Câu 573653: Khi nói về ánh sáng đơn sắc, đại lượng đặc trưng chuẩn nhất đó là Show
Phương pháp giải: Sử dụng lí thuyết về ánh sáng đơn sắc. Chương 5 sóng ánh sáng là một phần kiến thức quan trọng của chương trình vật lý 12 đây cũng là dạng chiếm nhiều câu hỏi trong đề thi THPT QG. Để làm tốt dạng bài sóng ánh sáng trong đề thi đại học, chúng ta cần phải hiểu rõ lý thuyết và vận dụng nhuần nhuyễn các dạng bài tập từ đơn giản đến nâng cao. 1. Sóng ánh sáng là gì?
2. Hiện tượng tán sắc ánh sáng2.1. Tán sắc ánh sáng là gì?Tán sắc ánh sáng được định nghĩa là sự phân tách một chùm sáng phức tạp và tạo thành các chùm sáng đơn sắc. 2.2. Ánh sáng đơn sắc
(c là vận tốc của ánh sáng trong điều kiện chân không vận tốc truyền ánh sáng trong môi trường chiết suất n là v) 2.3. Ứng dụng của tán sắc ánh sángTán sắc ánh sáng được sử dụng trong các máy quang phổ với mục đích phân tích một chùm ánh sáng đa sắc do các vật sáng phát ra thành các thành phần đơn sắc. Trong tự nhiên có nhiều hiện tượng được hình thành từ tán sắc ánh sáng như cầu vồng chính là ví dụ của sự tán sắc ánh sáng. 3. Nhiễu xạ ánh sáng - giao thoa ánh sáng3.1. Nhiễu xạ ánh sáng là gì?Hiện tượng sóng tạo nên ánh sáng truyền qua một lỗ hẹp được gọi là nhiễu xạ ánh sáng. Khi hiện tượng xảy ra thì các sóng ánh sáng hình thành và không còn dạng một tia như trước. Trong thực tế, sự nhiễu xạ ánh sáng được sử dụng để truyền ánh sáng qua một lỗ rất nhỏ trong máy ảnh. Điều này được sử dụng để chọn lượng ánh sáng mà con người muốn sử dụng để chụp ảnh. 3.2. Thí nghiệm Young về giao thoa ánh sáng
3.3. Vị trí các vân sáng, tối và công thức tính
Hiệu đường đi: Vân sáng bậc thứ n ứng với: k = n (k = 0 : VS trung tâm)
Hiệu đường Vị trí vân tối thứ n ứng với: k = (n-1) 4. Bước sóng ánh sáng và màu sắc
5. Máy quang phổ và các loại quang phổ5.1. Máy quang phổ
5.2. Quang phổ liên tục
5.3. Quang phổ vạch phát ra
5.4. Quang phổ hấp thụQuang phổ hấp thụ được hiểu là các vạch tối trên nền của quang phổ liên tục. 6. Tia hồng ngoại - tia tử ngoại7. Bài tập sóng ánh sáng trong đề thi Đại họcCâu 1: Ánh sáng nhìn thấy được có bước sóng nằm trong khoảng từ bao nhiêu đến bao nhiêu? Lời giải: Bước sóng của ánh sáng nhìn thấy trong khoảng từ 380nm đến 760nm. Câu 2: Tia hồng ngoại được ứng dụng để chụp ảnh trong lĩnh vực quân sự vì tính chất? Lời giải: Tia hồng ngoại tác dụng mạnh lên phim ảnh nên ứng dụng để chụp ảnh trong lĩnh vực thám không, quân sự. Câu 3: Tia nào khó quan sát giao thoa nhất trong các tia sau đây: Tia hồng ngoại, tia tử ngoại, tia X, ánh sáng nhìn thấy?
Lời giải: Đáp án B vì tia X là tia khó quan sát hiện tượng giao thoa nhất trong các tia kể trên. Câu 4: Cơ thể người bình thường ở nhiệt độ 37oC phát ra loại bức xạ nào?
Lời giải: Đáp án A. Bước sóng của tia hồng ngoại trong khoảng vài mm đến 0,75.10 - 6 m. Còn tia tử ngoại có bước sóng nhỏ hơn bước sóng của ánh sáng tím (0,38 μm → 10-9 m) nên ở nhiệt độ 37oC cơ thể người phát ra bức xạ thuộc loại tia hồng ngoại. Câu 5: Bức xạ nào sau đây có bước sóng = 0,3m:
Lời giải: Đáp án D vì tia tử ngoại có bước sóng ngắn hơn 380 nm đến vài nm Câu 6: Nguồn sáng nào trong các loại dưới đây không phát ra tia tử ngoại:
Lời giải: Đáp án B. Hồ quang điện, mặt trời, đèn thuỷ ngân đều là những nguồn sáng phát ra tia tử ngoại. Câu 7: Động năng của electron trong ống tia X khi đến đối catot phần lớn:
Lời giải: Đáp án A Câu 8: Sau khi đi qua lăng kính thuỷ tinh, một chùm ánh sáng đơn sắc sẽ:
Lời giải: Đáp án C, vì ánh sáng đơn sắc không bị tán sắc qua lăng kính, nhưng bị lệch đường đi do khúc xạ ánh sáng Câu 9: Sắp xếp giá trị bước sóng theo thứ tự tăng dần của I Ánh sáng vàng, II Ánh sáng đỏ III Ánh sáng trắng IV Ánh sáng tím
Lời giải: Đáp án C vì ánh sáng trắng không có bước sóng xác định cụ thể còn tất cả ánh sáng đơn đều có bước sóng xác định. Câu 10: Cho các phát biểu sau, phát biểu nào là phát biểu sai?
Lời giải: Đáp án B Câu 11: Với mục đích hai sóng ánh sáng kết hợp và có bước sóng tăng cường lẫn nhau thì hiệu đường đi của chúng có giá trị là bao nhiêu trong các trường hợp sau đây:
Lời giải: Đáp án D xem lại điều kiện để mọi điểm có biên độ dao động cực đại. Câu 12: Nếu ta coi vân sáng trung tâm là gốc toạ độ thì toạ độ vân tối thứ k trong hệ vân giao thoa cho bởi khe Y-âng là giá trị nào sau đây?
Lời giải: Đáp án B vì vị trí vân tối thứ k có toạ độ $x_{t}=(k-\frac{1}{2})i$ Với các giá trị $k\epsilon Z$ Câu 13: Công thức khoảng vân trong thí nghiệm Y-âng được xác định là:
Lời giải: Đáp án A đúng. Câu 14: Chọn câu trả lời đúng nhất: Chiết suất của môi trường:
Lời giải: Đáp án A vi hiện tượng tán sắc và giao thoa ánh sáng ta có chứng minh: Chiết suất của môi trường lớn đối với những ánh sáng có bước sóng ngắn. Câu 15: Tác dụng nổi bật của tia hồng ngoại là tác dụng:
Lời giải: Đáp án C vì tác dụng chủ yếu của tia hồng ngoại là tác dụng nhiệt, dùng sấy khô, sưởi,… Câu 16: Sự đảo sắc vạch quang phổ là
Lời giải: Đáp án A vì trong cùng một điều kiện, một nguyên tố bị kích thích sẽ có khả năng phát ra những bức xạ nào thì cũng có khả năng hấp thụ những bức xạ đo. Vì vậy sự đảo sắc vạch quang phổ là sự chuyển một vạch sáng thành vạch tối trên nền sáng, do bị hấp thụ. Câu 17: Khi nung nóng, quang phổ vạch phát ra:
Lời giải: Đáp án B vì nguồn phát ra quang phổ vạch: Do các chất khí hay hơi có áp suất thấp và bị kích thích (bởi nhiệt độ cao hay điện trường mạnh,…) phát ra. Câu 18: Ta làm một thí nghiệm về giao thoa ánh sáng và đo đc từ vân sáng t4 đến vân sáng t10 ở cùng một phía đối với vân sáng trung tâm được một khoảng là 2,4 mm. Tính giá trị của khoảng vân đó?
Lời giải: Đáp án A Có 6 khoảng vân trong khoảng từ vân sáng t4 đến t10 \=> i = 0,4 mm Câu 19: Ta làm một thí nghiệm về giao thoa ánh sáng, đo được khoảng cách từ vân sáng t4 đến vân sáng t10 cùng một phía đối với VSTT là 2,4 mm, giữa hai khe Y-âng ta đo được khoảng cách là 1 mm, từ màn chứa hai khe tới màn quan sát có khoảng cách là 1 m. Xác định màu của ánh sáng dùng trong thí nghiệm là màu gì?
Lời giải: Đáp án C vì Từ VS thứ 4 đến thứ 10 có 6 khoảng vân => i = 0,4 mm Bước sóng ánh sáng được xác định bằng $\lambda$ =0,4 μm => màu tím Câu 20: Ta thực hiện một thí nghiệm giao thoa ánh sáng, từ vân sáng t4 đến vân sáng t10 ở cùng một phía đối với vân sáng trung tâm có khoảng cách là 2,4 mm, giữa hai khe Y-âng ta đo được khoảng cách là 1 mm, từ màn chứa hai khe tới màn quan sát có khoảng cách là 1 m. Xác định bước sóng ánh sáng dùng trong thí nghiệm có giá trị là bao nhiêu:
Lời giải: Đáp án C vì 6i = 2,4 nm \=> i = 0,4nm => $\lambda$ = 0,40 μm Sóng ánh sáng lý 12 là một phần kiến thức quan trọng trong đề thi THPTQG. Bài viết trên đã mang đến những phần lý thuyết cơ bản nhất về sóng ánh sáng như khái niệm sóng ánh sáng, hiện tượng tán sắc ánh sáng, nhiễu xạ ánh sáng - giao thoa ánh sáng, tia hồng ngoại - tia tử ngoại. Qua đó giúp các em học sinh hiểu rõ bản chất của sóng ánh sáng từ đó áp dụng vào các bài tập cụ thể. Để làm tốt hơn nữa các bài tập các em hãy luyện tập nhiều hơn nữa các em có thể truy cập vào Vuihoc.vn cũng như đăng ký khóa học để luyện thêm bài tập khác nhé! |