Đánh giá tiêm nội khơp corticoid năm 2024

Viêm khớp gối là một dạng thoái hóa khớp xảy ra ở khớp gối. Đây là một bệnh lý phổ biến, đặc trưng bởi sự mòn mất dần của sụn khớp, dẫn đến sự ma xát giữa xương, gây đau, sưng, và hạn chế vận động.

Có hai loại viêm khớp gối chính:

- Viêm khớp gối nguyên phát: Xuất hiện do quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, thường gặp ở những người lớn tuổi. Sự mòn sụn khớp là do tuổi tác và quá trình thoái hóa diễn ra qua nhiều năm.

- Viêm khớp gối thứ phát: Phát triển do các nguyên nhân khác như chấn thương, viêm khớp dạng thấp, gout, béo phì, hoặc lịch sử phẫu thuật khớp gối. Trong những trường hợp này, viêm khớp có thể phát triển nhanh hơn.

Đánh giá tiêm nội khơp corticoid năm 2024

Viêm khớp gối khiến người bệnh đau đớn, khó khăn khi vận động...

2. Khi nào cần tiêm corticoid trị viêm khớp gối?

Có nhiều phương pháp điều trị các tình trạng khớp viêm. Khi các thuốc đường toàn thân không hiệu quả/tình trạng viêm chỉ còn khu trú ở một vài khớp, bác sĩ sẽ kê đơn tiêm corticoid vào khớp. Việc tiêm corticoid vào khớp gối được coi là một trong những liệu pháp đạt hiệu quả giảm đau nhanh chóng, đồng thời hạn chế được tác dụng phụ lên toàn bộ cơ thể và có thể phát huy được tác dụng của thuốc lên vùng khớp cần điều trị.

Tuy nhiên, chỉ tiêm corticoid trị viêm khớp gối khi:

- Đau khớp gối mạn tính không đáp ứng với điều trị khác: Khi các phương pháp điều trị không dùng thuốc (như vật lý trị liệu) và các loại thuốc giảm đau, chống viêm không steroid (NSAIDs) hay tiêm collagen hoặc tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) mà vẫn không mang lại hiệu quả giảm đau đáng kể.

Đánh giá tiêm nội khơp corticoid năm 2024

Chỉ tiêm corticoid trị viêm khớp gối khi được bác sĩ chỉ định.

- Cơn đau cấp tính trong khớp gối: Đối với các trường hợp viêm khớp gối cấp tính với đau và sưng nghiêm trọng, tiêm corticoid có thể nhanh chóng giảm đau và viêm.

- Viêm khớp gối do bệnh lý cụ thể: Trong trường hợp viêm khớp gối do các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, gout, hoặc các bệnh tự miễn khác, nơi mà việc kiểm soát viêm là cực kỳ quan trọng.

- Hạn chế sự tổn thương khớp hơn nữa: Trong một số trường hợp, tiêm corticoid có thể được sử dụng như một phần của kế hoạch điều trị toàn diện để bảo vệ khớp khỏi tổn thương tiếp tục.

3. Lưu ý các tác dụng phụ khi tiêm khớp gối

Thuốc corticoid (hay còn gọi là corticosteroids) là một nhóm thuốc chống viêm mạnh, được sử dụng rộng rãi trong điều trị nhiều tình trạng bệnh lý, trong đó có viêm khớp gối.

Mặc dù phương pháp này ít gây ra các tác dụng phụ toàn thân, nhưng việc tiêm corticoid vào khớp vẫn có một số tác hại tiềm ẩn cần được lưu ý:

- Nhiễm trùng tại chỗ tiêm: Mặc dù hiếm gặp, nhưng có nguy cơ nhiễm trùng tại chỗ tiêm, đặc biệt nếu tiêm không đảm bảo vô trùng.

- Tổn thương sụn khớp: Có nguy cơ tiêm corticoid gây tổn thương sụn khớp nếu sử dụng quá thường xuyên hoặc với liều lượng cao.

- Tăng đau tạm thời: Sau khi tiêm, có thể xuất hiện tình trạng đau tăng lên tạm thời tại chỗ tiêm.

- Tổn thương mô mềm: Tiêm corticoid có thể gây hại cho các mô mềm xung quanh khớp, bao gồm cơ và dây chằng.

- Teo da và mô dưới da: Ở chỗ tiêm có thể xuất hiện hiện tượng teo da và mô dưới da, gây thay đổi màu sắc và kết cấu da.

- Làm giảm khả năng miễn dịch tại chỗ: Corticoid có thể làm giảm khả năng phản ứng miễn dịch tại vùng được tiêm, tăng nguy cơ nhiễm trùng.

- Làm chậm quá trình lành vết thương: Việc tiêm corticoid có thể ảnh hưởng đến quá trình phục hồi và lành lặn của các tổn thương trong khớp.

- Tăng nguy cơ gãy xương: Đối với một số người, việc sử dụng corticoid kéo dài có thể làm tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương, đặc biệt là ở những bệnh nhân có nguy cơ cao.

- Tăng đường huyết: Ở người bệnh đái tháo đường, tiêm corticoid có thể tạm thời làm tăng mức đường huyết.

- Phản ứng dị ứng: Mặc dù hiếm gặp, nhưng vẫn có khả năng xảy ra phản ứng dị ứng với corticoid hoặc các thành phần khác trong dung dịch tiêm.

4. Cần lưu ý gì khi tiêm corticoid trị viêm khớp gối?

Để đảm bảo việc tiêm corticoid trị viêm khớp gối hiệu quả, giảm thiểu tác dụng phụ, cần tuân thủ:

- Cần đánh giá kỹ lưỡng tình trạng sức khỏe và lịch sử y tế của bệnh nhân trước khi quyết định tiêm corticoid.

- Bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ sau khi tiêm để phát hiện và xử lý kịp thời bất kỳ tác dụng phụ nào.

- Số lần và liều lượng tiêm corticoid cần hạn chế ở mức thấp nhất có thể để giảm thiểu rủi ro.

- Tiêm corticoid thường được kết hợp với các biện pháp điều trị khác như tập luyện, vật lý trị liệu, và điều chỉnh lối sống để tối ưu hóa hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác dụng phụ.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Quang Minh - Bác sĩ Chấn thương chỉnh hình - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Tiêm corticoid vào khớp là biện pháp được chỉ định trong một số trường hợp cần điều trị, mang lại nhiều hiệu quả giảm đau tức thì nhưng việc lạm dụng sẽ gây ra nhiều tai biến đáng tiếc.

Thuốc Corticoid được gọi đầy đủ là glucocorticoid. Trong cơ thể chúng ta có 2 corticoid tự nhiên được tiết ra từ vỏ thượng thận (là tuyến úp trên 2 quả thận), gồm cortison và hydrocortison. Corticoid có tác dụng chống viêm, chống dị ứng, ức chế hệ miễn dịch.

Dùng thuốc Corticoid tiêm vào trong khớp (như khớp gối) hay khoang mô mềm (như vị trí giữa cơ và xương) là thủ thuật hay dùng để chẩn đoán và điều trị một số bệnh xương khớp.

Nhiều nghiên cứu về việc tiêm corticoid vào khớp gối chứng minh rằng chúng giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng đau, viêm. Hiệu quả thay đổi tuỳ theo liều dùng.

Khi có tràn dịch khớp sẽ có tình trạng viêm bao hoạt dịch. Việc tiêm kèm với việc chọc rửa khớp thường đem lại hiệu quả cao hơn. Vì vậy có khuyến cáo nếu tràn dịch khớp gối vẫn tồn tại sau 2 lần tiêm (cách nhau 8-10 ngày) thì nên chọc rửa khớp kèm với tiêm corticoid.

Những corticoid thường dùng tiêm vào khớp là hydrocortison, prednisolon, methylprednisolon, triamcinolon... có tác dụng trên chuyển hoá glucid, protid, lipid, muối và nước.

Đánh giá tiêm nội khơp corticoid năm 2024

Tiêm corticoid có thể thực hiện ở khớp gối

2. Tiêm corticoid vào khớp có hại gì?

  • Khi uống corticoid sẽ có tác động nhất định lên khả năng hấp thu của cơ thể đối với các chất đường, chất đạm, chất béo, sự cân bằng nước và muối khoáng, hệ tim mạch, thần kinh, cơ xương cùng nhiều cơ quan khác. Trong một số trường hợp, cơ thể có vẻ như mập ra và tăng cân khi uống corticoid liên tục, kéo dài.
  • Corticoid chỉ làm giảm bớt phản ứng viêm, giảm đau. Tiêm corticoid nếu được sử dụng đúng cách có thể giúp tình trạng viêm thuyên giảm được lâu từ hàng tháng đến hàng năm.
  • Tiêm corticoid còn có thể trị dứt điểm nếu mô viêm chỉ khu trú ở một vùng nhỏ như viêm bao khớp hay viêm gân cơ chẳng hạn.
  • Tiêm corticoid được dùng để điều trị tình trạng viêm khu trú ở những vùng mô nhỏ của cơ thể (tiêm tại chỗ) hoặc các phản ứng viêm lan tỏa toàn thân (điều trị toàn thân).
  • Tiêm corticoid toàn thân được chỉ định ở những bệnh lý ảnh hưởng đến nhiều cơ quan bộ phận như phản ứng mẫn cảm, hen suyễn và viêm khớp dạng thấp.

Đánh giá tiêm nội khơp corticoid năm 2024

Tiêm corticoid giúp giảm đau giảm viêm

3. Những yêu cầu khi tiêm Corticoid vào khớp

Để hạn chế tối đa những biến chứng của tiêm Corticoid vào khớp, bác sĩ, bệnh nhân và gia đình cần lưu ý một số vấn đề sau:

  • Người thực hiện thủ thuật này phải có trình độ chuyên môn hiểu rõ cấu tạo khớp, bao hoạt dịch để có thể đưa thuốc vào đúng chỗ và phải bảo đảm vô khuẩn tuyệt đối.
  • Việc thực hiện thủ thuật tiêm Corticoid vào khớp cần được cân nhắc về liều lượng và tiền sử bệnh tật. Nếu dùng liều cao, nhắc đi nhắc lại nhiều lần kéo dài, thuốc sẽ gây ra tác dụng phụ toàn thân: giữ muối và nước, xáo trộn cân bằng điện giải, làm giảm khả năng miễn dịch, tạo cơ hội cho nhiễm khuẩn, siêu vi nấm. Nếu không chú ý đến tiền sử bệnh tật của người bệnh sẽ làm tăng huyết áp, suy tim co thắt (đối với người có nguy cơ tim mạch), làm giảm dung nạp glucose (với người bệnh đái tháo đường).
  • Khi thực hiện thủ thuật này phải xem xét người bệnh có tiền sử dễ bị dị ứng hay không và đặc biệt là có dị ứng với bản thân thuốc này hay không (trong các lần dùng trước bằng đường dùng khác).

Mỗi thuốc có các chống chỉ định riêng, nhưng nói chung việc tiêm corticoid vào khớp thường không được dùng cho người đang bị các bệnh do nhiễm vi khuẩn, siêu vi, nấm, bệnh gút, vẩy nến, người bị bệnh tiểu đường phụ thuộc insulin, người có các nguy cơ bị bệnh tim mạch, người có thai, đang cho con bú.

Đánh giá tiêm nội khơp corticoid năm 2024

Bệnh nhân vẩy nến chống chỉ định tiêm corticoid

4. Một số sai lầm khi tiêm Corticoid vào khớp

  • Tiêm Corticoid vào khớp kể cả trường hợp nhẹ là không cần thiết và nghiêm trọng hơn là chỉ định cho cả trường hợp bệnh nhân viêm khớp nhiễm khuẩn.
  • Một số người còn dùng một hoặc nhiều thứ thuốc khác như vitamin B12, kháng sinh, các kháng viêm không steroid hoặc trộn lẫn chúng với dịch treo corticoid tiêm vào khớp. Ngoài việc dùng thuốc không đúng chỉ định, hành động trộn lẫn thuốc với nhau hoặc trộn với dịch treo corticoid sẽ làm phá hỏng dạng bào chế. Điều này sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như: phản ứng viêm mạnh ở màng hoạt dịch, làm tổn hại đến các tổ chức hoạt dịch, sụn khớp, nguy cơ dẫn đến dính khớp hay thậm chí mất chức năng hoạt động khớp.
  • Do không nắm được vị trí giải phẫu, thiếu thành thạo khi thao tác nên không tiêm đúng vào vị trí, thuốc không đi tới nơi cần, hiệu quả sẽ kém. Nếu tiêm chệch vào cơ, xương, mạch máu, dây thần kinh quanh khớp sẽ gây ra hậu quả rất xấu như teo cơ, xốp xương, làm mất chức năng vận động khớp.
  • Tại nhà hoặc tại một số tuyến y tế cơ sở thường chưa có phòng tiêm và trang bị đảm bảo vô khuẩn toàn thân, dẫn đến hủy hoại xương khớp, dính khớp, nhiễm trùng huyết rất nghiêm trọng có thể làm tàn phế hay tử vong nếu không phát hiện sớm và xử lý bằng kháng sinh đặc hiệu, liều cao.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

XEM THÊM:

  • Rụng tóc từng mảng có đáng ngại?
  • Tác dụng phụ của corticosteroid được sử dụng để điều trị bệnh vẩy nến
  • Nhận biết và điều trị đứt gân bánh chè

Bài viết này được viết cho người đọc tại Sài Gòn, Hà Nội, Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Nha Trang, Hạ Long, Hải Phòng, Đà Nẵng.