Globulin miễn dịch là chế phẩm vô trùng chứa các kháng thể đậm đặc được làm từ huyết tương người. Tại Hoa Kỳ, chỉ có huyết tương của người đã xét nghiệm có kết quả âm tính với kháng nguyên bề mặt của viêm gan B, virus HIV và virus viêm gan C thì mới được sử dụng để sản xuất Globulin miễn dịch.
1. Globulin miễn dịch là gì?
Globulin miễn dịch (tên tiếng Anh là immune Globulin và viết tắt là IG) là chế phẩm vô trùng của các kháng thể đậm đặc được sản xuất từ huyết tương người bằng phương pháp phân đoạn ethanol lạnh (cold ethanol fractionation).
Tại Hoa Kỳ, Globulin miễn dịch chỉ được sản xuất từ người hiến máu có huyết tương âm tính với kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B, âm tính với kháng thể virus Suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV) và âm tính với kháng thể virus viêm gan C (HCV).
Ngoài ra, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) yêu cầu quy trình sản xuất IG phải có các bước khử hoạt tính của virus hoặc sản phẩm cuối cùng phải được kiểm tra âm tính với HCV-RNA bằng phản ứng chuỗi polymerase.
Globulin miễn dịch giúp người được tiêm phòng chống bệnh viêm gan A do nhiễm trùng virus Viêm gan A bằng cách truyền kháng thể thụ động. Tùy thuộc vào liều Globulin miễn dịch, khả năng bảo vệ kéo có thể kéo dài từ 1 đến 2 tháng, cụ thể như sau:
- Khi điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (pre-exposure prophylaxis), liều 0,1 ml/kg sẽ bảo vệ đến 1 tháng và liều 0,2 ml/kg sẽ bảo vệ đến 2 tháng. Đối với liều 0,2 ml/kg có thể được lặp lại sau mỗi 2 tháng.
- Khi điều trị dự phòng sau phơi nhiễm (postexposure prophylaxi), liều khuyến cáo là 0,1 ml/kg. Hiện nay không có liều Globulin miễn dịch tối đa trong điều trị dự phòng viêm gan A.
Globulin miễn dịch tiêm bắp có sẵn trong các lọ sử dụng một lần với liều lượng là 2 mL và 10 mL. Vị trí tiêm tốt nhất là ở cạnh trước của đùi và cơ deltoid của cánh tay. Không nên tiêm ở mông do vì có nguy cơ gây tổn thương dây Thần kinh tọa.
Globulin miễn dịch được sử dụng để tăng số lượng tiểu cầu ở những người bị rối loạn đông máu nhất định
Globulin miễn dịch được sử dụng để tăng cường khả năng của hệ thống miễn dịch nhằm làm giảm nguy cơ nhiễm trùng ở người có hệ miễn dịch yếu. Globulin miễn dịch được sản xuất từ máu của người khỏe mạnh có hàm lượng kháng thể cao, giúp chống nhiễm trùng.
Ngoài ra, Globulin miễn dịch cũng được sử dụng để tăng số lượng tiểu cầu ở những người bị rối loạn đông máu nhất định (như Giảm tiểu cầu vô căn) do tiểu cầu là thành phần cần thiết để cầm máu và hình thành cục máu đông.
Một số sản phẩm globulin miễn dịch cũng có thể được sử dụng để điều trị một số vấn đề liên quan đến yếu cơ như bệnh dây thần kinh vận động đa ổ (Multifocal motor neuropathy) hoặc bệnh đa dây thần kinh hủy myelin do viêm mạn tính (chronic inflammatory demyelinating polyneuropathy) hoặc để điều trị một số rối loạn mạch máu ở những người mắc hội chứng Kawasaki.
Đối với người khỏe mạnh, có thể phòng ngừa hiệu quả bệnh viêm gan A bằng cách tiêm vắc-xin viêm gan A tại các cơ sở Y tế có nguồn vắc-xin đảm bảo chất lượng và nguồn cung cấp ổn định.
Một số tác dụng phụ có thể gặp phải sau tiêm Globulin miễn dịch bao gồm:
- Đỏ bừng mặt, nhức đầu, chóng mặt, ớn lạnh, chuột rút cơ bắp, đau lưng / khớp, sốt, buồn nôn hoặc nôn có thể xảy ra sau khi tiêm Globulin miễn dịch.
- Hãy cho bác sĩ biết ngay lập tức nếu bạn có bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng, bao gồm: dễ chảy máu/bầm tím, Ngất xỉu, nhịp tim nhanh/ nhịp tim không đều, mệt mỏi bất thường.
- Hiếm khi, sản phẩm này có thể chứa các tác nhân gây bệnh như virus do được làm từ máu người. Mặc dù rủi ro rất thấp do các chế phẩm này đã được sàng lọc rất cẩn thận từ máu của người hiến, tuy nhiên nếu xuất hiện các triệu chứng như như đau họng/sốt kéo dài, mắt/da vàng hoặc nước tiểu sẫm màu thì hãy đến cơ sở Y tế để khám càng sớm càng tốt.
- Phản ứng Dị ứng nghiêm trọng hiếm khi xảy ra với người được tiêm Globulin miễn dịch. Tuy nhiên, đến cơ sở Y tế ngay lập tức nếu bạn xuất hiện phản ứng Dị ứng nghiêm trọng như: phát ban, ngứa/sưng (đặc biệt là sưng ở mặt/lưỡi/cổ họng), Chóng mặt nghiêm trọng, khó thở.
Bài viết tham khảo nguồn: immunize.org
Tỷ lệ Albumin/Globulin trong xét nghiệm được dùng để đánh giá hoạt động của chức năng gan. Một số bệnh lý sẽ tác động làm thay đổi Albumin hoặc Globulin, do vậy tỷ lệ của hai chỉ số này phản ánh tình trạng và chức năng của gan.
1. Tỷ lệ Albumin/Globulin là gì?
Protein trong máu gồm có 2 thành phần chính đó là albumin và globulin. Protein có vai trò rất quan trọng trong việc cấu thành nên các tế bào và mô, điều hòa hoạt động của cơ thể với vai trò là các hormone và enzyme. Xét nghiệm protein toàn phần thực hiện bằng cách đo lượng albumin và globulin trong huyết thanh của máu. Tỷ lệ albumin/globulin trong xét nghiệm protein toàn phần là tỷ lệ nồng độ của 2 loại protein Albumin và Globulin thu được bằng cách đo trực tiếp nồng độ có trong máu.
Protein albumin có trọng lượng phân tử nhỏ gồm nhiều acid amin, chứa khoảng một nửa tổng số protein được tìm thấy trong máu. Albumin được tổng hợp chủ yếu tại gan và đảm bảo các chức năng sống của cơ thể như:
Thực hiện chức năng trong quá trình duy trì áp lực keo trong huyết tương.
Đảm bảo sự vận chuyển nhiều chất như acid béo, bilirubin hay thuốc. Những chất này sẽ được gắn với albumin và lưu hành trong máu.
Protein globulin là những phân tử khác nhau về trọng lượng, kích thước và chức năng. Trong cơ thể có 3 loại globulin chính đó là: alpha globulin, beta globulin và gamma globulin. Trong đó, các alpha và beta globulin được tổng hợp ở gan. Gamma Globulin hay còn được gọi là globulin miễn dịch do các tế bào bạch cầu lympho B sản xuất khi có sự đáp ứng với kích thích của các kháng nguyên. Chức năng của các protein globulin bao gồm:
Tham gia duy trì cân bằng acid-base
Tham gia đáp ứng các phản ứng viêm của cơ thể
Sản xuất ra các kháng thể nhằm thực hiện chức năng bảo vệ cơ thể
Tham gia vào quá trình tiêu fibrin và điều hòa đông máu
2. Ý nghĩa của tỷ lệ Albumin/Globulin trong xét nghiệm
Tỷ lệ Albumin/Globulin trong xét nghiệm protein toàn phần sẽ giúp đánh giá được tình trạng sức khỏe chung của bệnh nhân, và chỉ số này có thể gợi ý đến các bệnh lý có liên quan tới gan, thận và đánh giá chức năng gan. Tỷ lệ Albumin/Globulin ở người bệnh thường sẽ trong khoảng 1-1,5. Tuy nhiên, nồng độ Albumin, Globulin cũng như tỷ lệ A/G sẽ thay đổi phụ thuộc và từng bệnh mắc phải. Dựa vào tỷ lệ Albumin/Globulin để bác sĩ tìm ra nguyên nhân gây bệnh.
Một số yếu tố có thể làm ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm bao gồm:
- Trong quá trình lấy máu xét nghiệm thời gian buộc garo quá lâu có thể làm tăng albumin.
- Chế độ dinh dưỡng có nhiều protein
- Bệnh nhân có sử dụng một số loại thuốc làm giảm protein, ví dụ như: estrogen, thuốc tránh thai,...
- Khi kết quả xét nghiệm cho ra tỷ lệ Albumin/Globulin tăng hoặc giảm có thể gợi ý một số bệnh lý. Cụ thể:
Tỷ lệ Albumin/Globulin giảm phản ánh tình trạng tăng sản xuất Globulin và giảm sản xuất Albumin, thường gặp trong một số bệnh lý sau:
- Bệnh lý tại gan như: xơ gan, viêm gan,...
- Đa u tủy xương
- Các bệnh lý tự miễn
- Viêm loét dạ dày tá tràng
- Bệnh lý về thận: hội chứng thận hư,...
- Tỷ lệ Albumin/Globulin tăng phản ánh tình trạng Globulin miễn dịch không được sản xuất đủ, thường gặp ở một số bệnh lý sau:
- Bệnh u lympho, lơ-xê-mi.
- Ung thư tủy xương
- Không có Globulin máu
- Giảm gamma globulin máu
- Tình trạng nhịn ăn, đói.
3. Khi nào cần xét nghiệm tỷ lệ Albumin/Globulin?
Xét nghiệm protein toàn phần được thực hiện trong các đợt khám sức khỏe định kỳ. Xét nghiệm này cũng được thực hiện nhằm phản ánh tình trạng dinh dưỡng của cơ thể hoặc để chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến thận, gan và các bệnh lý đường tiêu hóa,... Bên cạnh đó, khi cảm thấy cơ thể có những biểu hiện triệu chứng bất thường, người bệnh cũng cần sớm đi kiểm tra sức khỏe. Một số triệu chứng bất thường bao gồm:
- Cảm thấy ăn không ngon
- Sút cân đột ngột
- Mệt mỏi
- Buồn nôn và nôn
- Ăn uống khó tiêu hóa
- Có biểu hiện thiếu dinh dưỡng
- Phù chân, tay, mặt,...
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh