Thuốc tránh thai là gì

Sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày là biện pháp tránh thai tiện lợi, chủ động được nhiều chị em phụ nữ lựa chọn sử dụng. Hiện nay trên thị trường có 2 loại chính là thuốc tránh thai kết hợp và thuốc tránh thai đơn thuần, thành phần của 2 thuốc khác nhau nên có chỉ định sử dụng khác nhau.

1. Thuốc tránh thai kết hợp - các thông tin cơ bản

1.1. Thuốc tránh thai kết hợp là gì?

Thuốc tránh thai kết hợp là loại thuốc chứa đồng thời 2 hormone sinh dục nữ là estrogen và progestin, sự bổ sung của thuốc phù hợp trong thai kỳ sẽ ức chế sự rụng trứng, khiến chất nhầy cổ tử cung đặc hơn ngăn cản tinh trùng và nội mạc tử cung không thích nghi với sự làm tổ của trứng. Với những tác dụng này, dù nam và nữ giới quan hệ tình dục bình thường vẫn ngăn ngừa được khả năng mang thai với tỉ lệ cao.

Thuốc tránh thai kết hợp là thuốc bổ sung đồng thời 2 loại hormone sinh dục nữ

Ngược lại, viên thai đơn thuần chỉ chứa hormone progesterone. Về cơ bản tác dụng của hai loại thuốc là tương tự nhau, song chứa thành phần khác nhau nên chỉ định và chống chỉ định có chút khác nhau.

Để thuốc đạt tác dụng ngừa thai tốt, phụ nữ cần duy trì uống thuốc gần như hàng ngày, kéo dài liên tục trong suốt chu kỳ kinh nguyệt. Thuốc tránh thai của mỗi nhà cung cấp khác nhau ngoài kết hợp Estrogen và Progestin có thể chứa hoạt chất khác, ngoài ra liều lượng và cách sử dụng có thể khác nhau.

1.2. Các dạng thuốc tránh thai kết hợp

Hiện nay có 2 dạng thuốc tránh thai kết hợp chính gồm:

Thuốc tránh thai kết hợp dạng vỉ 21 viên

Cách sử dụng là uống mỗi ngày 1 viên liên tục trong 21 ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt. Ngưng 7 ngày sau khi hết vỉ cũ và tiếp tục uống sau đó thành chu kỳ.

Thuốc tránh thai kết hợp dạng vỉ 28 viên có màu phân biệt

Thuốc tránh thai kết hợp dạng vỉ 28 viên

Cách sử dụng là uống mỗi ngày 1 viên, liên tục trong 28 ngày theo thứ tự uống được quy định. Với dạng này, người bệnh cần uống liên tục đều đặn không có đợt nghỉ như loại thuốc 21 viên.

Thực chất trong vỉ thuốc tránh thai kết hợp dạng 28 viên sẽ có 21 viên chứa Hormone có màu sắc khác với 7 viên còn lại. 7 viên thuốc còn lại chỉ thường không chứa hormone, chỉ chứa chất dinh dưỡng khác như folate, vitamin,… với mục đích tạo chu kỳ uống liên tục, tránh quên và từ đó làm giảm khả năng mang thai.

2. Chỉ định và chống chỉ định dùng thuốc tránh thai kết hợp

2.1. Chỉ định dùng thuốc tránh thai kết hợp

Thuốc tránh thai kết hợp được chỉ định cho những người muốn sử dụng biện pháp ngừa thai tạm thời hiệu quả, ngoài ra thuốc còn được dùng trong 1 số trường hợp khác như:

• Điều trị mụn, sự bổ sung hormone sinh dục nữ Estrogen và Progestin sẽ ức chế các chất tự nhiên gây ra mụn trứng cá.

• Điều trị các trường hợp thiếu máu do hành kinh nhiều, kinh nguyệt không đều hoặc đau bụng kinh dữ dội.

• Hạn chế các triệu chứng tiền kinh nguyệt ở phụ nữ.

• Dời ngày kinh chủ động.

• Chữa lạc nội mạc tử cung.

Có thể dùng thuốc tránh thai kết hợp nếu muốn dời ngày kinh

2.2. Chống chỉ định tuyệt đối

Các trường hợp sau tuyệt đối không sử dụng thuốc tránh thai kết hợp với cả mục đích tránh thai hoặc mục đích khác:

• Người đang cho con bú trong vòng 6 tuần sau khi sinh.

• Người có thai hoặc nghi ngờ có thai.

• Phụ nữ lớn tuổi (trên 35 tuổi), phụ nữ thường xuyên hút thuốc lá.

• Bệnh nhân có nguy cơ cao mắc bệnh mạch vành như bệnh nhân đái tháo đường, người cao tuổi, tăng huyết áp, hút thuốc lá,… hoặc đang mắc bệnh.

• Bệnh nhân bị tăng huyết áp: huyết áp tâm trương trên 100 mmHg, huyết áp tâm thu trên 160mmHg.

• Bệnh nhân chuẩn bị phẫu thuật lớn (phải nằm trên 1 tuần).

• Người mắc bệnh lý tim mạch như: thiếu máu cơ tim, thuyên tắc tĩnh mạch sâu, bệnh lý van tim phức tạp, thuyên tắc phổi, tai biến mạch máu não, cơ địa huyết khối di truyền.

• Người bị đau nửa đầu.

• Bệnh nhân đái tháo đường có biến chứng mạch máu, thần kinh, võng mạc hoặc biến chứng thận.

• Bệnh nhân bị lupus ban đỏ hệ thống, có kháng thể kháng phospholipid.

• Người mắc bệnh gan nặng, suy giảm chức năng gan nghiêm trọng như: xơ gan mất bù, viêm gan cấp diễn biến, u gan,…

2.3. Chống chỉ định tương đối

Các đối tượng sau nên xem xét và trao đổi với bác sĩ khi sử dụng thuốc tránh thai kết hợp:

• Phụ nữ đang cho con bú sau khi sinh từ 6 tuần đến 6 tháng.

Phụ nữ đang cho con bú nên cẩn trọng khi dùng thuốc tránh thai kết hợp

• Phụ nữ không cho con bú sau sinh sinh trong vòng 4 tuần.

• Bệnh nhân đã hoặc từng bị tăng huyết áp.

• Người từng có tiền sử tăng cholesterol, lipid máu do dùng thuốc tránh thai.

• Bệnh nhân mắc sỏi mật đang điều trị nội khoa, bệnh nhân xơ gan còn bù.

• Người từng mắc ung thư vú, không có biểu hiện tái phát trong 5 năm gần nhất.

• Người đang sử dụng 1 số thuốc điều trị như: Thuốc chống co giật, thuốc kháng virus,…

3. Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai kết hợp cho chị em

Không ít trường hợp sử dụng thuốc tránh thai kết hợp sai cách dẫn đến mang thai khi chưa sẵn sàng, dưới đây là 1 số lưu ý khi sử dụng mà chị em phụ nữ cần biết:

3.1. Uống thuốc tránh thai kết hợp vào một giờ nhất định

Thực tế không quy định giờ nhất định trong ngày để uống thuốc tránh thai kết hợp đảm bảo hiệu quả thuốc, song tạo thói quen uống đúng giờ rất quan trọng để tránh trường hợp quên thuốc. Hiệu quả tránh thai tốt nhất khi uống thuốc đều đặn, liên tục hàng ngày.

Để tránh trường hợp quên uống thuốc, nên tạo thói quen uống vào buổi sáng và có phương pháp ghi nhớ, nhắc nhở. Nếu quên bạn có thể uống bù vào buổi tối hoặc buổi chiều cùng ngày.

3.2. Uống đúng múi giờ

Nếu bạn đi du lịch hoặc công tác tới vùng lệch múi giờ, hãy tiếp tục uống duy trì theo múi giờ cũ. Thuốc chỉ có tác dụng nếu uống đều đặn, nếu lệch thì tối đa muộn 12 giờ trở lại.

Thuốc tránh thai có thể làm giảm hiệu quả của thuốc điều trị khác

3.3. Tham khảo ý kiến bác sĩ khi đang dùng thuốc điều trị khác

Thuốc tránh thai kết hợp có thể gây tương tác thuốc, làm giảm hiệu quả của thuốc tránh thai hoặc thuốc điều trị nên hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng. Đặc biệt là các nhóm thuốc: Thuốc điều trị lao, thuốc kháng sinh, thuốc chống động kinh, thuốc chống trầm cảm, Vitamin C, các loại hormone tuyến giáp, thuốc nhuận tràng, thuốc điều trị tăng huyết áp,…

Sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày là biện pháp đơn giản, được nhiều người lựa chọn. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thắc mắc, lo lắng xung quanh việc uống thuốc tránh thai có gây hại gì không, sử dụng thế nào là đúng cách? Do đó trong bài viết dưới đây, MEDLATEC sẽ cung cấp tới bạn đọc những thông tin đầy đủ nhất về sản phẩm tránh thai này.

1. Ưu điểm của sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày

Hiện nay có khá nhiều biện pháp tránh thai để các cặp đôi có thể lựa chọn như: tính ngày an toàn, sử dụng bao cao su, dùng thuốc tránh thai, đặt vòng, thắt ống dẫn tinh,… Tuy nhiên dùng thuốc tránh thai hàng ngày vẫn là phổ biến và được nhiều chị em lựa chọn nhất.

Thuốc tránh thai hàng ngày được phát minh vào năm 1950, đã có nhiều thay đổi và phát triển cho đến nay. Theo thống kê, có tới một nửa số lượng phụ nữ có nhu cầu sử dụng thuốc tránh thai đường uống. Đây được đánh giá là phương áp an toàn, hiệu quả và tiện lợi cho người dùng.

Thành phần của thuốc tránh thai là 2 loại hormone sinh dục nữ estrogen và progesterone, cơ chế tác dụng của chúng khá đơn giản. Thuốc bổ sung 2 loại hormone này, giúp ngăn cản sự rụng trứng, làm dày lớp màng nhầy tử cung, từ đó ngăn cản tinh trùng tiến về phía trứng thụ tinh. Ngoài ra, thuốc cũng biến đổi thành tử cung khỏi trạng thái thích hợp để làm tổ khi trứng thụ tinh thành công. Vì thế có tác dụng tránh thai.

Hiện nay có khá nhiều loại thuốc tránh thai được sản xuất bởi các công ty, quốc gia khác nhau nhưng đều thuộc 2 nhóm thuốc là: vỉ 21 viên và vỉ 28 viên.

Dạng vỉ thuốc 28 viên giúp người dùng hạn chế quên liều uống hơn

So với các biện pháp tránh thai khác, sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày có nhiều ưu điểm như:

- Sử dụng đơn giản, không cản trở hoạt động tình dục. Nếu uống đầy đủ và đúng cách, tỉ lệ đậu thai là rất thấp, các trường hợp thất bại thường do sử dụng sai hoặc quên uống 1 vài ngày.

- Hiệu quả nhanh chóng ngay từ những ngày đầu sử dụng.

- Tác dụng tránh thai có thể bị loại bỏ ngay khi ngưng dùng thuốc, phụ nữ có khả năng thụ thai ngay.

Tuy nhiên, thuốc tránh thai cũng có thể gây một số tác dụng phụ không quá nghiêm trọng như:

- Tức nhẹ ở vú.

- Buồn nôn, nhức đầu, khó chịu, cảm giác nặng ở chân.

- Ra máu giữa chu kì, giảm mức độ và độ dài của kỳ kinh nguyệt.

- Chậm hoặc mất kinh, thay đổi ham muốn tình dục.

- Khó chịu ở mắt, nhất là người đeo kính áp tròng.

Để giảm các tác dụng phụ khó chịu này, người dùng có thể đổi sang loại thuốc tránh thai khác phù hợp hơn. Thường tác dụng phụ sẽ thuyên giảm sau 1 thời gian dùng.

2. Cách sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày

Sử dụng thuốc tránh thai là phương pháp ngừa thai hiệu quả và an toàn đã được kiểm chứng. Các trường hợp sử dụng sai cách có thể làm giảm tác dụng và gây tác dụng phụ không mong muốn. Dù có nhiều dòng thuốc tránh thai hàng ngày song cách sử dụng giống nhau ở các loại:

Cần sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày đều đặn mỗi ngày

2.1. Dạng vỉ 21 viên

Dạng thuốc này mỗi vỉ có 21 viên sử dụng như sau:

Vỉ đầu tiên: Uống 1 viên mỗi ngày, tính từ ngày thứ 1 của chu kỳ kinh, uống liên tục cho hết 21 viên. Nếu vừa qua kỳ kinh nguyệt trong vòng 5 ngày, uống bắt đầu từ ngày thứ 5 cho đến khi hết vỉ thuốc.

Vỉ kết tiếp: Sau khi hết vỉ đầu tiên, nghỉ uống 7 ngày, tiếp tục uống mỗi ngày 1 viên liên tục cho tới hết vỉ 21 viên.

Như vậy, từ vỉ thuốc thứ 2 trở đi, chỉ cần uống cách 7 ngày, không phụ thuộc vào sự xuất hiện của kỳ kinh nguyệt. Lưu ý vẫn kết hợp dùng bao cao su tránh thai trong 7 ngày dùng đầu tiên.

2.2. Dạng vỉ 28 viên

Dạng thuốc tránh thai 28 viên cũng gồm 21 viên chứa hormone sinh dục nữ, ngoài ra bổ sung thêm 7 viên giải dược chứa đường hoặc sắt. Dạng viên thuốc này ra đời chủ yếu giúp người dùng dễ tính toán ngày uống, uống liên tục và đúng cách, tránh quên thuốc hơn.

Cách sử dụng dạng thuốc này tương tự. Uống viên thứ nhất của vỉ vào ngày đầu tiên của chu kỳ kinh, tiếp tục mỗi ngày 1 viên cho tới hết vỉ. Uống tiếp tục sang vỉ sau mà không cần chờ ngày.

Thuốc tránh thai là biện pháp ngừa thai an toàn

3. Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày

3.1. Thời điểm sử dụng thuốc

Thuốc tránh thai hàng ngày không quy định thời điểm sử dụng thuốc, bạn có thể uống bất cứ lúc nào trong ngày. Tuy nhiên các chuyên gia khuyên người dùng nên uống vào một giờ cố định trong ngày để tạo thói quen tránh quên. Nên tạo thói quen uống vào buổi sáng, trong trường hợp quên có thể uống bù 1 viên vào buổi chiều hoặc tối cùng ngày. Như vậy giúp tối ưu hiệu quả sử dụng thuốc.

Có thể sử dụng thuốc tránh thai với nước trắng hoặc các loại đồ uống khác. Lưu ý nuốt nguyên viên thuốc.

Khi đã tạo thói quen thời điểm dùng thuốc, bạn nên duy trì suốt thời gian uống. Nếu muốn thay đổi giờ sử dụng, nên bắt đầu thay đổi khi uống vỉ thuốc mới. Nên thay đổi giờ uống phù hợp, sao cho thời gian trì hoãn không quá 12 giờ uống, nếu không cần bổ sung liều.

Với những người thường xuyên di chuyển giữa các nước có chênh lệch múi giờ thì duy trì uống theo khoảng cách 24 giờ, không phụ thuộc múi giờ mới. Nếu phải thay đổi giờ uống, nên uống sớm hơn bình thường, không uống muộn quá 12 giờ.

3.2. Làm gì khi quên 1 liều uống?

Nếu quên 1 liều uống nhưng muộn dưới 12 giờ so với giờ uống thuốc hàng ngày thì cần uống ngay viên thuốc đó. Viên uống sau vẫn uống đúng theo thời điểm định kỳ. Như vậy có thể bạn sẽ dùng 2 viên thuốc 1 ngày, 1 viên bù vào buổi sáng và viên theo định kỳ vào buổi chiều hoặc tối. Trong trường hợp này, không cần dùng biện pháp tránh thai nếu có quan hệ tình dục.

Nếu quên 1 liều uống sau 12 giờ tính từ giờ uống hàng ngày, cần uống ngay viên thuốc đó. Viên uống kế tiếp vẫn uống theo đúng lịch định kỳ. Tuy nhiên nếu có quan hệ tình dục trong vòng 5 ngày trước đó, cần dùng thêm biện pháp tránh thai khẩn cấp. 7 ngày tiếp theo nếu có nên kết hợp dùng bao cao su tránh thai. Nếu quên từ 2 viên thì hiệu quả của thuốc tránh thai không còn, khuyến cáo nên sử dụng biện pháp tránh thai khác trong tháng đó.

Sử dụng thuốc tránh thai có thể gây buồn nôn

3.3. Làm gì khi bị nôn khi dùng thuốc tránh thai hàng ngày?

Do nguyên nhân bệnh lý, phụ nữ có thể bị nôn sau khi dùng thuốc tránh thai hàng ngày. Với trường hợp nôn ngay khi dùng hoặc trong vòng 3 - 4 giờ sau khi uống, uống 1 viên tiếp theo bổ sung. Các viên uống sau vẫn dùng theo lịch trình. Nếu bị nôn hoặc tiêu chảy kéo dài, cần dùng kết hợp bao cao su khi quan hệ tình dục để ngừa thai.

Có thể thấy, sử dụng thuốc tránh thai là biện pháp tránh thai an toàn, đơn giản, dễ thực hiện. Tuy nhiên để sử dụng thuốc hiệu quả, người dùng cần sử dụng đúng cách, đúng thời điểm. Nếu gặp tác dụng phụ hoặc tương tác thuốc khác, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được tư vấn.