Bài học giúp các em củng cố kiến thức về văn bản thuyết minh và miêu tả. Và kết hợp các yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh hay hơn.
1. Tóm tắt nội dung
- Làm cho văn bản thuyết minh được hay hơn, thêm sinh động hơn cần sử dụng yếu tố miêu tả trong bài văn.
- Yếu tố miêu tả làm cho người đọc dễ hình dung.
2. Soạn bài Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
Câu 1. Bổ sung yếu tố miêu tả vào các chi tiết thuyết minh sau.
- Thân chuối có hình tròn thẳng đứng và nhẵn thĩn như những chiếc cột nhà bóng loáng.
- Lá chuối lúc mới ra: cuộn tròn như chiếc hoa loa kèn, lúc đã khôn lớn xanh mướt và rộng như một tấm phản.
- Lá chuối khô: khi lá chuối đã già chúng rũ xuống bám chặt lấy thân cây chứ không rơi rụng và lìa xa như những lá cây khác. Ban đầu còn vàng tươi sau đó khô dần khô dần thành màu nâu nhạt.
- Nõn chuối mới ra giống như một bức thư thời xưa được viết trên giấy hoa tiên còn phong kín.
- Bắp chuối: màu đỏ tươi, hình dáng giống như một búp sen khổng lồ treo ngược.
- Quả chuối: cong cong như một vầng trăng lưỡi liềm đầu tháng.
Câu 2. Chỉ ra các yếu tố miêu tả trong đoạn văn.
- Tách là loại uống của Tay, nó có tai. Chén của ta không có tai. Khi mời ai uống trà thì bưng hai tay mà mời. Bác vừa cười vừa làm động tác, có uống cũng nâng hai tay xoa xoa rồi mới uống.
- Những yếu tố miêu tra này làm nổi bật hình ảnh loại chén (đối tượng được thuyết minh) và hình ảnh của Bác Hồ.
Câu 3. Đọc văn bản sau đây và chỉ ra những câu miêu tả sau đó.
- Những nhóm quan họ nam và nữ trong trang phục dân tộc đi tìm nhau trong ngày hội, mời nhau xơi trầu và nhận kết nghĩa giữa các làng.
- Những con thuyền thúng nhỏ mang theo các làn điệu dân ca, điểm thêm cho không khí ngày xuân nét thơ mộng trầm tĩnh.
- Lân được trang trí công phu, râu ngũ sắc, lông mày bạc, mắt lộ to, thân hình có các họa tiết đẹp.
- Bàn cờ là sân rộng, mỗi phe có 16 người mặc trang phục đỏ hoặc xanh, cầm trên tay hay đeo trước ngực biển kí hiệu quân cờ.
- Hai ông tướng (tướng ông, tướng bà) của từng bên đều mặc trang phục xưa lộng lẫy, có cờ đuôi nheo đeo chéo sau lưng và được che lọng.
Để hiểu bài hơn và giải quyết các yêu cầu bài tốt hơn các em nên tham khảo bài giảng Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.
3. Hỏi đáp về bài Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
Yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
1. Văn bản thuyết minh có thể sử dụng yếu tố miêu tả không và sử dụng ở mức độ nào? Những yếu tố miêu tả thường hướng tới mục đích gì và có tác dụng như thế nào?
- Quả chuối: Quả bám trên nải chuối và nải chuối bám vào buồng chuối. Quả chuối có màu xanh nhưng khi chín có màu vàng tươi. Quả chuối rất tốt cho sức khỏe, là thức ăn bổ dưỡng.
Câu 2 (trang 26 sgk Văn 9 Tập 1):
Yếu tố miêu tả: " Chén của ta không có tai. Khi mời ai uống tà thì bưng hai tay mà mời […]. Có uống nâng hau tay xoa xoa rồi mới uống, mà uống rất nóng…".
Câu 3 (trang 26 sgk Văn 9 Tập 1):
Những yếu tố miêu tả:
- Những con thuyền thúng nhỏ theo các làn điệu dân ca điểm thêm cho không khí ngày xuân nét thơ mộng, trữ tình.
- Hai tướng của từng bên đều mặc trang phục thời xưa lộng lẫy có cờ đuôi nheo đeo chéo sau lưng và được che lọng.
Soạn Văn 9: Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh hướng dẫn trả lời các câu hỏi trong SGK Ngữ văn 9, giúp học tập tốt môn Ngữ Văn lớp 9 và hiểu rõ hơn về cách sử dụng yếu tố miêu tả thường dùng trong văn bản thuyết minh.
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
1. Đọc văn bản
Học sinh đọc văn bản trong SGK.
2. Suy nghĩ và thực hiện các yêu cầu sau:
- Nhan đề: Thể hiện phạm vi và nội dung của đối tượng thuyết minh – cây chuối.
- Các câu về đặc điểm tiêu biểu của cây chuối:
- Cây chuối vươn lên như những trụ cột nhẵn bóng, tỏa ra vòm lá xanh mướt che rợp từ vườn tược đến núi rừng.
- Chuối phát triển rất nhanh, chuối mẹ đẻ chuối con, ...
- Cây chuối là loài mang sẵn trong nó nhiều nhất các món ăn truyền lại của tổ tiên người Việt – Mường tự xa xưa cho tới ngày nay.
- Không thiếu những buồng chuối dài từ ngọn cây uốn trĩu xuống tận gốc cây.
- Các câu văn miêu tả đã được nêu trong phần (b) có tác dụng:
Giúp người đọc hình dung ra một cách cụ thể, sinh động, tạo ấn tượng về cây chuối.
- Một số công dụng khác của cây chuối:
- Thân chuối còn non có thể xắt mỏng làm rau sống, đặc biệt là một trong những loài rau không thể thiếu dùng để làm rau sống ăn với cơm hến. Thân chuối già dùng để làm thức ăn cho lợn (heo).
- Lá chuối tươi dùng để gói bánh, lá chuối khô dùng để gói đồ cho các bà đi chợ.
- Bắp chuối có thể ăn sống hoặc luộc lên làm món nộm hoa chuối rất ngon.
II. Luyện tập Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
Câu 1 (trang 26 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Bổ sung yếu tố miêu tả:
- Thân chuối tròn thắng đứng và nhẵn thin như những chiếc cột nhà bóng loáng.
- Lá chuối tươi lúc đã lớn xanh mướt và rộng như một tấm phản.
- Lá chuối khô rũ xuống bám chặt thân cây chứ không rơi rụng và lìa xa như những lá cây khác. Ban đầu còn vàng tươi sau đó khô dần thành màu nâu nhạt.
- Nõn chuối mới ra giống như một bức thư thủa xưa được viết trên giấy hoa tiên còn phong kín.
- Bắp chuối màu đỏ tươi, trông như một búp sen khổng lồ treo ngược.
- Quả chuối cong cong như một vầng trăng lưỡi liềm đầu tháng.
Câu 2 (trang 26 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Yếu tố miêu tả trong đoạn văn:
Tách là loại chén uống nước của Tây, nó có tai. Chén của ta không có tai. Khi mời ai uống trà thì bưng hai tay mà mời. Bác vừa cười vừa làm động tác. Có uống cũng nâng hai tay xoa xoa rồi mới uống
→ Làm nổi bật đối tượng (chén) và hình ảnh Bác Hồ.
Câu 3 (trang 26 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Một số câu miêu tả trong văn bản:
- Những con thuyền thúng nhỏ mang theo các làn điệu dân ca, điểm thêm cho không khí ngày xuân nét thơ mộng trầm tĩnh.
- Lân được trang trí công phu, râu ngũ sắc, lông mày bạc, mắt lộ to, thân hình có các họa tiết đẹp.
- Hai ông tướng (tướng ông, tướng bà) của từng bên đều mặc trang phục xưa lộng lẫy, có cờ đuôi nheo đeo chéo sau lưng và được che lọng.
III. Trắc nghiệm Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
Ngoài tài liệu trên, mời các bạn tham khảo thêm Ngữ văn lớp 9, Văn mẫu 9, Soạn văn lớp 9 được cập nhật trên VnDoc để học tốt môn Văn 9 hơn.