Việc quân Tây Sơn đánh bại quân xâm lược Xiêm Thanh cuối thế kỷ XVIII có ý nghĩa như thế nào

Câu hỏi:vai trò của phong trào Tây Sơn?

Lời giải:

Vai trò của phong trào Tây Sơn

+ Tiêu diệt tàn dư của tập đoàn phong kiến mục nát, bọn phản động trong nước:lật đổ chính quyền phong kiên thối nát đòi lại quyền lợi cho nhân dân, bước đầu hoàn thành sư nghiệp thống nhất đất nước của dân tộc chấm dứt thời kì Đàng trong, đàng ngoài vua Lê chúa Trịnh những cuộc nội chiến đầy đau thương, mất mát cho người nông dân

+ Kháng chiến chống quân xâm lược Xiêm và Thanh, bước đầu thống nhất đất nước và bảo vệ toàn vẹn tổ quốc.

Cùng Top lời giải tìm hiểu chi tiết hơn về vai trò của phong trào Tây Sơn đối với sự nghiệp thống nhất đất nước nhé:

Vai trò của phong trào Tây Sơn với sự nghiệp thống nhất đất nước

- Giữa thế kỷ XVIII, chế độ phong kiến ở Đàng Ngoài lâm vào khủng hoảng sâu sắc, các phong trào nông dân nổ ra đều bị đàn áp

-Năm 1744, ở Đàng Trong chúa Nguyễn xưng vương, bắt tay xây dựng chính quyền Trung ương, nước ta bị chia làm hai. Chính quyền Đàng Trong suy yếu, đời sống nhân dân vô cùng cực khổ. Các phong trào nông dân ồ ạt bùng nổ ở Đàng Trong.

-Năm 1771, ba anh emNguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ lãnh đạo khởi nghĩa nông dân ở Tây Sơn (Bình Định). Những năm đầu, lực lượng nghĩa quân còn yếu nhưng nhờ sự giúp đỡ của người dân trong vùng nên lực lượng ngày càng mạnh. Từ một cuộc khởi nghĩa nông dân đã nhanh chóng trở thành phong trào lật đổ chúa Nguyễn ở Đàng Trong.

-Lực lượng Tây Sơn nổi tiếng bình đẳng, không tham của dân, nghĩa quân lấy khẩu hiệu “lấy của người giàu chia cho người nghèo” nên rất được quần chúng ủng hộ, đánh đâu thắng đó

-Năm 1973, nghĩa quân chiếm được thành Quy Nhơn và nhanh chóng đánh xuống phía Nam, kiểm soát được vùng từ Quảng Ngãi đến Bình Thuận

-Từ năm 1776 – 1782, quân Tây Sơn nhiều lần đánh thành Gia Định. Đến tháng 3/1882, Nguyễn Huệ lần thứ tư đem quân đánh Gia Định. Nguyễn Ánh chống cự không được, trốn về Phú Quốc. Họ Nguyễn về cơ bản đã bị chinh phục.

-Năm 1778, Nguyễn Nhạc tự xưng làm vua, lập ra triều đại Tây Sơn

-Từ năm 1786 – 1788, quân Tây Sơn tiến ra Bắc lật đổ tập đoàn Lê – Trịnh, thống nhất đất nước.

Vai trò của phong trào Tây Sơn và các cuộc kháng chiến ở cuối thế kỷ XVIII

Cuối thế kỷ XVIII, họ Nguyễn và họ Trịnh thất bại, cầu cứu bên ngoài, mở đường cho giặc tiến vào nước ta. Việc đánh đuổi quân Xiêm và đại phá quân Thanh đã thể hiện rõvai trò của phong trào Tây Sơntrong công cuộc chống giặc ngoại xâm, bảo vệ đất nước.

Kháng chiến chống quân Xiêm (1785)

-Tháng 2/1784, Nguyễn Ánh thất thế cầu viện quân Xiêm (Thái Lan), Vua Xiêm cho tướng đem 2 vạn quân thủy, 300 chiến thuyền, 3 vạn quân bộ tiến sang nước ta.

-Cuối năm 1784, quân Xiêm chiếm gần nửa đất Nam Bộ, ra sức cướp bóc, phá hoại chuẩn bị tấn công quân Tây Sơn.

-Năm 1785, Nguyễn Huệ tổ chức trận đánh phục kích Rạch Gầm – Xoài Mút (trên sông Tiền – Tiền Giang) dẹp tan quân Xiêm, Nguyễn Ánh phải chạy sang Xiêm.

-Đây là một thắng lợi lớn của nghĩa quân, tiêu diệt gần 4 vạn quân Xiêm, thể hiện được tài cầm quân của Nguyễn Huệ , đập tan mưu đồ xâm lược nước ta của quân Xiêm, nêu cao ý thức dân tộc và vai trò của phong trào Tây Sơn.

Kháng chiến chống quân Thanh (1789)

-Năm 1786, sau khi đánh tan quân Xiêm, Nguyễn Huệ kéo quân ra Bắc để tiêu diệt họ Trịnh với danh nghĩa “Phù Lê diệt Trịnh”. Trịnh Tông tự Sát, họ Trịnh bị sụp đổ. Trên danh nghĩa, Nguyễn Huệ trao trả chính quyền cho vua Lê, nhưng trên thực tế ông nắm mọi quyền chính ở Bắc Hà. Vua Lê Hiển Tông gả công chúa Lê Ngọc Hân cho Nguyễn Huệ.

-Tháng 7/1886, vua Lê Hiển Tông qua đời, vua Lê Chiêu Thống nối ngôi. Sau đó, Nguyễn Huệ đem Ngọc Hân rút về Nam (Phú Xuân)

-Ở ngoài Bắc, Nguyễn Hữu Chỉnh giúp Lê Chiêu Thống phản bội Tây Sơn. Sau khi bị quân Tây Sơn tiến đánh, vua Lê Chiêu Thống đã cầu viện quân Thanh. Vua Thanh đương thời là Càn Long cho Tôn Sĩ Nghị dẫn 29 vạn quân sang nước ta đánh phá quân Tây Sơn, chiếm đánh thành Thăng Long.

-Ngày 25/11 năm Mậu Thân (22/12/1788), Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế, lấy niên hiệu là Quang Trung chỉ huy quân tiến ra Bắc. Trên đường đi đã dừng lại ở Nghệ An và Thanh Hoá để tuyển thêm binh lính.

-Đêm 30 Tết (25/1/1789) , đại quân tiến công với khí thế từ lời Hiểu dụ của Vua Quang Trung: “Đánh cho để dài tóc, Đánh cho để đen răng, Đánh cho nó chích luân bất phản, Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn, Đánh cho sử tri nam quốc anh hùng chi hữu chủ”.

-Sau 5 ngày tiến công thần tốc, Mùng 5 Tết Kỷ Dậu 1789, nghĩa quân giành chiến thắng vang dội ở Ngọc Hồi – Đống Đa, tiến vào thành Thăng Long đánh bại 29 vạn quân Thanh.

-Sau 5 ngày tiến quân, mùng 5 Tết 1789 nghĩa quân Tây Sơn giành chiến thắng vang dội ở Ngọc Hồi – Đống Đa tiến vào Thăng Long.

-Tôn Sĩ Nghị dẫn tàn quân bỏ chạy nhưng trên đường bị quân Tây Sơn chặn đánh. Cuối cùng, Tôn Sĩ Nghị và vua Lê Chiêu Thống chạy về Trung Quốc, quân Thanh đại bại.

=> Vai trò của phong trào Tây Sơn vô cùng to lớn. Phong trào Tây Sơn là phong trào của nông dân lật đổ chính quyền phong kiên thối nát đòi lại quyền lợi cho nhân dân, bước đầu hoàn thành sư nghiệp thống nhất đất nước của dân tộc chấm dứt thời kì Đàng trong, đàng ngoài vua Lê chúa Trịnh những cuộc nội chiến đầy đau thương, mất mát cho người nông dân. Ngoài ra không thể không kể đến những cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm bảo vệ chủ quyền của đất nước.

- Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyền họ Nguyễn suy yếu, mục nát.

- Số lượng quan lại tăng quá mức, việc mua quan bán tước khá phổ biến. Quan lại, cường hào đàn áp bóc lột nhân dân vô cùng dã man.

- Trong khi đó, ở triều đình, tập đoàn Trương Phúc Loan lũng đoạn triều đình, nắm mọi quyền hành, khét tiếng tham nhũng.

=>  Hậu quả:

- Nông dân mất ruộng đất, nộp nhiều thứ thuế, nộp lâm thổ sản quý, đời sống cực khổ.

- Mâu thuẫn giữa các tầng lớp xã hội đối với chính quyền họ Nguyễn ngày càng dâng cao, nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra.

2. Khởi nghĩa Tây Sơn 

- Thời gian: năm 1771, cuộc khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ.

- Lãnh đạo: ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ.

- Căn cứ:

+ Tây Sơn Thượng Đạo (An Khê, Gia Lai).

+ Tây Sơn Hạ Đạo (Tây Sơn, Bình Định).

@34138@

- Chủ trương: "lấy của người giàu chia cho người nghèo", xoá nợ cho nông dân, bãi bỏ các thứ thuế.

- Lực lượng: dân nghèo, đồng bào dân tộc Chăm, Ba-na, thợ thủ công, thương nhân…

Việc quân Tây Sơn đánh bại quân xâm lược Xiêm Thanh cuối thế kỷ XVIII có ý nghĩa như thế nào
Lược đồ căn cứ địa của nghĩa quân Tây Sơn

a. Diễn biến

- Tháng 9/1773, nghĩa quân Tây Sơn hạ thành Quy Nhơn.

- Năm 1774, nghĩa quân mở rộng vùng kiểm soát từ Quảng Nam đến Bình Thuận.

- Biết tin quân Tây Sơn nổi dậy, chúa Trịnh phái quân đánh vào Phú Xuân, chúa Nguyễn không chống nổi, phải vượt biển vào Gia định.

@34141@

b. Kết quả

- Nghĩa quân Tây Sơn rơi vào thế bất lợi: phía Bắc là quân Trịnh, phía Nam là quân chúa Nguyễn. Do vậy, Nguyễn Nhạc phải tạm hòa hoãn với quân Trịnh để tập trung đánh Nguyễn.

-  Từ năm 1776 đến năm 1783, nghĩa quân đã 4 lần đánh vào Gia định. Năm 1777 Tây Sơn bắt và giết được Chúa Nguyễn, Nguyễn Ánh chạy thoát, chính quyền họ Nguyễn Đàng Trong bị lật đổ.

2. Chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút (1785)

a. Nguyên nhân

-  Nguyễn Ánh sau khi chạy thoát đã cầu cứu quân Xiêm. 

- Nhân cơ hội đó vua Xiêm đưa quân tiến vào nước ta.

b. Diễn biến

- Giữa năm 1784, 5 vạn quân Xiêm tiến vào nước ta.

+ 2 vạn quân thuỷ đổ bộ lên Rạch Giá (Kiên Giang).

+ 3 vạn quân bộ đi qua Chân Lạp tiến vào Cần Thơ. 

- Tháng 1/1785, Nguyễn Huệ tiến vào Gia Định, chọn đoạn sông Tiền từ Rạch Gầm đến Xoài Mút làm trận địa quyết chiến

- Ngày 19/1/1785, Nguyễn Huệ dùng mưu nhử địch vào trận địa mai phục. Quân ta từ Rạch Gầm, Xoài Mút và cù lao Thới Sơn đồng loạt xông thẳng vào đội hình của địch.

Việc quân Tây Sơn đánh bại quân xâm lược Xiêm Thanh cuối thế kỷ XVIII có ý nghĩa như thế nào
Lược đồ chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút

c. Kết quả

Bị tấn công bất ngờ và mãnh liệt, quân Xiêm bị tiêu diệt gần hết, Nguyễn Ánh thoát chết, sang Xiêm lưu vong.

d.  Ý nghĩa

-  Đập tan âm mưu xâm lược của nhà Xiêm.

-  Khẳng định sức mạnh của dân tộc.

-  Trận Rạch Gầm - Xoài Mút là một trong những trận thuỷ chiến lớn nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta.

@34146@

- Sau khi tiệt diệt quân xâm lược Xiêm, nghĩa quân Tây Sơn có ý định tiêu diệt nốt chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài. Đặc biệt, khi đó quân Trịnh đóng ở Phú Xuân lại kiêu căng, sách nhiễu khiến dân chúng rất căm giận.

- Hè 1786 Nguyễn Huệ, Nguyễn Hữu Chỉnh tiến quân vượt đèo Hải Vân đánh thành Phú Xuân.

- Tháng 6/1786, nghĩa quân hạ thành Phú Xuân, giải phóng toàn bộ đất Đàng Trong.

- Sau đó, Nguyễn Huệ nêu danh nghĩa "phù Lê diệt Trịnh", tiến thẳng ra Đàng Ngoài.

- Giữa 1786, Nguyễn Huệ đánh vào Thăng Long, chúa Trịnh bị bắt, chính quyền họ Trịnh chấm dứt tồn tại sau hơn 200 năm. Sau đó Nguyễn Huệ giao lại chính quyền Đàng Ngoài cho vua Lê.

=> Như vậy, với việc tiêu diệt chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong và chúa Trịnh ở Đàng Ngoài, quân Tây Sơn đã phá bỏ ranh giới sông Gianh, tạo điều kiện cơ bản cho sự thống nhất đất nước.

@34148@

-  Nguyễn Hữu Chỉnh ở ngoài Bắc lộng quyền chống Tây Sơn, do vậy, Nguyễn Huệ cử Vũ Văn Nhậm ra Bắc diệt Chỉnh, nhưng sau đó Nhậm lại ra mặt chống Tây Sơn.

- Giữa năm 1788, Nguyễn Huệ tiến quân ra Thăng Long diệt Nhậm và xây dựng chính quyền ở Bắc Hà được nhiều sĩ phu giúp sức

VI. Tây Sơn đánh tan quân Thanh

1. Quân Thanh xâm lược nước ta.

a. Hoàn cảnh

-  Lê Chiêu Chống cầu cứu nhà Thanh.

-  Năm 1788 Tôn Sĩ Nghị, đem 29 vạn quân tiến vào nước ta.

b. Chuẩn bị của nghĩa quân Tây Sơn

- Trước thế giặc mạnh, nghĩa quân tạm rút khỏi Thăng Long.

- Lập phòng tuyến có quân bộ ở Tam Điệp, quân thủy đóng ở Biệt Sơn. Quân thủy bộ liên kết chặt chẽ, vững chắc.

2.  Quang Trung đại phá quân Thanh (1789)

Việc quân Tây Sơn đánh bại quân xâm lược Xiêm Thanh cuối thế kỷ XVIII có ý nghĩa như thế nào
Lược đồ Quang Trung đại phá Quân Thanh

- Tháng 1/1788 Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng Đế lấy niên hiệu là Quang Trung và tiến quân ra Bắc.

- Từ Tam Điệp, Quang Trung chia làm 5 đạo.

- Đêm 30 Tết âm lịch, quân của Quang Trung vượt sông Gián Khẩu, tiêu diệt đồn tiền tiêu của địch.

- Đêm mồng 3 tết, nghĩa quân bí mật vây đồn Hà Hồi (Thường Tín - Hà Nội). Quân địch hoảng sợ, vội đầu hàng.

- Sáng mùng 5 tết đánh đồn Ngọc Hồi (Thanh Trì - Hà Nội) khiến cho đội quân của Sầm Nghi Đống bị tiêu diệt tan tác, Tôn Sĩ Nghị nghe thấy vậy cũng hoảng sợ, vội vàng bỏ chạy sang Gia Lâm.

Việc quân Tây Sơn đánh bại quân xâm lược Xiêm Thanh cuối thế kỷ XVIII có ý nghĩa như thế nào
Lược đồ diễn biến trận đánh Ngọc Hồi – Đống Đa (Tết Kỷ Dậu -1789)

- Trưa mùng 5 tết, Quang Trung cùng đoàn quân chiến thắng tiến vào Thăng Long. 

Việc quân Tây Sơn đánh bại quân xâm lược Xiêm Thanh cuối thế kỷ XVIII có ý nghĩa như thế nào
Lược đồ Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực phong kiến
và chống quân xâm lược nước ngoài.

@34154@

a. Nguyên nhân

- Nhờ ý chí đấu tranh, tinh thần yêu nước cao cả của nhân dân ta và nghĩa quân Tây Sơn.

- Sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Quang Trung và bộ chỉ huy nghĩa quân.

Việc quân Tây Sơn đánh bại quân xâm lược Xiêm Thanh cuối thế kỷ XVIII có ý nghĩa như thế nào
Lược đồ Quang Trung đại phá Quân Thanh

b. Ý nghĩa

- Lật đổ chính quyền phong kiến thối nát Nguyễn, Trịnh, Lê.

- Xóa bỏ sự chia cắt đất nước, đặt nền tảng thống nhất đất nước.

- Đánh tan quân xâm lược Xiêm - Thanh bảo vệ nền độc lập và lãnh thổ tổ quốc.