Vườn quốc gia Xuân Thủy ở Nam Định là khu vực ngập mặn quan trọng của Việt Nam và là “sân ga” nơi nhiều loài chim quý hiếm từ khắp nơi về đây di trú. Khu vực nơi đây tuy mặn mòi vị biển nhưng cũng chất chứa nhiều điều ngọt ngào.
Công ước Ramsar là công ước về các vùng đất ngập nước được ký tại Ramsar, Iran năm 1971, đây là công ước quốc tế về bảo tồn và sử dụng hợp lý đất ngập nước và các nguồn tài nguyên từ đất ngập nước. Mục đích nhằm ngăn chặn quá trình xâm lấn ngày càng gia tăng vào các vùng đất ngập nước; công nhận chức năng sinh thái học và các giá trị khoa học, văn hóa và kinh tế của chúng.
Khu ngập mặn vườn quốc gia Xuân Thủy. Ảnh: Thuy Vu.
Ảnh: Báo tin tức.
Đến nay, Việt Nam có 9 khu ngập nước được công nhận khu Ramsar. Năm 1989, khu bãi bồi ở phía nam cửa sông Hồng thuộc huyện Xuân Thủy, Nam Định (vườn quốc gia Xuân Thủy) được công nhận là khu Ramsar thứ 50 của thế giới và là khu Ramsar đầu tiên của khu vực Đông Nam Á và Việt Nam.
Ảnh: Thuy Vu.
Chòi canh ngao. Ảnh: Báo tin tức.
Với tổng diện tích lên đến 15.000m vuông, bao gồm vùng lõi 7.100ha trong đó có 3.100ha diện tích đất nổi có rừng khi triều kiệt và khoảng 4.000ha đất còn ngập nước; vùng đệm rộng 7.233ha, bao gồm 960ha phần diện tích còn lại của Cồn Ngạn, toàn bộ bãi trong với diện tích 1.997ha. Vườn quốc gia Xuân Thủy trải dài trên 5 xã Giao Thiện, Giao An, Giao Lạc, Giao Xuân và Giao Hải.
Bãi nuôi ngao. Ảnh: Báo tin tức.
Ảnh: Dinh Tuan.
Đây là bãi vùng triều cửa sông điển hình nhất cho hệ sinh thái ven biển đồng bằng sông Hồng, nằm ở vị trí cửa sông, nơi đây có tốc độ bồi lắng phù sa hàng năm khoảng vài chục mét. Bãi bồi cửa sông ven biển cũng cung cấp nguồn hải sản như tôm, cua, cá, sò, vạng, rau câu và các loài khác.
Thu hoạch rau câu. Ảnh: Báo tin tức.
Ảnh: Dinh Tuan.
Vườn quốc gia Xuân Thủy còn là “sân ga chim” quan trọng đối với dòng chim di trú quốc tế, có hơn 200 loài chim có mặt tại vườn quốc gia trong đó có loài cò mỏ thìa mặt đen, là loài chim đã được ghi vào sách đỏ có nguy cơ bị tuyệt chủng. Khu rừng sú vẹt Xuân Thủy còn là nơi cư ngụ của nhiều loài chim, mèo biển, cáo biển, rái cá… Dưới nước có các loại tôm, cá, cua, rắn, ngao, sò… là nguồn thức ăn phong phú của các loài chim.
Khai thác thủy sản dưới rừng ngập mặn. Ảnh: Báo tin tức.
Ảnh: Dinh Tuan.
Thời gian qua vườn quốc gia Xuân Thủy đã đưa các sinh kế mới như trồng nấm, nuôi ong, nuôi ngao… để tạo làn gió mới cho kinh tế kết hợp với bảo tồn sinh thái rừng ngập mặn. Với nghề sản xuất mật ong từ rừng sú vẹt, hàng năm có khoảng từ 6000 đến 8000 đàn ong được mang vào vườn để thu hoạch mật hoa sú, vẹt. Vì thế người dân thường gọi mật ong nơi đây là “mật của biển”.
Chim choắt nâu. Ảnh: Báo tin tức.
Cò thìa. Ảnh: namdinh.gov.vn.
Sinh kế dựa vào vườn quốc gia vừa mang lại thu nhập cho cuộc sống của bà con vùng ven, vừa góp phần bảo vệ môi trường rừng ngập mặn, để rừng luôn là bến đỗ an toàn cho các loài chim di cư, là nơi sinh sống yêu thích của nhiều loài thực vật, động vật.
Vườn quốc gia Xuân Thủy là điểm du lịch nổi tiếng với hệ sinh thái mang lại nhiều giá trị cho tỉnh Nam Định. Không chỉ là vùng đất ngập nước đầu tiên tại Đông Nam Á tham gia Công ước RAMSAR, nơi đây còn được UNESCO công nhận là vùng lõi của Khu Dự trữ sinh quyển thế giới tại khu vực sông Hồng.
Địa chỉ: Xã Giao Thiện, Huyện Giao Thủy, Nam Định.
Vườn quốc gia Xuân Thủy là một vùng bãi bồi rộng lớn tọa lạc ở phía Nam cửa sông Hồng. Nơi đây sở hữu diện tích lên đến 15.000m2, trải dài qua 5 xã khác nhau gồm Giao Thiện, Giao An, Giao Lạc, Giao Xuân và Giao Hải. Khu vực này được vun bồi bởi phù sa màu mỡ của sông Hồng và biển, do đó là nơi sinh sống lý tưởng của nhiều loài chim quý hiếm và động vật hoang dã.
Vào tháng 1/1989, vườn quốc gia Xuân Thủy trở thành địa danh đầu tiên tại Đông Nam Á tham gia Công ước quốc tế RAMSAR - công ước bảo tồn các vùng đất ngập nước có vai trò quan trọng đối với hệ sinh thái. Đến tháng 12/2004, nơi đây được UNESCO công nhận là vùng lõi của Khu Dự trữ sinh quyển thế giới khu vực ven biển liên tỉnh đồng bằng châu thổ sông Hồng. Có thể nói, vườn quốc gia chính là niềm tự hào to lớn của người dân Nam Định nói riêng và Việt Nam nói chung.
Máy bay: Để đến vườn quốc gia Xuân Thủy, trước tiên bạn phải dừng chân tại Nam Định. Bởi vì tỉnh thành này hiện chưa có sân bay chính thức nên nếu ở xa, bạn có thể đi máy bay đến Hà Nội hoặc Hải Phòng. Sau đó từ đây bắt xe khách, taxi… đến Nam Định. Hiện nay, giá vé máy bay từ các tỉnh thành tới Hà Nội chỉ từ 600.000 VNĐ/vé, mất khoảng 2 tiếng di chuyển.
Xe khách: Nếu ở khu vực các tỉnh lân cận, bạn có thể chọn xe khách làm phương tiện di chuyển đến vườn quốc gia Xuân Thủy. Hầu hết các chuyến xe đến đây sẽ có giá vé khoảng 150.000 VNĐ/khách.
Tàu hỏa: Dù ở khu vực nào thì tàu hỏa cũng là phương tiện giúp bạn dễ dàng di chuyển đến Nam Định. Mức giá tham khảo cho phương tiện này dao động từ 130.000 VNĐ - 1.528.000 VNĐ/khách tùy theo thời gian mua, điểm khởi hành và loại vé ghế ngồi hay giường nằm.
Xe máy, ô tô riêng: Đây là các phương tiện thường được giới trẻ ưu tiên lựa chọn để thoải mái check-in, ngắm cảnh và trên hết là có thể sắp xếp lịch trình theo ý muốn.
Cũng như các tỉnh khác trong khu vực đồng bằng Bắc Bộ, Nam Định sở hữu khí hậu nhiệt đới gió mùa với nhiệt độ trung bình từ 23 - 24 độ C, khá thuận lợi cho việc tham quan cảnh đẹp tại vườn quốc gia Xuân Thủy.
Nếu muốn ngắm nhìn quang cảnh chim bay rợp trời, bạn có thể cân nhắc đến đây trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau. Bởi vì đây là thời gian mà các loài chim tập trung nhiều nhất tại vườn quốc gia Nam Định, khiến không gian trở nên đông đúc, nhộn nhịp hơn hẳn.
Với hệ sinh thái phong phú, đa dạng, vườn quốc gia Xuân Thủy đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường sống và phát triển cho các loài chim quý hiếm và động vật hoang dã. Để ngắm nhìn và chiêm ngưỡng trọn vẹn cảnh quan nơi đây, MIA.vn mách bạn không nên bỏ qua hoạt động khám phá vườn quốc gia bằng các phương tiện đường thủy.
Trong suốt chuyến tham quan, bạn sẽ được đội ngũ nhân viên hỗ trợ trang bị áo phao cũng như thuyết minh về từng khu vực. Không gì tuyệt bằng trải nghiệm xuôi dòng tận hưởng vẻ đẹp hoang sơ mà yên bình của vùng đất ngập nước nổi tiếng. Sau khi khám phá thiên nhiên, bạn cũng có thể ngắm cảnh hoàng hôn tuyệt đẹp và dùng bữa tối ấm cúng cùng gia đình ngay trên thuyền.
Bảng giá dịch vụ khám phá vườn quốc gia Xuân Thủy bằng phương tiện đường thủy (cập nhật vào tháng 10/2023)
- Giá thuê cano nhỏ: 1.500.000 VNĐ/chuyến tối đa 6 khách
- Giá thuê cano lớn: 2.000.000 VNĐ/chuyến tối đa 6 khách
- Giá thuê tàu loại 1: 4.000.000 VNĐ/chuyến tối đa 45 khách
- Giá thuê tàu loại 2: 3.000.000 VNĐ/chuyến tối đa 30 khách
- Giá thuê thuyền máy: 1.500.000 VNĐ/chuyến tối đa 15 khách, khởi hành từ trạm Cồn Ngạn, cống Cai Đề
Đến với khu RAMSAR nổi tiếng tại Nam Định, bạn còn có cơ hội tham gia bắt ngao. Đây là hoạt động trải nghiệm gắn liền với đời sống lao động của cộng đồng địa phương. Trong quá trình tham gia, bạn sẽ được tìm hiểu và trực tiếp bắt từng con ngao nhỏ ẩn mình dưới đất bùn cũng như hòa vào bầu không khí lao động vui vẻ của người dân vùng này.
Nếu yêu thích khám phá và hòa mình vào thiên nhiên thì hoạt động cắm trại giữa thiên nhiên của vườn quốc gia Xuân Thủy sẽ là trải nghiệm mà bạn không nên bỏ lỡ. Để dựng lều cắm trại qua đêm ở đây, bạn cần đăng ký trước với ban quản lý và chủ động thuê hoặc mang theo dụng cụ. Giữa thiên nhiên rộng lớn, yên bình và bầu không khí trong lành, bạn sẽ có cảm giác như được trút bỏ mọi mệt mỏi, ưu phiền trong cuộc sống.
Tham quan vườn quốc gia Xuân Thủy có thể nói là một dịp để tìm hiểu thêm về hệ sinh thái đa dạng, phong phú của vùng đất này trong chuyến du lịch Nam Định.
Chỉ riêng thực vật, tại đây đã có hơn 300 loài khác nhau đóng vai trò quan trọng với sự phát triển của hệ sinh thái. Thế giới động vật cũng đặc sắc không kém khi sở hữu đa dạng các loài quý hiếm. Điển hình như lớp thú có rái cá, cá đầu ông sư, bò sát có rắn cạp nong nhiều sọc, rắn hổ mang. Hệ cá thì có cá sủ song, cá vược, cá nhệch... mang lại giá trị kinh tế vượt trội.
Nổi bật hơn cả phải kể đến hệ chim với 220 loài thuộc các bộ tiêu biểu như bộ Hạc, Ngỗng, Rẽ và Sẻ. Hằng năm từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau, hàng chục ngàn cá thể chim di cư tránh rét từ phương Bắc sẽ dừng chân tại vườn quốc gia Xuân Thủy để kiếm ăn, tích lũy năng lượng cho hành trình di trú. Đây cũng là thời điểm vàng để bạn chiêm ngưỡng bức tranh thiên nhiên với những cánh chim bay rợp trời.
Trải qua nhiều năm phát triển, cộng đồng người địa phương đã tạo lập nên những làng quê trù phú ở khu vực ven vườn quốc gia Xuân Thủy. Dừng chân nơi đây, bạn sẽ có cơ hội tham quan những công trình đặc sắc như nhà mái bổi, chùa chiền, nhà thờ đạo Thiên chúa… sở hữu lối kiến trúc được pha trộn hài hòa giữa phong cách truyền thống và hiện đại. Các điểm tham quan này sẽ giúp bạn mang về những bức hình check-in đầy ấn tượng.
Bên cạnh những công trình kiến trúc ấn tượng, khu vực này còn sở hữu nét sinh hoạt đại diện cho nền văn hóa mở đất của cư dân vùng bãi bồi sông Hồng. Đến vào các dịp lễ hội, bạn sẽ được lắng nghe chèo cổ, chầu văn, xem múa lân và hòa mình vào những hoạt động thi đua sôi nổi của người dân địa phương như bơi chải, chọi gà, đấu vật… Cùng lối sống nghĩa tình của người dân địa phương, tất cả đã góp phần tạo nên nét văn hóa giàu bản sắc tại khu vực cửa Ba Lạt.
Trong hành trình tham quan vườn quốc gia Xuân Thủy, bạn có thể thưởng thức đặc sản Nam Định ở các vùng dân cư lân cận. Một số món ngon khiến bất cứ ai từng thử qua đều không khỏi mê mẩn đó là nộm sứa, nem nắm Giao Thủy, nem chạo Giao Xuân, mắm cáy Hoành Nha… Bạn cũng có thể mua nước mắm Sa Châu hay các món đặc sản về làm quà du lịch cho gia đình, bạn bè.
- Trong quá trình tham quan vườn quốc gia sẽ khó tìm các quán ăn hoặc nơi bán nước, do đó bạn nên chuẩn bị sẵn đồ ăn, thức uống nếu có ý định đi picnic hoặc cắm trại.
- Để dễ dàng di chuyển, hãy ưu tiên mặc các bộ trang phục đơn giản, gọn gàng, có khả năng thấm hút mồ hôi và mang giày thể thao thay vì dép.
- Trước khi đến vườn quốc gia Xuân Thủy, bạn cần tham khảo về điều kiện thời tiết, khí hậu để tránh đi vào những ngày mưa.
- Bạn tuyệt đối không được xả rác trong khuôn viên vì như vậy sẽ gây ảnh hưởng đến mỹ quan và hệ sinh thái của vườn quốc gia.
- Hãy chú ý mang theo kem chống nắng và các loại thuốc xịt muỗi, côn trùng để bảo vệ làn da trong chuyến tham quan, du lịch.
Với hệ sinh thái đa dạng, phong phú của mình, vườn quốc gia Xuân Thủy sẽ là điểm dừng chân lý tưởng dành cho các bạn yêu thiên nhiên, đồng thời muốn tìm hiểu thêm về các vùng đất ngập nước tại Việt Nam nói riêng và khu vực Đông Nam Á nói chung. Đừng quên mang theo cẩm nang du lịch MIA.vn để có một hành trình khám phá thật trọn vẹn bạn nhé!