Lãi suất coupon là gì? Đây là một thuật ngữ chuyên ngành xuất hiện phổ biến trong lĩnh vực mua bán trái phiếu. Những người quan tâm đến thuật ngữ này chủ yếu là các nhà đầu tư chuyên nghiệp. Khi tiến hành mua trái phiếu trên thị trường, lãi suất coupon và lãi suất thị trường luôn tác động đến đổi giá trái phiếu. Vậy lãi suất coupon được hiểu cụ thể như thế nào? Công thức tính lãi suất coupon trái phiếu là gì? Bài viết sau đây sẽ cập nhật những thông tin tìm hiểu chi tiết về các vấn đề trên. Show
Trái phiếu là gì?Trái phiếu được hiểu là một loại chứng khoán quy định nghĩa vụ của đơn vị phát hành (người vay tiền) cần phải trả cho người sở hữu trái phiếu (người cho vay) một khoản tiền xác định trong một thời gian xác định cụ thể. Phía đơn vị phát hành (có thể là một doanh nghiệp hay tổ chức chính quyền) cần phải hoàn trả khoản cho vay ban đầu khi nó đáo hạn.  Lãi suất coupon của trái phiếu là gì?Để hiểu được lãi suất coupon là gì, trước tiên cần hiểu về thuật ngữ coupon. Coupon được định nghĩa là phần cuống của trái phiếu. Nó được người nắm trái phiếu đưa ra với mục đích nhận lãi suất trả cho trái phiếu có lãi suất cố định. Hiểu một cách đơn giản hơn thì coupon là một loại vé/chứng từ/mã giảm giá/phiếu giảm giá được phía nhà sản xuất hoặc nhà bán lẻ tung ra trong các đợt khuyến mãi nhằm thu hút người mua hàng. Vậy lãi suất coupon hay Coupon Rate là gì? Đây là phần lãi cố định mà các nhà đầu tư chứng khoán nhận được khi bỏ chi phí đầu tư. Lãi suất coupon của trái phiếu được chi trả hàng tháng hoặc mỗi năm bởi tổ chức phát hành dựa vào mệnh giá trái phiếu. Theo đó, lãi suất và trái phiếu tỉ lệ thuận với nhau. Lãi suất sẽ thay đổi khi trái phiếu thay đổi. Nó còn được gọi là lãi suất hoàn vốn hoặc lãi suất đáo hạn. Đặc điểm của trái phiếu coupon (Coupon Bond)Trái phiếu coupon là gì và có đặc điểm như thế nào? Khi phát hành ở dạng chứng chỉ, trái phiếu coupon sẽ có phần phiếu lãi – cuống phiếu (Coupon). Đến kỳ lĩnh lãi, người nắm giữ trái phiếu coupon sẽ nhận tiền lãi tương ứng theo từng phiếu lãi. Trong đó, số phiếu lãi tương ứng với số lần trả lãi. Nếu trái phiếu được phát hành ở dạng chứng chỉ (hình thái vật chất) thì thường đó là trái phiếu vô danh. Trên tờ trái phiếu không ghi tên người sở hữu và ai cầm nó chính là người sở hữu. Loại trái phiếu này được gọi theo thuật ngữ tiếng Anh là Bearer Bonds và nó dễ dàng chuyển nhượng. Tóm lại, một trái phiếu coupon có thể phân biệt dựa vào 3 đặc điểm chính đó là:
Cách tính lãi suất coupon trái phiếu như thế nào?Ngoài việc tìm hiểu lãi suất coupon là gì thì các nhà đầu tư cũng rất quan tâm đến cách tính lãi suất coupon. Theo đó, lãi suất coupon trái phiếu được xác định bởi tỷ lệ phần trăm của mệnh giá trái phiếu. Tuy nhiên, điểm khác biệt của nó so với lãi suất của các sản phẩm tài chính đó là xác định bằng đô la chứ không phải là tỷ lệ phần trăm được theo thời gian. Vậy công thức tính lãi suất coupon là gì? Nó được tính bằng cách lấy tổng các khoản thanh toán coupon hàng năm chia cho mệnh giá của trái phiếu. Biểu thị bằng công thức như sau: C = i/P Trong đó:
Ví dụ: Một trái phiếu xác định với mệnh giá là 1.000 USD, trả lãi một năm 2 lần, mỗi lần 25 USD thì lãi suất coupon sẽ là (25*2)/1000 = 5%. Số tiền chi trả là 50 USD lãi suất ngay cả khi giá của trái phiếu có tăng lên đến 2.000 USD hoặc nguy cơ giảm xuống đến mức 500 USD. Nếu nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm có thể dẫn đến việc nhầm lẫn giữa lãi suất coupon và giá trị lợi tức của trái phiếu. Năng suất biểu thị mức độ lãi suất thực tế trên trái phiếu được xác định dựa trên mối quan hệ giữa lãi suất trái phiếu coupon và giá hiện tại. Do đó, lãi suất coupon là cố định còn lợi tức thì không. Ảnh hưởng của lãi suất coupon lên giá của trái phiếuMức lãi suất cơ bản thường ảnh hưởng rất nhiều đến các nhà đầu tư. Điều này cũng hoàn toàn đúng với trái phiếu. Ví dụ, một trái phiếu phát hành với mệnh giá 1000 USD, lãi suất coupon 2%, trả 20 USD định kỳ cho trái chủ cho đến lúc đáo hạn. Bất kể những lúc giá trái phiếu tăng hoặc giảm, các khoản thanh toán lãi định kỳ sẽ vẫn là 20 USD cho đến ngày trái phiếu đáo hạn. Trường hợp lãi suất chung của thị trường tăng cao hơn lãi suất coupon của trái phiếu, giá của trái phiếu có khả năng giảm. Bởi các nhà đầu tư đều không muốn mua trái phiếu bằng mệnh giá gốc lúc này, khi mà họ có thể nhận được lãi suất tốt hơn ở nơi khác. Ngược lại, nếu lãi suất trên thị trường giảm thấp hơn so với lãi suất coupon của trái phiếu thì giá của trái phiếu sẽ tăng. Nó mang đến cho nhà đầu tư nhiều lợi nhuận hơn dù vẫn mua cùng một loại trái phiếu hiện tại. Lúc này, lãi suất coupon cũng sẽ giảm thấp hơn, phản ánh sự giảm xuống của lãi suất thị trường. Thực tế, có nhiều trường hợp giá của trái phiếu không phản ánh chính xác mối quan hệ giữa lãi suất coupon và các mức lãi suất khác. Chính vì vậy, khi mua trái phiếu, các nhà đầu tư nên xem xét kỹ lưỡng lãi suất coupon của trái phiếu và lãi suất thị trường để chọn lựa hình thức đầu tư hiệu quả. Tạm kếtĐến đây bài viết đã giải thích những thông tin cơ bản nhất về thuật ngữ lãi suất coupon là gì. Hiểu rõ được khái niệm cũng như công thức tính lãi suất coupon, doanh nghiệp sẽ có sự đầu tư đúng đắn và hiệu quả. Mong rằng những thông tin trong bài viết sẽ mang lại kiến thức hữu ích cho các nhà đầu tư. Tìm hiểu về các thuật ngữ, khái niệm là bước quan trọng trong đầu tư trái phiếu. Theo đó, định nghĩa trái phiếu coupon và cách tính lãi suất coupon như thế nào là một trong những vấn đề được nhiều nhà đầu tư quan tâm. Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé! 1. Trái phiếu coupon là gì?Bên cạnh cách phân loại theo đơn vị phát hành thì trái phiếu còn được phân loại theo nhiều cách khác, bao gồm phương thức hoàn trả. Theo đó, chúng ta sẽ có trái phiếu coupon và trái phiếu zero-coupon. Trái phiếu coupon (Coupon bond) là loại trái phiếu mà lãi suất được trả định kỳ với mức đã ấn định trước, gọi là lãi suất cuống phiếu. Thông thường, kỳ hạn trả lãi của Coupon bond là 6 tháng hoặc một năm một lần. Loại trái phiếu này được bán bằng mệnh giá khi phát hành và khoản vốn gốc này sẽ được thanh toán một lần khi đáo hạn. Ngược lại, trái phiếu zero-coupon (Zero-coupon bond) là loại trái phiếu không được trả lãi định kỳ mà tiền lãi sẽ được chiết khấu ngay tại thời điểm phát hành, hoặc trả gộp một lần khi đáo hạn. 2. Cách tính lãi suất couponLãi suất coupon là lãi suất mà tổ chức phát hành trái phiếu phải trả cho trái chủ (người sở hữu trái phiếu). Lãi suất coupon được niêm yết ngay trên cuống trái phiếu, là một con số cố định và không chịu ảnh hưởng bởi biến động thị trường. Được đánh giá là loại lãi suất hấp dẫn nhất trong giới đầu tư, nhưng công thức tính lãi suất coupon thì không phải nhà đầu tư nào cũng biết và hiểu rõ. Trên thực tế, việc quyết định mức lãi suất được nhà phát hành cân nhắc nhiều yếu tố, dựa trên nguyên tắc phù hợp với dòng tiền của tổ chức và sức hấp dẫn thị trường. Công thức tính lãi suất coupon của trái phiếu: C = i/P Trong đó, C là lãi suất coupon, i là lãi suất hàng năm và P là mệnh giá gốc của trái phiếu. Hiểu đơn giản thì lãi suất coupon của trái phiếu có thể được tính bằng cách lấy tổng các khoản thanh toán coupon hàng năm chia cho mệnh giá của trái phiếu. Ví dụ: Trái phiếu A phát hành với mệnh giá 1000 USD, trả lãi 2 lần/năm, mỗi lần 30 USD, thì ta sẽ tính được lãi suất coupon của trái phiếu A là 30×2/1000=6%. 3. Ảnh hưởng của lãi suất coupon đến giá trái phiếuTiền lãi của trái phiếu coupon được thanh toán định kỳ là cố định. Ngay cả khi giá trái phiếu tăng hoặc giảm thì các khoản thanh toán lãi cho trái chủ cho đến ngày đáo hạn cũng không thay đổi. Khi lãi suất thị trường tăng cao hơn lãi suất coupon của trái phiếu thì các nhà đầu tư sẽ không muốn mua trái phiếu bằng mệnh giá gốc, dẫn tới giá của trái phiếu có khả năng giảm. Mặt khác, trái phiếu sẽ tăng giá trị nếu lãi suất thị trường giảm thấp hơn lãi suất coupon của trái phiếu. Thực tế, không phải lúc nào giá của trái phiếu cũng phản ánh chính xác mối quan hệ giữa lãi suất coupon và các mức lãi suất khác. Do đó, nhà đầu tư cần xem xét kỹ lưỡng cả hai yếu tố là lãi suất thị trường và lãi suất coupon của trái phiếu để đưa ra quyết định đúng đắn nhất./. |
