Chỉ số tử ngoại hay chỉ số UV là một chỉ số đo lường theo tiêu chuẩn quốc tế về cường độ của bức xạ tử ngoại từ mặt trời tại một địa điểm cụ thể vào một ngày cụ thể. Nó là một thang đo đầu tiên được sử dụng dự báo theo ngày cho công chúng được biết, hiện nay thì theo giờ. Show
Mục đích của chỉ số này là để giúp mọi người bảo vệ mình khỏi tia cực tím, vì việc tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng mặt trời sẽ gây bỏng nắng, tổn thương mắt như đục thủy tinh thể, lão hóa da, ức chế miễn dịch, và ung thư da. Các tổ chức y tế công cộng khuyến cáo người dân tự bảo vệ mình (ví dụ, bằng cách thoa kem chống nắng cho da và đội mũ) khi chỉ số tử ngoại đạt 3 hoặc cao hơn; xem bảng bên dưới. Sử dụng chỉ số[sửa | sửa mã nguồn]Chỉ số tử ngoại Mô tả Màu hiển thị Khuyến nghị 0–2.9 Nguy cơ gây hại từ tia cực tím thấp Xanh lục Đeo kính râm, thoa kem chống nắng nếu trời đổ tuyết vì tuyết phản xạ tia cực tím. 3.0–5.9 Nguy cơ gây hại từ tia cực tím trung bình Vàng Có những biện pháp phòng ngừa, chẳng hạn như che chắn khi ra ngoài. Ở dưới bóng râm vào khoảng giữa trưa, lúc ánh nắng sáng chói nhất. 6.0–7.9 Nguy cơ gây hại từ tia cực tím cao Cam Đeo kính râm, thoa kem chống nắng SPF 30+, mặc quần áo chống nắng và đội nón rộng vành. Giảm thời gian tiếp xúc với ánh nắng trong khoảng 3 giờ trước và sau giữa trưa. 8.0–10.9 Nguy cơ gây hại từ tia cực tím rất cao Đỏ Bôi kem chống nắng SPF 30+, mặc áo sơ-mi, kính râm, và đội mũ. Không nên đứng dưới nắng quá lâu. 11.0+ Nguy cơ gây hại từ tia cực tím cực cao Tím Mang tất cả các biện pháp phòng ngừa, bao gồm: thoa kem chống nắng SPF 30+, kính râm, áo sơ-mi dài tay, quần dài, đội mũ rộng vành, và tránh ánh nắng mặt trời 3 giờ trước và sau giữa trưa. Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]Hanneman KK, Cooper KD, Baron ED (Jan 2006). Ultraviolet immunosuppression: mechanisms and consequences. Dermatol Clin.; 24(1):19-25. Tia UV là một loại bức xạ điện từ và là nguyên nhân gây ra các vết sạm da và cháy nắng vào mùa hè. Ngoài ra, tiếp xúc quá nhiều với bức xạ tia cực tím sẽ gây tổn hại đến các mô sống. Trong khi nhiều người gọi bức xạ tia cực tím là "tia UV", thuật ngữ này về mặt kỹ thuật là không chính xác vì bạn không thể nhìn thấy tia UV. Bức xạ tử ngoại không thể nhìn thấy được. CÓ 3 LOẠI TIA UV 3 loại tia UV: UVC, UVB và UVA UVCĐây là tia UV có năng lượng cao nhất và có khả năng gây hại nhất cho mắt và da của bạn. Thế nhưng, may mắn là tầng Ozone của khí quyển đã ngăn chặn hầu như tất cả các tia UVC. Nhưng điều này cũng có đồng nghĩa với việc sự suy giảm tầng Ozone là có thể cho phép các tia UVC năng lượng cao tiếp cận bề mặt Trái đất. Từ đó gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng liên quan đến tia cực tím. Tia UVC có bước sóng từ 100 đến 280 nanomet (nm). UVBTia UVB sẽ có bước sóng dài hơn một chút (280-315 nm) và năng lượng thấp hơn tia UVC. Những tia này được lọc một phần bởi tầng Ozone, nhưng một số vẫn đến được bề mặt Trái đất. Ở liều lượng thấp, bức xạ UVB kích thích sản xuất ra Melanin (một sắc tố da), khiến da sạm đen, tạo ra làn da rám nắng. Nhưng với liều lượng cao hơn, tia UVB gây cháy nắng làm tăng nguy cơ ung thư da. Tia UVB cũng gây ra sự đổi màu da, nếp nhăn và các dấu hiệu lão hóa sớm khác của da. Bởi lẽ, giác mạc dường như sẽ hấp thụ 100% tia UVB, loại bức xạ UV này không có khả năng gây đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng, thay vào đó có liên quan đến việc tiếp xúc với tia UVA. UVATia UVA gần với tia sáng khả kiến hơn và có năng lượng thấp hơn tia UVB và UVC. Nhưng tia UVA có thể đi qua giác mạc và đến thủy tinh thể và võng mạc bên trong mắt. Tuy nhiên, tiếp xúc quá nhiều với bức xạ UVA sẽ liên quan đến sự phát triển của một số loại đục thủy tinh thể. Ngoài ra, theo nghiên cứu cho thấy tia UVA có thể đóng một “vai trò” trong sự phát triển của bệnh thoái hóa điểm vàng. NHỮNG YẾU TỐ GÂY HẠI CỦA TIA UVBất kỳ ai dành thời gian ở ngoài trời đều có nguy cơ mắc các bệnh về mắt do bức xạ tia cực tím. Liều lượng bức xạ UV thực tế bạn nhận được ở ngoài trời phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm:
ĐO LƯỜNG MỨC ĐỘ TIA CỰC TÍMTại Hoa Kỳ, nguy cơ tia UV tiếp xúc với bề mặt được đo bằng Chỉ số UV. Bảng chỉ số đo lường mức độ tia UV Chỉ số này được phát triển bởi NWS và EPA, nó giúp dự đoán mức bức xạ tia cực tím của mỗi ngày trên thang điểm đơn giản từ 1 đến 11+. Cụ thể:
ẢNH HƯỞNG CỦA TIA UV TỚI SỨC KHỎE NHƯ THẾ NÀO?Với ảnh hưởng của tia UV, nó có thể gây ra một số hậu quả dưới đây: Cháy nắngNguồn hình ảnh: Shutterstock Cháy nắng là một vết bỏng do tia UV gây ra cho da. Cụ thể, vào những tháng mùa hè, da có thể bị bỏng trong vòng 11 phút và có thể mất vài ngày hoặc vài tuần để tự lành. Đối với trường hợp cháy nắng nhẹ, có thể được điều trị tại nhà. Nhưng bạn nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu bỏng nặng hoặc phồng rộp. Mặc dù các dấu hiệu cháy nắng sẽ mờ dần theo thời gian, nhưng tổn thương này không thể xóa bỏ và làm tăng thêm tác hại của tia UV trong suốt cuộc đời của bạn, điều này làm tăng nguy cơ ung thư da. Ung thư daTình trạng ung thư da Theo EPA GOV, mỗi năm, số trường hợp ung thư da được chẩn đoán ở Hoa Kỳ còn hơn các trường hợp ung thư vú, tuyến tiền liệt, phổi và ruột cộng lại. Cụ thể, 1/5 người Mỹ sẽ bị ít nhất 1 lần ung thư da trong đời. Theo thống kê, cứ mỗi giờ lại có một người Mỹ chết vì ung thư da, nguyên nhân chủ yếu đến từ việc da tiếp xúc với bức xạ UV mà không có những vật dụng ngăn ngừa. Ung thư tế bào hắc tố - MelanomaUng thư tế bào hắc tố là dạng ung thư da nghiêm trọng nhất, hiện là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở thanh thiếu niên và thanh niên từ 15-29 tuổi. Trong khi Melanoma chỉ chiếm khoảng 3% trong các trường hợp ung thư da, nhưng nó lại gây ra hơn 75% các ca tử vong. Chưa hết, việc tiếp xúc với tia cực tím và nắng gắt, đặc biệt là trẻ em, là những yếu tố nguy cơ gây nên loại bệnh này. Tuy nhiên, không phải tất cả các Melanoma đều liên quan đến ánh nắng mặt trời. Một số yếu tố khác có thể kể đến như các yếu tố di truyền và thiếu hụt hệ thống miễn dịch. Ung thư da NonmelanomaVideo về Ung thư da Nonmelanoma của CAST PHARMA Ung thư da Nonmelanoma ít gây chết người hơn ung thư Melanoma. Tuy nhiên, chúng có thể lây lan nếu không được điều trị, gây biến dạng và gây nên các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn. Có 2 loại ung thư da Nonmelanoma chính: Ung thư tế bào đáy và Ung thư tế bào vảy. Nếu được phát hiện và điều trị sớm, hai loại ung thư này hiếm khi gây tử vong.
Lão hóa sớm và các tổn thương da khácHiện tượng lão hóa sớm Các rối loạn da khác liên quan đến tia UV bao gồm dày sừng quang hóa (Actinic Keratosis) và lão hóa da sớm. Actinic Keratosis là sự phát triển da xảy ra trên các vùng cơ thể tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Mặt, bàn tay, cẳng tay và chữ "V" của cổ là những vùng đặc biệt dễ bị ảnh hưởng nhất. Tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời cũng gây ra lão hóa sớm, theo thời gian có thể làm cho da trở nên dày, nhăn và nhão. Dù biết việc lão hóa theo thời gian là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, có tới 90% những biến đổi về làn da được coi là biểu hiện của việc lão hóa do tác động của ánh nắng mặt trời, chứ không phải lão hóa tự nhiên. Với sự bảo vệ thích hợp khỏi tia UV, có thể tránh được hầu hết quá trình lão hóa sớm của da. Đục thủy tinh thể và các bệnh về mắt khácĐục thủy tinh thể (Mắt trái)Đục thủy tinh thể là một dạng tổn thương mắt, trong đó thủy tinh thể của mắt bị mất đi độ trong suốt. Nếu không được điều trị, bệnh đục thủy tinh thể có thể dẫn đến mù lòa. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng bức xạ UV làm tăng khả năng mắc một số bệnh đục thủy tinh thể. Mặc dù có thể chữa khỏi bằng phương pháp phẫu thuật mắt hiện đại, nhưng bệnh đục thủy tinh thể làm giảm thị lực của hàng triệu người và tiêu tốn hàng trăm hoặc hàng tỷ tiền chăm sóc y tế mỗi năm. Các loại tổn thương mắt khác bao gồm mộng thịt (mô tăng trưởng có thể cản trở tầm nhìn), ung thư da quanh mắt và thoái hóa điểm vàng (phần võng mạc nơi nhận thức thị giác cấp tính nhất). Tất cả những vấn đề này có thể được giảm bớt khi có biện pháp bảo vệ mắt thích hợp ví dụ như các dòng kính râm hoặc kính áp tròng chống tia UV. Ức chế miễn dịchCác nhà khoa học đã phát hiện ra rằng việc tiếp xúc quá nhiều với bức xạ UV có thể ngăn cản hoạt động bình thường của hệ thống miễn dịch của cơ thể và khả năng bảo vệ tự nhiên của da. Mong rằng bài viết này sẽ cung cấp cho các bạn một cái nhìn tổng quan về các vấn đề sức khỏe chính liên quan đến việc tiếp xúc quá mức với bức xạ UV. Hiểu được những rủi ro này và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hợp lý sẽ giúp bạn tận hưởng ánh nắng mặt trời mà không lo về các mối nguy hại trên. Chỉ số tia UV rất nguy hiểm là bảo nhiêu?Theo thang bảng đo chỉ số tia cực tím, chỉ số tia UV từ 3-6 là ở mức trung bình; từ 6-8 là mức cao; từ 8-10 là mức rất cao, gây bỏng trong thời gian 25 phút; từ 10,5 trở lên là mức cực kỳ cao, rất nguy hiểm, nguy cơ làm tổn thương da, mắt bị bỏng nếu tiếp xúc ánh nắng Mặt Trời trong khoảng 15 phút... tia UV và tia cực tím khác nhau như thế nào?Tia UV (từ tiếng Anh Ultraviolet) hay còn được gọi là tia cực tím hay tia tử ngoại, là sóng điện từ có bước sóng ngắn hơn ánh sáng nhìn thấy nhưng dài hơn tia X. Phổ tia cực tím bao gồm thành tử ngoại gần (có bước sóng từ 380 đến 200nm) và tử ngoại xạ hay tử ngoại chân không (có bước sóng từ 200 đến 10nm). tia UV bảo nhiêu là bình thường?Khi chỉ số tia UV ở mức 1-2 thì cho thấy chỉ số đang ở mức an toàn nhưng khi bạn tiếp xúc trực tiếp trong thời gian khoảng 60 phút với ánh sáng có cường độ như vậy mà không có quần áo che chắn cho cơ thể thì da bạn có thể sẽ bị bỏng da. Hãy chú ý luôn mặc quần áo khoác ngoài để bảo vệ cơ thể của bạn trước ánh sáng. chỉ số UV có bảo nhiêu mức?Chỉ số tia UV từ 3-5 là ở mức trung bình; từ 6-8 là mức nguy hại cao; trên 8 là mức nguy cơ gây hại rất cao. Để dự phòng tổn thương da trước tác hại của tia UV: - Che chắn vùng da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng bằng các trang bị bảo hộ, như: kem chống nắng, mũ, kính râm, khẩu trang, găng tay, áo chống nắng... |
