Soạn ngữ văn 8 tập 2 nhớ rừng năm 2024

Hướng dẫn soạn bài Nhớ rừng Ngữ văn lớp 8 hay, ngắn gọn nhất và đủ ý giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung chính bài Nhớ rừng để chuẩn bị bài và soạn văn 8. Mời các bạn đón xem:

Soạn bài Nhớ rừng - Ngữ văn 8

1. Soạn bài Nhớ rừng ngắn gọn:

Phần đọc - hiểu văn bản

Câu 1 (trang 7 SGK Ngữ văn 8, Tập 2)

- Đoạn 1: Sự uất hận, căm phẫn khi phải chịu cảnh giam cầm tù túng

- Đoạn 2: Nỗi nhớ da diết núi rừng của con hồ

- Đoạn 3: Nhớ về quá khứ oanh liệt, tự do với thiên nhiên

- Đoạn 4: Căm phẫn khu vườn nhỏ hẹp, tù túng, giả dối.

- Đoạn 5: Giấc mơ và niềm khao khát được trở lại vùng vẫy chốn rừng xưa.

Câu 2 (trang 7 SGK Ngữ văn 8, Tập 2)

a.

- Cảnh vườn bách thú nơi hổ bị nhốt

+ Đoạn 1: Tâm trạng chán nản, bế tắc của con hổ khi bị nhốt trong cũi sắt làm trò mua vui cho mọi người.

+ Đoạn 4: Khung cảnh khu vườn bách thú.

- Cảnh núi rừng hùng vĩ, nơi con hổ ngự trị những "ngày xưa".

+ Đoạn 2: Khung cảnh núi rừng oai linh, kì vĩ. Chỉ có nơi đây mới xứng đáng là ơi ở của chúa sơn lâm.

+ Đoạn 3: Chúa sơn lâm hiện lên với vẻ đẹp lẫm liệt, kiêu hùng.

b.

- Từ ngữ chọn lọc, sử dụng nhiều động từ mạnh

- Hình ảnh phong phú, gợi tả

- Giọng điệu tự hào, cao ngạo đan xen giọng nhớ thương, uất hận

3. Sự tương phản, đối lập gay gắt diễn tả nỗi căm hận hiện tại, nhớ về rừng xanh với niềm tự hào khôn xiết, thương tiếc cho hoàn cảnh của mình. Hoàn cảnh, tâm sự của chúa sơn lâm cũng giống như tâm sự của những người dân Việt Nam khi mất nước.

Câu 3 (trang 7 SGK Ngữ văn 8, Tập 2)

- Tác giả mượn lời của Hổ bởi:

+ Con hổ có một vẻ đẹp oai hùng, lại được coi là chúa sơn lâm, nay bị giam hãm trong cũi sắt là biểu tượng rất đắt về anh hùng chiến bại mang tâm sự u uất. U uất vì tù túng, mà phải chấp nhận cái tẻ nhạt, tầm thường.

+ Mượn lời con hổ để tránh sự kiểm duyệt ngặt nghèo của thực dân.

- Mượn lời hổ khéo léo bày tỏ tâm trạng thầm kín.

Câu 4 (trang 7 SGK Ngữ văn 8, Tập 2)

Câu nói của Hoài Thanh đề cao việc sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh, nhịp điệu của Thế Lữ:

+ Ngôn ngữ: Động từ mạnh, nhiều điệp từ, sử dụng ngôn ngữ một cách linh hoạt, chính xác.

+ Hình ảnh: Giàu liên tưởng, tưởng tượng, gợi sự mạnh mẽ, hùng tráng.

+ Nhịp điệu: đa dạng, ngắt nhịp 5/5, 4/2/2, 3/5 theo dòng cảm xúc của con hổ.

2. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Nhớ rừng:

9. Tác giả

1. Tiểu sử

- Thế Lữ (1907- 1989), tên khai sinh là Nguyễn Thứ Lễ.

- Quê quán: Bắc Ninh (nay thuộc huyện Gia Lâm, Hà Nội).

- Ông là nhà thơ tiêu biểu trong thơ mới hiện đại (1932 - 1945).

2. Sự nghiệp

- Ngoài viết thơ, Thế Lữ còn viết truyện với nhiều thể loại như trinh thám, truyện kinh dị...

- Ông cũng hoạt động trên lĩnh vực sân khấu, có công trong xây dựng ngành kịch nói ở nước ta.

- Được nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2000.

- Tác phẩm tiêu biểu: Bên đường Thiên lôi, Mấy vần thơ…

- Phong cách sáng tác: Thơ ông dồi dào, đầy lãng mạn, qua đó thể hiện những ẩn ý sâu sắc vô cùng.

II. Tác phẩm

1. Xuất xứ

- Bài thơ được sáng tác vào năm 1934, sau được in trong tập Mấy vần thơ - 1935

2. Bố cục

- Đoạn 1 + 4: Cảnh con hổ bị nhốt trong vườn bách thú.

- Đoạn 2 + 3: Cảnh con hổ trong chốn giang sơn hùng vĩ.

- Đoạn 5: Niềm khát khao tự do mãnh liệt.

3. Nội dung

- Bài thơ mượn lời con hổ nhớ rừng để thể hiện sự u uất của lớp những người thanh niên trí thức yêu nước, đồng thời thức tỉnh ý thức cá nhân. Hình tượng con hổ cảm thấy bất hòa sâu sắc với cảnh ngột ngạt tù túng, khao khát tự do cũng đồng thời là tâm trạng chung của người dân Việt Nam mất nước bấy giờ.

Qua bài học các em cảm nhận được niềm khát khao tự do mãnh liệt, nỗi chán ghét sâu sắc cái thực tại tù túng, tầm thường, giả dối được thể hiện trong bài thơ qua lời con hổ bị nhốt ờ vườn bách thú. Bài thơ khơi gợi lòng yêu nước thâm kín của người dân mất nước thuở ấy.

1. Tóm tắt nội dung bài học

1.1. Nội dung

• Thể hiện niềm khát khao tự do mãnh liệt, nỗi chán ghét cảnh sống tù túng, tầm thường, giả dối.
• Khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước thuở ấy.

1.2. Nghệ thuật

• Bài thơ tràn đầy cảm xúc lãng mạn.
• Hình ảnh, hình tượng thơ độc đáo, hoành tráng, giàu chất tạo hình.
• Nghệ thuật "điều khiển đội quân Việt ngữ" tài hoa của viên tướng thi từ Thế Lữ.

2. Soạn bài Nhớ rừng

Câu 1: Bài thơ được tác giả ngắt thành 5 đoạn, hãy cho biết nội dung mỗi đoạn.

Bài thơ được tác giả chia thành 5 đoạn:

• Đoạn 1 Từ đầu đến “Với cặp báo chuồng bên vô tư lự”: Lòng uất hận, căm hờn, ngao ngán vì bị giam cầm.
• Đoạn 2 Từ “Ta sống mãi trong tình thương nỗi nhớ” đến “Giữa chốn thảo hoa không tên, không tuổi”: Nỗi nhớ núi rừng.
• Đoạn 3 Từ “Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối” đến Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu ?”: Nỗi nhớ về một thời oanh liệt, tự do.
• Đoạn 4 Từ “Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu” đến “Của chốn ngàn năm cao cả, âm u”: Sự căm ghét khu vườn nhỏ hẹp, giả dối.
• Đoạn 5 Còn lại: Giấc mơ và niềm khao khát được trở lại vùng vẫy chốn rừng xưa.

Câu 2. Trong bài thơ có hai cảnh được miêu tả đầy ấn tượng: cảnh vườn bách thú nơi con hổ bị nhốt (đoạn 1 và đoạn 4); cảnh núi rừng hùng vĩ, nơi con hổ ngự trị những “ngày xưa” (đoạn 2 và đoạn 3).

1. Hãy phân tích từng cảnh tượng.

2. Nhận xét việc sử dụng từ ngữ, hình ảnh, giọng điệu các câu thơ trong đoạn 2 và đoạn 3. Phân tích để làm rõ cái hay của hai đoạn thơ này.

3. Qua sự đối lập sâu sắc giữa hai cảnh tượng nêu trên, tâm sự con hổ ở vườn bách thú được biểu hiện như thế nào? Tâm sự ấy có gì gần gũi với tâm sự người dân Việt Nam đương thời?

Gợi ý:

1. Phân tích từng cảnh tượng:

• Cảnh tượng ở vườn bách thú là cảnh tượng rất tù túng, ngột ngạt.
  • Đoạn 1: thể hiện tâm trạng chán ngán, căm hờn, uất ức của con hổ khi bị nhốt trong cũi sắt, bị biến thành thứ đồ chơi, bị xếp cùng bọn gấu dở hơi, cặp báo vô tư lự.
  • Đoạn 4: cảnh tượng vườn bách thútrong mắt con hổ rất đáng khinh: cảnh là nhân tạo, giả dối, thấp kém, học đòi, không có chút gì mang dáng dấp của rừng núi hoang sơ. → Thái độ ngao ngán, chán ghét cao độ với xã hội đương thời.
• Cảnh núi rừng hùng vĩ, nơi con hổ ngự trị những "ngày xưa".
  • Đoạn 2+3: miêu tả cảnh núi rừng đại ngàn, cái gì cũng lớn lao, cao cả, phi thường: bóng cả, cây già, gió gào ngàn, nguồn hét núi. Chúa sơn lâm có vẻ đẹp vừa tinh tế vừa dũng mãnh, uy nghi, lại không kém phần mềm mại uyển chuyển.

2. Nhận xét việc sử dụng từ ngữ, hình ảnh, giọng điệu các câu thơ trong đoạn 2 và đoạn 3

• Cảnh núi rừng hùng vĩ với "bóng cả cây già" đầy vẻ thâm nghiêm.
• Hùng tráng với âm thanh dữ dội "tiếng gió gài ngàn", "giọng nguồn hét núi".
• Sự hoang dã của chốn thảo hoang không tên không tuổi.
• → Từ ngữ chọn lọc, phong phú, gợi tả → diễn tả cảnh đại ngàn hùng vĩ, lớnlao, mạnh mẽ phi thường bí ẩn linh thiêng giang sơn của con hổ.

3. Sự tương phản, đối lập gay gắt giữa cảnh tượng vườn bách thú, và cảnh núi rừng hùng vĩ diễn tả thấm thía nỗi nhớ tiếc da diết, đau đớn, của con hổ đối với những quá khứ huy hoàng của nó.

• Tâm sự của con hổ là tâm trạng của người dân Việt Nam mất nước đang sống trong cảnh nộ lệ và tiếc nhớ khôn nguôi thời oanh liệt với những chiến công chống giặc ngoại xâm vẻ vang trong lịch sử dân tộc.

Câu 3. Căn cứ vào nội dung bài thơ, hãy giải thích vì sao tác giả mượn “lời con hổ ở vườn bách thú”. Việc mượn lời đó có tác dụng thế nào trong việc thể hiện nội dung cảm xúc của nhà thơ?

• Tác giả mượn lời con hổ bị nhốt trong vườn bách thú để gián tiếp nói lên tâm sự của một lớp thanh niên trí thức yêu nước, khao khát tự do, bất hòa sâu sắc với xã hội thực tại, một xã hội thực dân, tay sai tù túng, giả dối, ngột ngạt lúc bấy giờ. Đó cũng là tâm sự của người dân Việt Nam nói chung trong cảnh nước mất, nhà tan.
• Những điều tâm sự ấy không được nói thẳng mà phải nói quanh co, bóng bẩy, kín đáo để tránh sự kiểm soát gắt gao của chính quyền thực dân và tay sai.
• Tình cảnh và tâm sự của con hổ có những nét tương đồng với tình cảnh và tâm sự của người dân mất nước, mất tự do. Mượn lời con hổ sẽ rất thuận lợi cho việc thể hiện nội dung và cảm xúc của nhà thơ.

Câu 4. Nhà phê bình văn học Hoài Thanh có nhận xét về thơ Thế Lữ: “Đọc đôi bài, nhất là bài Nhớ rừng, ta tưởng chừng thấy những chữ bị xô đẩy, bị dằn vặt bởi một sức mạnh phi thường. Thế Lữ như một viên tướng điều khiển đội quân Việt ngữ bằng những mệnh lệnh không thể cưỡng được” (Thi nhân Việt Nam, Sđd). Em hiểu như thế nào về ý kiến đó? Qua bài thơ, hãy chứng minh.

• Trong nhận xét của Hoài Thanh có hai ý: thơ Thế Lữ cảm xúc mãnh liệt, tuôn trào (“tưởng chừng thấy những chữ bị xô đẩy, bị dằn vặt bởi một sức mạnh phi thường”) và việc sử dụng ngôn ngữ của ông đã biểu hiện nội dung một cách linh hoạt, chính xác, hiệu quả (“Thế Lữ như một viên tướng điều khiển đội quân Việt ngữ bằng những mệnh lệnh không thể cưỡng được”).
• Cảm xúc trào sôi, bút pháp lãng mạn, từ ngữ, hình ảnh, âm điệu bài thơ Nhớ rừng thể hiện rất rõ điều đã nói ở trên.

Để chuẩn bị cho bài học đạt kết quả cao các em tham khảo thêm bài giảng Nhớ rừng.

3. Một số bài văn mẫu về bài Nhớ rừng

Thế Lữ không chỉ là người cắm ngọn cờ chiến thắng cho Thơ mơi mà còn là người tiêu biểu đầy đủ nhất cho Thơ mới chặng đầu (1932 - 1935). Bài thơ “Nhớ rừng” của ông mang nặng tâm sự căm hờn, u uất và niềm khao khát tự do mãnh liệt của những người phải sống trong cảnh “nhục nhằn, tù hãm”. Ngoài ra, để nắm vững nội dung bài học cũng như dễ dàng hoàn thành bài văn viết về tác phẩm, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:

4. Hỏi đáp về bài Nhớ rừng

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.