Trong một xét nghiệm, độ nhạy và độ đặc hiệu là hai tiêu chí giúp xác định một người có đang mắc một bệnh nào đó hay không và độ đặc hiệu 100% có nghĩa là toàn bộ những người khỏe mạnh (không mắc bệnh) được xác định là khỏe mạnh. Show 1. Độ nhạy của xét nghiệmĐộ nhạy của một xét nghiệm là tỷ lệ những trường hợp thực sự có bệnh và có kết quả xét nghiệm dương tính trong toàn bộ các trường hợp có bệnh. Ví dụ: xét nghiệm để xác định một người mắc một bệnh nào đó. Độ nhạy cũng được áp dụng cho các hệ thống tự động phát hiện các sản phẩm lỗi ở một nhà máy. Công thức để tính độ nhạy như sau:
Độ nhạy 100% được hiểu là toàn bộ những người mắc bệnh hoặc toàn bộ sản phẩm hỏng đều được phát hiện. Một mình độ nhạy không cho chúng ta biết toàn bộ về xét nghiệm bởi vì 100% độ nhạy có thể có được một cách thông thường bằng việc gán cho toàn bộ các trường hợp kết quả xét nghiệm dương tính. Chính vì vậy, chúng ta cần phải biết thêm về độ đặc hiệu của xét nghiệm. Một xét nghiệm độ nhạy cao có sai lầm loại 2 thấp. Sai lầm loại 2 là: kết quả nghiên cứu cho thấy không có mối quan hệ giữa các yếu tố, nhưng thực tế thì có.  Độ nhạy và độ đặc hiệu trong xét nghiệm 2. Độ đặc hiệuĐộ đặc hiệu của một xét nghiệm là tỷ lệ những trường hợp thực sự không có bệnh và có kết quả xét nghiệm âm tính trong toàn bộ các trường hợp không bị bệnh. Độ đặc hiệu được tính theo công thức sau:
Đối với một xét nghiệm để xác định xem ai mắc bệnh nào đó, độ đặc hiệu 100% có nghĩa là toàn bộ những người khỏe mạnh (không mắc bệnh) được xác định là khỏe mạnh. Một mình độ đặc hiệu không cho chúng ta biết toàn bộ về xét nghiệm bởi vì 100% độ đặc hiệu có thể có được một cách thông thường bằng việc gán cho toàn bộ các trường hợp kết quả xét nghiệm âm tính. Chính vì vậy, chúng ta cần phải biết thêm về độ nhạy của xét nghiệm. Một xét nghiệm với độ đặc hiệu cao có sai lầm loại 1 thấp. Sai lầm loại 1 là loại sai lầm khi kết quả nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt (như giả thuyết đặt ra), nhưng thực tế là không có sự khác biệt. XÉT NGHIỆM TEST NHANH VÀ PCRTRONG CHẨN ĐOÁN SARS-CoV-2 ĐỘ NHẠY, ĐỘ ĐẶC HIỆU, ÂM TÍNH GIẢ VÀ DƯƠNG TÍNH GIẢ 10/10/2021 Xét nghiệm test nhanh kháng nguyên Xét nghiệm RT-PCR 1. So sánh giữa hai kỹ thuật xét nghiệm So sánh Xét nghiệm RT-PCR Xét nghiệm test nhanh kháng nguyên Khái niệm RT-PCR (Realtime- Polymerase Chain Reaction)là xét nghiệm sinh học phân tử giúp xác định sự hiện diện của vi rút thông qua phát hiện vật liệu di truyền của vi rút SARS-CoV-2. Test nhanh kháng nguyên là xét nghiệm phát hiện sự hiện diệnProtein đặc hiệu của vi rút SARS-CoV-2có trong mẫu dịch đường hô hấp của người bệnh. Mẫu bệnh phẩm Mẫu ngoáy dịch tỵ hầu, mẫu ngoáy dịch họng, dịch phế quản Mẫu ngoáy dịch tỵ hầu, mẫu ngoáy dịch họng, mẫu nước bọt Đối tượng xét nghiệm - Ưu tiên cho người cần chẩn đoán sớm hoặc khẳng định kết quả dương tính của test nhanh. - Nhóm người bị phơi nhiễm trong 21 ngày. - Đánh giá kết quả điều trị của bệnh nhân đã được chẩn đoán nhiễm Covid-19. - Người cần giấy xét nghiệm âm tính với COVID-19 để đi làm. - Người cần khám sàng lọc COVID-19 một cách chính xác. - Tổ chức, doanh nghiệp có nhu cầu xét nghiệm sàng lọc Covid-19 cho nhân viên. - Người làm hồ sơ xuất cảnh; du học. - Ưu tiên xét nghiệm cho người có triệu chứng mắc COVID-19. - Người không có triệu chứng nhưng có nguy cơ nhiễm caonhư nhân viên y tếđang điều trị cho các bệnh nhân COVID-19. - Người dân ở nơi có tỷ lệ nhiễm SARS-CoV-2 cao trên 5%. - Người tiếp xúc trực tiếp ca nhiễm Covid-19, nhưng chưa kịp làm RT-PCR trong thời gian ngắn. - Lái xe, giao hàng, người cần gấp kết quả xét nghiệm để đi lại. - Người lao động làm việc trong môi trường đông đúc, kín gió như khu công nghiệp, nhà máy… Độ phức tạp Phức tạp Đơn giản, dễ thực hiện Độ đặc hiệu 90-100% Trên 90% Độ nhạy Rất cao, kể cả mẫu bệnh phẩm trên bệnh nhân đã khỏi COVD-19 có xác vi rút SARS-CoV-2 thì vẫn dương tính. Độ nhạy phát hiện ca bệnh kém hơn RT-PCR, không sử dụng khẳng định chẩn đoán. Tỷ lệ cho kết quả "âm tính giả" cao. Thời gian xét nghiệm Cho kết quả từ 3-4 giờ. Cho kết quả từ 15-30 phút. Chi phí Hiện nay từ 734.000đ/mẫu đơn. Hiện nay từ 100.000đ-200.000đ/mẫu (tùy từng loại) Ưu điểm - RT-PCR là phương pháp phổ biến và có độ chính xác cao nhất, là tiêu chuẩn vàng để xác định một người có nhiễm vi rút SARS-CoV-2 hay không. - Cho kết quả xét nghiệm nhanh. -Tiện sử dụng, có thể làm tại phòng thường cũng được. Nhược điểm - Thời gian có kết quả lâu. - Kết quả âm tính giả có thể xảy ra nếu mẫu không được lấy đúng cách hoặc quá sớm sau tiếp xúc với vi rút hoặc quá muộn khi nhiễm vi rút. - Đòi hỏi cao về kỹ thuật: người lấy mẫu, kỹ thuật viên xét nghiệm, thiết bị, máy móc hiện đại, phòng ốc phức tạp.v.v... - Giá thành cao. - Hay xảy ra dương tính giả (do độ đặc hiệu thấp) hoặc âm tính giả do mới nhiễm, lượng vi rút thấp, vi rút chưa nhân lên. - Không có giá trị chẩn đoán 2.1. Độ nhạy và độ đặc hiệu - Độ nhạy của một xét nghiệm là tỷ lệ những trường hợp thực sự có bệnh và có kết quả xét nghiệm dương tính trong toàn bộ các trường hợp có bệnh. Nói đơn giản độ nhạy của một xét nghiệm là khả năng phát hiện bệnh của xét nghiệm đó. Công thức để tính độ nhạy như sau: - Độ nhạy = Số dương tính thật/(số dương tính thật + số âm tính giả) - Độ đặc hiệu của một xét nghiệm là tỷ lệ những trường hợp thực sự không có bệnh và có kết quả xét nghiệm âm tính trong toàn bộ các trường hợp không bị bệnh. Nói đơn giản độ đặc hiệu của một xét nghiệm là độ chính xác của xét nghiệm đó. Công thức để tính độ đặc hiệu như sau: - Độ đặc hiệu = Số trường hợp âm tính thật/ (số trường hợp âm tính thật + số trường hợp dương tính giả) 2.2. Dương tính giả và âm tính giảKhi đề cập đến Độ nhạy và Độ đặc hiệu, có hai khái niệm luôn đi song hành là Dương tính giả và Âm tính giả. Vậy Dương tính giả và Âm tính giả là gì? - Dương tính giả là kết quả xét nghiệm Dương tính trong khi đó người đi kiểm tra thực sự không nhiễm tác nhân gây bệnh. - Âm tính giả là kết quả xét nghiệm Âm tính trong khi đó người đi kiểm tra thực sự là nhiễm tác nhân gây bệnh. Như vậy, âm tính giả hay dương tính giả là tình trạng kết quả xét nghiệm không chính xác với tình trạng bệnh. Độ nhạy của xét nghiệm là gì?Độ nhạy của một xét nghiệm là tỷ lệ những trường hợp thực sự có bệnh và có kết quả xét nghiệm dương tính trong toàn bộ các trường hợp có bệnh. Ví dụ: xét nghiệm để xác định một người mắc một bệnh nào đó. Độ nhạy cũng được áp dụng cho các hệ thống tự động phát hiện các sản phẩm lỗi ở một nhà máy. Độ nhạy của một cảm biến như thế nào thì tốt?Một cảm biến tốt tuân theo các quy tắc sau đây:. Nó nhạy cảm với thuộc tính được đo lường.. Nó không nhạy cảm đến bất kỳ thuộc tính nào khác có thể gặp trong ứng dụng của nó.. Nó không ảnh hưởng đến thuộc tính được đo lường.. Độ nhạy XY là gì?Độ nhạy chuột của bạn có thể được điều chỉnh dọc theo trục X (Ngang) và trục Y (Dọc). Việc thay đổi những điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ xoay camera khi bạn di chuyển con trỏ chuột. Độ nhạy là gì?Độ nhạy là sự bổ sung của tỷ lệ âm tính giả (tức là tỷ lệ âm tính giả cộng với độ nhạy = 100%). Do vậy, một xét nghiệm âm tính ở 9 trong số 10 bệnh nhân không mắc bệnh có độ đặc hiệu 0,9 (hoặc 90%). |
