Bài giảng Hóa học – Cấu tạo chất.
1
TS. Nguyễn Thị Thúy Nga
Chƣơng 2: BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
Đến cuối thế kỉ 18, bằng cách ngẫu nhiên hay nghiên cứu, người ta đã tìm ra được 63
nguyên tố hóa học. Ban đầu, người ta cũng đã tìm cách phân loại, sắp xếp và tìm ra
một số quy luật của các nguyên tố hóa học. Có thể kể đến một số công trình tiêu biểu
như: Berzelius đã phân chia các nguyên tố thành kim loại và á kim; Dobreiner sắp xếp
các nguyên tố thành từng “bộ ba” có tính chất giống nhau; L. Mayer tìm ra quy luật
biến đổi tuần hoàn thể tích của nguyên tử theo khối lượng nguyên tử… Sau đó, một số
nhà hóa học đã cố gắng sắp xếp các nguyên tố ấy theo khối lượng nguyên tử tăng dần
vào một bảng để làm xuất hiện sự tương tự về các tính chất cho các nguyên tố của
cùng một họ. Trong các công trình được công bố thì bảng tuần hoàn do Mendeleev
(1834 - 1907, Nga) đề xuất năm 1869 được chú ý nhất. Mendeleev đã phân tích một
cách sâu sắc mối liên quan giữa khối lượng nguyên tử với những tính chất lí, hóa học
của chúng. Từ đó, ông đã sắp xếp các nguyên tố vào một bảng có 8 cột, các nguyên tố
trong cùng một cột có tính chất gần nhau và theo chiều tăng dần của khối lượng
nguyên tử. Trong bảng tuần hoàn khi đó vẫn còn một số ô trống. Mendeleev đã tiên
đoán được sự tồn tại của 11 nguyên tố chưa được tìm ra khi đó. Ít lâu sau, người ta đã
tìm ra ba nguyên tố gali (Ga), scandi (Sc), và gecmani với các tính chất phù hợp một
cách kì lạ với dự đoán của Mendeleev.
Hình 2.1. Dmitri Mendeleev (1834 - 1907).