Luật đất đai 2023 và các văn bản hướng dẫn

Ngày 19/9/2023, Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Văn bản hợp nhất 08/VBHN-BTNMT hợp nhất các Nghị định hướng dẫn Luật Đất đai 2013. Trong đó quy định chi tiết một số điều, khoản của Luật Đất đai về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; giá đất; thu tiền sử dụng đất; thu tiền thuê đất, thuê mặt nước; xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai được thực hiện theo các Nghị định khác của Chính phủ.

Quang cảnh buổi tập huấn pháp luật về đất đai, môi trường.

Theo quy định, đối tượng áp dụng là cơ quan nhà nước thực hiện quyền hạn và trách nhiệm đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai, thực hiện nhiệm vụ thống nhất quản lý nhà nước về đất đai; người sử dụng đất theo quy định tại Điều 5 của Luật Đất đai; các đối tượng khác có liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất.

Trong quy định về thủ tục giao đất, khi thực hiện thủ tục giao đất, đăng ký nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất (QSDĐ), cấp Giấy chứng nhận QSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất, UBND xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là UBND cấp xã) có trách nhiệm xác nhận hộ gia đình, cá nhân có thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp. UBND cấp xã nơi đăng ký thường trú xác nhận hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp có nguồn thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp.

Trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không cùng nơi đăng ký thường trú thì UBND cấp xã nơi đăng ký thường trú xác nhận hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp có nguồn thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp sau khi có văn bản xác nhận về việc sử dụng đất nông nghiệp của UBND cấp xã nơi có đất.

Đối với vấn đề thu hồi đất, UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm rà soát các trường hợp đang thực hiện thủ tục thu hồi đất trước ngày 1/7/2014 để xử lý theo quy định. Cụ thể, UBND cấp tỉnh cho phép tiếp tục thực hiện dự án và áp dụng hình thức thu hồi đất hoặc chủ đầu tư nhận chuyển nhượng, thuê QSDĐ, nhận góp vốn bằng QSDĐ theo quy định của Luật Đất đai, nếu phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hằng năm của cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Trường hợp thực hiện dự án sản xuất - kinh doanh thuộc diện Nhà nước thu hồi đất nhưng cho phép chủ đầu tư thỏa thuận với người sử dụng đất thuộc phạm vi dự án mà đến ngày 1/7/2014 còn diện tích đất không thỏa thuận được thì UBND cấp tỉnh quyết định thu hồi phần diện tích đất mà chủ đầu tư và người sử dụng đất không đạt được thỏa thuận để thực hiện dự án đầu tư.

Trường hợp đã có quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất trước ngày 1/7/2014 mà chưa tổ chức thực hiện cưỡng chế thì việc cưỡng chế thu hồi đất phải thực hiện theo quy định của Luật Đất đai.

Đối với dự án đầu tư thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2003 và các văn bản hướng dẫn thi hành nhưng không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 mà đã lựa chọn chủ đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư trước ngày 1/7/2014, phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hằng năm của cấp huyện thì UBND cấp tỉnh tổng hợp vào danh mục dự án cần thu hồi đất để trình HĐND thông qua trước khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất.

Sách Hướng Dẫn Thi Hành Luật Đất Đai (bản năm 2023), Quy Định Điều Kiện, Tiêu Chí Cho Phép Chuyển Mục Đích Sử Dụng Đất Trồng Lúa, Rừng Phòng Hộ, Rừng Đặc Dụng Sang Mục Đích Khác Để Thực Hiện Dự Án Đầu Tư, Nâng Cao Hiệu Lực, Hiệu Quả Quản Lý Và Sử Dụng Đất.

Ngày 03/4/2023, Chính phủ ban hành Nghị định 10/2023/NĐ-CP về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai. Theo đó, bổ sung mới quy định về các điều kiện, tiêu chí cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng sang mục đích khác để thực hiện dự án đầu tư. Cụ thể, phải có dự án đầu tư được chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư; phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, dự án đầu tư có trong danh mục kế hoạch sử dụng đất hàng năm .

Bên cạnh đó, Quốc hội, Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành các văn bản về quy hoạch sử dụng đất, như: Nghị quyết số 37/NQ-CP ngày 17-3-2023 Ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16-6-2022 về “Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao”; Quyết định số 719/QĐ-BTNMT ngày 24-3-2023 Phê duyệt và công bố kết quả thống kê diện tích đất đai năm 2021; Thông tư số 02/2023/TT-BTC ngày 06-01-2023 Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 18/2016/TT-BTC ngày 21-01-2016

Nhằm giúp các cơ quan, tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực đất đai và bạn đọc quan tâm đến những quy định mới nêu trên, Nhà xuất bản Lao Động xuất bản cuốn sách: