1. Cấu trúc IF là gì?
IF là một cấu trúc điều khiển trong ngôn ngữ lập trình, IF trong Python cũng tương tự. là một cấu trúc điều khiển trong ngôn ngữ lập trình, IF trong Python cũng tương tự.
Cấu trúc IF:
- Là một cấu trúc điều kiện dùng để kiểm tra một điều kiện trong chương trình.
- Biểu thức điều kiện trong cấu trúc if thường là một biểu thức quan hệ hoặc logic, và trả về một giá trị true hoặc false.biểu thức quan hệ hoặc logic, và trả về một giá trị true hoặc false.
- Nếu điều kiện thỏa mãn (trả về true) thì thân của cấu trúc if sẽ được thực thi, nếu điều kiện không thỏa mãn (trả về false) thì thân của cấu trúc if sẽ bị bỏ qua, và chương trình sẽ tiếp tục thực thi câu lệnh sau cấu trúc if.
Thân của cấu trúc if có thể bao gồm 1 hoặc nhiều câu lệnh.
2. Ví dụ sử dụng cấu trúc IF trong Python
Bước 1: Tạo Project Python mới
Mở một trình soạn thảo, ở đây ta sử dụng PyCharm IDE.PyCharm IDE.
Tạo mới một Project, đặt tên và chọn đường dẫn chứa Project vừa tạo.
Tiếp theo, tạo mới một file Python để viết mã. Đặt tên cho file vừa tạo, ví dụ DemoIf
Tạo Project mới trong PyCharm
Bước 2: Viết mã lập trình thử nghiệm cấu trúc IF trong Python
Tiếp theo, ta viết mã để tạo khối if.
Ở trong bài này, ta viết một chương trình cho phép nhập một biến vào từ bàn phím, sau đó ta kiểm tra xem biến đó có bằng true1 hay không.
Nếu biến bằng true1 thì ta in ra thông báo.
Viết mã thử nghiệm Cấu trúc IF
Bước 3: Thực thi chương trình thử nghiệm cấu trúc IF và xem kết quả
Sau khi đã viết mã xong, hãy thực thi chương trình bằng cách click phải chuột lên trình soạn thảo, rồi chọn true3.click phải chuột lên trình soạn thảo, rồi chọn true3.
Chạy chương trình để xem kết quả
Trên màn hình Output, chương trình sẽ mời người dùng nhập tuổi vào từ bàn phím.
Ta nhập tuổi true1 vào và chương trình hiện thông báo như hình bên dưới.
Kết quả của chương trình thử nghiệm cấu trúc IF trong Python
3. Ví dụ sử dụng cấu trúc IF...ELSE trong Python
Cú pháp đầy đủ hơn của cấu trúc if là cấu trúc if ... true6.cấu trúc if là cấu trúc if ... true6.
Trong cấu trúc if ... else này:
- Nếu điều kiện của if thỏa mãn thì chương trình sẽ thực thi khối if.điều kiện của if thỏa mãn thì chương trình sẽ thực thi khối if.
- Ngược lại, nếu điều kiện của if không thỏa mãn thì chương trình sẽ thực thi khối true6.điều kiện của if không thỏa mãn thì chương trình sẽ thực thi khối true6.
Trong ví dụ dưới đây, ta cũng nhập tuổi vào từ bàn phím.
Sau đó ta kiểm tra, nếu tuổi bằng true1 thì chương trình thực thi khối if.
Nếu tuổi khác 18 thì chương trình thực thi khối true6.
Viết code thử nghiệm cấu trúc IF ... ELSE trong Python
Sau đó ta thực thi chương trình, ta sẽ thấy chương trình đã hiển thị kết quả đúng như ta mong muốn.
Trường hợp nhập đúng true1.
Kết quả nếu nhập đúng 18 cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối IF
Trường hợp nhập tuổi khác true1.
Cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối ELSE nếu điều kiện kiểm tra bị sai
4. Ví dụ sử dụng cấu trúc IF...ELIF...ELSE trong Python
Cấu trúc false4 là cú pháp mở rộng của cấu trúc if.
Cú pháp này cho phép chúng ta kiểm tra nhiều điều kiện của chương trình, cũng như thực thi nhiều nhánh của chương trình, tùy thuộc vào từng điều kiện.
Cơ chế xử lý của cấu trúc if .. elif ..else như sau:
- Điều kiện của nhánh if sẽ được đánh giá trước. Nếu điều kiện của nhánh if thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi thân của nhánh if, và bỏ qua tất cả các nhánh còn lại.if sẽ được đánh giá trước. Nếu điều kiện của nhánh if thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi thân của nhánh if, và bỏ qua tất cả các nhánh còn lại.
- Nếu điều kiện của nhánh if không thỏa mãn (trả về false). Chương trình sẽ lần lượt đánh giá các nhánh false9 bên dưới, theo thứ tự lần lượt từ trên xuống dưới.điều kiện của nhánh if không thỏa mãn (trả về false). Chương trình sẽ lần lượt đánh giá các nhánh false9 bên dưới, theo thứ tự lần lượt từ trên xuống dưới.
- Nếu điều kiện của một nhánh false9 nào đó thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi nhánh false9 đó, và bỏ qua tất cả các nhánh còn lại.điều kiện của một nhánh false9 nào đó thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi nhánh false9 đó, và bỏ qua tất cả các nhánh còn lại.
- Nếu điều kiện của tất cả các nhánh false9 đều không thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi khối true6. Khối true6 đại diện cho tất cả các trường hợp còn lại.điều kiện của tất cả các nhánh false9 đều không thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi khối true6. Khối true6 đại diện cho tất cả các trường hợp còn lại.
Dưới đây là một ví dụ, trong đó ta nhập điểm vào từ bàn phím, rồi sử dụng cấu trúc true5 để đánh giá giá trị của điểm, để in ra xếp loại.sử dụng cấu trúc true5 để đánh giá giá trị của điểm, để in ra xếp loại.
Viết mã thử nghiệm cấu trúc IF...ELIF...ELSE trong Python
Sau đó ta thực thi chương trình như hình bên dưới.
Nếu ta nhập 4, thì điều kiện của nhánh if được thỏa mãn, chương trình đã thực thi nhánh ifthực thi nhánh if
Kết quả nếu nhập đúng 18 cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối IF
Trường hợp nhập tuổi khác true1.
Cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối ELSE nếu điều kiện kiểm tra bị sai
Kết quả nếu nhập đúng 18 cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối IF
Kết quả nếu nhập đúng 18 cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối IF
Tổng kết
Như vậy là bạn đã biết cấu trúc IF, IF ... ELSE và IF ... ELIF ... ELSE hoạt động như thế nào trong Python.cấu trúc IF, IF ... ELSE và IF ... ELIF ... ELSE hoạt động như thế nào trong Python.
Biết cách viết một cấu trúc điều kiện đúng cú pháp trong Python.viết một cấu trúc điều kiện đúng cú pháp trong Python.
Hãy thực hành thật nhiều với những ví dụ về cấu trúc IF tự nghĩ ra để thực sự thuần thục chúng.
Bởi vì chúng ta sẽ sử dụng cấu trúc IF rất nhiều khi HỌC LẬP TRÌNH PYTHON.cấu trúc IF rất nhiều khi HỌC LẬP TRÌNH PYTHON.
TONY HÙNG CƯỜNG