Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm – Soạn bài Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm trang 92 SGK ngữ văn 8. Đọc bài văn Món quà sinh nhật của Trần Hoài Dương và trả lời các câu hỏi:
Đọc bài văn Món quà sinh nhật của Trần Hoài Dương và trả lời các câu hỏi:a) Bài văn trên có thể chia làm ba phần: Mở bài, thân bài và kết bài.Mở bài: Từ đầu đến bao nhiêu thứ bày la liệt trên bàn”. Kể và tả lại quang cảnh chung của buổi sinh nhật.Thân bài: Từ “Vui thì vui thật” đến “Trinh vẫn lặng lẽ cười, chỉ gật đầu không nói”: Kể về món quà sinh nhật độc đáo của người bạn.Kết bài: Từ “Cảm ơn Trinh quá” đến “đế hôm nay có được chùm quá Làng tươi thơm mát này…”: Cảm nghĩ của người bạn về món quà sinh nhật.b) Truyện kế về một tấm lòng thơm thảo đáng trân trọng của một người bạn, thể hiện qua món quà sinh nhật đầy ý nghĩa. Người kế chuyện là Trang, nhân vật xưng tôi (ngôi thứ nhất).– Câu chuyện xảy ra tại nhà Trang giữa buối sinh nhật đông đủ tấp nập. – Chuyện xảy ra nhân vật xưng tôi (Trang). Có nhiều nhân vật nhưng chủ yếu là Trinh, người bạn thân nhất của Trang .Đây cũng là hai nhân vật chính của truyện. Trinh là một nhân vật: sâu sắc, biết nâng niu trân trọng tình bạn. Trong ngày sinh nhật của Trang, mọi người đều có mặt cả rồi, riêng Trinh vẫn chưa đến, Trang hiểu lầm là bạn đã quên.Điều tạo nên sự bất ngờ trong truyện này là nhờ tác giả khéo dựng tình huống truyện. Ông đưa được người đọc nhập vào tâm trạng chờ đợi và có ý chê trách của nhân vật Trang về sự vô tâm, chậm trễ của người bạn đặc biệt là người bạn này lại có một tâm lòng thơm thảo đáng trân trọng thể hiện cụ thể qua món quà sinh nhật nhiều ý nghĩa: Nó không phải là món quà mua vội vàng trên vía hè, trong cửa hiệu, chí cốt bỏ tiền ra là mua được, mà nó là cả một tấm lòng trân trọng của Trinh. Trinh đã ấp ủ, nâng niu hàng nghĩ đến suốt bao ngày nay.
Trong văn bản Món quà sinh nhật, tác giả chủ yếu kế lại câu chuyện theo trình tự thời gian nhưng trong quá trình kể có chỗ tác giá ngược thời gian nhớ về sự việc cũ đã diễn ra “lâu lắm, từ mấy tháng trước, lúc ổi đang ra hoa…”.
2. Dàn ý của một bài văn tự sựa) Mở bài: Thường giới thiệu sự việc về nhân vật và tình huống xảy ra câu chuyện (cũng có khi nêu kết quả của sự việc, số phận nhân vật trước).b) Thân bài: Kể lại diễn biến câu chuyện theo một trình tự nhất định, thực chất là trả lời câu hỏi: Câu chuyện đã diễn ra như thế nào?Trong khi kể, người viết thường kết hợp miêu tả sự việc, con người và thể hiện tình cảm, thái độ của mình trước sự việc và con người được miêu tả.
c) Kết bài: Thường nêu kết cục và cảm nghĩ của người trong cuộc (người kể chuyện hay một nhân vật nào đó)
Bài 8 - Tiết 32Lập Dàn ý Cho Bài Văn Tự Sự Kết HợpVới Miêu Tả Và Biểu Cảm, Đánh GiáI. Mục tiêu bài học:Giúp học sinh: - Nắm đợc bố cục 3 phần: Mở bài, thân bài, kết bài của một văn bản tự sự kết hợp vớimiêu tả và biểu cảm. - Biết vận dụng để tìm ý, lựa chọn, sắp xếp các ý theo một trình tự hợp lý.II. Các hoạt động dạy và học:1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 2. Đồ dùng dạy học- Soạn bài, bảng nhỏ để thảo luận nhóm, bút dạ. 3. Kiểm tra bài cũ:1. Nhắc lại bố cục 3 phần của văn bản, nhiệm vụ của từng phần. 2. Các bớc xây dựng một đoạn văn kết hợp miêu tả, biểu cảm.4. Bài mới:Hoạt động của thầy Hoạt độngcủa trò Kiến thức trọng tâmHoạt động 1:
I. Lập dàn ý một bài văn tự sự.
Tìm hiểu dàn ý của một bài văn tự sự.+ Học sinh đọc bài văn:Món quà sinh nhật.a Bài văn có 3 phần: Mở bài: Thân bài: Giới thiệu buổi sinh nhật+ Thảo luận nhómTình huống chuyện 1. Chỉ ra 3 phần: Mở bài, thân bài,kết luận. Nêu nội dung khái quát của mỗi phầnThân bài: không nói: Diễn biến sự việc: Món quà sinh nhật.Kết bài: Còn lại: Nêu cảm nghĩ về món quà sinh nhật đặc biệt.2. Nhóm 2 -3 thảo luận câu b b Nội dung bài văn:+ Truyện kể về món quà sinh nhật đặc biệt + Ngời kể: Trang - Ngôi thứ nhất+ Câu chuyện xảy ra ở nhà Trang, trong buổi sinh nhËt - Ci bi sinh nhËt.83+ Chun x¶y ra víi Trang Nhân vật xng Tôi + Có những nhân vật: Trang, Trinh và các bạn3. Nhóm 4 câu c + Nhân vật chính: Trang - Trinh+ Tính cách nhân vật: Chân thật, hồn nhiên và tình cảm+ Câu chun diƠn ra: Mở đầu: Ngày sinh nhật Trang - Các bạn đến đủ và rất nhiều quànhng ngời bạn thân nhất lại đến muộn. + Đỉnh điểm: Món quà sinh nhật là chùm ổi.+ Kết thúc: Trang hiểu ý nghĩa của món quà đặc biệt đó.+ Các yếu tố miêu tả, biểu cảm đợc kết hợp và thể hiện ở:- Miêu tả nét mặt, điệu cêi cđa Trang. - BiĨu c¶m: C¶m xóc bån chån, không yên,giận mình, xúc động về món quà. Nhận xét đánh giá ở cuối bài.+ Tác dụng: Làm cho câu chuyện sinh động - Gây ấn tợng sâu sắc về tình bạn đẹp.c Thứ tự kể: Đảo ngợc - Từ hiện tại nhớ về thời gian trớcđó máy tháng.Từ ý kiến của các- Trình tự chính: thời gian Đọc mục 22. Kết luận: Dàn ý của bài văn tự sự HS đọc phần Mục 2 và đọc ghi nhớ.Hoạt động 2: Luỵên tậpII. Luyện tập: 1. Lập dàn ý cho văn bản: Cô bé bán diêmHS đọc phần gợi ý. Sau đólập dàn ý ra nháp Cảnhóm cùng lậpa Mở bài: Cô bé bán diêm lang thang trong đêm giao thừa - Không bán đợc diêm- Khôngdám về nhà, sợ bị đánh.Sau đó trình bày trênbảng 2 nhómb Thân bài: - Quẹt que diêm thứ nhất: Lò sởi hiện ra- Quẹt que diêm thứ hai: Ngỗng quay, bàn ăn - Quẹt que diêm thứ ba: cây thông Nôen hiện ra- Quẹt que diêm thứ t: Bà mỉm cời - Quẹt que diêm còn lại: Bà cùng cháu bay lêntrời. c Kết bài:Cô bé trong đêm giao thừa với đôi má hồng và84đôi môi mỉm cời. Cảm nghĩ của ngời kĨ.Cho Bµi tËp vỊ nhµ Bµi tËp sè 2: KĨ lại một kỉ niệm với ngời bạnthời thơ ấu khiến em xúc động và nhớ mãi.85Bài 9Mục tiêu cần đạt:Giúp học sinh: 1. Hai cây phong trong bài đợc miêu tả với tâm hồn đầy xúc động của ngời kể chuyện -Ngời ấy tự giới thiệu mình còn là nghệ sĩ Hoạ sĩ 2. Hiểu đợc thế nào là nói quá và tác dụng của biện pháp nghệ thuật này trong văn ch-ơng cũng nh trong cuộc sống hàng ngày. 3. Biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự kết hợpmiêu tả, biểu cảm, đánh giá, rèn luyện kĩ năng diễn đạt, trình bày.Tiết 33 - 34Hai Cây PhongI. Mục tiêu bài học:Giúp học sinh: - Hiểu đợc Hai cây phong đợc miêu tả với tâm hồn đầy xúc động của một hoạ sĩ. Haicây phong gắn với tuổi thơ nhân vật xng tôi. - Hai mạch kể: Tôi - Chúng tôi, ít nhiều phân biệt, lồng vào với nhau.- Chú ý văn bản tự sự, kết hợp miêu tả, biểu cảm.II. Các hoạt động dạy và học:1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 2. Đồ dùng dạy học- Học sinh tìm đọc truyện: Ngời thầy đầu tiên hoặc những trang viết về ngời thầy đầu tiên trong SGK văn 9 cũ Anh Ai ma tốp- Soạn bài. 3. Kiểm tra bài cũ:1. Phân tích diễn biến tâm trạng Giôn xi? 2. Tại sao trong lần giục Xiu kéo mành lên - Giôn xi lại có sự thay đổi nh vậy?3. Em thích chi tiết nào nhất? Tại sao? 4. Bài mới:Giáo viên giải thích: Đất nớc C rơ g xtan tơi đẹp với những núi đồi, thảo nguyên, những dãy núi chập trùng, những áng mây lơ lửng - Quê hơng nhà văn Ai ma tốp.86Hoạt động của thầy Hoạt độngcủa trò Kiến thức trọng tâmHoạt động 1:Tài liệu hướng dẫn trả lời câu hỏi bài 1 trang 92 SGK Ngữ văn 8 tập một phần trả lời câu hỏi Dàn ý của bài văn tự sự, soạn bài Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm chi tiết và đầy đủ nhất.
Đề bài
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu ở bên dưới:
MÓN QUÀ SINH NHẬT
Nhân kỉ niệm ngày sinh năm nay của tôi, bạn bè đến chơi vui vẻ quá. Suốt cả buổi sáng, nhà tôi tấp nập kẻ ra, người vào, tiếng cười nói ríu ra ríu rít không ngớt. Hai chiếc bình cắm đầy hoa. Hoa hồng bạch, hoa hồng nhung, hoa cẩm chướng, hoa mặt trời, lại có những bông hoa cỏ nhỏ xỉu màu tím nhạt mà tôi rất thích nữa. Các bạn tôi ngồi chật cả nhà, bao nhiêu ghế mượn thêm của cô Ba nhà bên cũng vẫn không đủ, có chỗ hai bạn phải ngồi chung một ghế, chật chội nhưng mà vui. Nhiều bạn còn mang cả quà đến tặng tôi nữa. Tôi nhận được nhiều thứ quả : nào cặp tóc, nào sổ, nào khăn mùi soa,... bao nhiêu thứ bày la liệt trên bàn.
Vui thì vui thật, nhưng tôi vẫn cứ bồn chồn không yên. Không hiểu sao cái Trinh, đứa bạn thân nhất của tôi, giờ này vẫn chưa đến. Chẳng lẽ nó lại quên ngày vui của tôi ? Không, con bé vốn chu đáo lắm kia mà ! Bạn bè đã bắt đầu ra về lác đác, tôi cũng bồn chồn. Tôi không trách Trinh nữa mà bắt đầu lo. Hay là... Trinh đã gặp tai nạn gì giữa đường chăng ?
Tôi đang đăm chiêu nghỉ ngơi, chợt cái Thanh reo lên: - Kia rồi !Chị Trinh kia rồi !
(Đọc tiếp trang 92 - 94 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
(Trích tác phẩm Món quà sinh nhật, Trần Hoài Dương, Những ngôi sao trong mưa)
a. Bài văn trên có thể chia làm ba phần. Hãy chỉ ra ba phần đó và nêu nội dung khái quát của mỗi phần.
b. Lần lượt tìm và chỉ ra các yếu tố:
- Bài văn kể về việc gì? Ai là người kể chuyện.
- Câu chuyện xảy ra ở đâu? Vào lúc nào? Hoàn cảnh nào?
- Chuyện xảy ra với ai? Có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính? Tính cách của mỗi nhân vật ra sao?
- Câu chuyện diễn ra như thế nào?
c. Nội dung trên được trình bày theo trình tự nào?
Trả lời bài 1 trang 92 SGK Ngữ văn 8 tập 1
Câu trả lời tham khảo
Cách trình bày 1
a, Đoạn văn trên có thể chia làm 3 phần:
- Mở bài ( từ đầu… bao nhiêu thứ bày la liệt trên bàn): kể khái quát về ngày sinh nhật
- Thân bài (tiếp… chỉ gật đầu không nói) kể về lí do đến muộn và món quà độc đáo của bạn.
- Kết bài (còn lại) cảm xúc của người viết về món quà sinh nhật
b, Lần lượt tìm và chỉ ra các yếu tố sau:
- Bài văn kể về ngày sinh nhật của Trang và món quà sinh nhật của Trinh.
- Người kể chuyện là Trang, ngôi kể thứ nhất (xưng tôi)
- Câu chuyện xảy ra ở nhà Trang, vào ngày sinh nhật, trong hoàn cảnh mọi người tới dự sinh nhật đông đủ, chỉ thiếu mỗi Trinh (bạn của Trang)
- Chuyện gồm các nhân vật: Trang, Thanh, anh Toàn, Trinh và các bạn cùng lớp.
- Trang quý và lo lắng cho bạn
- Trinh muốn dành cho bạn bất ngờ
- Câu chuyện diễn ra:
- Ban đầu từ buổi sinh nhật, tất cả mọi người đều tới chỉ thiếu Trinh.
- Đỉnh điểm câu chuyện là Trang nhận ra “âm mưu” mà Trinh nói khi ổi mới ra hoa
- Kết thúc truyện là tấm lòng của bạn Trinh, người đã ấp ủ, nâng niu, nghĩ tới món quà sinh nhật độc đáo cho bạn
- Các yếu tố miêu tả và biểu cảm được kết hợp nhuần nhuyễn với nhau:
- Miêu tả cảnh ngày sinh nhật
- Miêu tả chi tiết món quà sinh nhật là chùm ổi
- Biểu cảm trong tiếng reo của Thanh, trong câu trách của Trang
- Sự cảm động của Trang khi nhận được quà.
c, Những nội dung trên (b) được kể tuần tự theo thời gian diễn ra buổi sinh nhật, tuy nhiên có sử dụng hồi ức để gợi lại cảnh ngày ổi mới ra hoa.
Cách trình bày 2
a. Văn bản Món quà sinh nhật có thể chia làm ba phần.
- Phần 1 (Từ đầu đến... bày la liệt trên bàn): Cảnh sinh nhật của bạn Trang.
- Phần hai (Tiếp đến gật đầu không nói): Lai lịch của món quà Trinh tặng Trang.
- Phần ba (Còn lại): Cảm nghĩ của Trang về món quà của người bạn.
b. Truyện kể về hành trình và lai lịch món quà của bạn Trinh tặng bạn Trang ngày sinh nhật
- Trang là người kể chuyện - ngôi thứ nhất.
- Chuyện xảy ra vào buổi sinh nhật của Trang, vào lúc mọi người đã đến dự sinh nhật đầy đủ, riêng Trinh, người bạn thân nhất và nổi tiếng là chu đáo vẫn chưa thấy tới.
- Truyện có hai nhân vật Trinh và Trang, Trinh là nhân vật chính của câu chuyện.
- Yếu tố miêu tả và biểu cảm được thể hiện trong suốt câu chuyện. Nhưng đoạn mở đầu thiên về miêu tả, đoạn cuối thiên về biểu cảm. Nó có tác dụng làm cho câu chuyện trở nên sinh động và tâm trạng nhân vật được thể hiện sâu sắc.
c. Câu chuyện được kể theo trình tự thời gian (diễn biến của buổi sinh nhật), nhưng trong khi kể tác giả đã dùng hồi ức, ngược thời gian để nhớ về những sự việc diễn ra trước đó đã lâu.
Ghi nhớ: Dàn ý của bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm chủ yếu vẫn là dàn ý của bài văn tự sự có bố cục ba phần (Mở bài, Thân bài, Kết bài). Tuy vậy, trong từng phần, cần đưa vào các nội dung miêu tả và biểu cảm để dàn ý được hoàn chỉnh hơn.
-------------
Trên đây là nội dung trả lời câu hỏi bài 1 trang 92 SGK Ngữ văn 8 tập 1 do Đọc Tài Liệu tổng hợp và biên soạn giúp các em tham khảo để soạn bài Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm trong chương trình soạn văn 8 được tốt hơn trước khi đến lớp.