Phát biểu nào sau đây là đúng?
Ảnh của một vật qua thấu kính hội tụ :
Ảnh của một vật thật qua thấu kính phân kỳ
Nhận xét nào sau đây là đúng?
Nhận xét nào sau đây về tác dụng của thấu kính phân kỳ là không đúng?
Nhận xét nào sau đây về tác dụng của thấu kính hội tụ là không đúng?
Vật AB đặt thẳng góc trục chính thấu kính phân kì, qua thấu kính cho ảnh :
Thấu kính có độ tụ D = 5 dp, đó là :
Một thấu kính phân kì có tiêu cự f = -10cm. Độ tụ của thấu kính là
Công thức nào sai khi tính số phóng đại k của thấu kính
Chọn câu đúng: Kính lúp là:
Khi ngắm chừng ở vô cực thì độ bội giác của kính lúp có gía trị:
Chọn câu đúng về đặc điểm của vật kính và thị kính của kính hiển vi:
Khi ngắm chừng ở vô cực, độ bội giác của kính hiển vi:
k=-A'B'¯AB¯=-d'd=ff-d=d'-ff
Chú thích:
k: số phóng đại ảnh
A'B'¯, AB¯: lần lượt là chiều cao ảnh và chiều cao vật (m, cm,...)
d: khoảng cách từ vật đến thấu kính (m, cm,...)
d': khoảng cách từ ảnh đến thấu kính (m, cm,...)
f: tiêu cự của thấu kính
Quy ước:
- Nếu k>0: vật và ảnh cùng chiều.
- Nếu k<0: vật và ảnh ngược chiều.
Ứng dụng:
Thấu kính có nhiều công dụng hữu ích trong đời sống và trong khoa học. Thấu kính được dùng làm:
- Kính khắc phục tật của mắt (cận, viễn, lão).
- Kính lúp, kính hiển vi, kính thiên văn, ống nhòm,...
- Máy ảnh, máy ghi hình (camera).
- Đèn chiếu.
- Máy quang phổ.
Độ phóng đại được tính theo công thức sau: (\(h_I\): độ cao của ảnh; \(h_O\): độ cao của vật)
\(k=\dfrac{h_I}{h_O}=-\dfrac{d'}{d}=\dfrac{f}{f-d}=\dfrac{f-d'}{f}\)
>>>Tham khảo thêm: Tóm tắt các công thức vật lý 12
- Luyện 100 đề thi thử 2021. Đăng ký ngay!
Bài viết Công thức tính hệ số phóng đại Vật Lí lớp 11 hay nhất gồm 4 phần: Định nghĩa, Công thức, Kiến thức mở rộng và Bài tập minh họa áp dụng công thức trong bài có lời giải chi tiết giúp học sinh dễ học, dễ nhớ Công thức tính hệ số phóng đại.
1. Định nghĩa
Hệ số phóng đại cho ta biết ảnh có độ lớn gấp bao nhiêu lần vật, được tính bằng tỉ số giữa chiều cao của ảnh và chiều cao của vật, được kí hiệu là k.
2. Công thức – đơn vị đo
Công thức số phóng đại ảnh
Trong đó:
+ k là số phóng đại ảnh, ảnh ảo nên k > 0 (ảnh cùng chiều với vật);
+
+
+ d là khoảng cách từ vật đến thấu kính, có đơn vị mét;
+ d’ là khoảng cách từ ảnh đến thấu kính, có đơn vị mét;
+ f là tiêu cự của thấu kính, có đơn vị mét.
Quy ước:
+ Thấu kính hội tụ: f > 0; thấu kính phân kì: f < 0
+ vật thật: d > 0; vật ảo: d < 0;
+ ảnh thật: d’ > 0; ảnh ảo: d’ < 0
+ ảnh lớn hơn vật: |k| > 1; ảnh nhỏ hơn vật thì |k| < 1
+ ảnh ảo cùng chiều với vật: k > 0; ảnh thật ngược chiều với vật: k < 0.
3. Mở rộng
Kết hợp công thức thấu kính để xác định vị trí ảnh và vị trí vật, ta có thể xác định số phóng đại ảnh bởi công thức:
Khi biết số phóng đại ảnh, ta có thể tính được chiều cao ảnh, hoặc chiều cao vật
Khi biết số phóng đại ảnh, ta có thể xác định tỉ số giữa khoảng cách từ ảnh đến thấu kính với khoảng cách từ vật đến thấu kính
Đối với hệ hai thấu kính đồng trục ghép sát, thì số phóng đại ảnh được xác định như sau :
+ Hệ hai thấu kính đồng trục ghép cách nhau một khoảng ℓ.
Sơ đồ tạo ảnh:
Với: d2 = O1O2 – d1’; k = k1k2 =
+ Hệ hai thấu kính đồng trục ghép sát nhau
Sơ đồ tạo ảnh:
Với: d2 = – d1’; k = k1k2 =
Lưu ý: Trong nhiều bài tập không chỉ rõ k > 0 hay k < 0 mà chỉ cho biết ảnh cao gấp bao nhiêu lần vật, khi đó ta cần căn cứ vào tính thật, ảo hoặc tính cùng chiều, ngược chiều giữa ảnh và vật để xác định giá trị của k.
+ ảnh lớn hơn vật: |k| > 1; ảnh nhỏ hơn vật thì |k| < 1
+ ảnh ảo cùng chiều với vật: k > 0; ảnh thật ngược chiều với vật: k < 0.
4. Bài tập ví dụ
Bài 1: Một vật sáng AB đặt trước thấu kính phân kì có tiêu cự f = - 10 cm và cách thấu kính 20 cm. Xác định vị trí ảnh và số phóng đại ảnh ?
Bài giải:
Vì vật thật nên d = 20 cm; thấu kính phân kì f = - 10 cm
Áp dụng công thức
Số phóng đại ảnh là
Đáp án: d’ = -6,67 cm; k =
Bài 2: Một thấu kính hội tụ có tiêu cự f = 20 cm cho ảnh thật cao gấp 2 lần vật. Xác định vị trí vật và ảnh.
Bài giải:
Vì ảnh thật cao gấp hai lần vật nên k = - 2.
Ta có
Áp dụng công thức xác định vị trí ảnh:
Đáp án: d = 30 cm; d’ = 60 cm.
Xem thêm các Công thức Vật Lí lớp 11 quan trọng hay khác:
Giới thiệu kênh Youtube VietJack