- Việc vận dụng các phương châm hội thoai cần phù hợp với đặc điểm của tình huống giao tiếp. (Nói với ai? Nói khi nào? Nói ở đâu? Nói để làm gì?) Việc không tuân thủ các phương châm hội thoại có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân sau: - Người nói vô ý, vụng về, thiếu văn hóa giao tiếp. - Người nói phải ưu tiên cho một phương châm hội thoại hoặc một yêu cầu khác quan trọng hơn. - Người nói muốn gây một sự chú ý, để người nghe hiểu câu nói theo một hàm ý nào đó. II. Soạn bài 1. Quan hệ giữa phương châm hội thoại với tình huống giao tiếp - Chàng rể trong câu chuyện “Chào hỏi” có tuân thủ phương châm lịch sự nhưng không phù hợp vì nó gây phiền toái, nguy hiểm cho người khác khi đang lao động nặng nhọc. - Bài học: Khi giao tiếp, chúng ta nên tuần thủ các câu hỏi sau: + Đối tượng giao tiếp: Nói với ai? + Hoàn cảnh giao tiếp: Nói ở đâu? Nói khi nào? + Mục đích giao tiếp: Nói để làm gì? + Cách thức giao tiếp: Nói như thế nào? 2. Những trường hợp không tuân thủ phương châm hội thoại Bài 1. Trong các tình huống đã học, chỉ có tình huống trong truyện “Người ăn xin” là tuân thủ phương châm lịch sự; các tình huống còn lại đều không tuân thủ phương châm hội thoại. Bài 2. - Câu trả lời của Ba không đáp ứng yêu cầu thông tin đúng như An mong muốn. → Ba không tuân thủ phương châm về lượng (trả lời thiếu thông tin cần thiết). - Ba không tuân thủ phương châm về lượng vì Ba không biết chính xác năm chế tạo chiếc máy bay đầu tiên và không muốn vi phạm phương châm về chất. Bài 3. - Khi bác sĩ nói với người bệnh nan y về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân đó, phương châm về chất có thể không được tuân thủ. Vì bác sĩ muốn động viên người bệnh an tâm chữa bệnh. - Một số tình huống khác: các chiến sĩ hoạt động bí mật; cần giữ thông tin bí mật của quốc gia, quân đội,… Bài 4. - Xét về nghĩa tường minh, câu nói “Tiền bạc chỉ là tiền bạc” không cho người nghe biết thêm một thông tin nào. Tuy nhiên, xét về hàm ý, câu nói có nghĩa là tiền bạc không phải là tất cả. III. Luyện tập Bài 1. - Câu trả lời của ông bố không tuân thủ phương châm cách thức. - Câu nói: “Quả bóng nằm ngay dưới cuốn “Tuyển tập truyện ngắn Nam Cao”” kia kìa” của ông bố rất mơ hồ với đứa con mới chỉ 5 tuổi. Bài 2. - Thái độ bất hòa và những lời nói nặng nề: “không phải để hỏi thăm”, “trò chuyện gì với ông” của Chân, Tay, Tai, Mắt đã vi phạm phương châm lịch sự. - Đặt trong nội dung câu chuyện “Chân, Tay, Mắt, Miệng”, sự giận dữ và nặng nề ấy là không có căn cứ. VietJack giới thiệu 15 câu hỏi trắc nghiệm Các phương châm hội thoại (tiếp theo) môn Ngữ văn lớp 9 có đáp án giúp học sinh luyện bài tập trắc nghiệm Ngữ văn 9 đạt kết quả cao. Câu 1: Trong giao tiếp, lời nói thiếu tế nhị và không tôn trọng người khác là vi phạm phương châm hội thoại nào?
Hiển thị đáp án Đáp án: D Câu 2: Phương châm quan hệ nào được thể hiện trong đoạn trích sau: - Về đến nhà, A Phủ lẳng vai ném nửa con bò xuống gốc đào trước cửa. Pá Tra bước ra hỏi: - Mất mấy con bò? A Phủ trả lời tự nhiên: - Tôi về lấy súng, thế nào cũng bắn được. Con hổ này to lắm.
Hiển thị đáp án Đáp án: A Câu 3: Hai câu tục ngữ, ca dao sau phù hợp với phương châm hội thoại nào trong giao tiếp? 1. Hoa thơm ai nỡ bỏ rơi Người khôn ai nơ nặng lời làm chi 2. Chim khôn kêu tiếng rảnh rang Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe.
Hiển thị đáp án Đáp án: C Câu 4: Để không vi phạm các phương châm hội thoại, cần làm gì?
Hiển thị đáp án Đáp án: A Câu 5: “Nói giảm nói tránh” là phép tu từ liên quan đến phương châm hội thoại nào?
Hiển thị đáp án Đáp án: C Câu 6: Câu tục ngữ sau phù hợp với phương châm hội thoại nào trong giao tiếp? Biết thì thưa thớt/ Không biết thì dựa cột mà nghe.
Hiển thị đáp án Đáp án: B Câu 7: Nhận định nào không phải nguyên nhân của các trường hợp không tuân thủ phương châm hội thoại?
Hiển thị đáp án Đáp án: C Câu 8: Câu tục ngữ trên phù hợp với phương châm hội thoại nào? "Lời nói chẳng mất tiền mua Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau"
Hiển thị đáp án Đáp án: B Câu 9: Câu "Khi giao tiếp cần nói đúng vào đề tài giao tiếp, tránh nói lạc đề" là định nghĩa cho phương châm hội thoại nào dưới đây?
Hiển thị đáp án Đáp án: C Câu 10: Cách nói nào sau đây đảm bảo phương châm lịch sự trong hội thoại?
Hiển thị đáp án Đáp án: A Câu 11: Trong giao tiếp, nói lạc đề là vi phạm phương châm hội thoại nào?
Hiển thị đáp án Đáp án: B Câu 12: Nói lan man, dây cà ra dây muống là vi phạm phương châm hội thoại nào?
Hiển thị đáp án Đáp án: D Câu 13: Các nhân vật trong truyện cười sau đã không tuân thủ phương châm hội thoại nào? MẮT TINH, TAI TINH Có hai anh bạn gặp nhau, một anh nói: - Mắt tớ không ai bằng! Kìa! Một con kiến đang bò ở cành cây trên đỉnh núi phía trước mặt, tớ trông rõ mồn một đến cả từ sợi râu cho đến bước chân của nó. Anh kia nói: - Thế cũng chưa tinh bằng tớ, tớ còn nghe thấy sợi râu nó ngoáy trong không khí kêu vù vù và chân nó bước kêu sột soạt. (Truyện cười dân gian Việt Nam)
Hiển thị đáp án Đáp án: C Câu 14: Câu in đậm trong đoạn trích trên đã vi phạm phương châm hội thoại nào?
Hiển thị đáp án Đáp án: D Câu 15: Câu thành ngữ nào dưới đây chỉ về cách nói của lão Hạc trong câu "Thế nào rồi cũng xong."
Hiển thị đáp án Đáp án: C Xem thêm các Câu hỏi trắc nghiệm Ngữ văn lớp 9 mới nhất chọn lọc, có đáp án hay khác:
Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn 9 hay khác:
ĐỀ THI, GIÁO ÁN, KHÓA HỌC DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 9Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi dành cho giáo viên và khóa học dành cho phụ huynh tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85 Loạt bài 1000 câu Trắc nghiệm Ngữ văn lớp 9 có đáp án được biên soạn bám sát theo nội dung từng bài học Văn, Tiếng Việt, Tập làm văn Tập 1, Tập 2 giúp bạn nắm vững dễ dàng kiến thức môn Ngữ văn lớp 9 hơn. Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn. |
