LTS: Tuần Việt Nam mở Diễn đàn "Vì Việt Nam hùng cường" với mong muốn thu nhận từ quý độc giả những ý kiến, bài viết về các giải pháp phát triển đất nước trong tất cả các lĩnh vực nhằm khơi thông tiềm năng phát triển, cổ vũ niềm tin của cộng đồng vào tương lai Việt Nam. Mời quý độc giả gửi bài viết về . Show Từ nhiệm kỳ VI đến nay, Đảng khởi động công cuộc Đổi Mới không chỉ dựa vào những kho báu của dân giàu đã huy động được từ các nhiệm kỳ trước, mà còn cộng vào đó sự giàu có về sức sáng tạo của dân. Theo đó, Việt Nam đã quyết định từ bỏ phương thức kế hoạch hóa tập trung, chuyển sang phương thức kinh tế thị trường định hướng XHCN. Đây là một sự chọn lựa độc nhất vô nhị trên thế giới với mục tiêu được ghi tại Nghị quyết Đại hội VIII về "Dân giàu, Nước mạnh, Dân chủ, Công bằng, Văn minh". Vậy là, dân đã giàu về lòng yêu nước, về đức hy sinh, về trí quật cường, nay lại giàu thêm về sức sáng tạo. Từ sự sáng tạo này, "dân giàu" lần đầu tiên đã chính thức được ghi vào nghị quyết Đại hội Đảng với tư cách là một mục tiêu, thậm chí là mục tiêu đứng đầu trong cây mục tiêu 5 trong 1. Mục tiêu dân giàu mang nội hàm của sự giàu có về của cải vật chất, tạo cơ sở vững chắc và làm phong phú thêm cho các sự giàu khác đã có trong dân. Những người cộng sản Việt Nam trong nền tảng triết học của mình đã coi vật chất có trước, ý thức có sau. Nhưng từ hoàn cảnh lịch sử cụ thể của mình, phải đến nhiệm kỳ thứ VIII, Đảng mới quyết định đưa mục tiêu về vật chất trên đây thành mục tiêu đứng đầu trong tất cả các mục tiêu Đổi Mới của cách mạng Việt Nam.
Năm 1946, Bác Hồ nói ham muốn tột bậc của mình là "làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành". Ham muốn đó của Người đã cơ bản được thực hiện. Nay ý Đảng lòng dân đã quyết đưa ham muốn đó lên một tầm cao mới, trở thành "Ước nguyện Việt" về dân giàu. Không phải ngẫu nhiên mà dân giàu lại đứng đầu của cây mục tiêu "Dân giàu, Nước mạnh, Dân chủ, Công bằng, Văn minh". Khi dân chưa giàu thì nước chưa mạnh, dân chủ chưa đạt đỉnh cao, công bằng còn có những đường ranh chưa vượt qua, ăn minh chưa thể bao trùm. "Dân giàu" trở thành đầu tầu của đoàn tầu mục tiêu mà đất nước phải phấn đấu quyết liệt trong cả ngắn hạn và dài hạn thời gian tới. Mỗi sự mạnh lên của đầu tầu đều sẽ làm cả đoàn tầu mục tiêu tăng tốc đạt đích cuối cùng. Tuy nhiên, gần 35 năm Đổi Mới đã trôi qua, mục tiêu "dân giàu" mới vượt qua được mốc xóa đói giảm nghèo, tạo lập được một tầng lớp trung lưu đông đảo, hình thành được tốp đầu tiên của người dân giàu có. Một nghịch cảnh đã cản đường hành tiến của đoàn tầu mục tiêu, đó là quốc nạn tham nhũng. Nghịch cảnh này khiến dân chưa kịp giàu thì những lãnh đạo không đồng thời là đầy tớ trung thành của nhân dân đã xà xẻo kho ngân sách nhà nước, đục đẽo nguồn tài sản công, móc túi tốp người dân giàu có còn đang ít ỏi để làm giàu riêng cho mình. Mục tiêu Dân giàu chưa bao giờ được thực hiện thuận buồm xuôi gió. Với nông dân, ruộng đất tuy đã được đưa về cho dân cầy, nhưng sau gần 7 thập kỷ đổi thay, nay nông dân với quyền sử dụng đất để rồi bị thu hồi bất cứ lúc nào với sự đền bù chỉ đủ để mua lại được 1/10 diện tích bị thu hồi. Kinh tế tập thể đã một thời sánh vai cùng kinh tế nhà nước, nay còn đâu thời oanh liệt. Tập đoàn kinh tế bùng nổ liên tiếp 2 thập kỷ để rồi đi vào thoái trào cho tới nay, ngoại trừ một số ít ỏi còn trụ lại được và một số ít được thành lập mới với danh tính Tập đoàn tư nhân. Trong khi mục tiêu xóa đói giảm nghèo của Việt Nam đã đạt được những kết quả điển hình trên thế giới, thì mục tiêu dân giàu mới chỉ gặt hái được một số kết quả ban đầu ở tầm quốc nội. Lực lượng xung kích trong thực hiện mục tiêu dân giàu là hệ thống doanh nghiệp trong nền kinh tế. Cho tới nay, mấy vạn hợp tác xã vẫn là sự hợp tác của những người thoát nghèo; Dăm triệu hộ kinh tế gia đình vẫn dẫm chân tại chỗ với tên gọi "Doanh nghiệp li ti"; 700.000 doanh nghiệp tư nhân vẫn ở qui mô nhỏ và vừa là chính; Khu vực doanh nghiệp nhà nước (chỉ số ít DN) thực hiện được đầy đủ vai trò chủ đạo của mình trong nền kinh tế. Trên toàn cục, mục tiêu dân giàu vẫn đang còn yếu. Đã tới lúc thực trạng này cần được điều trị toàn diện. Từ khi lập nước (năm 1945), chưa bao giờ đất nước có được một cơ đồ như hiện nay. Mục tiêu dân giàu đã có nhiều cơ hội để thực hiện thành công. Nhưng để biến cơ hội thành hiện thực, nhiều việc phải làm đang trực chờ ở phía trước, trong đó có ba sự nâng tầm sau đây. Thứ nhất, nâng tầm nền kinh tế nhiều thành phần. Hiện nay, các thành phần kinh tế đã được thể chế chính trị và pháp luật công nhận về sự đa dạng để được hiện diện công khai trong nền kinh tế. Sự hiện diện này tuy rất quan trọng, nhưng chưa đủ, trong đó, từ đa dạng cần nâng tầm lên mức bình đẳng, xóa bỏ tình trạng chiếu trên, chiếu dưới, tạo sự liên kết, phối hợp giữa các thành phần để tất cả cùng làm giàu bình đẳng trong một nền kinh tế thống nhất trong đa dạng. Như vậy, không chỉ nhiều thành phần trong nền kinh tế, mà còn có nhiều thành phần trong cùng một chương trình, một dự án, tập đoàn, doanh nghiệp. Thứ hai, nâng tầm kế hoạch phát triển. Hiện nay, kế hoạch đã tỏ ra thành công với mục tiêu xóa đói giảm nghèo, nhưng chưa đóng góp được bao nhiêu vào thực hiện mục tiêu dân giàu. Trong thời gian tới, kế hoạch cần được nâng lên một tầm cao mới, đó là chuyển kế hoạch "phát triển kinh tế-xã hội" thành kế hoạch "phát triển làm giàu xã hội". Đây không phải đơn thuần là một sự đổi tên của kế hoạch, mà để kế hoạch trở thành một công cụ thực hiện mục tiêu dân giàu, và từ đó tác động mạnh mẽ vào sự phát triển của các ngành và lĩnh vực, các địa phương, vùng miền. Mục tiêu làm giàu sẽ định hình các cân đối vĩ mô, cân đối thu chi và phân phối ngân sách nhà nước. Hệ thống chỉ tiêu chủ yếu của kế hoạch làm giàu xã hội sẽ hướng vào những chỉ tiêu hiệu quả, chất lượng và phát triển cân đối. Chương trình xóa nghèo bền vững sẽ được dẫn dắt bởi các chương trình làm giàu. Kết quả của thực hiện kế hoạch sẽ được đánh giá bằng các chỉ số về dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Thứ ba, nâng tầm bộ máy Quản lý nhà nước về kinh tế. Hiện tại, bộ máy quản lý nhà nước về kinh tế đã qua nhiều đợt cải cách và hoàn thiện nhưng vẫn chưa thuận với việc thực hiện mục tiêu dân giàu. Bộ máy này cần được nâng tầm đồng bộ với sự nâng tầm của nền kinh tế nhiều thành phần và nâng tầm của kế hoạch phát triển làm giàu xã hội. Theo đó, bộ máy này tuyệt đối không làm cấp trên của bất cứ loại hình doanh nghiệp nào dù là tư nhân hay hợp tác xã, hộ kinh tế gia đình hay doanh nghiệp nhà nước. Thay vào đó, bộ máy quản lý nhà nước các cấp phải là bộ máy kiến tạo sự phát triển của doanh nghiệp. Doanh nghiệp dù đặt tại vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn vẫn nhận được sự kiến tạo từ trung ương. Ngược lại, doanh nghiệp đặt tại thủ đô hoặc bất kỳ trung tâm kinh tế nào của đất nước cũng đều nhận được sự kiến tạo của chính quyền các cấp sở tại. Sự trợ giúp kiến tạo của tất cả các cấp dành cho doanh nghiệp đều không lo bị chồng chéo. Ngược lại, việc kiểm tra, thanh tra đối với doanh nghiệp cần được phân cấp phân minh đối với từng cấp, không được để chồng chéo, gây phiền hà cho doanh nghiệp và tốn kém cho nhà nước. Nếu phải chọn việc cần điều chỉnh trước tiên về tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về kinh tế, việc đó chính là thực hiện xóa bỏ chế độ Bộ chủ quản, cấp hành chính chủ quản đối với doanh nghiệp. Việc này tuy đã được qui định từ Nghị quyết của Đảng tại nhiệm kỳ VII, nhưng mới chỉ được thực hiện một cách chắp vá, thiên cưỡng, thậm chí bỏ qua từ đó đến nay. Thay vào đó, tất cả các cấp đều thực hiện quản lý doanh nghiệp theo luật, đặt cấp trên của doanh nghiệp là luật pháp chứ không phải là Bộ hoặc Ủy ban nhân dân. Được nâng tầm như vậy, bộ máy sẽ lập tức hết chồng chéo, biên chế lập tức được giảm thiểu, tiêu cực lập tức mất đất diễu võ. Dân tộc ta đã từng tuyên ngôn không biết bao lần về chân lý "Dân là gốc". Cùng với đó, dân giàu đã có bề dầy lịch sử và chiều sâu xã hội, ngày càng có thêm những cung bậc mới, từ giàu lòng yêu nước, giàu đức hy sinh, giàu tri quật cường, giàu năng lực sáng tạo, và nay là giàu về vật chất. Mục tiêu dân giàu là đỉnh cao mới của "Ước nguyện Việt" về một quốc gia hùng cường, nhất định sẽ được thực hiện thành công. TS. Đinh Đức Sinh
Tin tức / Thông tin Kinh tế – Xã hội
A+ | A | A-
Chỉ khi kinh tế tư nhân phát triển mới có dân giàu, nước mạnhNgười đăng: Administrator Account Ngày đăng: 9:11 | 22/05 Lượt xem: 56267 Ở các nước phát triển, khu vực kinh tế tư nhân chiếm trên 85% GDP, là nền tảng và là trụ cột đảm bảo cho nền kinh tế quốc gia phát triển ổn định, vững mạnh.
Khi đánh giá về khát vọng làm giàu của các nhà tư bản, nhà kinh tế học người Anh T.J.Dunning (1799 - 1873) có câu nói nổi tiếng: “Với một lợi nhuận thích đáng tư bản trở nên can đảm. Được đảm bảo 10% lợi nhuận, người ta có thể dùng tư bản vào đâu cũng được; được 20% là hoạt bát hẳn lên; được 50% trở nên thật sự táo bạo …”. Câu nói được hiểu dưới góc độ lòng tham của các nhà tư bản làm giàu bằng mọi giá ở giai đoạn Chủ nghĩa Tư bản bản hoang dã. Cách hiểu đó không sai trong của hoàn cảnh lịch sử giai đoạn đó, không những vậy ngày nay ở đâu đó vẫn đúng. Tuy nhiên nếu có cái nhìn khách quan và thực tế, sẽ thấy khát vọng làm giàu chân chính của con người đã sản sinh ra kinh tế thị trường và cũng là động lực quan trọng nhất đối với sự phát triển của mỗi quốc gia và nền văn minh nhân loại. Nếu con người không có khát vọng làm giàu thì làm sao thế giới có những tập đoàn kinh tế tư nhân hùng mạnh với những thương hiệu và đẳng cấp danh tiếng toàn cầu như: Ford Motor, Microsoft; Mercedes-Benz; Peugeot; Toyota, Sony; Samsung, Kia Motor… Những tập đoàn, công ty tư nhân hàng đầu ở các nước công nghiệp phát triển luôn đóng vai trò đầu tàu đưa quốc gia trở thành những cường quốc kinh tế. Đó cũng là những thương hiệu mang lại niềm kiêu hãnh cho người dân của các quốc gia đó.
Không ai khác, chính những tập đoàn và công ty đó cùng với các doanh nghiệp và thành phần kinh tế tư nhân ở các nước phát triển đã mang lại công ăn việc làm cùng khối lượng của cải khổng lồ không chỉ cho riêng các chủ doanh nghiệp mà cho toàn xã hội, đáp ứng tốt hơn đời sống vật chất tinh thần của con người. Ngày nay, ở các nước phát triển, khu vực kinh tế tư nhân chiếm trên 85% GDP, là nền tảng và là trụ cột đảm bảo cho nền kinh tế quốc gia phát triển ổn định, vững mạnh. Đồng thời bằng chính sách điều tiết thu nhập các giai tầng trong xã hội, khát vọng làm giàu của con người ở các quốc gia phát triển là nhân tố đóng vai trò quan trọng nhất tạo tiềm lực tài chính để thực hiện nhiều chính sách an sinh xã hội tiến bộ. Điển hình là quốc gia Bắc Âu như Đan Mạch, Thuỵ Điển, Na Uy, Hà Lan, Phần Lan… Ở Việt Nam, từ năm 1954 (với miền Bắc) và từ năm 1975 (trên phạm vi cả nước) đến trước thời kỳ đổi mới cả nước năm 1986, do ảnh hưởng của mô hình CNXH Xô viết, kinh tế thị trường bị kỳ thị, tẩy chay do vậy trừ kinh tế cá thể nhỏ lẻ, còn lại kinh tế tư nhân, trước hết là các doanh nghiệp tư nhân bị xóa sổ. Vì vậy năng lực và động lực sáng tạo của con người trong sản xuất kinh doanh vươn lên làm giàu cho bản thân và cho đất nước gần như bị triệt tiêu; sức sản xuất bị kìm hãm, đình đốn; đời sống nhân dân cả nước lâm vào đói nghèo, thiếu ăn. Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế-xã hội nghiêm trọng đó, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (năm 1986), đã đề ra đường lối Đổi mới, với chủ trương đa dạng hoá các loại hình sở hữu, phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần từ mô hình kinh tế đơn thành phần là nhà nước. Đảng thừa nhận kinh tế thị trường là phương thức phát triển kinh tế năng động nhất mà nhân loại đã tìm ra, là sản phẩm của nền văn minh nhân loại, chứ không phải chỉ là sản phẩm riêng của chủ nghĩa tư bản. Đây là bước ngoặt về đổi mới tư duy của Đảng, mở đường cho đất nước phát triển, để người dân thực hiện quyền tự do kinh doanh. Tuy nhiên, từ chỗ kỳ thị kinh tế thị trường chuyển sang thừa nhận và phát triển kinh tế thị trường, Việt Nam không tránh khỏi tình trạng “rón rén”, “dò đá qua sông” khi phát triển kinh tế tư nhân trong nước, nhất là doanh nghiệp tư nhân. Sau hơn 30 năm Đổi mới, đến tháng 6/2017, lần đầu tiên Ban chấp hành Trung ương (khóa XII) ban hành Nghị quyết “Phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”.
Mặt khác, quán tính của mô hình kinh tế kế hoạch hóa, tập trung cùng với tư tưởng giáo điều, cửa quyền, hệ thống xin-cho còn phủ đầy, nguồn lực vẫn tập trung phần lớn trong tay nhà nước vẫn lực cản lớn đối với sự hồi sinh kinh tế tư nhân, đặc biệt là với doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam trong hơn ba thập kỷ vừa qua. Lực cản đó được thể hiện bằng hàng nghìn giấy phép con. Đây là “cái gậy” để các ngành, các cấp hành các doanh nghiệp khu vực kinh tế tư nhân mà trong vô vàn trường hợp là để trục lợi, tư lợi. Trong khi các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI được trải thảm đỏ, được ưu đãi mọi mặt từ đất đai, vay vốn, thuế…thì doanh nghiệp tư nhân trong nước không những không được ưu đãi gì lại phải lo lót đủ các loại phí bôi trơn. Đến mức, ông Nguyễn Sinh Hùng khi đang là Chủ tịch Quốc hội phải thốt lên: “Thủ tục để được cấp chứng chỉ hành nghề bây giờ cay nghiệt, độc ác lắm! Vì sao? Vì phải có tiền người ta mới cấp”. Theo số liệu của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam: “Doanh nghiệp muốn tạo ra 1 đồng lợi nhuận cần phải trả 0,7-1 đồng tiền chi phí không chính thức”. Những lực cản trên đây khiến kinh tế tư nhân của Việt Nam èo uột, không lớn nổi. Hàng năm, một số lượng rất lớn doanh nghiệp tư nhân phải ngừng hoạt động hoặc bị giải thể. Trong hai năm 2017 - 2018, tỷ lệ doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động so với số doanh nghiệp thành lập mới lần lượt là 47,73% và 69,05%; gần 50% doanh nghiệp của tư nhân kinh doanh thua lỗ. Trong những năm gần đây, tỉ trọng của kinh tế tư nhân trong GDP có xu hướng giảm, từ 43% (1995), 39% (2010) và 38% (2017). Tỉ trọng của khu vực doanh nghiệp tư nhân trong GDP chỉ 8,64% (2017), theo Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương. Các nước có nền kinh tế thị trường phát triển đều xác định kinh tế tư nhân là động lực, là xương sống của nền kinh tế. Từ đó nhà nước tạo mọi điều kiện cho thành phần kinh tế này phát triển. Nhờ vậy, giai đoạn đầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tốc độ tăng trưởng GDP bình quân hàng năm đều đạt hai con số, như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore… Còn Việt Nam, trong khoảng hai thập kỷ qua, tốc độ tăng trưởng GDP bình quân hàng năm chỉ đạt 6,8%. Thu nhập GDP theo đầu người của Việt Nam năm 2018 chỉ đứng thứ 136/168 nước tham gia xếp hạng của thế giới, theo Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng. Mặc dù kinh tế Việt Nam liên tục tăng trưởng, nhưng xét theo số tuyệt đối, GDP bình quân đầu người của thế giới ngày một doãng xa so với Việt Nam. Cách đây 30 năm, GDP bình quân đầu người của thế giới hơn của Việt Nam 3.900 USD, nhưng nay đã vọt lên hơn 7.500 USD, gần gấp đôi, theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Quang Thái. Không chỉ vậy, nền kinh tế Việt Nam, lệ thuộc quá lớn vào khu vực FDI, khi thành phần kinh tế này chiếm trên 70% giá trị sản xuất công nghiệp và trên 70% giá trị xuất khẩu. Để đưa đất nước thoát khỏi tình trạng tụt hậu và quá lệ thuộc vào khu vực FDI, trước hết phải đặt kinh tế tư nhân và doanh nghiệp tư nhân trong nước đúng vị thế vốn có của nó trong nền kinh tế thị trường. Trân trọng khát vọng làm giàu chính đáng của người dân, coi đó là động lực phát triển của quốc gia. Trên cơ sở đó, đẩy mạnh cải cách thể chế, để người dân được làm những gì pháp luật không cấm, cơ quan công quyền chỉ được làm những gì pháp luật cho phép. Từ thực tiễn phát triển mấy trăm năm của kinh tế thị trường trên thế giới cùng những thành công và chưa thành công của Việt Nam trong phát triển kinh tế, cho thấy chỉ khi kinh tế tư nhân được phát triển theo đúng các quy luật của kinh tế thị trường thì mới có dân giàu, nước mạnh. Tuy nhiên, điều kiện đủ của mục tiêu cao cả này là sự vận hành khoa học của thể chế nhà nước. Tác giả: Nguyễn Huy Viện (Theo báo việt nam net) Nguồn tin: https://vietnamnet.vn/vn/tuanvietnam/tieudiem/chi-khi-kinh-te-tu-nhan-phat-trien-moi-co-dan-giau-nuoc-manh-533536.html [Trở về] Các tin mới:
Các tin khác:
|
