Trong bài viết này, MISA AMIS chia sẻ đến quý bạn đọc những thông tin cơ bản như hạch toán là gì? Hạch toán kế toán có vai trò, đặc điểm và đối tượng như thế nào cũng như có bao nhiêu phương pháp hiện nay. Show
1. Hạch toán là gì?Hạch toán là một quá trình có hệ thống bao gồm các công việc như: quan sát, đo lường, tính toán và ghi chép nhằm quản lý các hoạt động kinh tế của doanh nghiệp, tổ chức một cách chặt chẽ và có hiệu quả. Các công việc hạch toán
2. Các loại hạch toánHạch toán có thể được phân loại thành ba loại cơ bản là: hạch toán nghiệp vụ kỹ thuật, hạch toàn thống kê, hạch toán kế toán. Nội dung Ưu điểm Nhược điểm Hạch toán nghiệp vụ – kỹ thuật Hạch toán nghiệp vụ kỹ thuật là sự quan sát, phản ánh và kiểm tra trực tiếp từng nghiệp vụ, từng quá trình kinh tế cụ thể, phục vụ cho việc chỉ đạo thường xuyên, kịp thời tình hình thực hiện các nghiệp vụ, các quá trình đó. Hạch toán nghiệp vụ phản ánh trực tiếp từng nghiệp vụ kinh tế kỹ thuật. Ví dụ: thực trạng sử dụng lao động, vật tư; hiện trạng sử dụng tài sản cố định… Thông tin cụ thể, chi tiết đáp ứng yêu cầu về mức độ nhanh chóng, kịp thời Thông tin không có tính khái quát, không có cái nhìn tổng thể về vấn đề, do chỉ phản ánh rời rạc về một đối tượng Hạch toán thống kê Hạch toán thống kê là khoa học nghiên cứu mặt lượng trong mối quan hệ mật thiết với mặt chất của các hiện tượng kinh tế xã hội số lớn trong điều kiện thời gian và địa điểm cụ thể, nhằm rút ra bản chất và tính quy luật trong sự phát triển của các hiện tượng đó. Hạch toán thống kê theo dõi các hiện tượng kinh tế – xã hội ở phạm vi số lớn để đưa ra kết quả. Ví dụ: trong doanh nghiệp có thể thống kê xu hướng biến động lợi nhuận của các mặt hàng, thống kê xu hướng tiêu thụ sản phẩm để xác định tính thời vụ… Thông tin phản ánh có tính liên tục do cần đánh giá trên các kết quả điều tra liên tục Thông tin thiếu tính toàn diện do chỉ chính xác khi được gắn với không gian và thời gian nhất định Hạch toán kế toán Hạch toán kế toán phản ánh về tình hình tài sản hiện có và những biến động tài sản tại đơn vị khi triển khai các hoạt động kinh doanh. Sử dụng cả 3 loại thước đo, nhưng thước đo giá trị mang tính chủ yếu và bắt buộc. (chi tiết về 3 loại thước đo được trình bày tại mục 2.2) Thông tin có tính liên tục và toàn diện do nó phải theo dõi liên tục và trên sự tồn tại của đơn vị Khắc phục được các nhược điểm của 2 phương pháp trên. Theo giáo trình Nguyên lý kế toán (2014, Học viện Tài Chính), hạch toán kế toán thu nhận, xử lý và cung cấp một cách hệ thống các thông tin có tính thường xuyên, liên tục về các hoạt động kinh tế – tài chính của một đơn vị cụ thể trong phạm vi thời gian nhất định. Vì đối tượng nghiên cứu cơ bản của kế toán là tài sản và sự vận động của tài sản nên về cơ bản hạch toán kế toán phản ánh tình hình tài sản hiện có và những biến động của tài sản khi đơn vị thực hiện các hoạt động kinh tế – tài chính. Có thể bạn quan tâm: Định khoản kế toán là gì? Tổng hợp các bút toán định khoản cơ bản 3. Hạch toán kế toán là gì? Thước đo của hoạch toán kế toán?3.1 Khái niệmHạch toán kế toán là một môn khoa học kinh tế có đối tượng nghiên cứu riêng. Đối tượng của hạch toán kinh tế là quá trình tái sản xuất xã hội mà hạch toán kế toán là một bộ phận của hạch toán kinh tế. Nghiên cứu đối tượng hạch toán là nghiên cứu các mặt, các bộ phận của quá trình tái sản xuất xã hội mà kế toán theo dõi và phản ánh. Hạch toán là hệ thống 4 quá trình là quan sát, đo lường, hạch toán, ghi chép
3.2 Thước đo của hạch toán kế toánThước đo hạch toán kế toán thường sử dụng có 3 loại thước đo như sau: tiền tệ, hiện vật và lao động.
Trong đó thước đo được sử dụng chủ yếu nhất là thước đo về tiền tệ. Mọi nghiệp vụ kinh tế tài chính đều được ghi chép theo giá trị và thể hiện thông qua tiền tệ. Vì vậy, hạch toán kế toán dễ dàng cung cấp được các chỉ tiêu tổng hợp phục vụ cho việc giám sát và quản lý tình hình thực hiện việc kinh doanh của doanh nghiệp. 4. Phân loại hạch toán kế toán4.1. Phân loại dựa vào mức độ, tính chất thông tinCó 2 loại hạch toán kế toán theo cách phân loại này như sau:
4.2. Dựa vào cách thu nhận thông tinDựa vào cách thu nhận thông tin thì hạch toán kế toán được chia như sau:
4.3. Dựa vào phạm vi thông tin kế toán cung cấpCó 2 loại hạch toán kế toán dựa vào phạm vi thông tin kế toán cung cấp
4.4. Dựa vào mục đích, đặc điểm của đơn vị kế toánCó 2 loại hạch toán kế toán theo cách phân loại này như sau:
5. Đặc điểm hạch toán kế toánHình 2: Đặc điểm của hạch toán kế toán
HẠCH TOÁN DỄ DÀNG HƠN VỚI PHẦN MỀM MISA AMIS KẾ TOÁN 6. Vai trò của hạch toán kế toánHình 3: Vai trò của hạch toán kế toán6.1. Vai trò theo dõi và phản ánhVai trò của hạch toán kế toán đối với quản lý kinh tế phục vụ đầu tư, kinh doanh doanh nghiệp và phục vụ nhà nước là theo dõi và phản ánh một cách liên tục và toàn diện các mặt hoạt động kinh tế tài chính ở tất cả khâu, các giai đoạn vận động của hoạt động kinh tế. Đây là kết quả của việc sử dụng tổng hợp các phương pháp khoa học của kế toán. Những thông tin này sẽ giúp cho quản lý của doanh nghiệp và nhà nước phân tích đánh giá và đưa ra các quyết định quản lý kinh tế được kịp thời, chính xác. Vì vậy, các thông tin của hạch toán kế toán cung cấp đóng một vai trò quan trọng và không thể thiếu được. 6.2. Vai trò giám sát và kiểm traViệc hạch toán kế toán là đặc biệt quan trọng trong việc phục vụ cho việc giám sát và kiểm tra thường xuyên liên tục các đối tượng tài sản của Đơn vị. Từ đó tránh việc thất thoát tài sản, duy trì và đảm bảo sự công khai minh bạch trong việc sử dụng của tài sản giúp đơn vị hoạt động ổn định và có tổ chức. 6.3. Vai trò cung cấp thông tin báo cáo và phân tíchThông qua việc hạch toán kế toán thường xuyên liên tục sẽ cung cấp nguồn số liệu đúng đắn phục vụ cho việc lập báo cáo tài chính và báo cáo quản trị. Đồng thời, cung cấp các số liệu đầy đủ để phân tích thông tin kinh tế, tài chính cho các chủ thể quản lý trong và ngoài đơn vị. Việc cung cấp thông tin báo cáo và phân tích kịp thời còn giúp cho nhà quản lý, điều hành có thể đề ra các chính sách đầu tư kinh doanh thích hợp cũng như hoạch định kế hoạch phù hợp cho tương lai của đơn vị. 7. Các phương pháp hạch toán kế toánHình 4: Các phương pháp hạch toán kế toán cơ bảnPhương pháp này là các phương thức, biện pháp kế toán sử dụng để thu nhập, xử lý và cung cấp thông tin về tài sản, sự biến động của tài sản và các quá trình hoạt động kinh tế tài chính nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý của đơn vị. Hạch toán kế toán thường sử dụng hệ thống phương pháp như chứng từ, tài khoản, tính giá và tổng hợp cân đối kế toán. 7.1. Phương pháp chứng từ kế toánPhương pháp chứng từ kế toán là phương pháp phản ánh các nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh theo thời gian và địa điểm phát sinh của nghiệp vụ đó vào các chứng từ bằng giấy hoặc điện tử để phục vụ công tác kế toán, công tác quản lý kiểm tra việc bảo vệ sử dụng tài sản, và kiểm tra các hoạt động kinh tế tài chính trong đơn vị. Phương pháp chứng từ kế toán bao gồm các công việc cụ thể như: lập chứng từ ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, sắp xếp, luân chuyển chứng từ và thông tin về các nghiệp vụ kinh tế theo yêu cầu quản lý và hạch toán. 7.2. Phương pháp tài khoản kế toánPhương pháp tài khoản kế toán là phương pháp kế toán bằng cách phân loại, phản ánh và theo dõi một cách thường xuyên, liên tục, có hệ thống tình hình và sự biến động của từng tài sản, từng nguồn vốn và từng quá trình sản xuất kinh doanh qua các tài khoản kế toán, theo một hệ thống và quy tắc sắp xếp tài khoản kế toán nhất định. Việc ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng phương pháp kế toán ghi kép, đối ứng tài khoản cho thấy được tình hình và sự biến động của của tài sản và nguồn vồn, giúp cho việc quản lý và giám sát doanh nghiệp được thuận lợi và dễ dàng. 7.3. Phương pháp tính giáPhương pháp tính giá là phương pháp kế toán sử dụng thước đo tiền tệ để xác định giá trị của các đối tượng kế toán theo những nguyên tắc nhất định nhằm phục vụ quá trình thu nhận, xử lý, hệ thống hóa và cung cấp thông tin kinh tế – tài chính tại đơn vị. Hình thức biểu hiện của phương pháp tính giá là các loại giá và các kỹ thuật tính giá. Việc tính giá được thực hiện tại những thời điểm chủ yếu như: thời điểm ghi nhận ban đầu, thời điểm sau ghi nhận ban đầu, thời điểm lập báo cáo kế toán. Có thể kế đến một số hoạt động ứng dụng phương pháp tính giá như tính giá thành sản xuất tại các doanh nghiệp sản xuất. Tính giá xuất kho khi bán hàng tại các doanh nghiệp thương mại… 7.4. Phương pháp tổng hợp cân đối kế toánPhương pháp tổng hợp cân đối kế toán là phương pháp kế toán tổng hợp số liệu từ các sổ kế toán theo các mối quan hệ cân đối vốn có của kế toán (như mối quan hệ: Tổng tài sản = Tổng nguồn vốn; quan hệ cân đối giữa thu nhập, chi phí, kết quả) nhằm cung cấp các thông tin theo chỉ tiêu kinh tế tài chính (như doanh thu, giá vốn, chi phí quản lý, chi phí bán hàng,……) cho các đối tượng sử dụng thông tin kế toán. Phần mềm kế toán online MISA AMIS mang đến giải pháp quản trị tài chính kế toán tổng thể vừa đơn giản, thông minh vừa an toàn chính xác. Phần mềm cho phép kế toán doanh nghiệp:
Dùng ngay miễn phí 8. Lời kếtTrên đây là toàn bộ những thông tin mà các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân cần biết về hạch toán kế toán. Nếu thấy bài viết này hữu ích, đừng quên chia sẻ tới những người khác nhé. Chúc các bạn đọc có nhiều thành công hơn nữa trong ngành kế toán. Đối tượng của hạch toán kế toán là gì?Đối tượng nghiên cứu của hạch toán kế toán thường là về các hoạt động kinh tế tài chính như sau: Sự biến động về tài sản, vốn. Sự luân chuyển của tài sản. Quá trình vận động của vốn trong các đơn vị, tổ chức. Đối tượng nghiên cứu của kế toán quản trị là gì?Đối tượng sử dụng thông tin của kế toán quản trị là các thành viên bên trong doanh nghiệp: Các chủ sở hữu, Ban giám đốc, những nhà quản lý, giám sát viên, ... Trong khi đó, thông tin của kế toán tài chính chủ yếu lại cung cấp cho các đối tượng ở bên ngoài doanh nghiệp như các cổ đông, người cho vay, khách hàng, nhà ... Có bao nhiêu đối tượng nghiên cứu của kế toán?Đối tượng kế toán thuộc các hoạt động kinh doanh bao gồm: tài sản; nợ trả, vốn chủ sở hữu; doanh thu, chi phí liên quan đến hoạt động kinh doanh, các khoản thu nhập, chi phí khác; thuế, khoản nộp vào ngân sách nhà nước; kết quả, phân chia hoạt động kinh doanh; tài sản, khoản thu, nghĩa vụ trả. Các phương pháp nghiên cứu của hạch toán kế toán là gì?Hạch toán kế toán thường sử dụng hệ thống phương pháp nghiên cứu khoa học như chứng từ, tài khoản kế toán, tính giá và tổng hợp cân đối kế toán: Mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh đều bắt đầu bằng phương pháp lập chứng từ kế toán rồi hạch toán tài khoản, tính giá và cuối cùng là tổng hợp số liệu, lập bảng cân đối kế toán. |