Vòng lặp while là vòng lặp thông dụng thứ 2 sau vòng lặp for, cú pháp của while có phần dễ hiểu hơn so với vòng lặp for.

Cú pháp :

while(condition){ } Cách hoạt động của vòng while :

1. Vòng lặp while vào kiểm tra điều kiện condition bên trong ngoặc tròn
2. Nếu điều kiện có giá trị sai, vòng lặp sẽ không thực hiện code mà kết thúc ngay
3. Nếu điều kiện này có giá trị đúng, vòng lặp sẽ tiến hành thực hiện code bên trong vòng lặp, sau khi thực hiện sau các câu lệnh code vòng lặp while sẽ quay lại kiểm tra điều kiện của condition
4. Bước 3 được lặp đi lặp lại cho tới khi điều kiện trong while bị sai thì vòng lặp kết thúc, nếu điều kiện này không sai vòng while sẽ bị lặp vĩnh viễn

Ví dụ 1 : In ra các số từ 1 đến n sử dụng vòng lặp while

include "iostream"

using namespace std; int main(){ int n = 4; int i = 1; while(i <= n){ cout << i << " "; ++i; } return 0; }

Output :

1 2 3 4

Giải thích :

1. Vòng lặp while kiểm tra i <= n tương đương 1 <= 4 có giá trị đúng, câu lệnh printf in ra 1, sau đó ++i, giá trị của i lên 2
2. Vòng lặp quay lại kiểm tra kiểm tra i <= n tương đương 2 <= 4 có giá trị đúng, câu lệnh printf in ra 2, sau đó ++i, giá trị của i lên 3
3. Vòng lặp quay lại kiểm tra kiểm tra i <= n tương đương 3 <= 4 có giá trị đúng, câu lệnh printf in ra 3, sau đó ++i, giá trị của i lên 4
4. Vòng lặp quay lại kiểm tra kiểm tra i <= n tương đương 4 <= 4 có giá trị đúng, câu lệnh printf in ra 4, sau đó ++i, giá trị của i lên 5
5. Vòng lặp quay lại kiểm tra kiểm tra i <= n tương đương 5 <= 4 có giá trị sai nên vòng lặp kết thúc

2. Sơ Đồ Khối Vòng Lặp While

Các bạn cần lưu ý rằng vòng lặp while có thể không thực hiện bất cứ lần lặp nào nếu điều kiện của nó có giá trị sai

while_so_do_khoi

3. Các Bài Toán Với Vòng Lặp While

Khi bạn đã thành thạo cả 2 vòng lặp for và while thì việc sử dụng chúng tương đương nhau, tuy nhiên sẽ có những bài toán sẽ thuận tiện hơn khi sử dụng for hay sử dụng while

Bài toán 1. Đếm chữ số của số tự nhiên N

Ý tưởng : Mỗi lần đếm 1 chữ số hàng đơn vị của n sau đó dùng phép chia nguyên cho 10 để làm mất đi chữ số đó.

include "iostream"

using namespace std; int main(){ int n = 12345; int dem = 0; while(n != 0){ ++dem; n /= 10; } cout << "So luong chu so cua n : " << dem << endl;; return 0; }

Output :

So luong chu so cua n : 5

Giải thích :

1. While kiểm tra điều kiện n != 0 <=> 12345 != 0 là đúng, ++dem thì dem = 1, n /= 10 thì n = 1234
2. While kiểm tra điều kiện n != 0 <=> 1234 != 0 là đúng, ++dem thì dem = 2, n /= 10 thì n = 123
3. While kiểm tra điều kiện n != 0 <=> 123 != 0 là đúng, ++dem thì dem = 3, n /= 10 thì n = 12
4. While kiểm tra điều kiện n != 0 <=> 12 != 0 là đúng, ++dem thì dem = 4, n /= 10 thì n = 1
5. While kiểm tra điều kiện n != 0 <=> 1 != 0 là đúng, ++dem thì dem = 5, n /= 10 thì n = 0
6. While kiểm tra điều kiện n != 0 <=> 0 != 0 là sai, vòng lặp while kết thúc, bạn in ra dem sẽ là số chữ số của n

Bài toán 2 : Tính tổng chữ số của N

Ý tưởng : Mỗi lần tính tổng chữ số hàng đơn vị của n sau đó dùng phép chia nguyên cho 10 để làm mất đi chữ số đó.

include "iostream"

using namespace std; int main(){ int n = 12345; int tong = 0; while(n != 0){ tong += n % 10; n /= 10; } cout << "Tong chu so cua n : " << tong << endl; return 0; }

Output :

Tong chu so cua n : 15

Giải thích :

1. While kiểm tra điều kiện n != 0 <=> 12345 != 0 là đúng, tong += n % 10 -> tong = 5, n /= 10 thì n = 1234
2. While kiểm tra điều kiện n != 0 <=> 1234 != 0 là đúng, tong += n % 10 -> tong = 9, n /= 10 thì n = 123
3. While kiểm tra điều kiện n != 0 <=> 123 != 0 là đúng, tong += n % 10 -> tong = 12, n /= 10 thì n = 12
4. While kiểm tra điều kiện n != 0 <=> 12 != 0 là đúng, tong += n % 10 -> tong = 14, n /= 10 thì n = 1
5. While kiểm tra điều kiện n != 0 <=> 1 != 0 là đúng, tong += n % 10 -> tong = 15, n /= 10 thì n = 0
6. While kiểm tra điều kiện n != 0 <=> 0 != 0 là sai, vòng lặp while kết thúc, bạn in ra tong sẽ là tổng chữ số của n

Bài toán 3 : Nhập số từ bàn phím cho tới khi nhập số 28 thì dừng

Ý tưởng : Tạo một vòng lặp while lặp vĩnh viễn, mỗi lần lặp sẽ nhập 1 số và kiểm tra số vừa nhập, nếu n = 28 bạn sẽ cho kết thúc vòng lặp bằng câu lệnh break hoặc goto, nhưng mình chưa giới thiệu câu lệnh break nên mình sẽ dùng câu lệnh goto