Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức tác phẩm Cổng trường mở ra Ngữ văn lớp 7, bài học tác giả - tác phẩm Cổng trường mở ra trình bày đầy đủ nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý phân tích, sơ đồ tư duy và bài văn phân tích tác phẩm. Show
A. Nội dung tác phẩm Cổng trường mở raVăn bản ghi lại tâm trạng đầy cảm xúc của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho con trước ngày khai trường vào lớp Một. Trái ngược với cảm xúc của người con đầy háo hức, mong chờ thì người mẹ lại trằn trọc không ngủ được, vừa nghĩ đến tâm trạng của con lại vừa sống lại tuổi thơ đến trường của bản thân. Đó cũng là tình cảm, niềm tin và khát vọng của người mẹ đối với tương lai của đứa con. “Cổng trường mở ra” còn là một câu chuyện về chính ngày đầu tiên đi học của mẹ trong kí ức, cùng với đó là sự đề cao vai trò của trường học trong sự nghiệp giáo dục. B. Đôi nét về tác phẩm Cổng trường mở ra1. Tác giả - Lý Lan sinh năm 1957 quê ở Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Tám năm đầu đời Lý Lan sống ở quê mẹ, sau khi mẹ mất thì gia đình về Chợ Lớn định cư. - Là một phụ nữ đa tài, vừa là giáo viên, nhà văn và dịch giả nổi tiếng - Các tác phẩm chính: Chàng nghệ sĩ (1978), Cỏ hát (1983)… - Phong cách nghệ thuật: dịu dàng, đằm thắm và dạt dào cảm xúc trên từng trang viết. 2. Tác phẩm a, Hoàn cảnh sáng tác - Trích từ Báo Yêu trẻ, số 166, Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 01/09/2000 b, Bố cục - Gồm 2 phần Phần 1: Từ đầu… “ngày đầu năm học”: Tâm trạng của hai mẹ con trong đêm trước ngày khi giảng Phần 2: Còn lại: Cảm nghĩ của mẹ về vai trò của nhà trường và xã hội trong việc giáo dục trẻ em. c, Phương thức biểu đạt - Văn bản sử dụng phương thức biểu cảm ghi lại chân thực cảm xúc của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường của con. d, Ngôi kể - Ngôi thứ nhất trong vai người Mẹ. e, Ý nghĩa nhan đề - “Cổng trường mở ra” mang ý nghĩa của sự khởi đầu cho một chặng đường học sinh bắt đầu trong cuộc đời mỗi con người. Cổng trường rộng mở hay cũng chính là tương lai đang mở ra với nhân vật khi trên hành trình tiếp nhận tri thức. f, Giá trị nội dung - Văn bản là những suy tư đầy xúc cảm của người mẹ trước ngày con vào lớp Một- một bước ngoặt to lớn của con. Qua đó đã thể hiện tình cảm yêu thương sâu sắc của mẹ. Đồng thời văn bản cũng nhấn mạnh vai trò to lớn của nhà trường trong việc giáo dục con người. g, Giá trị nghệ thuật - Miêu tả diễn biến tâm trạng đặc sắc qua việc sử dụng từ ngữ nhẹ nhàng, kín đáo thể hiện tâm tư nội tâm thầm kín của mẹ. C. Sơ đồ tư duy Cổng trường mở ra D. Đọc hiểu văn bản Cổng trường mở ra1. Tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngày con khai trường - Những tình cảm dịu dàng mẹ dành cho con thật ấm áp: + Trìu mến quan sát con làm những việc trước tối hôm đến trường (giúp mẹ thu dọn đồ chơi, háo hức chờ đợi ngày mai thức dậy cho kịp giờ…) + Vỗ về cho con ngủ, xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con trong ngày đầu tiên đến trường. - Hồi tưởng lại những kỉ niệm không thể nào quên của bản thân trong ngày đầu tiên đến trường - Không thể tập trung làm bất cứ việc gì hôm đấy, mẹ trằn trọc… không ngủ được. \=>Tình yêu thương con dạt dào vô bờ bến từ tấm lòng của người mẹ, luôn suy nghĩ và lo lắng cho con. Sự quan tâm của phụ huynh với con trong việc học tập. 2.Tâm trạng của con - Hồn nhiên, vô tư - Háo hức chờ ngày khai trường với những sự mới mẻ và mong đợi, cậu cứ nghĩ đây là một chuyến đi chơi xa - Giúp mẹ dọn đồ chơi - Giấc ngủ đến dễ dàng \=> Trái ngược với tâm trạng đầy suy tư của người mẹ, cậu bé đã đón nhận ngày khai trường với một cảm xúc hoàn toàn vô tư và thoải mái. Sự mong chờ một cánh cửa mới mẻ sắp đón chờ mình là tinh thần khát khao tìm hiểu và học tập trong mỗi con người. 3.Vai trò của nhà trường trong giáo dục thế hệ trẻ - Từ câu chuyện về ngày khai trường ở Nhật, người mẹ bày tỏ suy nghĩ nghĩ về vai trò của nhà trường với việc giáo dục thế hệ trẻ: “Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước vào cánh cổng trường là cả thế giới diệu Văn bản Cổng trường mở ra được VnDoc đăng tải bao gồm bố cục, tóm tắt tác phẩm, đọc hiểu văn bản... nhằm giúp các bạn học sinh chuẩn bị tốt bài học trên lớp, từ đó học tập tốt Ngữ văn lớp 7. Sau đây mời các bạn tham khảo chi tiết. Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết 1. Văn bản Cổng trường mở ra2. Tìm hiểu chung tác phẩm Cổng trường mở raa/ Vị trí: Trích từ Báo Yêu trẻ, số 166, Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 01/09/2000. b/ Thể loại: Văn bản nhật dụng viết theo thể kí. c/ Bố cục: Gồm 2 phần - Phần 1: Từ đầu..."ngày đầu năm học": Tâm trạng của hai mẹ con trong đêm trước ngày khai giảng. - Phần 2: “Còn lại”: Tình cảm của mẹ đối với con và cảm nghĩ của mẹ về vai trò của nhà trường và xã hội trong việc giáo dục trẻ em. d/ Tóm tắt Đêm trước ngày khai trường con vào lớp 1, người mẹ không ngủ được. Ngắm nhìn con ngủ say, lặng người mẹ bồi hồi xúc động. Nhớ lại những việc làm của con ngày thường. Nhớ về những kỉ niệm tuổi thơ sâu sắc trong ngày khai giảng đầu tiên của mẹ. Lo cho tương lai của con. Mẹ liên tưởng đến ngày khai trường ở Nhật – một ngày lễ thực sự của xã hội – nơi mà mọi người thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến thế hệ tương lai. Đó chính là tình cảm, niềm tin và khát vọng của người mẹ với tương lai đứa con. Các bạn có thể tham khảo thêm các bài Tóm tắt Cổng trường mở ra 3. Đọc - hiểu văn bản Cổng trường mở raa/ Đọc – giải nghĩa từ khó - Đọc: Nhỏ nhẹ, tha thiết và chậm rãi. - Giải nghĩa từ khó "Háo hức": Ở trạng thái, tình cảm vui, phấn khởi khi nghĩ đến một điều hay và nóng lòng muốn làm điều đó. - "Nhạy cảm": Cảm nhận rất nhanh và tinh tường bằng các giác quan và bằng cảm tính. - "Can đảm": Có tinh thần mạnh mẽ, không sợ gian khổ hay nguy hiểm, khó khăn. b/ Tâm trạng của hai mẹ con trong đêm trước ngày khai giảng So sánh Mẹ Con Tâm trạng - Thao thức, chuẩn bị đồ dùng cho con, trằn trọc suy nghĩ → Bâng khuâng, xao xuyến, trằn trọc, suy nghĩ miên man Không có mối bận tâm nào → Háo hức, thanh thản, nhẹ nhàng c/ Tình cảm của mẹ đối với con - Mẹ yêu thương, lo lắng, chăm sóc, chuẩn bị chu đáo mọi điều kiện cho ngày khai trường đầu tiên của con. - Mẹ đưa con đến trường với niềm tin và kì vọng vào con. d/ Tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ - Nhà trường mang lại tri thức, hiểu biết. - Bồi dưỡng tư tưởng tốt đẹp, đạo lí làm người. - Mở ra ước mơ, tương lai cho con người. * Tổng kết Nội dung - Văn bản thể hiện tấm lòng, tình cảm của người mẹ đối với con. - Nêu lên vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con người. Nghệ thuật - Sử dụng độc thoại, tự bạch. - Ngôn ngữ giàu chất biểu cảm. - Phương thức diễn đạt: Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm. 4. Bài tập minh họa bài Cổng trường mở raĐề bài 1: Phân tích nhân vật người mẹ trong bài Cổng trường mở ra Mở bài - Giới thiệu tác phẩm: Trích từ báo Yêu trẻ, số 166, Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 01/09/2000. - Những tâm trạng, xao xuyến về kỉ niệm ngày đầu tiên vào lớp Một. Thân bài - Tâm trạng của hai mẹ con trong đêm trước ngày khai giảng + Đứa con: nằm ngủ và không có một mối bận tâm nào -> Háo hức, thanh thản, nhẹ nhàng + Người mẹ: thao thức, chuẩn bị đồ dùng cho con, trằn trọc suy nghĩ -> Bâng khuâng, xao xuyến, trằn trọc, suy nghĩ miên man. - Tình cảm của người mẹ đối với con + Mẹ yêu thương con, lo lắng, chăm sóc, chuẩn bị chu đáo mọi điều kiện cho ngày khai trường đầu tiên của con. + Mẹ đưa con đến trường với niềm tin và kì vọng vào con. - Tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ + Nhà trường mang lại tri thức, hiểu biết. + Bồi dưỡng tư tưởng tốt đẹp, đạo lí làm người. + Mở ra ước mơ, tương lai cho con người. Kết bài - Người mẹ hiện lên với tấm lòng, tình cảm yêu thương dành cho con. Đề bài 2: Em hãy viết bài văn phát biểu cảm nghĩ về bài văn "Cổng trường mở ra" của Lý Lan a/ Mở bài - Bài văn "Cổng trường mở ra" của Lý Lan đăng trên báo Yêu trẻ số 116, ra ngày 01 – 09 – 2000 tại thành phố Hồ Chí Minh. - Bài văn phản ánh tâm trạng xúc động của một người mẹ trước ngày đưa con đi học buổi học đầu tiên trong đời và khẳng định vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống của mỗi con người. b/ Thân bài - Cảm xúc và tâm trạng của người mẹ trẻ + Đêm trước ngày khai trường, người mẹ không sao ngủ được. Phần vì lo lắng cho con, phần vì những kỉ niệm khó quên của ngày đầu tiên đi học sống dậy trong kí ức. + Lo cho con quần áo mới, cặp sách mới, tập vở mới… mọi thứ đều đã sẵn sàng. + Hồi tưởng lại quá khứ tươi đẹp, tâm trạng bồi hồi khó tả. Trò chuyện với mình. Nghĩ tới chuyện ngày mai mình dắt con đi học và sẽ nói với con rằng: “Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra.” - Cảm xúc và tâm trạng của đứa con thơ + Cậu bé lên sáu tuổi hồn nhiên, ngây thơ, háo hức chờ đợi ngày mai tới trường, cảm giác giống như trước một chuyến đi chơi xa. + Cậu bé không có mối bận tâm nào khác ngoài chuyện ngày mai thức dậy cho kịp giờ. + Tự giúp mẹ dọn dẹp đồ chơi, lờ mờ cảm thấy mình đã lớn. + Giấc ngủ đến với cậu bé thật dễ dàng. - Cảm nghĩ của người mẹ về vai trò của nhà trường + Ngôi trường của tuổi thơ là một thế giới kì diệu. Thời gian đi học là thời gian đẹp đẽ nhất của đời người. + Trường học sẽ đem đến cho mỗi con người những tri thức khoa học, tình thầy trò, bè bạn, tình yêu quê hương, đất nước, đạo lí làm người. + Nhờ quá trình học tập mà con người khi trưởng thành sẽ có đủ khả năng tạo dựng sự nghiệp, góp phần hữu ích vào công cuộc kiến thiết đất nước… c/ Kết bài - Bằng giọng văn trữ tình và nghệ thuật miêu tả tâm lí tinh tế, sâu sắc, tác giả đã đưa người đọc trở về với thế giới thần tiên của tuổi thơ. - Qua bài văn, chúng ta cảm nhận được tình mẫu tử thiêng liêng, đồng thời thấy được tầm quan trọng của nhà trường đối với mỗi con người và toàn xã hội. 5. Soạn văn, soạn bài Cổng trường mở ra
----- Trên đây là nội dung văn bản Cổng trường mở ra. Chắc hẳn thông qua tài liệu này, các bạn sẽ nắm vững hơn về những thông tin về văn bản Cổng trường mở ra như bố cục, nội dung, tóm tắt tác phẩm... Mời các bạn tham khảo chuyên mục Ngữ văn 7 mới trên VnDoc: |
