Động Bo Cúng với khung cảnh kỳ vĩ, thực sự là điểm đến hấp dẫn du khách khi ngược ngàn về với miền Tây Thanh Hóa.  Theo hướng Quốc lộ 217, chúng tôi về với mảnh đất Sơn Thủy, huyện Quan Sơn. Nơi đây nổi tiếng với danh lam - thắng cảnh động Bo Cúng, lễ hội Mường Xia gắn với vị tướng quân Tư Mã Hai Đào, có núi Pha Dua quanh năm mây mù bao phủ gắn với câu chuyện tình đẹp của đôi trai gái mảnh đất Mường Xia. Sau lời giới thiệu về mảnh đất và con người Sơn Thủy, Chủ tịch UBND xã Lữ Văn Tiên đưa chúng tôi vào thăm động Bo Cúng. Động nằm trên địa bàn bản Chanh, xã Sơn Thủy, huyện Quan Sơn. Từ lâu động Bo Cúng được biết đến là điểm đến du lịch hấp dẫn du khách trên hành trình ngược ngàn đến với mảnh đất phía Tây xứ Thanh. Những ngày cuối tháng 5, cây cầu bắc qua suối Xỉa vào động Bo Cúng đang được gấp rút hoàn thiện. Anh Huân, cán bộ Văn phòng UBND xã Sơn Thủy đi cùng chúng tôi nói rằng động Bo Cúng là tên đồng bào dân tộc Thái nơi này đặt cho động. Bo Cúng có nghĩa là Mó Tôm. Phía dưới động gần suối Xỉa là mạch nước từ trong động chảy ra, nơi đó nước trong vắt và trước đây người dân bắt được rất nhiều tôm nên động Bo Cúng cũng được người dân quen gọi từ đó. Giữa thiên nhiên hùng vĩ, bước trên những bậc đá chúng tôi đến trước cửa động Bo Cúng. Ngay lối vào hang, dòng chữ động Bo Cúng được khắc trên tảng đá đem đến cảm giác hồi hộp, tò mò cho người đi. Động Bo Cúng được một người thợ săn ở bản Chanh phát hiện ra khi trong quá trình ông đi săn thú vào ban đêm. Hơn 10 năm trở lại đây, động Bo Cúng được cộng nhân di tích danh lam – thắng cảnh cấp tỉnh. Để thuận lợi cho người dân và du khách khi đến tham quan, huyện Quan Sơn đã đầu tư hệ thống đèn trong động, điện thắp sáng bằng máy nổ. Tới đây điện lưới sẽ được kéo vào trong động. Lách qua cửa động hẹp, vào bên trong khoảng 10m xuôi theo những bậc thang với độ sâu chừng 5m chúng ta sẽ bắt gặp một khoảng không gian rộng phía trước. Dưới ánh đèn điện chiếu sáng, nhiều nhũ thạch hình thù sinh động, hình khối khác nhau. Càng đi sâu vào trong động càng hiện ra những khoang rộng với vô vàn những thạch nhũ lấp lánh nhiều hình dáng, màu sắc. Nhiều cột nhũ giống tượng Phật, chim đại bàng; hay những chùm đèn trong các tòa lâu đài tráng lệ, suối tóc của cô gái uốn lượn, hình con rùa, chiếc ngà voi... Động Bo Cúng dài khoảng gần 1km, với nhiều ngách hang khác nhau. Chiều rộng của hang động khoảng từ 20-50m. Những khối thạch nhũ với đủ hình dáng theo trí tưởng tượng của mỗi người. Sau thời gian dài bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19, các hoạt động du lịch cũng đã phục hồi trở lại. Động Bo Cúng cùng với những địa điểm hấp dẫn khác như Động Nang Non (xã Sơn Lư), Thác Bản Nhài, bản Ngàm (xã Sơn Điện)... đang góp phần phát triển du lịch trên địa bàn huyện Quan Sơn. Mỗi khi mưa đến các y, bác sỹ cùng bệnh nhân đang khám, điều trị tại Trạm y tế thị trấn Sơn Lư (huyện miền núi Quan Sơn, Thanh Hóa) lại phải lỉnh kỉnh mang chậu, xô ra hứng nước. Người và thiết bị đều phải chùm áo mưa ngay trong nhà để di chuyển lên chỗ khô ráo. Còn trời nắng thì bụi mù mịt do con đường đất phía ngoài bủa vây. Năm 2019 thị trấn Quan Sơn và xã Sơn Lư được sáp nhập thành thị trấn Sơn Lư (huyện Quan Sơn). Trụ sở trạm y tế xã Sơn Lư (cũ) được lựa chọn làm nơi lưu trú, công tác của 5 bác sĩ, y sĩ thực hiện khám, chữa bệnh, đỡ đẻ, tiêm vác xin, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế… cho hơn 5,2 nghìn dân, đa phần là dân tộc Thái, các thôn, bản chia cắt, đi lại khó khăn. Bác sỹ Lữ Thị Hương, Trưởng trạm y tế Sơn Lư trao đổi với PV Hiện tại, trạm y tế Sơn Lư có 2 dãy nhà, 1 dãy 6 phòng được làm từ những năm 1995 đã xuống cấp rất nghiêm trọng. 1 dãy nhà 7 phòng mới được đầu tư năm 2017 nhưng nứt, dột, hư hỏng bóng đèn. Bác sỹ Lữ Thị Hương, Trưởng trạm y tế Sơn Lư cho biết: “Cơ sở vật chất xuống cấp quá nghiêm trọng. Nhà dột, tường ẩm, mốc, nền nhà bong, đèn điện hỏng mà không có tiền để sửa chữa, nâng cấp. Khổ nhất là lúc mưa xuống, anh em và cả bệnh nhân phải di tản, quấn chăn màn, chiếu lên chỗ không bị dột. Một số máy móc được ưu tiên cho chạy nạn trước. Xin được cái máy để phục vụ khám bệnh giờ nước vào hư hỏng thì nguy lắm. Bác sĩ, y sĩ ướt người rồi có thể thay quần áo được. Bệnh nhân, người nhà họ cũng thông cảm cho mình. Chúng tôi đã kiến nghị với cấp trên sớm xem xét đầu tư, sửa chữa cơ sở vật chất cho trạm nhưng nhiều năm nay chưa bố trí được kinh phí.” Trần nhà dột, ẩm mốc Y sĩ Mai Văn Minh từ huyện ven biển Nga Sơn lên đây công tác đã 18 năm gắn bó từ xã rồi thị trấn Sơn Lư dẫn chúng tôi “đi mục sở thị” điều kiện khó khăn của trạm y tế. Không khó để nhận thấy sự xuống cấp của trạm y tế. Do nền trạm đang thấp hơn mặt đường khoảng 1m nên trời mưa nước từ trên đường tống xuống càng khiến tình trạng nước ngập cục bộ sâu hơn. Phía bên ngoài đường vào còn là đường đất, đá nên mỗi khi có xe máy hoặc xe ô tô di chuyển qua thì bụi bay mù mịt. Mọi người ở trạm phải tự bỏ tiền ra mua bạt màu đen về để hạn chế bớt bụi nhưng chỉ giảm được 1 phần. Một góc đất trống, các bác sĩ, y sĩ cũng tự bỏ tiền ra làm tạm 1 cái bếp nấu được xây vội bằng gạch không nung để phục vụ cho những hôm trực hay tăng cường khi có nhiệm vụ cấp trên giao. Dãy nhà làm năm 2017 đang bị sụt móng Trao đổi với PV, Chủ tịch UBND huyện Quan Sơn Lê Hồng Quang cho hay: “Quan Sơn là huyện nghèo nên nguồn lực đầu tư cho cơ sở vật chất các trường, trạm còn nhiều hạn chế. Huyện đang cho kiểm tra, rà soát lại khó khăn cơ sở vật chất trên toàn huyện để có hướng báo cáo, đánh giá. Sau đó phân làn đầu tư của nhà nước hoặc xã hội hoá. Trạm y tế Sơn Lư xuống cấp là đúng sự thật, cần sớm được đầu tư, nâng cấp nhưng chưa có kinh phí. Một số nguồn vốn cấp về cho huyện đều dành hoặc ưu tiên cho các xã khó khăn. Thị trấn thì lại phải xếp lui lại. Sắp tới chúng tôi sẽ có báo cáo để xin kinh phí đầu tư, nâng cấp trạm y tế Sơn Lư nhằm phục vụ công tác khám, chữa bệnh ban đầu cho người dân được tốt hơn. Đoạn đường vào trạm, sau này đơn vị thi công tuyến sẽ đầu tư, thảm nhựa. Bây giờ tôi sẽ chỉ đạo đơn vị tích cực tưới nước để giảm thiểu bụi.” |
