhà đầu tư chấp nhận khi mua trái phiếu doanh nghiệp. Trái phiếu doanh nghiệp được chia ra làm 2 loại.