Câu 1: Phân tích nguồn gốc, bản chất, các đặc trưng cơ bản của pháp luật? Phân biệt
pháp luật với các quy phạm khác điều chỉnh quan hệ xã hội?
* Nguồn gốc ra đời của pháp luật:
Chủ nghĩa Mác –Lênin khẳng định: những nguyên nhân làm xuất hiện nhà nước cũng
là những nguyên nhân làm xuất hiện pháp luật. Pháp luật có thể hình thành bằng các con
đường sau:
Một là, giai cấp thống trị thông qua nhà nước chọn lọc, thừa nhận các quy tắc xử
sự thông thường phổ biến trong xã hội (như các quy tắc đạo đức, phong tục, tập
quán …) nâng lên thành các quy định pháp luật.
Hai là, nhà nước thông qua các cơ quan của mình ban hành các quy phạm mới.
Ba là, nhà nước thừa nhận các cách xử lý đã được đặt ra trong quá trình xử lý các
sự kiện thực tế, thông qua các quyết định áp dụng pháp luật (của tòa án hoặc cơ
quan hành chính) như những quy định chung (pháp luật) để áp dụng cho các
trường hợp tương tự sau đó.
* Bản chất của pháp luật:
Về tính giai cấp của pháp luật, pháp luật là sự thể hiện ý chí của giai cấp thống trị
trong xã hội, là công cụ điều chỉnh quan hệ giữa các giai cấp, các lực lượng xã hội
theo chiều hướng bảo vệ quyền và lợi ích của giai cấp thống trị. Nói khác đi, pháp
luật là ý chí của giai cấp cầm quyền. Bởi giai cấp cầm quyền trong xã hội luôn
theo đuổi mục đích củng cố và bảo vệ quyền thống trị của mình.
Về tính xã hội của pháp luật, xã hội được cấu tạo bởi nhiều thành phần, giai cấp,
tầng lớp khác nhau, do vậy, pháp luật ngoài việc chú trọng phản ánh ý chí và bảo
vệ lợi ích cho giai cấp thống trị còn phải phải ánh ý chí và bảo vệ lợi ích cho các
giai tầng khác trong xã hội ở một mức độ nhất định.
Các đặc trưng cơ bản của pháp luật:
Pháp luật mang tính quyền lực nhà nước
Phân biệt pháp luật với các quy phạm khác điều chỉnh quan hệ xã hội?
* Khái niệm: Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung, do nhà
nước ban hành hoặc thừa nhận nhằm điều chỉnh các mối quan hệ xã hội theo mục tiêu,
định hướng cụ thể.
Ngoài những quan hệ xã hội được điều chỉnh bằng pháp luật ra, còn có những quan hệ xã
hội được điều chỉnh bằng quy phạm tập quán, quy phạm đạo đức, quy phạm tôn giáo.
Giống:
đều mang tính quy phạm
chịu sự chi phối
Quy phạm điều chỉnh quan hệ xã hội: