Tại sao nhà thơ lại chọn nơi tiễn đưa bạn mình là một chiếc lầu cao chứ không phải là bến sông?

I. Tiểu dẫn

- Lý Bạch (701 - 762), tự Thái Bạch, quê ở Lũng Tây, nay thuộc tỉnh Cam Túc. Ông là nhà thơ lãng mạn vĩ đại của Trung Quốc. Lý Bạch có tính cách khoáng đạt, thơ của ông lại hay nói đến cõi tiên nên còn được gọi là “Thi tiên”. Ông để lại trên 1000 bài thơ.

- Nội dung thơ Lý Bạch rất phong phú với chủ đề chính như: Ước mơ vươn tới lí tưởng cao cả; khát vọng giải phóng cá nhân; bất bình với hiện thực tầm thường; thể hiện tình cảm phong phú, mãnh liệt.

- Phong cách thơ Lý Bạch hào phóng, bay bổng nhưng tự nhiên, tinh tế, giản dị; thơ Lý Bạch là sự kết hợp giữa cái cao cả và cái đẹp.

- Mạnh Hạo Nhiên (689 - 740) là một nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc đời Đường, ông là người bạn văn chương thân thiết của Lý Bạch.

- Bài thơ Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng miêu tả không gian, thời gian và địa điểm đưa tiễn bạn đồng thời thể hiện tình cảm chân thành, trong sáng, cảm động, sâu sắc của nhà thơ dành cho bạn.

II. Văn bản (SGK)

1. Mối quan hệ giữa không gian, thời gian và con người trong bài thơ. Mối quan hệ ấy có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện khung cảnh và tâm tình người đưa tiễn?

- Không gian: Theo quan niệm người Á Đông, phía Tây là cõi Phật, cõi tiên. Ở Trung Quốc, phía Tây là vùng đất hoang sơ, nhiều núi cao, bí hiểm chỉ dành riêng cho ẩn sĩ đến tu hành. Nơi ẩn chứa những tâm hồn thanh cao trong sạch.

+ Dương Châu là nơi phồn hoa, buôn bán sầm uất.

+ Sông Trường Giang là điểm nổi bật giữa hai không gian: Nơi đi - nơi đến, đồng thời cũng là dòng sông - tâm tư nối liền kẻ ở - người đi.

- Thời gian: Trong khung cảnh đẹp, lãng mạn, có chiếc thuyền rẽ sóng, lướt trên những làn hoa khói. Từ “hoa” còn chỉ thời gian, tháng ba có tiết xuân. Hơn nữa, Mạnh Hạo Nhiên xuôi dòng đến Dương Châu, nơi phồn hoa. Một từ mà nói đến được nhiều như thế là cái hay của thơ Đường ở “ý tại ngôn ngoại”.

- Con người: Cố nhân là người bạn gắn bó, thân thiết từ xưa, buổi chia tay đắm chìm trong sự thiết tha quyến luyến. Phút biệt li không có những li rượu đưa tiễn, không có dòng nước mắt, không lời nói tạ từ. Chỉ có lầu Hạc, chỉ có dòng sông với bầu trời, cảnh buồn nhưng thể hiện tình cảm sâu sắc của nhà thơ với bạn.

- Mối quan hệ giữa không gian – thời gian - con người trong bài thơ có ý nghĩa quan trọng, thể hiện sự đồng nhất giữa con người và cảnh vật. Lý Bạch tiễn người bạn tri kỉ của mình từ phía Tây lầu Hoàng Hạc là nơi thanh cao, thoát tục đến Dương Châu là chốn phồn hoa đô hội, gửi gắm trong đó sự lo lắng cho bạn và ngậm ngùi cho sự đơn lẻ của lòng mình.

2. Sông Trường Giang là huyết mach giao thông chính của miền Nam Trung Quốc. Mùa xuân trên dòng sông chắc chắn phải tấp nập, nhiều thuyền bè xuôi ngược, vì sao Lý Bạch chỉ thấy “cánh buồn lẻ loi” của “cố nhân”?

- Hình ảnh cánh buồm lẻ loi không còn là hình ảnh thực mà là hình ảnh được tâm lí hóa.

- Tác giả đã nhìn hình ảnh cánh buồm bằng sự cô đơn của lòng mình cũng như của Mạnh Hạo Nhiên. Đây là hình ảnh đồng điệu của hai tâm hồn tri âm.

3. Tâm tình của thi nhân:

- Tâm tình của thi nhân đặc biệt thể hiện rõ trong câu thơ cuối:

“Trông xa chỉ thấy dòng sông bên trời”.

Câu thơ chỉ gợi mà không tả: Trước mặt nhà thơ, trong ánh mắt nhà thơ con sông như cao dần lên, hòa nhập vào với trời xanh, cảnh vật hiện ra trước mắt nhà thơ theo dòng tâm trạng.

- Bạn đã đi xa, cánh buồm chỉ còn thấp thoáng như hư, như thực. Tiếp theo đó là một dòng sông chảy vào cõi trời - một khoảng không xanh biếc, rợn ngợp. Tất cả những hình ảnh ấy đều góp phần diễn tả cái nhìn dõi trông, sự dùng dằng, lưu luyến của kẻ ở - người đi. Tâm trạng của tác giả - người ở lại đang bàng hoàng, hẫng hụt.

- Bài thơ đã thể hiện tình cảm sâu sắc, chân thành của hai nhà thơ thời Đường. Qua bài thơ ngưòi đọc thấy quý hơn tình cảm bạn bè.

Page 2

Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng (Hoàng Hạc lâu Tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng)

2. Hai câu sau: Tâm trạng của tác giả

– Hình ảnh “ cô phàm ” – cánh buồm một mình : Bản dịch thơ dịch là bóng buồm chưa diễn đạt hết sự đơn độc, một mình của người tiễn đưa và kẻ ra đi giữa sông nước mênh mang – Hình ảnh “ Bích không tận ” + Khoảng không xanh lè, bát ngát. Bản dich thơ chỉ nhắc đến bầu không, chưa bộc lộ được sự bát ngát, rợn ngợp của khoảng trống ấy . → Sự đơn độc, một mình của người ra đi và người ở lại + Ngoài ra, hình ảnh còn gợi sự di dời của khoảng trống từ xa đến gần, từ sâu đến rộng rồi biến mất khỏi tầm mắt. bản dịch thơ cũng chưa bộc lộ được ý này . → Cái nhìn đau đáu, hoài trông của tác giả. Thể hiện mối tình bạn hữu tri kỉ gắn bó, luyến lưu .

– Hai hình ảnh trái chiều : Cô phàm ( nhỏ bé, đơn độc ) > < bích không tận ( bát ngát, rợn ngợp ) → Nhấn mạnh sự nhỏ bé, một mình của con thuyền như bị nuốt chửng vào khoảng trống sông nước mênh mang → Sự đơn độc, nhỏ bé của con người trước khoảng trống bát ngát rợn ngợp . – Hình ảnh “ Trường Giang thiên tế lưu ” : → Hình ảnh ước lệ đầy lãng mạn, gợi khoảng trống thiên hà bát ngát gợi cảm giác nhỏ bé, rợn ngợp cho con người → Khắc họa tâm trạng đơn độc cùng nỗi nhớ tha thiết của tác giả .

3. Nghệ thuật

– Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình, lấy vạn vật thiên nhiên để biểu lộ cảm hứng con người – Ngôn ngữ hàm súc, sang chảnh, ý tại ngôn ngoại – Hình ảnh ước lệ, tinh xảo gợi những khoảng trống thiên hà lớn lao, kì vĩ, những địa điểm nổi tiếng

– Sử dụng giải pháp thẩm mỹ và nghệ thuật trái chiều

I.I. Kết bài

– Khái quát nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ bài thơ
– Mở rộng : Chủ đề tình bạn trong thơ tiễn đưa trong thơ Lí Bạch rất đa dạng và phong phú. Ngoài bài thơ vừa nghiên cứu và phân tích trên còn có : Tống hữu nhân, Tặng Kèm Uông Luân, …

Bài văn mẫu

Lí Bạch nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc, ông để lại sự nghiệp sáng tác đồ sộ, khoảng chừng 1000 bài thơ. Tác phẩm của ông mang âm hưởng phóng khoáng, tự do, tiêu biểu vượt trội cho hồn thơ lãng mạn. Tác phẩm Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng bộc lộ tâm trạng của kẻ ở người đi. Qua đó thể hiện tình cảm, tình bạn hữu thắm thiết, sâu nặng . Đề tài tình bạn và đưa tiễn bạn đi xa là một đề tài tương đối phổ cập trong thơ ca cổ Trung Quốc. Tình bạn là niềm khao khát, là đối tượng người dùng tìm kiếm của con người xưa. Mỗi nhà thơ đều mong ước tìm được người bạn của mình, hiểu mình, tri âm, tri kỉ của mình : Hoàng kim vạn lạng dung dị đắc / Nhân sinh tri kỉ tối ngang tầm. Và đặc biệt quan trọng Lí Bạch được coi là nhà thơ của tình bạn hữu, vì thế thơ viết về tình bạn trong ông rất nhiều. Chủ đề tiễn đưa : là đề tài để bộc lộ tình bạn thâm thúy nhất trong sáng tác của ông . Tác phẩm mở ra khoảng trống tiễn đưa tại lầu Hoàng Hạc : Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu. Hoàng Hạc lâu là điểm xuất phát của Mạnh Hạo Nhiên, cũng là nơi đưa tiễn bạn của Lí Bạch, nó nằm ở phía Tây Trung Quốc. Hoàng Hạc lâu là một thắng cảnh thần tiên với khoảng trống yên bình, gắn với thần thoại cổ xưa Phí Văn Vi cưỡi hạc vàng. Còn Dương Châu : điểm đến của Mạnh Hạo Nhiên, nằm ở phía đông Trung Quốc – là nơi đô hội phồn hoa bậc nhất Trung Quốc đương thời. Đặt trong mối quan hệ tổng thể và toàn diện nối kết với nhau, những địa điểm này tạo nên khoảng trống to lớn, bát ngát . Thời gian đưa tiễn được ông đưa ra tương đối đơn cử : “ Tam nguyệt ” ( tháng ba ). Đó là khoảng chừng thời hạn tiết trời trong lành, ấm cúng, tươi đẹp. Và khung đưa tiễn trên sông nước được tác giả tái hiện rất đẹp : “ yên hoa ” ( hoa khói ). Hình ảnh này mang đến cho người đọc hai cách hiểu : Hoa khói là sương khói trên sông đang tạo thành tầng tầng lớp lớp những bông hoa khói. Nhưng cũng hoàn toàn có thể hiểu những bông hoa của mùa xuân bên bờ sông đã bung nở, lại được đắm chìm trong sương khói tháng ba. Dù hiểu theo cách nào, khung cảnh đang bày ra cũng là khung cảnh diễm lệ, nên thơ . Lí Bạch dùng từ “ Cố nhân ” ( bạn cũ ) để xác lập mối quan hệ giữa người đi và kẻ ở. Người đi là Mạnh Hạo Nhiên, là bạn, là người Lí Bạch rất ngưỡng mộ cả về năng lực và nhân cách. Chữ “ cố ” cho thấy sự gắn bó bền chặt, thậm chí còn tri âm tri kỉ giữa hai người. Đồng thời chữ ấy cũng gợi một cảm xúc hụt hẫng, hụt hẫng, nhớ thương trào dâng trong lòng tác giả . Đến câu thơ thứ ba, tâm trạng của người tiễn đưa đã thực sự rõ nét : “ Cô phàm viễn ảnh bích không tận ”. Lí Bạch lặng dõi theo con thuyền chở bạn đến khi nó dần biến mất vào chân trời bát ngát, vô tận. Hình ảnh cánh buồm một mình đơn độc nhìn bên ngoài có vẻ như là hình ảnh phi lí. Vì Trường Giang là tuyến giao thông vận tải huyết mạch của Trung Quốc, thế cho nên chắc như đinh thuyền bè khi nào cũng đi lại sinh động. Nhưng nếu lí giải theo tâm trạng của kẻ ở lại lặng nhìn người ra đi thì nó lại trọn vẹn phải chăng. Nhà thơ chỉ nhìn thấy một cánh buồm một mình đơn độc trên dòng sông vì tấm lòng đã khuynh hướng cho đôi mắt, chỉ dõi theo con thuyền của bạn nên không nhìn thấy những con thuyền khác. Người ở lại thấy một mình, đơn độc, trống trải, hụt hẫng nên nghĩ rằng người bạn đang đi về nơi mĩ lệ, phồn hoa kia cũng đơn độc, một mình như vậy. Con thuyền chở bạn nhưng chở theo cả nỗi lòng của người ở lại .

Câu thơ thứ tư là câu thơ đã nghĩa, tác giả lấy cái có để nói cái không :

    Duy kiến trường giang thiên tế lưu.

Cái hiện ra trước mắt ông là dòng sông bát ngát, chảy dài tới tận chân trời. Dòng sông ấy cũng đưa con thuyền, người bạn – tri âm tri kỉ của ông biến mất vào cõi xa xôi. Nhưng cái có ở đây chính là ánh mắt của người ở lại vẫn đau đáu dõi theo bóng bạn, bóng thuyền. Nhìn vào khoảng chừng không chỉ còn thấy dòng sông bên trời, điều đó cho thấy sự trống trải, hẫng hụt, nỗi nhớ thương và tình cảm sâu nặng Lí Bạch dành cho Mạnh Hạo Nhiên . Bài thơ sử dụng pháp tả cảnh ngụ tình tài hoa, điêu luyện, đằng sau bức tranh sông nước tháng ba hữu tình, xinh xắn là tâm trạng, nỗi luyến tiếc, nhớ thương của Lí Bạch khi tiễn bạn đi xa. Ngôn ngữ thơ vô cùng đơn giản và giản dị, hàm súc, cô đọng, giàu giá trị, ý nghĩa. Hình ảnh thơ tươi đẹp, quyến rũ giàu giá trị diễn đạt .

Với ngôn từ giản dị và đơn giản mà tinh xảo, gợi tình quyến rũ, bài thơ đã biểu lộ tình bạn chân thành, thâm thúy của Lí Bạch dành cho Mạnh Hạo Nhiên. Qua bài thơ ta cũng hoàn toàn có thể thấy được ý nghĩa, vai trò quan trọng của tình bạn : tình bạn trong thời đại nào cũng vô cùng quý giá và đáng trân trọng .

Bài văn mẫu

Lý Bạch là nhà thơ nổi tiếng của nền văn học Trung Quốc ông có rất nhiều những tác phẩm hay và để lại cho người đọc nhiều hình ảnh mang giá trị rất rực rỡ nó cũng bộc lộ được tình yêu thơ ca của ông, tiêu biểu vượt trội đó là bài hoàng hạc lâu tống mạnh hạo nhiên chi quảng lăng . Bài thơ đã bộc lộ được một tình bạn thâm thúy qua đó nó biểu lộ được tình yêu của tác giả so với những người bạn của mình, đứng trên lầu hoàng hạc để tiễn người bạn thân của mình đi, đó là những nỗi buồn day dứt làm cho tâm hồn của tác giả đang phải mang những nỗi buồn đó là nỗi buồn về tình bạn xa cách và khoảng trống địa lý càng xa thì sự nhớ thương tới người bạn của mình càng lớn. Tiễn bạn lên đường tác giả đã đang có những cảm xúc thật buồn và nó mang một nỗi buồn xa xăm, khi gặp nhau chưa có thời hạn nói với nhau nhiều câu truyện đã phải xa nhau, niềm vui khi đón bạn quay trở lại, và nỗi buồn khi phải tiễn bạn đi, người đi sẽ có những cảm xúc hụt hẫng, và người ở lại thì có những nỗi buồn man mác .

Nỗi buồn man mác trong tâm hồn của tác giả đã bộc lộ được những nỗi niềm sâu kín trong lòng của tác giả, tác giả đang có những cảm hứng rất đặc biệt quan trọng trong cuộc tiễn đưa này, một hình ảnh về một sự chia tay đã Open trong tác giả, những nỗi buồn đó đã mang đậm những nét rực rỡ trong tâm hồn của tác giả :

    Bạn cũ từ biệt tại lầu Hoàng Hạc đi về phía tây,

    Tháng ba hoa khói, xuống Dương Châu.

    Bóng chiếc buồm đơn màu xanh mất hút,

    Chỉ thấy Trường Giang vẫn chảy bên trời.

Bạn cũ là những người bạn đã gắn bó với nhau trong khoảng chừng thời hạn khi còn bên nhau, khi nghênh tiếp trên hoàng hạc và sự tiếp đón đó thật nồng hậu, cuộc vui nào cũng đến hồi kết thúc, không thể nào hoàn toàn có thể bền vững và lê dài mãi được dù tình cảm đó có thân thiện thì những tình cảm đó chỉ mang trong lòng và mỗi người cần trân trọng những tình cảm và khoảnh khắc ấy. Sự yêu thương và quý mến nhau đã làm cho cuộc chia tay này có những phần rất níu kéo, khi tiễn người bạn của mình lên đường tại lầu hoàng hạc tác giả đang có những cảm xúc buồn và nỗi buồn đó đã man mác và cũng làm cho tâm hồn của tác giả có những nỗi nhớ mong về người bạn của mình . Mùa tháng ba là mùa hoa khói, mùa của sự chia tay, trong khoảng trống cao của lầu Hoàng Hạc tác giả đã đưa mắt nhìn xa xăm nhìn những cánh thuyền mãi đi vào khoảng trống và xa khỏi tầm mắt của tác giả, tác giả đã bộc lộ những điều đó qua những hình ảnh sinh động đó là cánh thuyền trôi lênh đênh trên dòng sông, và mãi mãi xa khỏi tầm mắt của người bạn ở lại, nhìn theo những cánh thuyền đó cũng mãi xa đi. Tạm biệt tại lầu Hoàng Hạc, tác giả đã thể hiện tình cam của mình so với người bạn hữu, khi hai người gắn bó đó là tình cảm của sự yêu thương và quý trọng tình cảm của bạn hữu đó là một tình cảm vô cùng thiêng liêng và nó gợi ra cho tác giả những tình cảm và những cảm hứng về người ở lại . Tình bạn bè trong tác giả đã biểu lộ những nỗi buồn man mác giữa người đi và người ở lại, người ở lại đứng trước lầu Hoàng Hạc tiễn bạn ra đi nhìn sự ra đi của bạ mà tâm hồn có những cảm xúc trống rỗng và nó làm cho tâm hồn của tác giả như có điều gì đó mờ nhạt và không còn vui vẻ khi đón bạn về nữa, nhìn từ trên cao dõi theo từng hành vi của người bạn của mình từ những chi tiết cụ thể tiên phong khi bạn ra đi đứng trên chiếc thuyền giữa dòng nước bát ngát, mỗi lúc chiếc thuyền lại trôi đi, tác giả vẫn đưa cặp mắt ngắm nhìn nó nhưng hình ảnh chiếc thuyền ngày càng xa xăm nó đi vào sâu thẳm và khuất bóng điều đó làm cho tác giả vô vọng, nỗi buồn lại được dâng lên giờ đây chỉ còn vạn vật thiên nhiên và con người thì mãi ra đi, không còn những hình ảnh về sự gắn bó giữa tình bạn nữa tình cảm đó chỉ còn trong lòng . Trong khoảng trống to lớn đó tác giả chỉ còn thấy hình ảnh dòng nước trên sông Trường Giang vẫn chảy vẫn trôi nhẹ nhẹ nhưng hình ảnh chiếc thuyền đã không còn, tác giả đã sử dụng từ biến mất để bộc lộ những hình ảnh về đoàn thuyền đã ra đi và không còn trong khoảng trống và trong tầm ngắm của tác giả nữa, biến mất đã biểu lộ nó không còn hiện hữu trong tâm lý hay trong mắt của tác giả nữa, đứng trên một khoảng trống cao như lầu Hoàng Hạc có vẻ như hoàn toàn có thể ngắm được tổng thể mọi sự vật nhưng nay không còn nhìn thấy chiếc thuyền trở người bạn của mình nữa, tác giả chú ý quan tâm từng bước vận động và di chuyển của nó, nhưng mỗi múc nó lại ra xa, trôi nhẹ trên một khoảng trống to lớn của dòng sông . Dòng sông Trường Giang to lớn hòa vào tâm trạng của tác giả đang buồn và có cảm xúc choáng váng khi đứng trên một khoảng trống to lớn đó, tác giả đã biểu lộ và để lại xúc cảm của mình qua sự nhớ thương, một tình cảm gắn bó và tình bạn đó sẽ là mãi mãi, tác giả buồn khi người bạn thân của mình đi, có vẻ như mỗi cuộc chia tay nào cũng đều rất buồn và cũng để cho tác giả có những nỗi nhớ và có cảm xúc vô vọng và nhớ nhung nhiều điều về hình ảnh người bạn của mình . Cảnh chia tay ở đây thật to lớn, tác giả đã mượn hình ảnh vạn vật thiên nhiên to lớn để nói về tâm trạng của chính mình, mỗi khi nhìn vào dòng nước mênh mang đó tác giả lại có cảm xúc nhớ thương và mong sẽ có ngày sớm gặp lại người bạn thân của mình, tiễn trên lầu Hoàng Hạc một lầu có vị trí cao, với dịp tháng ba của sự chia tay, nỗi buồn của sự chia tay đã ảnh hưởng tác động rất lớn đến tâm hồn của tác giả, những hình ảnh đó đã mang đậm về sự chia tay và nỗi buồn thầm kín thâm thúy của tác giả. Không sử dụng những chi tiết cụ thể hoa mĩ những tác giả đã làm cho người đọc hiểu được nỗi buồn của sự chia tay, nỗi buồn đó thật lớn lao và nó mang một âm điệu nhẹ nhàng và cũng bộc lộ được thâm thúy tình cảm của tác giả vào nó . Bóng thuyền xa xôi kia đã biểu lộ niềm tin yêu của tác giả về một tình bạn vĩnh cửu của tác giả có niềm tin lớn về tình bạn này, nó sẽ vĩnh cửu và tác giả sẽ nhớ thương và quý trọng tình bạn này, hình ảnh hoa khói đã biểu lộ sự nhớ thương đó, hình ảnh về hoa khói là hình ảnh về khói nhà bếp hình ảnh này cũng gợi nhớ sự nhớ thương, tác giả đã biểu lộ được tình yêu thương của mình trong đó, mượn hình ảnh hoa khói để nói về sự nhớ thương của mình, nó là những nỗi niềm của tác giả đã biểu lộ trong đó, tác giả sử dụng hình ảnh hoa khói để nói về nỗi nhớ thương của mình, có vẻ như những hình ảnh đó đã mang đậm và thấm nhuần trong thơ ca của người Trung Quốc xưa, hình ảnh tháng ba của hoa khói của đất Dương Châu, những hình ảnh đó vang dội trong tâm hồn của tác giả. Người bạn đã về thăm vùng đất Dương Châu và giờ đang ra đi về vùng đất mới và những người bạn cũ đã ở lại và cũng đang tiễn đưa người bạn đi trên lầu Hoàng Hạc .

Trong khoảng trống to lớn đó làm cho tác giả lại có những cảm hứng buồn thương và nhớ nhung về tình bạn của mình, tình cảm đó là vô cùng thiêng liêng, khoảng trống to lớn cũng ảnh hưởng tác động đến tâm hồn của tác giả qua đó biểu lộ nhớ thương và những nỗi buồn man mác ở đây là một người bạn đi và một người ở, dù không muốn xa nhau nhưng do thực trạng họ vẫn phải xa nhau, xa nhau có những nỗi nhớ và những nỗi niềm mong ước sẽ sớm gặp lại nhau, sự tiễn đưa đã biểu lộ và là chủ đề chủ đạo trong tác phẩm này, và hình ảnh buồn ảnh buồn và tâm trạng buồn thương .

   Tình bạn của của tác giả đã thể hiện sâu sắc trong tác phẩm này và nó cũng thể hiện không gian rộng lớn đang tác động đến tâm hồn của tác giả, tác giả đang hình dung và những hình ảnh buồn thương về sự tiễn đưa bạn trên lầu Hoàng Hạc, những hình ảnh chiếc thuyền hun hút xa săm và mất hút trong không gian đã tác động lớn đến tâm hồn của tác giả, đây là một cuộc đưa tiễn đầy buồn thương, và những tiếc nuối của tác giả về người bạn của mình.

Xem thêm: Nắm vững cách hạch toán tài khoản 811 – Chi phí khác

Bài văn mẫu

Bài thơ ghi lại một kỉ niệm thâm thúy tại lầu Hoàng Hạc, Lí Bạch tiễn Manh Hạo Nhiên đi về Quảng Lăng, qua đó nên tình lưu luyến, thương nhớ bạn, thơ Lý Bạch có phong thái phóng khoáng, bộc lộ lòng hào hiệp, khát vọng tự do và thái độ xem thường sự nghiệp, phong phú. Ông thường phát minh sáng tạo được những hình tượng độc lạ, những cảnh sắc huyền ảo, lộng lẫy điều đó được bộc lộ qua bài Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng .
Mở đầu bài thơ tác giả đã bộc lộ tình cảm bè bạn, cố nhân xa xưa nay nhớ nhung lại những xúc cảm, hai chữ “ cố nhân trong câu đầu nói lên mối quan hệ thâm thúy, lâu bền về tình bạn đẹp giữa hai nhà thơ. Và cả những khoảng chừng khoảng trống khi bạn tới thăm, thời hạn bạn lên đường và nơi bạn sẽ đến. Mạnh Hạo Nhiên lên đường vào một ngày tháng ba ( tam nguyệt ) mùa hoa khói ( yên hoa ), xuôi về nơi phồn hoa đô hội, Dương Châu – một trong những đô thị đẹp nổi tiếng thời Đường :

    “Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu”.

    Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu”

Bạn cũ từ Hoàng Hạc Lâu tới thăm, cố nhân có những cảm xúc mến thương và thân thiện bởi những tình cảm đó, tạo nên một tình bạn đẹp và gắn bó hơn. Cả hai đã hẹn ước cả những khoảng chừng thời hạn gập nhau và những hẹn ước giữ hai người đó là những khoảnh khắc đẹp. Nhưng câu thơ tiếp theo lại nói về những khoảng chừng thời hạn người bạn đi khỏi Hoàng Hạc Lâu, những cảm xúc lưu luyến và tiếc thương khi tình bạn mới gặp nhau đã lại xa cách cảm xúc buồn đơn độc được bộc lộ :

    Bạn từ lầu hạc ra đi

    Dương Châu hoa khói giữa kì tháng ba”

Đón bạn đến tâm trạng của tác giả vui mừng nhưng khi tiễn bạn đi thì tâm trạng lại lưu luyến, và có những cảm xúc trống trải trong tâm hồn, người đi, người ở, những tình bạn đẹp sẽ mãi kết nối nhưng mỗi người lại mỗi phương. Những câu thơ cuối có những hình ảnh buồn gợi những nỗi nhớ thương của tác giả đó là dòng sông, cánh buồm, khung trời là hình ảnh của Lí Bạch đứng mãi nhìn hoài con thuyền đưa bạn cũ đi xa .. Cánh buồm đơn côi, một mình xa dần, mờ dần rồi biến mất vào trời xanh, vào cuối chân trời. tâm trạng, lưu luyến, nhớ thương … như những con sóng gối lên nhau, đưa tiễn con thuyền của bạn, biến mất dần, mờ dần trên dòng sông Trường Giang :

    “Cô phàm viễn ảnh bích không tận

    Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu”

Trong muôn ngàn cánh buồm ở trên sông. Lí Bạch quan tâm nhất đến cái thuyền của bạn, nhìn mãi cho đến lúc nó biến mất trong “ khung trời xanh lè ” Tác giả đứng chông cánh thuyền xa dần tầm mắt của mình, tâm hồn buồn đơn độc lạc long giữa khoảng chừng trời bát ngát rông lớn đưa tiễn bạn trong một tâm trang lưu luyến không lỡ rời xa, những hình ảnh trong bài thơ càng làm cho lỗi nhớ nhung đó tang lên gấp ngàn lần khi cánh thuyền xa dần, những hình ảnh của tác giả lúc này chỉ là cảm xúc thân mật với bạn và những lưu luyến khi bạn ra đi, người ở người đi khiến cho tâm trạng bang khuâng xao xuyến, bài thơ đã biểu lộ tình cảm đẹp của tác giả so với người bạn của mình đó là mạnh hạo nhiên, người bạn có cũng những chí hướng có những khát vọng giống với mình. Lí Bạch tả về cái buồn của sự li biệt, nhưng vẫn giữ được phong thái phóng khoáng khi ông miêu tả cái hùng vĩ của vạn vật thiên nhiên với những khoảng trống bát ngát to lớn, với những khoảng chừng khống gian trên cao khung trời rồi những làn nước trôi nổi giữa những dòng sông sống xanh .
Một tình bạn đẹp của lý bạch với mạnh hạo nhiên đã làm cho người đọc có rất nhiều những cảm xúc lưu luyến và có nhiều xúc cảm đặc biệt quan trọng so với bài thơ .

Bài văn mẫu

Những cuộc tiễn đưa khi nào cũng để lại trong lòng người đi, kẻ ở những ấn tượng và kỉ niệm khó quên. Trong xã hội xưa, khi điều kiện kèm theo đi lại và trao đổi thư từ còn rất khó khăn vất vả, những cuộc chia tay càng dễ để lại cho đôi bên nhiều nỗi nhớ nhung, lo âu thấp thỏm. Đó là những lí do lý giải vì sao “ thơ tiễn đưa ”, nói vừa đủ hơn là thơ “ tống hành Tặng biệt ” ( thơ tiễn chân và thơ từ biệt ), chiếm một tỉ lệ khá cao trong văn học cổ xưa. Lí Bạch là một người tiếp xúc rất rộng, tính tình hồn nhiên cởi mở, suốt đời đi lại xê dịch nên tác phẩm viết về đề tài tiễn biệt chiếm tỉ lệ rất cao trong sự nghiệp thơ văn của ông. Trong hầu hết trường hợp, Lí Bạch Open với tư cách người tiễn đưa. Có đến 150 bài thơ mà đề thơ mở màn bằng chữ “ tống ” hay “ biệt ” .
Trong hơn 150 bài văn thơ “ tống hành Tặng Ngay biệt ” nói trên, Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng được xem là tác phẩm hay nhất. Nêu bức tranh toàn cảnh là điều cần để thấy vị trí của bài thơ sẽ nghiên cứu và phân tích trong thư tiễn đưa của Lí Bạch :

    Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu,

    Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.

    (Bạn từ lầu Hạc lên đường,

    Giữa mùa hoa khói Châu Dương xuôi dòng)

Ở hai câu đầu, nhà thơ thường chỉ tường thuật một cách giản đơn thực trạng hoặc nguyên do vấn đề. Ngôn từ không chỉ bình dị tự nhiên mà lại còn sát hợp. Các dòng sông lớn ở Trung Quốc thường chảy theo hướng tây – đông, Hoàng Hạc lâu lại ở phía trên dòng nên đặt trạng ngữ “ tây ” trước động từ “ từ ”, dùng động từ “ há ” trước Dương Châu là rất chuẩn xác. Động từ “ từ ” ( từ giã, từ biệt ) được sử dụng khá đắt, mang sắc thái biểu cảm và có công dụng quyến rũ cao. Tác giả nói mình đưa tiễn “ cố nhân ” tuy nhiên không nói cố nhân từ giã mình mà lại nói “ từ biệt lầu Hoàng Hạc ”. Như vậy, vừa tích hợp xác lập khu vực tiễn đưa, vừa đem lại cho bản thân hình ảnh lầu Hoàng Hạc một ý nghĩa hoán dụ, lại vừa gợi cho fan hâm mộ liên tưởng tới động tác, tâm tư nguyện vọng của cả người đi, kẻ ở : sau khi tiễn bạn ở bến sông, có lẽ rằng Lí Bạch đã vội dời chân lên tít lầu cao để liên tục ngóng theo và Mạnh Hạo Nhiên, sau khi lên thuyền, có lẽ rằng cũng đang ngước trông lên lầu cao liên tục vẫy tay từ biệt . Hai câu đầu đã được người xưa gọi là “ lệ cú ” ( câu đẹp ), danh cú, tuy nhiên ai cũng thừa nhận hai câu sau mới là linh hồn của bài thơ. Hầu hết hai câu kết ở những bài thơ thuộc đề tài tiễn đưa của Lí Bạch đều dùng cảnh để biểu hiện tình ( dụng cảnh kết tình ) tuy nhiên thủ pháp rất phong phú. So sánh, nhân cách hóa, giống hệt tình và cảnh là những thủ pháp hay được sử dụng . Lần tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng, lòng nhà thơ cũng nao nức xao động, tuy nhiên rung động theo một kiểu khác và được biểu lộ trọn vẹn khác . Hai câu thơ mở màn nói tới người ra đi ( Mạnh Hạo Nhiên ) và tường thuật vấn đề ( nêu lên không thiếu những yếu tố của một cuộc tiễn đưa ) tuy nhiên trong đó vẫn tiềm ẩn bao niềm lưu luyến của người tiễn đưa .

Không bao lâu sau khi rời khỏi quê nhà, Lí Bạch đã kết giao với Mạnh Hạo Nhiên, nhà thơ tiền bối, nhà thơ hơn mình đến hơn chục tuổi và bấy giờ khét tiếng đã lừng lẫy. Lí Bạch luôn nói về người bạn vong niên ấy với tổng thể sự tôn kính và ngưỡng mộ :

    Ngô ái Mạnh phu tử

    Phong lưu thiên hạ văn.

    (Ta yêu Mạnh phu tử

    Đã nổi tiếng phong lưu khắp thiên hạ)

Mối quan hệ đặc biệt quan trọng thân tình ấy đã biểu lộ khá đầy đủ, sinh động qua chỉ một từ “ cố nhân ”. Lí Bạch là “ chủ ” tiễn khách tuy nhiên không phải là tiễn khách tại nhà mình, quê mình, thậm chí còn cũng không phải là nơi nhiệm sở như trường hợp Bạch Cư Dị ở Tì bà hành mà là tiễn khách nơi đất khách, ở một điểm dừng chân trên bước đường ngao du, hơn thế nữa lại là một thắng tích nổi tiếng gắn với những truyền thuyết thần thoại từng làm xao động tâm hồn bao thế hệ. Cuộc tiễn chân diễn ra giữa thanh thiên bạch nhật, trong không khí cực kỳ phồn vinh của xã hội Thịnh Đường. Bạn ra đi giữa một ngày xuân đẹp ( tam nguyệt, yên hoa ), bạn đi về Dương Châu, thành phố phồn hoa nổi tiếng nhất của cả vừng Giang Nam đương thời mà Lí Bạch trước đó đã từng đặt chân tới. Cho nên, qua lời thơ vẻ bên ngoài có vẻ như như trung tính, đạm bạc, ta không chỉ thấy phút giây bịn rịn của buổi tiễn đưa mà còn thấy sự nao nức của người tiễn đưa .

    (Có phàm viễn ảnh bích không tận

    Duy kiến trường giang thiên tế lưu.)

    Bóng buồm đã khuất bầu không,

    Trông theo chỉ thấy bóng sông bên trời.

Trong hai câu thơ này tình đã hòa vào cảnh. Vô tình của Lý Bạch ở lầu Hoàng Hạc lúc tiễn Mạnh Hạo Nhiên không gì hoàn toàn có thể đưa ra so sánh, nó không hề so sánh với sông Trường Giang, không hề so sánh với khung trời. Hay nói chuẩn xác hơn, cả sông Trường Giang, cả khung trời đều không hề so sánh với nó mà nó hòa tan man mác vào cả khung trời mông mênh, vào cả dòng sông bất tận, vào cả ngoài hành tinh bát ngát vì ở đầu cuối cả khung trời và dòng sông cũng đã hòa nhập làm một ! Đáng quan tâm là hai câu thơ đã vẽ ra một cảnh tượng bát ngát tuy nhiên đồng thời cũng khắc họa được những đường nét tinh xảo. Từ bản thân “ chiếc buồm cô độc ”, đến “ bóng ” của nó, đến bóng “ xa ” … xa dần của nó, cho đến lúc nó biến mất vào khung trời bát ngát là cả một quy trình, quy trình vận động và di chuyển ngày càng xa của con thuyền và quy trình ngóng trông theo vời vợi của cặp mắt người tiễn đưa. Thuyền đã biến mất tuy nhiên người tiễn đưa vẫn còn đứng đó, trơ vơ, đơn côi trên lầu Hoàng Hạc. Chiếc buồm hẳn là màu trắng, vệt trắng rồi điểm trắng ấy, dưới khung trời biếc, trên dòng nước mùa xuân trong xanh hẳn là “ tiềm năng ” dễ thấy, dễ tăng cường thị lực Lí Bạch. Song quan trọng hơn là từ phía Lí Bạch, dù ở thời Thịnh Đường thuyền bè đi lại trên sông Trường Giang sinh động như lá tre, toàn bộ thị lực của Lí Bạch chỉ đặt vào ở một điểm duy nhất đó mà thôi ! Hai câu cuối, bên ngoài như vẫn liên tục nói về người ra đi tuy nhiên thực ra đã chuyển sang nói tâm tình người ở lại. Bên ngoài như là thơ tả cảnh thuần túy – mà xét về nhu yếu tả cảnh cũng đạt mức xuất sắc – tuy nhiên thực ra là tả tình .

Hàm súc khêu gợi, ý tại ngôn ngoại, lời cạn ý sâu, lấy cảnh nói tình, từ nhỏ thấy lớn … tổng thể những đặc trưng thi pháp ấy của thơ Đường nói chung, của thơ tuyệt cú nói riêng, tất cả chúng ta đều hoàn toàn có thể tìm thấy sự bộc lộ mẫu mực ở Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng ( … ), của Lí Bạch .

Bài văn mẫu

Lí Bạch ( 701 – 762 ) là một trong ba nhà thơ cự phách đời Đường, Ông được người đời ca tụng là “ Thi tiên ”, để lại hơn một nghìn bài thơ tuyệt tác. Là một kiếm khách – thi sĩ, ông coi thường danh lợi, thích ngao du sơn thủy, cầu tiên phỏng đạo. Trăng, rượu, hoa, cảnh núi sông trang trọng, tình bạn hữu, tình quê nhà lòng khao khát ; tự do … chứa chan trong những vần thơ lãng mạn tràn trề hùng tâm tráng chí. Ông từng làm quan khoảng chừng ba năm ở kinh đô Tràng An nhưng sau đó vứt bỏ áo mũ, với thanh gươm túi thơ lại lên đường. “ Vọng Lư Sơn bộc bố ”, “ Hành lộ nan ”, “ Tĩnh dạ tứ ”, “ Hoàng Hạc lâu tông Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng ”, “ Tảo phát Bạch Đế thành ”., là những bài thơ nổi tiếng của “ Thi tiên ” cho thấy một hồn thơ tuyệt đẹp . Bài thơ “ Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng ” ghi lại một kỉ niệm thâm thúy tại lầu Hoàng Hạc, Lí Bạch tiễn Manh Hạo Nhiên đi về Quảng Lăng, qua đó nên tình lưu luyến, thương nhớ bạn .

Nơi Lí Bạch đưa tiễn bạn lên đường đi xa về phía tây là lầu Hoàng Hạc, một thắng cảnh thuộc Vũ Xương, tỉnh Hồ Bắc. Lầu Hoàng Hạc gắn liền với lịch sử một thời Phí Văn Vi đắc đạo thành tiên, thường cưỡi hạc vàng bay về đây. Bạn là Mạnh Hạo Nhiên ( 689 – 740 ) một nhà thơ nổi tiếng, bạn vong niên của Lí Bạch ; một kẻ sĩ hào hiệp hào hoa, phóng khoáng, ưa ngao du, rất tâm đầu ý hợp với Lí Bạch. Hai chữ “ cố nhân ” ( bạn cũ, người xưa ) trong câu đầu nói lên mối quan hệ thâm thúy, lâu bền về tình bạn đẹp giữa hai nhà thơ. Đó là bạn tao nhân mặc khách :

    “Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu”.

    (Bạn từ lầu Hạc lên đường)

Câu thơ dịch rất hay và thanh thoát, nhưng chữ “ tây ” chưa dịch được để nói lên hướng đi của bạn. Chữ “ bạn ” chưa lột tả hết ý và cảm hứng của từ “ cố nhân ”. Trong thơ cổ, mỗi lần từ “ cố nhân ” Open, gợi tả bao tình nghĩa làm rung động hồn người :

    “Dạng chu tầm thủy tiện

    Nhân phỏng cố nhân cư”.

    (Thuật dòng đủng đỉnh thuyền bơi

    Cố nhân gần đó, qua chơi thăm nhà).

( Mạnh Hạo Nhiên )
Câu hai tăng trưởng và hoàn thành xong câu thơ thứ nhất, nói rõ thời hạn bạn lên đường và nơi bạn sẽ đến. Mạnh Hạo Nhiên lên đường vào một ngày tháng ba ( tam nguyệt ) mùa hoa khói ( yên hoa ), xuôi về nơi phồn hoa đô hội, Dương Châu – một trong những đô thị đẹp nổi tiếng thời Đường :

    “Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu”

    (Giữa mùa hoa khói Châu Dương xuôi dòng)

Chữ “ há ” có bản phiên âm là “ hạ ”, dược Ngô Tất Tố dịch thành “ xuôi dòng ”, thật là phát minh sáng tạo. “ Yên hoa ” là một thi liệu, một ẩn dụ giàu chất thơ mà ta gặp nhiều trong Đường thi. Câu thơ không chỉ xác lập thời hạn và khoảng trống đi, đến mà còn diễn tà nỗi niềm của kẻ ở người đi. Lầu Hoàng Hạc và Dương Châu cách xa hàng nghìn dặm như hiện lên qua vần thơ. Đằng sau hai địa điểm mà nhà thơ nói đến là cả một nỗi niềm, một khoảng trống trống vắng vô bờ, một trời thương nhớ li biệt của đôi bạn tri âm. Có một bản dịch khác đọc lên nghe rất mê hoặc :

    “Bạn từ lầu hạc ra đi

    Dương Châu hoa khói giữa kì tháng ba”

( Nhữ Thành ) Có thể nói trong hai câu “ khai thừa ”, yếu tố tự sự chỉ là bề nổi của câu chữ : nỗi niềm của một tâm sự thầm kín mới là tầng sâu hàm ẩn. Nơi “ thi hội tao nhân ” cũng là nơi li biệt, đó là Hoàng Hạc lâu. Lí Bạch đứng trên lẩu cao hay trên một cao điểm nào đó trên bến sông, dõi theo chiếc thuyền đưa Mạnh Hạo Nhiên đến chân trời xa ? Cấu trúc khoảng trống hai điểm mút “ Cận – viễn ” là một thủ pháp trong hội họa, ta thường phát hiện trong Đường thi, trong những bức họa cổ Trung Quốc. Lí Bạch đã vận dụng thành công thủ pháp ấy tạo nên điểm nối giữa câu 1, 2 với câu 3, 4 thành một chỉnh thể nghệ thuật và thẩm mỹ hoàn hảo nhất . Hai câu cuối là linh hồn của bài thơ, giãi bày những tình cảm thâm thúy, xinh xắn, cảm động của Lí Bạch so với Mạnh Hạo Nhiên. Ẩn hiện sau ba hình ảnh được miêu tả trực tiếp : dòng sông, cánh buồm, khung trời là hình ảnh của Lí Bạch đứng mãi nhìn hoài con thuyền đưa bạn cũ đi xa .. Cánh buồm đơn côi, một mình ( cô phàm ) xa dần, mờ dần ( viễn ảnh ) rồi biến mất vào trời xanh, vào cuối chân trời xa ( bích không tận ). Hay tấm lòng “ thi tiên ” vói bao ái ngại, lưu luyến, nhớ thương … như những con sóng gối lên nhau, đưa tiễn con thuyền của bạn, biến mất dần, mờ dần trên dòng sông Trường Giang ? “ Con sông sẽ trở nên rộng bát ngát khi cái hữu hạn của nó giống hệt với cái vô hạn của khung trời. Chiếc thuyền khơi một mình chở Mạnh Hạo Nhiên đã ta n biến trong dòng sông bát ngát đó mang đi tình bạn của Lí Bạch. Dòng sông càng rộng, chiếc thuyền khơi càng nhỏ biến mất vào khoảng chừng khoảng trống vô tận. Rõ ràng, sau khi tiễn bạn lên đường, Lí Bạch dừng lại khá lâu dõi mắt nhìn theo chiếc thuyền khơi một mình đến tận chân trời xa tít. Lí Bạch mượn cái khung cảnh vạn vật thiên nhiên sau buổi tiễn đưa để nói lên tình cảm nhớ bạn da diết .

Lí Bạch tả về cái buồn của sự li biệt, nhưng vẫn giữ được phong thái phóng khoáng khi ông miêu tả cái hùng vĩ của vạn vật thiên nhiên ” ( Trần Xuân Đề ) .

    “Cô phàm viễn ảnh bích không tận

    Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu”

    (Bóng buồm đã khuất bầu không

    Trông theo chỉ thây dòng sông bên trời).

Bạch được diễn đạt bằng hai chữ “ duy kiến ” – chỉ nhìn thấy. Ta đã biết Lá Bạch sống trong thời thịnh Đường. Lúc bấy giờ kinh tế tài chính tăng trưởng mạnh, thương nghiệp mở mang, nhiều đô thị sầm uất mọc lên : Tràng An, Dương Châu, Thủ Đô … Trên con sông Trường Giang suốt đêm ngày thuyền bè ngược xuôi như mắc cửi. Thế mà trong muôn ngàn cánh buồm ở trên sông. Lí Bạch “ duy kiến ” chiếc “ cô phàm ” của bạn, nhìn mãi cho đến lúc nó biến mất trong “ khung trời xanh lè ”. Chỉ sống với một tình bạn tri âm, thắm thiết thi mới có cái nhìn “ duy kiến ” ấy .
Mặc dầu chưa dịch được hai chữ “ cô ” ( cô phàm ), “ bích ” ( bích không tận ) nhưng Ngô Tất Tố đã lột tả được “ điệu Đường ”, “ hồn Đường ” của nguyên tác, đọc lên rất thấm thía về nỗi buồn thương, lưu luyến bạn của nhà thơ Lí Bạch .

   Bài thơ “Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng” là một trong những tuyệt tác về thơ thất ngôn tứ tuyệt của Lí Bạch. Vừa cụ thể vừa phổ quát cho muôn đời về nỗi buồn tống biệt và ức hữu. Cấu trúc không gian xa – gần (cận – viễn), lấy ngoại cảnh để biểu hiện nội tâm, ngôn ngữ trang nhã, gợi cảm, hàm xúc… đó là những yếu tố nghệ thuật tạo nên vẻ đẹp văn chương và cốt cách của bài thơ này.

Xem thêm: Call Là Gì – Call Nghĩa Là Gì Trong Tiếng Anh

Bài thơ đã phản ánh một tâm hồn đẹp, một tình bạn của Lí Bạch, cũng là cùa những tao nhân mặc khách đời Đường. Ngô Tất Tố dịch giả bài thơ này đã tấm tắc khen : “ Tất cả có 28 chữ, đủ cả chỗ ở, nơi đi, ngày đi, cảnh đi và tấm lòng quyến luyến bè bạn. Thật là một siêu phẩm ” .

Source: //giarepro.com
Category: Hỏi đáp