ĐỊNH LƯỢNG ANTI-TG
(Anti thyroglobulin)
NGUYÊN LÝ
Anti-TG là kháng thể kháng TG. Xét nghiệm Anti-TG thường được chỉ định trong một số bệnh về tuyến giáp như: viêm tuyến giáp Hasimoto, ung thư giáp, Basedow.
Anti-TG được đinh lượng theo nguyên lý miễn dịch cạnh tranh sử dụng công nghệ hóa phát quang hay điện hóa phát quang.
Đầu tiên: Anti-TG trong mẫu thử được ủ với TG đánh dấu biotin ( pha rắn) và kháng thể của mẫu bệnh phẩm gắn kết với kháng nguyên.
Sau khi thêm kháng thể kháng TG đánh dấu ruthenium (chất có khả năng phát quang) và các vi hạt phủ streptavidin, phức hợp miễn dịch tạo thành trở nên gắn kết với pha rắn thông qua sự tương tác của biotin và streptavidin. Như vậy, nồng độ Anti-TG trong mẫu thử càng cao thì phức hợp này càng thấp và do vậy tín hiệu ánh sáng phát ra tỷ lệ nghịch với nồng độ anti-TG có trong mẫu thử.
CHUẨN BỊ
Người thực hiện
01 cán bộ đại học, 01 kỹ thuật viên chuyên ngành hóa sinh.
Phương tiện, hóa chất
+ Phương tiện: Máy xét nghiệm như Cobas e411, e170. e601, Architect….
+ Hóa chất: Hóa chất xét nghiệm Anti-TG, chất chuẩn Anti-TG, chất kiểm tra chất lượng Anti-TG .
Người bệnh
Người bệnh cần được giải thích về mục đích của việc lấy máu để làm xét nghiệm. Không sử dụng các thuốc có Biotin ít nhất 8 giờ trước khi lấy máu.
Phiếu xét nghiệm
Phiếu xét nghiệm cần ghi đầy đủ thông tin về tên, tuổi, giới tính, khoa phòng, chẩn đoán của người bệnh và ghi rõ chỉ định xét nghiệm
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Lấy bệnh phẩm
Lấy 3 ml máu tĩnh mạch vào ống không có chất chống đông hay ống có chất chống đông là Na-Heparin và K2,K3-EDTA. Máu không vỡ hồng cầu.
Sau khi lấy máu, đem ly tâm tách lấy huyết thanh hoặc huyết tương.
Bệnh phẩm ổn định 3 ngày ở 2–8°C, 1 tháng ở -20°C.
Bệnh phẩm chỉ rã đông 1 lần và phải để bệnh phẩm đạt nhiệt độ phòng trước khi phân tích. Để tránh hiện tượng bay hơi, bệnh phẩm, chất chuẩn, chất kiểm tra chất lượng nên phân tích trong vòng 2 h.
Tiến hành kỹ thuật
Máy phân tích cần chuẩn bị sẵn sàng để thực hiện phân tích mẫu: Máy đã được cài đặt chương trình xét nghiệm Anti-TG. Máy đã được chuẩn với xét nghiệm Anti-TG. Kết quả kiểm tra chất lượng với xét nghiệm Anti-TG đạt yêu cầu không nằm ngoài dải cho phép và không vi phạm luật kiểm tra chất lượng.
Người thực hiện phân tích mẫu nhập dữ liệu về thông tin người bệnh và chỉ định xét nghiệm vào máy phân tích hoặc hệ thống mạng (nếu có).
Nạp mẫu bệnh phẩm vào máy phân tích
Ra lệnh cho máy thực hiện phân tích mẫu bệnh phẩm
Đợi máy phân tích mẫu theo protocol của máy
Khi có kết quả cần xem xét đánh giá kết quả sau đó in báo cáo hoặc ghi kết quả vào phiếu xét nghiệm để trả cho người bệnh.
NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ
Trị số bình thường: < 115 IU/mL - Anti-TG máu tăng trong: Một số bệnh về tuyến giáp như: viêm tuyến giáp Hasimoto, ung thư giáp, Basedow.
Anti-TG máu giảm trong: Sự giảm nồng độ Anti-TG cũng có giá trị theo dõi hiệu quả của phương pháp điều trị của những bệnh trên.
NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ
Những yếu tố gây nhiễu cho kết quả xét nghiệm. Kết quả xét nghiệm không bị ảnh hưởng khi:
+ Huyết thanh vàng: Bilirubin < 66 mg/dL .
+ Tán huyết: Hemoglobin <1.69>
+ Huyết thanh đục: Triglyceride < 2000 mg/dl.
+ Biotin <60> 5 mg/ngày cần lấy máu xét nghiệm ít nhất 8h sau khi sử dụng Biotin lần cuối.
+ RF <300>
+ Nồng độ TG>2000 ng/mL có thể dẫn tới sự tăng giả Anti-TG, trường hợp này kết quả Anti-TG không nên ghi nhận.
Khắc phục: Có thể hòa loãng bệnh phẩm và thực hiện lại xét nghiệm sau đó nhân kết quả với độ hòa loãng (Trường hợp có hòa loãng tự động trên máy thì kết quả không cần nhân với độ hòa loãng do máy đã tự tính toán).
TG là viết tắt của Thyroglobulin, một loại glycoprotein có gắn iod tổng hợp bởi tế bào nang tuyến giáp, được giải phóng cùng các hormone tuyến giáp vào máu. Đặc biệt TG là chất kích thích sinh lý đối với sự tổng hợp và giải phóng TSH. Vì thế, Tg được xem là dấu ấn trong các ung thư tuyến giáp thể biệt hóa chưa điều trị hoặc đã di căn ung thư tuyến giáp thể nhú, thể nang.
Có khoảng 15 - 20% số người mắc ung thư tuyến giáp hệ miễn dịch có khả năng thể sản xuất kháng thể kháng TG, còn được gọi là Anti - TG. Khi xuất hiện kháng thể kháng TG sẽ làm TG (-) giả, khi đó TG không còn giá trị đánh giá kết quả điều trị hoặc tiên lượng bệnh.
Khi nào cần làm xét nghiệm Anti-TG?
- Theo dõi ung thư tái phát.
- Người bệnh nghi ngờ rối loạn tuyến giáp.
- Người bệnh suy giáp.
- Trước phẫu thuật và định kỳ sau phẫu thuật hoặc điều trị I-131 (dược chất phóng xạ, dùng trong điều trị ung thư giáp thể biệt hóa đã được phẫu thuật cắt giáp toàn bộ) nhằm đánh giá hiệu quả điều trị và phát hiện tái phát hay di căn của khối u ung thư tuyến giáp thể biệt hóa.
Thực hiện xét nghiệm Anti-TG như thế nào? Khi chuẩn bị thực hiện xét nghiệm Anti-TG, người bệnh cần thông báo cho Bác sĩ biết là bản thân hiện đang uống thuốc hormone tuyến giáp với liều lượng bao nhiêu hay là đã ngưng không uống thuốc hormone tuyến giáp. Người bệnh sẽ được lấy mẫu máu, lưu ý tránh ăn hoặc uống trước khi xét nghiệm. Lấy 3 ml máu tĩnh mạch vào ống không có chất chống đông hay ống có chất chống đông là Na-Heparin và K2, K3-EDTA. Máu không vỡ hồng cầu. Sau khi lấy máu, đem ly tâm tách lấy huyết thanh hoặc huyết tương.
Nhận định kết quả
- Trị số bình thường: < 115 IU/mL
- Anti-TG máu tăng trong: Một số bệnh về tuyến giáp như viêm tuyến giáp Hasimoto, ung thư giáp, Basedow.
- Anti-TG máu giảm trong: Sự giảm nồng độ Anti-TG cũng có giá trị theo dõi hiệu quả của phương pháp điều trị của những bệnh trên.
-------------
Để được hỗ trợ cung cấp thông tin và tư vấn chi tiết, vui lòng liên hệ:
• Bệnh viện Quốc tế Vinh
• Số 99, đường Phạm Đình Toái, xã Nghi Phú, TP Vinh, Nghệ An
• Số điện thoại 02383.968.888/0901.74.71.73
Xét nghiệm Anti Tg là xét nghiệm thường được bác sĩ chỉ định kết hợp với phương pháp xét nghiệm Tg để theo dõi và điều trị bệnh ung thư tuyến giáp. Mặc dù nồng độ Anti Tg không có giá trị đánh giá nhưng sẽ giúp loại bỏ trường hợp Tg âm tính giả, hỗ trợ phát hiện tình trạng ung thư tái phát và di căn.
1. Xét nghiệm AntiTg và những điều cần biết
1.1. Phân biệt Tg và Anti Tg
Tg là viết tắt của Thyroglobulin (một loại protein), chúng được tổng hợp bởi tế bào nang của tuyến giáp và chúng được giải phóng cùng các hormone tuyến giáp đi vào máu. Vì thế, Tg được xem là dấu ấn của bệnh ung thư tuyến giáp thể biệt hóa chưa điều trị hoặc đã có sự di căn ung thư tuyến giáp thể nhú, thể nang. Ngoài ra, Tg còn có sự tăng trưởng trong một số căn bệnh lành tính như: bướu giáp đơn thuần, suy giáp bẩm sinh, basedow, u hạch lành tính,…
Như đã biết, cơ thể con người chống lại các tác nhân gây bệnh và bảo vệ sức khỏe bằng cách tiết ra các kháng thể đặc hiệu. Kháng thể là đặc hiệu với một kháng nguyên, khi kháng thể đã gắn trên mục tiêu, hệ miễn dịch sẽ biết để có thể tiến hành tiêu diệt chúng. Và Anti Tg chính là các kháng thể của Tg.
Theo thống kê, 15 – 20% số bệnh nhân ung thư tuyến giáp có hệ miễn dịch tự sản xuất kháng thể kháng Tg, còn gọi là Anti Tg. Kháng thể Anti Tg gây sai lệch giá trị thật của Tg. Vì thế, xét nghiệm Anti Tg thường được chỉ định thực hiện cùng xét nghiệm Tg để tìm ra giá trị thật sự của Tg.
Ngoài ra, ở bệnh nhân có kết quả Anti Tg dương tính thì mức độ Tg thường khá nhỏ. Bởi vậy, việc đánh giá Tg thường nhờ kích thích Tg bằng rhTSH để phát hiện ra khối u tái phát.
Phương pháp xét nghiệm Anti-Tg thường được tiến hành cùng xét nghiệm Tg
1.2. Mối liên quan giữa bệnh ung thư tuyến giáp với các chỉ số Tg – Anti Tg
Tế bào tuyến giáp sản xuất Tg nhiều hay ít sẽ tùy thuộc vào TSH trong máu. TSH tăng cao sẽ kích thích cơ thể sản xuất nhiều Tg, TSH giảm thấp sẽ ức chế việc sản xuất Tg.
Ung thư tuyến giáp biệt hóa tốt được xem là loại ung thư tuyến giáp thường gặp nhất. Trong đó, tế bào ung thư tuyến giáp lúc này vẫn còn giữ được một số tính năng như của tế bào tuyến giáp bình thường, cụ thể là có khả năng sản xuất Tg. Vì lý do đó nên Tg, Anti Tg được xem là một chỉ số quan trọng dùng để theo dõi sau khi điều trị cho bệnh nhân ung thư tuyến giáp.
2. Khi nào được chỉ định xét nghiệm Anti Tg?
Thông thường, xét nghiệm Tg và Anti Tg liên quan thường được chỉ định trong trường hợp như:
2.1. Xét nghiệm Anti Tg, Tg với bệnh nhân nghi ngờ rối loạn tuyến giáp và suy giáp
Ở bệnh nhân không mắc ung thư tuyến giáp, xét nghiệm này dùng để chỉ định, đánh giá triệu chứng cường giáp, phì đại tuyến giáp, hoặc nghi ngờ bệnh nhân có sự rối loạn tuyến giáp như bệnh viêm tuyến giáp, Basedow.
Việc thực hiện xét nghiệm Tg sẽ được chỉ định cùng xét nghiệm Anti – Tg và kháng thể Anti – TPO để tìm hiểu nguyên nhân gây suy giáp có phải do sự tự kháng thể tuyến giáp hay không.
2.2. Xét nghiệm Anti Tg và Tg trong chẩn đoán – điều trị ung thư tuyến giáp
Ở người mắc bệnh ung thư tuyến giáp thể biệt hóa, Tg là một dấu ấn khối u ung thư đặc hiệu sau khi tuyến giáp bị cắt bỏ, có thể bằng phương pháp phẫu thuật hay điều trị I131. Do đó, việc tiến hành xét nghiệm Tg, Anti Tg giúp hỗ trợ đánh giá hiệu quả việc điều trị bệnh cũng như theo dõi, ngăn ngừa tái phát ung thư tuyến giáp thể biệt hóa. Cụ thể, khi tuyến giáp bị cắt bỏ hoàn toàn thì mức Tg giảm xuống gần bằng không. Nhưng nếu lượng Tg vẫn tăng lên thì đây là dấu hiệu bẹnh ung thư đã tái phát hoặc di căn.
Phương pháp xét nghiệm Anti-Tg thường được áp dụng trong chẩn đoán ung thư tuyến giáp
Với loại ung thư tuyến giáp biệt hóa, cơ thể bệnh nhân ung thư cũng có thể tự sản xuất kháng thể kháng Tg là Anti Tg. Như vậy có một lượng Tg kết hợp với Anti Tg, do đó xét nghiệm không định lượng được dẫn tới làm sai khác kết quả. Vì vậy, để có thể định lượng chính xác Tg mà tuyến giáp tiết ra thì bạn cần thực hiện xét nghiệm kết hợp Tg với Anti Tg.
Trên thực tế, giá trị Tg và Anti Tg là không tuyệt đối, mà nồng độ của chúng cơ sự dao động phụ thuộc vào nhiều yếu tố cũng như kỹ thuật định lượng tại mỗi cơ sở y tế. Giá trị Tg ở người bình thường dao động trong mức khoảng 3,5 – 77 ng/mL, thay đổi theo từng phương pháp và giới hạn tham chiếu. Ngoài ra, khoảng 8% người bình thường sẽ có nồng độ Tg thấp dưới 10 ng/mL. Còn ở trẻ sơ sinh sau 48h, mức độ Tg có thể đạt mức đến 36 – 38 ng/mL. Còn nồng độ Anti Tg bình thường đều < 4,11 IU/ml với mọi lứa tuổi.
Đừng đợi đến khi cơ thế có dấu hiệu mới đi thăm khám
Như vậy, xét nghiệm Anti – Tg kết hợp với giá trị Tg có ý nghĩa lớn trong việc hỗ trợ chẩn đoán sớm và theo dõi điều trị căn bệnh ung thư tuyến giáp. Kết quả xét nghiệm định lượng sẽ cho bác sĩ biết giai đoạn tiếp theo bệnh nhân cần được điều trị như thế nào. Bên cạnh đó, bạn nên kết hợp với các phương pháp thăm khám chuyên sâu khác nhằm đảm bảo kết quả chính xác. Hiện nay, nhiều bệnh viện đã triển khai xây dựng các gói khám tầm soát ung thư tuyến giáp để giúp người dân kịp thời phát hiện sớm dấu hiệu ung thư và tiến hành điều trị ngay nhằm gia tăng tỷ lệ sống. Do đó, hãy lựa chọn gói khám này tại các cơ sở y tế uy tín, có trang thiết bị hiện đại, đội ngũ bác sĩ giỏi nhằm đảm bảo việc thăm khám được diễn ra an toàn – nhanh chóng – chính xác.