Rất nhiều bộ phận của cơ thể gặp phải tình trạng bị áp xe. Trường hợp không được điều trị kịp thời, áp xe sẽ phát triển thành áp xe có mủ khiến người bệnh đau đớn. Vậy điều trị áp xe theo nguyên tắc nào, áp xe có mủ làm cách nào để chữa? Tổ chức viêm nhiễm, khu trú thành một khối mềm, bên trong chứa đầy mủ cấu tạo từ vi khuẩn, xác bạch cầu và các mảnh vụn có tên gọi là áp xe. Các đặc điểm dễ nhận biết trên lâm sàng của áp xe sẽ là: một khối mềm, lùng nhùng, da vùng áp xe nóng đỏ, sưng nền, chạm vào thấy đau. Bên cạnh đó, tùy thuộc vào vị trí của các ổ áp xe sẽ có một số triệu chứng liên quan khác. Bất kì vùng nào trên cơ thể cũng có thể hình thành nên áp xe và được chia làm 2 nhóm chính: Áp xe ở mô dưới da Hình thái phổ biến nhất là ổ mụn nhọt, hậu bối. Thường gặp nhất ở vị trí:
Áp xe bên trong cơ thể Bên trong cơ thể cũng sẽ xuất hiện các ổ áp xe, ngay tại mô của các cơ quan như áp xe gan, áp xe não, áp xe thận, áp xe vú… hoặc tại khoảng kẻ giữa chúng.  Áp xe xuất hiện quanh răng Nguyên nhân trực tiếp và phổ biến nhất gây ra áp xe là nhiễm trùng. Các tác nhân nhiễm trùng gây bệnh bao gồm: Vi khuẩn Các mô dưới da hoặc các tuyến bài tiết bị vi khuẩn xâm nhập vào gây nên phản ứng viêm, hoạt hóa các chất hóa học trung gian và các tế bào bạch cầu. Điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập và phát triển là sự tắc nghẽn chất tiết của các tuyến mồ hôi, tuyến bã. Mủ sinh ra khi quá trình hệ miễn dịch của cơ thể chống lại vi khuẩn, trong mủ chứa nhiều vi khuẩn và xác bạch cầu. Ở nhiều khu vực trên thế giới, staphylococcus aureus là loại vi khuẩn chiếm tỷ lệ cao nhất, gây áp xe dưới da, áp xe màng cứng cột sống. Ký sinh trùng Ở các nước phát triển, ký sinh trùng là tác nhân thường gặp hơn, có thể kể đến các loại nhu giun chỉ, sán lá gan, giòi…gây áp xe bên trong các tạng của cơ thể như áp xe gan do sán lá gan. Biểu hiện lâm sàng của áp xe khá đặc hiệu, bao gồm: Áp xe nông dưới da Khi quan sát sẽ thấy một khối phồng, ổ áp xe đỏ bị da bao phủ lên, sưng nền vùng da xung quanh, khi sờ vào có cảm giác nóng, đau, lùng nhùng do chứa mủ bên trong. Triệu chứng đau trong khối áp xe là do áp lực trong khối áp xe tăng. Người bệnh có thể sốt, mệt mỏi khi nhiễm trùng lan rộng ra các mô sâu hơn. Áp xe bên trong cơ thể Áp xe bên trong cơ thể được phân loại áp xe sâu, triệu chứng mà bệnh nhân sẽ gặp phải là triệu chứng toàn thân như sốt cao, rét run, ớn lạnh, môi khô, lưỡi bẩn, mệt mỏi, suy kiệt, hốc hác. Có thể gặp phải các triệu chứng khác tùy theo vị trí của ổ áp xe như sốt cao rét run, đau tức vùng hạ sườn phải trong áp xe gan. Ổ áp xe đỏ bị da bao phủ lên, sưng nền vùng da xung quanh Con đường lây truyền áp xe do các tác nhân gây bệnh lây lan từ người bệnh sang người lành. Tùy theo từng nguyên nhân cụ thể mà đường lây truyền cũng sẽ thay đổi. Khi năng hình thành các khối áp xe sẽ cao hơn ở những người có các đặc điểm sau:
Các biện pháp giúp phòng ngừa áp xe bao gồm:
Áp xe có thể phòng ngừa được bằng các biện pháp cụ thể Không điều trị tổ chức áp xe sẽ khiến chúng tiến triển nặng dần lên với kích thước tăng, đau nhiều hơn, xâm lấn rộng ra các mô xung quanh, và cuối cùng là vỡ. Áp xe dưới da sẽ vỡ ra da và chảy mủ ra bên ngoài, một số trường hợp còn tạo ra đường dò, phá hủy một vùng mô sâu rộng, khiến việc điều trị khó khăn hơn về sau này. Áp xe trong cơ thể cũng có thể vỡ ra vào ổ phúc mạc, dẫn đến viêm phúc mạc khu trú hoặc toàn thể nặng hơn là nhiễm trùng máu. Rất nhiều yếu tố sẽ ảnh hưởng tới việc điều trị áp xe, trong đó quan trọng nhất là phân loại áp xe nông hay áp xe mô dưới da và áp xe sâu bên trong các cơ quan. Đối với áp xe mô dưới da Rạch dẫn lưu mủ ra ngoài là biện pháp điều trị hiệu quả nhất. Bác sĩ sẽ chèn gạc để cầm máu và băng vết thương khi chảy hết dịch. Những trường hợp áp xe nông nhỏ có thể tự chảy dịch và khô lại mà không cần thiệp gì. Những bệnh nhân nhạy cảm sẽ được chỉ định thuốc giảm đau thông thường như paracetamol, aspirin Đối với các ổ áp xe sâu Sẽ cần can thiệp ngoại khoa như rạch, dẫn lưu ổ áp xe đồng thời phối hợp với thuốc kháng sinh. Sử dụng thuốc kháng sinh theo kết quả kháng sinh đồ, sử dụng sớm và đủ liều. Chỉ rạch dẫn lưu mủ dưới sự hướng dẫn của các phương tiện chẩn đoán hình ảnh như siêu âm. Cũng cần loại bỏ dị vật bên trong ổ áp xe nếu có. Cần tiến hành song song việc điều trị các triệu chứng như sốt, đau và nâng cao thể trạng, bù nước và điện giải. Để được tư vấn dịch vụ Khám sức khỏe định kỳ tại Bệnh viện Hồng Ngọc, khách hàng vui lòng đăng ký tại đây: **Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, bệnh nhân cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý. Theo dõi fanpage của Khoa Nhi – Bệnh viện Hồng Ngọc TẠI ĐÂY để có thêm những thông tin hữu ích về sức khỏe và các chương trình ưu đãi hấp dẫn từ bệnh viện.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Trần Quốc Tuấn - Trưởng đơn nguyên hồi sức - ICU - Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc Áp xe là tình trạng bệnh rất hay xảy ra trên nhiều bộ phận của cơ thể. Nếu không được điều trị sớm, áp xe sẽ phát triển thành áp xe có mủ gây đau đớn cho người bệnh. Vậy nguyên tắc điều trị áp xe như thế nào, áp xe có mủ chữa ra sao? Áp xe là tình trạng nhiễm trùng ở da, với đặc điểm nhận biết là một khối mềm trên da có màu hồng hoặc đỏ đậm, bên trong khối áp xe có mủ. Nếu dùng tay chạm vào khối áp xe sẽ cảm thấy đau. Các vị trí thường xuất hiện áp xe là:
Tuy nhiên, bất kỳ vị trí nào trên cơ thể cũng đều có khả năng bị áp xe, bên trong cơ thể có: áp xe não, áp xe gan, áp xe phổi, áp xe vú, v.v... Nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng áp xe là do:
Tất cả những tình trạng này tạo điều kiện thuận lợi để vi khuẩn, vi trùng xâm nhập vào cơ thể. Lúc này, để bảo vệ cơ thể chống lại tác nhân gây nhiễm trùng, hệ miễn dịch kích hoạt các tế bào bạch cầu và những chất hoá học khác để tạo ra đề kháng cho cơ thể. Các bạch cầu trong cơ thể sẽ được điều động đến nơi bị nhiễm trùng nhằm tiêu diệt vi khuẩn, trong đó những tế bào bạch cầu và vi khuẩn bị chết, tạo thành mủ. Nếu vi khuẩn xâm nhập là tụ cầu vàng và liên cầu khuẩn, thì rất dễ sinh mủ bởi chúng làm tổn thương các tế bào mô trong cơ thể. Từ vị trí đó, khối áp xe có mủ được hình thành và phát triển ra khu vực xung quanh, gây viêm, đau nhức. Nếu không điều trị, khối áp xe sẽ tiếp tục phát triển. Áp xe mưng mủ trên lợi Trên lâm sàng, khối áp xe ở dưới da và cơ có biểu hiện:
Để chẩn đoán áp xe, ngoài dựa vào biểu hiện lâm sàng, cần tiến hành các kỹ thuật xét nghiệm với kết quả sau:
Nguyên tắc điều trị áp xe phụ thuộc vào mức độ và độ sâu của khối áp xe.
Khám bệnh khi có biểu hiện để điều trị kịp thời Để điều trị áp xe, người bệnh cần đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán mức độ, tình trạng của khối áp xe, từ đó các bác sĩ sẽ xử trí điều trị phù hợp. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn XEM THÊM: |
