Rug Pull là gì?Rug Pull là thuật ngữ dùng để chỉ hành động đội ngũ rời bỏ dự án và lẩn trốn cùng số tiền của các nhà đầu tư khiến giá trị tài sản token đó tiến về 0. Vì Squid Game là một từ khóa hot ở thời điểm đó, dự án đã dễ dàng thu hút được sự chú ý và lan rộng ra khắp cộng đồng Crypto, kể cả những phương tiện truyền thông chính thống. Sự FOMO được đẩy lên cao trào vào ngày 1 tháng 11 2021, giá SQUID từ $38 tăng mạnh lên $2,856 nhưng ngay sau đó giảm về gần 0 chỉ trong chốc lát và dự án đã chính thức ngừng hoạt động kể từ đó… Show
Dự Án Thực Hiện Rug Pull Như Thế Nào?Sàn DEX luôn đề cao tính phi tập trung nên hầu hết các DEX cho phép bất kỳ ai cũng có thể tạo Pool thanh khoản và những kẻ xấu đã lợi dụng vô chính đặc điểm này để niêm yết các token lừa đảo như một cách tiếp cận dễ dàng hơn rất nhiều đến các nhà đầu tư. Dự Án Rút Thanh KhoảnĐối với những dự án làm AMM, Farming, thông thường họ sẽ cung cấp các mức APY cao ngất ngưỡng để thu hút người dùng bỏ thêm thanh khoản vào trong Pool đó. Vì pool chưa được lock nên giá trị Pool cứ thế tăng lên cho đến khi dự án cảm thấy số tiền trong Pool đạt như kỳ vọng, họ sẽ rút tất cả các tài sản trong Pool ra và bỏ trốn. Dự Án Bị Xả SậpCòn đối với những dự án không hoạt động theo cách kêu gọi người dùng cung cấp thanh khoản thì thường sẽ có những đoạn code lạ với mục đích ngăn chặn nhà đầu tư khi mua token đó sẽ không thể bán hoặc chỉ có thể bán ra với số lượng nhỏ giọt không đáng kể. Điều này khiến cho các nhà đầu tư gần chỉ có một chiều giao dịch mua. Sau khi làm truyền thông, tạo được FOMO đẩy giá lên đỉnh điểm thì cũng chính là lúc dự án xả hết số lượng token mà họ nắm giữ và biến mất. Hay có những thủ đoạn lừa đảo trắng trợn hơn đó là dự án tự động mint ra thêm token để xả ra thị trường.
Chính điều này đã cản trở rất nhiều nhà đầu tư không thể tháo chạy được ngay khi dự án thực hiện xả token SQUID về giá trị 0 và nhận lại số BNB có giá trị khoảng 3.38 triệu đô. Dấu Hiệu Nhận Biết Dự Án Rug PullNhư vậy chúng ta có thể biết cơ bản về cách mà các dự án thực hiện việc Rug Pull. Những hành động trên đều khá tinh vi. Do đó, những nhà đầu tư mới chưa có
nhiều kinh nghiệm sẽ rất dễ bị mắc bẫy. Đội Ngũ Ẩn DanhKhông thể đánh đồng hết tất cả bởi ngoài thị trường vẫn có nhiều dự án có đội ngũ team ẩn danh nhưng lại trở thành những sản phẩm rất phát triển như Sushi Swap,
Pancake Swap,… Thanh Khoản Không Được LockNếu thanh khoản của một
dự án không được lock thì “money game” đó đội ngũ dự án gần như đang kiểm soát hoàn toàn. Bởi vì chỉ với một thao tác Remove Liquidity trên chính Pool thanh khoản mà bạn đang giao dịch thì toàn bộ thanh khoản trên Pool này sẽ chuyển về ví của Devs – người tạo ra Pool. Một số dự án khi muốn tăng sự uy tín trên phương tiện truyền thông đã âm thầm mua các lượt tương tác ảo. Những dịch vụ tương tác ảo này thực chất được rao với mức giá rất rẻ. Do đó nếu nhìn vào một dự án có đội ngũ ẩn danh và Telegram hay Twitter của dự án lại có những tài khoản bot follow chiếm phần lớn thì rõ ràng dự án chỉ đang muốn tạo ra một sự phong bạt. Dự Án Có Contract Chưa Được Audit Bởi Đơn Vị Uy TínMột số dự án khi muốn tăng độ uy tín đối với người dùng, họ sẽ phải trả một khoản phí để bên thứ 3 đứng ra chứng thực Contract của họ không có dấu hiệu Scam. Tuy nhiên khoản phí cho việc Audit này là khá cao đối với những dự án Startup. Do đó, đây là một điều kiện cần nhưng không hẳn là một điều kiện đủ để kết luận ngay dự án có Scam hay không. Một số đơn vị Audit nổi tiếng trong thị trường có thể kể đến như:
Cách Phòng Tránh Dự Án Rug PullNhững dấu hiệu như lượt tương tác ảo hay thông tin về đội ngũ dự án chỉ cần để ý kỹ một chút là chúng ta hoàn toàn có thể check được. Contract Đã Được VerifyMột dự án khi đã được Verified Source Code sẽ tránh được trường hợp đội Devs có thể tuỳ ý chỉnh sửa nội dung Code. Do đó, đây là một điểm đáng lưu ý đầu tiên. Check Quyền Owner Masterchef Có Được Chuyển Sang Timelock Hay Không?Đây chính là kẻ hở để những dự án Scam thực hiện hành vi Rug Pull. Vì vậy chúng ta cần quan tâm những thành phần như:
Do đó, nếu là một dự án mới và thông tin chưa rõ ràng nếu tồn tại hàm này trong Contract thì chúng ta nên đề phòng. Cụ thể để check hàm này, chúng ta làm như sau:
Thành phần thứ hai cần quan tâm đó là MasterChef và Timelock Contract. MasterChef là Contract thực hiện nhiệm vụ mint ra token và chia cho mỗi Pool.
Do đó, chúng ta cần check xem quyền kiểm soát ví mint token của Owner đã được chuyển sang cho Timelock hay chưa. Cụ thể chúng ta sẽ thực hiện các bước như sau:
Tổng KếtTrên đây là những thao tác cơ bản để anh em có thể check được một
số thông tin quan trọng trong Source Code của một dự án. Tuy nhiên, với tốc độ phát triển rất nhanh của thị trường Crypto và có thể tiếp tục tạo ra vô vàn những trend mới mà xen lẫn trong đó là không ít dự án Scam.
Bài Viết Liên Quan:
|