Tại sao người Hàn Quốc không ngủ vào đêm giao thừa

Tết âm lịch cổ truyền cũng được tính từ thời khắc giao thừa của năm cũ âm lịch, tuỳ theo từng năm có thể là ngày 29/12 năm cũ âm lịch ( nếu là năm thiếu) và là ngày 30/12 (nếu là năm đủ). Tuy nhiên, Tết âm lịch cổ truyền hiện vẫn là tết chính và là đại lễ long trọng nhất trong năm âm lịch cổ truyền của Hàn Quốc. Để hiểu rõ đặc sắc của loại tết này, trước hết xin được giới thiệu vài nét về âm lịch của người Hàn Quốc.

Một số phong tục, tập quán trong dịp Tết âm lịch cổ truyền Hàn Quốc

Tết âm lịch cổ truyền của người Hàn Quốc theo tiếng Hàn gọi là Seol thường rơi vào cuối tháng 1 hoặc đầu tháng 2 dương lịch, là đại lễ quan trọng nhất trong năm, còn có tên gọi là Won Dan theo âm tiếng Trung Quốc là Tết Nguyên đán.

Đêm Giao thừa

Cũng như Việt Nam, mặc dù chính thức năm mới và cũng là bắt đầu vào Tết được tính từ thời khắc giao thừa song trên thực tế không khí Tết đã tràn ngập từ những ngày cuối năm âm. Vào ngày 30 Tết, các gia đình đều đã lo dọn vệ sinh sạch sẽ nhà cửa. Buổi tối trước giao thừa, họ thường tắm bằng nước nóng để tẩy trần. Các thanh tre được đốt trong nhà lúc giao thừa để xua đuổi tà ma vì tục truyền do tiếng nổ của các thanh tre sẽ làm cho ma quỷ khiếp sợ bỏ chạy. Đêm giao thừa không ai ngủ cả, vì theo truyền thuyết nếu ngủ thì sáng hôm sau sẽ bị bạc trắng cả lông mi và đầu óc kém minh mẫn khi thức dậy.

Tết Seollal

Ngày mùng 1 Tết Nguyên Đán, tiếng Hàn gọi là Seollal có ý nghĩa rất quan trọng vì đó là ngày đầu tiên của một năm mới.

Trong những tuần giáp Tết, người Hàn nhất là các bạn trẻ thường đã trao đổi bưu thiếp cho nhau để cảm ơn về những quan hệ đã có trong năm cũ và cầu chúc nhau một năm mới hạnh phúc đang đến.

Riêng với những người theo đạo Thiên chúa giáo thì còn gửi thiếp chúc mừng nhau nhân ngày Lễ Noel 25/12 cũng như các nước phương Tây. Tuy nhiên, đối với thế hệ trẻ – nhất là với những cặp tình nhân thì hầu như không có giới hạn vào ngày nào vì dù là Lễ Noel, Tết dương lịch hay Tết âm lịch… tất cả chỉ là “nguyên cớ” hay chính xác hơn đó là những thời cơ để họ “tỏ tình”, dành cho nhau những tình cảm tốt đẹp nhất.

Theo quy định chung của Nhà nước thì các công sở của Hàn Quốc thường đóng cửa, cho người lao động nghỉ Tết từ ngày 29 (hoặc 30) của tháng 12 âm lịch năm cũ cho đến hết ngày mùng 2 Tết. Tuy nhiên, tuỳ theo chức năng, nhiệm vụ riêng của từng đơn vị và cá nhân người lao động mà có thể nghỉ dài hơn. Đối với chung cả xã hội và nhiều gia đình người Hàn thì không khí Tết còn kéo dài đến qua ngày trăng tròn đầu tiên trong năm được gọi là ngày Daeboreum mà ở Việt Nam, Trung Quốc…vẫn gọi là Tết Nguyên Tiêu (Rằm Tháng Giêng).

Lễ Chesa và Lễ Sebae

Vì trên 50% dân số Hàn Quốc theo đạo Phật, đạo Khổng và đạo Lão đều du nhập từ Trung Quốc, Ấn Độ từ nhiều thế kỷ trước nên đa số các gia đình Hàn Quốc đến nay vẫn rất coi trọng việc thờ cúng Đức Phật, Thần linh và Tổ tiên. 

Do đó vào dịp Tết, các gia đình đều tiến hành nghi lễ cúng Phật, Thần linh và Tổ tiên vào thời khắc giao thừa. Tiếp theo vào sáng sớm mùng 1 Tết, sau khi cả nhà tắm rửa vệ sinh sạch sẽ, mặc quần áo cổ truyền, uống gui balli sool, một loại rượu bổ làm cho thính giác tinh nhạy, cả nhà lại tiến hành tiếp nghi lễ cúng Tổ tiên gọi là Chesa do trực tiếp người trưởng nam đứng ra làm nghi lễ. Đồ cúng cùng với rượu gạo được bày trên mặt bàn giữa nhà. Trên đó cũng đặt các bài vị tổ tiên viết trên giấy sớ sẽ đốt đi sau khi cúng. Chủ gia đình thắp hương, khấn mời Tổ tiên, c nhà cùng bái lạy làm lễ.

Vào những ngày Tết, mọi người đều mặc trang phục truyền thống hanbok hoặc chọn cho mình những bộ quần áo đẹp nhất, cả gia đình cử hành nghi lễ thờ cúng tổ tiên. Sau lễ nghi này, những người ít tuổi trong gia đình sẽ cúi lạy những người lớn tuổi trong gia đình. Như nhiều quốc gia Á Đông khác, trẻ em Hàn Quốc cũng luôn là đối tượng được quan tâm, cưng chiều nhất trong dịp Tết. Sau khi các cháu làm động tác cúi đầu chào năm mới (sebae) trước người lớn và chúc họ may mắn (bok), chúng sẽ được người lớn thưởng tiền hoặc có khi là vàng, ngọc hay một món quà quý nào đó tuỳ thuộc vào tuổi, vị trí của chúng trong gia đình và đương nhiên là cả điều kiện, hoàn cảnh, quan niệm của từng gia đình nữa.

Câu chúc tết phổ biến nhất của người Hàn Quốc là “say hay boke-mahn he pah du say oh”, có nghĩa “ mong nhiều phúc lành năm mới sẽ đến với bạn”. Trong những ngày tết, nhà nào cũng treo “Bok jo ri” ở ngoài cửa. Bok jo ri là một cái xẻng bằng rơm dùng để hốt thóc gạo rơi vãi. Người Hàn treo vật này ngoài của với mong muốn nhận được phúc lộc quanh năm.

Với các trẻ em trong những ngày Tết Nguyên Đán còn là dịp chúng được thoả sức tham gia vào các trò chơi truyền thống được tổ chức ở các nơi công cộng như các trò: kéo co, thả diều, bập bênh và yut-nori, một loại trò chơi trên ván gỗ dùng gậy. Tuy nhiên, những trò chơi này đang phải nhường chỗ dần cho các trò chơi điện tử hiện đại và do đó cũng đang đặt ra cho các ngành văn hoá, thể thao và kể cả giáo dục đào tạo của Hàn Quốc cần phải có giải pháp thế nào để không bị mai một dần các trò chơi truyền thống đó.

Mâm cỗ cúng ngày đầu năm

Bàn về văn hoá Tết Nguyên Đán Hàn Quốc không thể không nhắc đến văn hoá ẩm thực trong mối quan hệ chặt chẽ với các nghi thức thờ cúng Thần, Phật và tổ tiên. Đồ ăn để cúng Thần, Phật, tổ tiên được các gia đình chuẩn bị từ trước Tết, bao gồm cả thành phẩm hoặc mới chỉ là các nguyên phụ liệu hoặc bán thành phẩm sơ chế. Vào Đêm giao thừa, người Hàn phải hoàn tất các đồ ăn đã chế biến để đem đặt lên bàn thờ, có khi tới hơn 20 món, trong đó nhất thiết phải có món chính là ttok-kuk (là một loại phở nước được chế từ bò hay gà). Ngoài ra là cá khô, thịt bò khô, bánh bao hấp, hoa quả, rau, hồng khô và các loại bánh cổ truyền.

Thực đơn cho ngày Tết, nhất là trong ngày mùng 1 có thể khác nhau tuỳ địa phương, nhưng phổ biến chung cho toàn quốc thường có món ttok-kuc. Người Hàn cho rằng, ngày Tết ăn ttok-kuk có nghĩa là “ăn” một năm khác.

Các món ăn khác cũng hay dùng trong dịp Tết là bánh bao, bánh pindaettok (bánh tráng kếp đậu xanh) và sujonggwa (chè quế) hay shikhye, một loại rượu pân nấu bằng gạo. Tuy nhiên, có một món không thể thiếu đối với các gia đình Hàn Quốc không chỉ dịp Tết mà cả quanh năm, đó là món cay kim chi. Vào ngày Tết luôn có món gakkimchi, nghĩa là kim chi làm với lá cải xanh trộn với vừng trắng. Một món mặn truyền thống cũng không thể thiếu vắng là món chigae, chế từ các loại thịt hoặc cá thu nấu mềm, người lớn tuổi rất thích. Hoặc món thịt viên bulgogi, giới trẻ rất thích ăn cùng với nưóc chấm pa-jun chua ngọt. Ngoài ra còn có một món đặc biệt là bibim, tức cháo gạo nếp nấu với thịt bò và rau đậu.

Trong số các loại bánh truyền thống ngày tết, phải kể đến bánh doo-boo cam-ja-jun làm bằng đậu nành, khoai và rau quả. Hoặc bánh doo-boo dong-co-rang-deng làm bằng đậu phụ với trái cây xắt nhỏ, ăn trong khi uống trà.

Bên cạnh tính đa dạng ngày càng tăng của nhiều loại đồ uống hiện đại từ phương Tây du nhập vào như các loại rượu, bia, nước ngọt, cà phê… thì ngày nay cũng như nhiều nước Á Đông khác, uống trà theo kiểu Hàn Quốc vẫn là thói quen văn hoá ẩm thực của người Hàn. Mặc dù cuộc sống công nghiệp khẩn trương, hối hả đã khiến cho nhiều gia đình Hàn Quốc thường ngày khó thực hiện được tập tục uống trà theo đúng các nghi thức riêng của “trà đạo” Hàn Quốc, song với không ít gia đình có nề nếp gia phong truyền thống ở làng quê và kể cả đô thị vẫn duy trì được các nghi thức “trà đạo” trong những ngày lễ tết dân tộc hay những ngày giỗ, ngày vui riêng của gia đình. Một vài loại trà ngon có hương vị đặc biệt mà người Hàn hay dùng vào dịp Tết là trà camip ướp lá trái cây hồng, rất thơm; trà saenggang ướp gừng; trà kyepicha ướp quế; trà insam trộn với sâm, rất quý; đặc biệt nhất là trà omija chỉ có ở Hàn Quốc, có đủ cả 5 vị ngọt, chua, mặn, cay và đắng.

Cũng giống như Việt Nam và nhiều nước Đông Á khác, trong những ngày Tết Nguyên Đán cổ truyền đã là dịp để các thành viên xa gia đình trở về đoàn tụ trong sự hoà thuận, yêu thương và mọi người đều trang phục đẹp, lịch sự, nói với nhau bằng những lời chúc tốt đẹp nhất. Tuỳ theo mỗi quốc gia, dân tộc mà có những đặc sắc riêng trong văn hoá Tết, song nét đẹp chung bao trùm tất cả vẫn là tính chân, thiện, mỹ – một nét đẹp đậm tính nhân văn Á Đông mà trên đây Hàn Quốc là một minh chứng rõ nét.

Tết Nguyên Đán là dịp lễ lớn nhất trong năm tại Hàn Quốc, đây là khoảng thời gian để tất cả các thành viên trong gia đình tại Hàn Quốc tụ họp lại cùng nhau và chào đón một năm mới đến.

Và khi nhắc đến Tết thì hầu hết mọi người đều phân vân không biết rằng Hàn Quốc ăn Tết dương hay âm và Tết Hàn Quốc ngày bao nhiêu? Vậy thì hãy cùng Sunny tìm hiểu xem người Hàn đón Tết Hàn Quốc như thế nào và có gì khác so với Việt Nam không ngay trong bài viết dưới đây nhé!

Tết Nguyên Đán ở Hàn Quốc

Tết Hàn Quốc là gì?

Seollal (설날) là tên gọi cho ngày Tết Nguyên Đán hay còn gọi là Tết âm lịch ở Hàn Quốc. Trước đây ngày Tết âm lịch tại Hàn Quốc còn được gọi là Ngày Dân gian (1985 – 1988).

Tết cổ truyền Hàn Quốc và Tết Trung thu ở Hàn Quốc là hai dịp lễ quan trọng nhất của xứ sở kim chi.

Vào ngày này, người dân Hàn Quốc thường chỉ được nghỉ 4 – 5 ngày để có thời gian về thăm gia đình và cùng nhau đón Tết.

Tết ở Hàn Quốc là ngày nào?

Vậy thì lịch âm Hàn Quốc có giống Việt Nam không? Câu trả lời là có, tại các nước châu Á như Việt Nam, Hàn Quốc, Trung Quốc, Singapore,… thì đều sở hữu lịch âm như nhau và thường đón Tết âm lịch vào cùng một thời điểm.

Và Tết Hàn Quốc cũng giống như Tết tại Việt Nam và các nước châu Á khác, là dịp  mừng ngày đầu tiên của năm mới theo lịch âm, rơi vào ngày 1/1 âm lịch hàng năm. Dịp lễ này thường kéo dài trong vòng 3 ngày tính từ ngày giao thừa, mùng 1 và mùng 2.

Tết Hàn Quốc ngày nào năm nay? Năm 2021, ngày Tết ở Hàn Quốc sẽ rơi vào thứ Sáu, ngày 12/2/2021.

Ý nghĩa của Tết cổ truyền ở Hàn Quốc

Seollal đối với người Hàn, không chỉ là một sự khởi đầu mới đầy hứa hẹn mà còn là dịp để các thành viên trong gia đình có thể cùng quay trở về nhà, để cùng đoàn tụ và thể hiện sự biết ơn, kính trọng đối với tổ tiên của mình.

Vì là ngày Tết truyền thống của Hàn Quốc, vậy nên các hoạt động trong ngày này cũng mang đậm những nét truyền thống, như một sự bảo tồn và giữ gìn những nét văn hóa đẹp đẽ của quê hương mình. 

Vào những ngày này, người Hàn thường mặc trang phục truyền thống của mình – Hanbok, thực hiện các nghi lễ cúng bái tổ tiên, chuẩn bị các món ăn truyền thống và tham gia vào các trò chơi dân gian của Hàn Quốc.

Tết ở Hàn Quốc có giống Việt Nam không?

Tết ở Hàn Quốc cũng khá giống ở Việt Nam, chỉ có những phong tục đón Tết của Hàn Quốc sẽ có những điểm khác so với Việt Nam bởi mỗi nước sẽ có những quan niệm khác nhau trong văn hóa và truyền thống.

Vậy thì người Hàn đón Tết như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu những phong tục mà chỉ Hàn Quốc mới có ngay dưới đây nhé!

Tặng quà cho nhau trước ngày Tết

Vào thời điểm trước lễ Seollal khoảng một tuần cũng là lúc mà các trung tâm mua sắm, các cửa hàng, siêu thị và các khu chợ tại Hàn Quốc trở nên đông đúc và nhộn nhịp nhất. 

Người người nhà nhà đều đi sắm sửa vào khoảng thời gian này, vừa để chuẩn bị những món đồ trang hoàng cho ngày Tết mà còn vừa mua quà tặng cho những người thân trong gia đình, bạn bè.

Đêm giao thừa của người Hàn

Trong đêm giao thừa, người Hàn Quốc thường không ngủ mà thức cùng những người thân để cùng nhau đón những khoảnh khắc đầu tiên của một năm mới.

Và lý do mà họ thức như vậy là do quan niệm từ xưa, người Hàn cho rằng việc ngủ trong khoảnh khắc giao thừa sẽ khiến đầu óc thiếu sáng suốt trong năm mới.

Một tục lệ khác của Hàn Quốc trong đêm giao thừa đó là họ thường đốt những thanh tre ở trong nhà để xua đuổi tà ma, tránh bị quấy rối và mang đến những xui xẻo. 

Ngoài ra, người Hàn còn thường cất giấu giày của mình vì cho rằng những hồn ma thường xuất hiện ở trần gian vào năm mới để đánh cắp giày và điều này sẽ đem đến nhiều xui xẻo cho chủ nhân của đôi giày.

Mâm cỗ đủ đầy cho ngày cúng đầu tiên trong năm mới

Trong phong tục đón Tết của người Hàn Quốc, mâm cúng được coi là một trong những truyền thống vô cùng quan trọng.

Mâm cỗ vào buổi sáng đầu tiên của năm mới rất cầu kỳ, và thông thường sẽ có khoảng 20 món ăn khác nhau được bày trên bàn. Vậy nên để chuẩn bị được một mâm cúng thịnh soạn nhất, cả gia đình thường sẽ phải làm cùng nhau và đôi khi là mất cả một ngày mới có thể hoàn thiện.

Các món ăn không thể thiếu đó là: bánh tteok, canh bánh gạo, miến trộn, bánh xèo, sườn om, các loại hoa quả như lê, táo, hồng khô,… và chúng được xếp theo một thứ tự rõ ràng, đặt dưới bài vị của tổ tiên.

Nghi lễ tưởng niệm tổ tiên

Cũng giống với Tết Trung thu Hàn Quốc, ngày đầu tiên của dịp lễ sẽ được bắt đầu với việc thờ cúng tổ tiên của mình, một mâm cỗ cúng đầy đủ sẽ được chuẩn bị và bày biện cẩn thận trên bàn.

Sau khi mọi thứ đã được chuẩn bị xong xuôi thì nghi lễ tưởng niệm mới được chính thức bắt đầu với đầy đủ các thành viên trong gia đình, mọi người sẽ cúi lạy trước bàn lễ nghi để bày tỏ lòng biết ơn với tổ tiên của mình, đồng thời cũng để cầu nguyện cho sự bình yên và hạnh phúc của cả gia đình.

Nghi lễ cúi lạy không thể thiếu trong phong tục đón Tết

Cúi lạy là một nghi thức truyền thống trong mỗi dịp Tết của Hàn Quốc, không chỉ thể hiện sự kính trọng với tổ tiên, mà con, cháu trong nhà còn có thể thể hiện nó bằng việc cúi lạy trước bố mẹ, ông bà, những đấng sinh thành của mình hay những người lớn tuổi hơn.

Khi cúi lạy, bạn phải mở rộng cánh tay của mình và quỳ xuống sàn nhà, nam phải đặt tay trái qua tay phải còn nữ thì thì đặt tay phải qua tay trái.

Sau khi cúi lạy người lớn và gửi đến họ những lời chúc cho năm mới, trẻ em thường sẽ được lì xì, lì xì này có thể là tiền hoặc một món quà nào đó.

Nghi thức “đón lộc”

Nếu các bạn ở Hàn Quốc vào dịp Tết này, bạn sẽ thấy các ngôi nhà địa phương đều treo các “xẻng lộc” trước cổng nhà. “Xẻng lộc” này được làm bằng rơm và được bán chủ yếu vào sáng mùng 1 Tết và người Hàn quan điểm rằng nếu bạn sở hữu chiếc “xẻng lộc” này càng sớm thì bạn sẽ càng nhận được nhiều tài lộc hơn.

Các trò chơi truyền thống ngày Tết

Người Hàn Quốc rất thích bảo tồn và giữ gìn những nét truyền thống trong văn hóa của mình thông qua các trò chơi dân gian. Vậy nên mỗi dịp Tết đến, các gia đình đều cùng nhau chơi những trò chơi này.

Có rất nhiều các trò chơi người Hàn chơi trong ngày Tết như là Yutnori, thả diều, đá cầu,… nhưng phổ biến nhất vẫn là Yutnori. 

Đây là một trò chơi mà cả gia đình có thể cùng nhau chơi trong nhà. Yutnori cũng có luật chơi tương tự như trò cá ngựa ở Việt Nam, nhưng tại Hàn thì họ thay thế những viên xúc xắc bằng những thanh gỗ với ký hiệu ở trên, và sử dụng vải để làm một bàn cờ thay vì giấy hay nhựa. Nếu như các bạn thường xuyên theo dõi các chương trình giải trí của Hàn Quốc thì chắc chắn sẽ không còn xa lạ với trò chơi này rồi!

Trên đây là tất cả những thông tin mà BIC muốn chia sẻ để các bạn có thể hiểu rõ hơn về ngày Tết truyền thống này của Hàn Quốc cũng như là thấy được sự khác nhau trong văn hóa đón Tết so với Việt Nam.

Nếu các bạn đã và đang chuẩn bị đi du học Hàn Quốc, thì bài viết này chắc chắn sẽ giúp các bạn làm quen thích nghi nhanh chóng hơn với văn hóa Hàn Quốc đấy!