Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì

 Trong ngành cơ khí, có rất nhiều dụng cụ, máy móc được sử dụng. Càng phát triển, các dụng cụ càng trở nên đa dạng và phong phú. Tuy nhiên để kể ra 10 loại dụng cụ cơ khí phổ biến nhất, được sử dụng rộng rãi phải kể đến các dụng cụ dưới đây:

1. Thước lá

Trong 10 loại dụng cụ cơ khí phổ biến nhất, thước lá phải được nhắc đến đầu tiên. Đây là loại thước chuyên được sử dụng để đo chiều dài khi sản xuất cơ khí. Nó thường được chế tạo từ chất liệu thép không gỉ, không có khả năng đàn hồi.

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì
Hình ảnh thước lá

Các thông số cơ bản của thước lá:

  • Dày: Từ 0,9 đến 1,5mm.
  • Rộng: Từ 10 đến 25mm.
  • Dài: Từ 150 đến 1.000mm.
  • Độ chia: 1mm.

2. Thước cặp

Thước cặp (hay còn gọi là thước cặp cơ khí) là dụng cụ đo đa dụng trong cơ khí, với độ chính xác cao và rất dễ sử dụng.

Cấu tạo của loại thước này bao gồm 8 bộ phận được gắn kết với nhau thành một dụng cụ thống nhất. Thước cặp dùng để đo đường kính trong, đường kính ngoài của các sản phẩm với lỗ đường kính không quá lớn.

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì
Thước kẹp hay thước cặp là một dụng cụ quan trọng đối với ngành cơ khí, kỹ thuật

Các loại thước cặp thông thường được làm từ thép hoặc inox. Có các giới hạn của thước đo 150mm, 200mm, 300mm, 500mm, 1000mm. Giá trị trên thân thước chính, khoảng cách mỗi vạch bằng 1 mm. Giá trị trên thân thước phụ bằng độ chính xác của thước. Độ chính xác của thước gồm: 0.1 mm, 0.05 mm, 0.02 mm.

 Xem thêm: Sản xuất cơ khí là gì?

 Xem thêm: Thước kẹp cơ khí là gì? cách đo thước kẹp cơ khí

3. Bộ thước đo góc

 Trong 10 loại dụng cụ cơ khí phổ biến không thể không nói đến thước đo góc. Thước đo góc là công cụ đo lường cho phép người dùng tạo ra và nâng rộng các góc độ mong muốn. Nó được ứng dụng để xác định vị trí cắt góc cụ thể của một phôi. Thiết bị này thích hợp để đo góc cạnh các sản phẩm chấn  gấp, đúc kim loại và đo góc của các loại máy cơ khí, khuôn, giá đỡ.

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì
Thước đo góc vạn năng

Một số loại dụng cụ đo góc:

  • Ê ke.
  • Ke vuông góc.
  • Thước đo góc vạn năng.
  • Thước đo góc nghiêng.
  • Thước đo góc bán nguyệt.

4. Mỏ lết (molet) và cờ lê

 Đây là bộ hai sản phẩm thường đi kèm với nhau. Chúng là những thiết bị cầm tay không thể thiếu trong quá trình sửa chữa, gia công cơ khí. Cờ lê, mỏ lết là dụng cụ cung cấp độ bám thông qua việc áp dụng mô men xoắn để tháo ốc vít hoặc siết chặt chúng lại. 

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì
Dụng cụ Cờ lê mỏ lết

Cờ lê, mỏ lết thường được làm từ những kim loại, hợp kim có độ cứng cao như Crom, Thép, Vanadi… Nhờ đó mà các thiết bị này có độ cứng cao phù hợp với việc nới lỏng, siết chặt các loại ốc vít, bu lông cứng, tắc kê nở sắt.

 Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại cờ lê như: Cờ lê hai đầu mở, cờ lê hai đầu vòng, cờ lê kết hợp… Song song với đó là các loại mỏ lết tương ứng: Mỏ lết thường, mỏ lết răng, mỏ lết xích… Trong gia công cơ khí khí việc sở hữu cả bộ cờ lê mỏ lết  là cần thiết. Tuy nhiên tùy theo nhu cầu bạn cũng có thể mua rời từng chiếc.  Không chỉ đối với các xưởng gia công, việc sở hữu bộ thiết bị này trong gia đình cũng rất cần thiết khi mà gia đình bạn không thiếu gì các loại máy móc cần sửa chữa

 Xem thêm: Kỹ sư cơ khí là gì?

5. Tua vít – 10 loại dụng cụ cơ khí phổ biến

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì
Một số loại tua vít phổ biến

 Tua vít là dụng cụ có thiết kế đơn giản với phần đầu và phần cán. Phần đầu thường có dạng dẹp, chữ thập, hoa thị 6 cạnh… tùy từng loại. Phần cán thiết kế dạng tay cầm giúp người dùng dễ dàng cầm cố định sản phẩm. Nó chuyên được sử dụng trong tháo lắp các loại ốc vít khác nhau.

 Xem thêm: Ngành kỹ thuật cơ khí là gì?

6. Ê tô

 Trong ngành cơ khí, Ê tô là một dụng cụ đặc biệt quan trọng. Nó được sử dụng để kẹp, giữ phôi trong quá trình gia công.  Thông thường, ê tô có cấu tạo bao gồm má động, má tĩnh và tay quay. Dựa vào lực kẹp của trục vít, nó có thể dễ dàng giữ cố định sản phẩm cho kỹ sư thực hiện các thao tác gia công. Ê tô thường dùng có 2 loại: ê tô kẹp góc vuông và ê tô xoay 360 độ. Ngoài ra còn có thêm ê tô mini, ê tô bàn.

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì
Ê Tô có vai trò rất lớn trong ngành cơ khí

7. Kìm

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì
Kìm chuyên dụng trong cơ khí

Trong các dụng cụ cơ khí thì kìm là một trong những dụng cụ cầm tay phổ biến. Kìm có nhiều loại và kích cỡ khác nhau. Nhưng nó thường có cấu trúc đơn giản với mỏ và cán kìm. Công dụng của chúng  dùng để kẹp chặt các vật, bề mặt có tiết diện nhỏ với lực của bàn tay. Từ đó, thực hiện các thao tác liên quan trong khi gia công.

8. Búa

 Búa được sử dụng bằng cách vung tay, từ đó tạo được lực đóng lên các bề mặt mà nó tác động. Thông thường búa được sử dụng để đóng đinh lên gỗ và các vật liệu liên quan. Từ đó, tạo các mối kết nối cũng như gắn kết các bề mặt lại với nhau.

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì
Một chiếc búa thường dùng

 Một chiếc búa có cấu trúc rất đơn giản. Trước đây nó được làm bằng sắt với phần cán bằng gỗ. Tuy nhiên, hiện tại búa thường được đúc liền với tay cầm cao su bọc ngoài để tăng ma sát cũng như mang lại sự thuận tiện cho người dùng.

9.  Cưa – một trong 10 loại dụng cụ cơ khí phổ biến nhất

 Cưa thường được dùng để cắt các loại vật liệu sử dụng trong gia công cơ khí. Tùy đặc điểm gia công mà người thực hiện cần lựa chọn cưa sắt, cưa gỗ… sao cho phù hợp.

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì
Cưa gỗ

 Thông thường một chiếc cưa gồm có các bộ phận sau:

  • Khung.
  • Vít điều chỉnh lực cưa.
  • Chốt cài lưỡi cưa.
  • Lưỡi cưa.
  • Tay cầm.

 Khi cần cưa, người sử dụng sẽ cầm vào tay cầm sau đó tác động lực tay bằng cách kéo qua kéo lại. Từ đó, cắt rời bề mặt theo đúng mong muốn của mình.

10. Đục

 Đục thường được sử dụng để chặt kim loại. Nó có phần đầu, thân và lưỡi đục được gắn kết với nhau thành một khối thống nhất. Thông thường, dụng cụ này sẽ được sử dụng để chặt đứt, tạo các rãnh đục trên sản phẩm cơ khí.

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì
Đục

 Trên đây, là 10 loại dụng cụ cơ khí phổ biến nhất, thường được sử dụng nhất. Trong phạm vi bài viết này, Cơ khí Alpha Tech  đã khái quát về chúng để các bạn dễ hình dung. Nếu có bất kỳ điều gì thắc mắc liên quan, hãy liên hệ với chúng tôi. Là đơn vị chuyên cung cấp các dịch vụ gia công cơ khí chính xác, gia công cắt laser kim loại, chấn gấp kim loại… Chắc chắn chúng tôi sẽ hỗ trợ giải đáp được tất cả các thắc mắc của bạn.

Thông tin liên hệ Alpha Tech:

  • Công ty TNHH cơ khí chính xác Alpha Tech Việt Nam
  • Địa chỉ nhà xưởng: Lô 3 – Khu công nghiệp Di Trạch – Hoài Đức – Hà Nội – Việt Nam
  • Số điện thoại: 0902 132 912 – 024 3200 8308
  • Email:   – 

Bài 20: Dụng cụ cơ khí để hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé

Tóm tắt lý thuyết

a. Thước lá

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì

  • Được chế tạo bằng thép, ít co giãn và không gỉ.

    • Dày : 0,9 – 1,5 mm

    • Rộng: 10 – 25 mm

    • Dài: 150 – 1000 mm

    • Vạch đo: 1mm

b. Thước cặp

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì

  • Cấu tạo gồm 8 bộ phận

    • 1: Cán

    • 2, 7: Mỏ kẹp

    • 3: Khung động

    • 4: Vít hãm

    • 5: Thang chia độ chính

    • 6: Thước đo chiều sâu

    • 8: Thang chia độ của du xích

  • Chế tạo bằng thép ( inox ) không gỉ có độ chính xác cao ( 0,1 đến 0,05 mm ).

  • Dùng để đo đường kính trong, đường kính ngoài và chiều sâu của lỗ với kích thước không lớn lắm.

c. Thước đo góc

  • Có hình dạng chữ L, tam giác vuông có các góc đặc biệt.

  • Thước đo góc có cấu tạo như hình vẽ

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì

  • Êke, ke vuông: đo và kiểm tra các góc đặc biệt.

  • Thước đo góc vạn năng: xác định các góc bất kì.

II. Dụng cụ tháo, lắp và kẹp chặt 

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì

  • Mỏ lết, Cờ lê : dùng tháo lắp

    • Gồm phần mở và phần cán, phần mở của mỏ lết có thể điều chỉnh.

    • Dùng để tháo – lắp các loại bulông – đai ốc

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì

  • Tua vít: tháo lắp ốc vít

    • Gồm phần đầu và phần cán, phần đầu có dạng dẹp hoặc chữ thập.

    • Dùng để tháo – lắp các loại vít.

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì

  • Êtô:  dùng để kẹp chặt vật khi gia công

    • Gồm má động, má tĩnh, tay quay.

    • Dùng để kẹp chặt vật dựa vào khả năng chịu lực của trục vít.

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì

  • Kìm: 

    • Gồm phần mỏ và phần cán. 

    • Dùng để kẹp giữ vật nhờ vào lực của bàn tay.

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì

III. Dụng cụ gia công 

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì

  • Búa: 

    • Đầu búa và cán búa.

    • Dùng để tạo một lực đóng vào một vật khác.

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì

  • Cưa: 

    • Khung cưa, vít điều chỉnh, chốt, lưỡi cưa, tay cầm.

    • Dùng để cắt các loại vật liệu.

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì

  • Đục: dùng để chặt kim loại

    • Phần đầu, thân và lưỡi đục.

    • Dùng để chặt đứt hay đục rãnh.

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì

  • Dũa:

    • Lưỡi dũa và cán dũa.

    • Dùng để tạo độ nhẵn, phẳng trên bề mặt vật liệu.

Công dụng của các dụng cụ cơ khí là gì

 → Các dụng cụ cầm tay đơn giản trong ngành cơ khí bao gồm:

  • Dụng cụ đo,dụng cụ tháo lắp và kẹp chặt, dụng cụ gia công.

  • Chúng dùng để xác định hình dạng, kích thước và tạo ra các sản phẩm cơ khí

  • Hiện nay để nâng cao năng suất , ta đã sử dụng rất nhiều máy thế cho các dụng cụ bằng tay. Song,  người thợ hoặc người bình thường cũng phải thành thạo việc sử dụng các dụng cụ bằng tay- đó cũng là cơ sở quan trọng để làm việc. 

Bài tập minh họa

Có mấy loại dụng cụ đo và kiểm tra? Công dụng của chúng? Nếu cấu tạo của thước cặp? 

Hướng dẫn giải

  • Thước đo chiều dài gồm:

  • Thước lá: Được chế tạo bằng thép hợp kim, dùng để đo độ dài của chi tiết hoặc xác định kích thước của sản phẩm.

  • Thước cặp: Thước cặp được chế tạo bằng thép hợp kim, dùng để đo đường kính trong, đường kính ngoài và chiều sâu lỗ.. với những kích thước không lớn lắm.

  • Thước đo góc:

    • Gồm êke, ke vuông, thước đo góc vạn năng 

    • Thước đo góc có cấu tạo gồm gồm cán, mỏ, khung động và vít hàm, thang đo độ chính xác, thang đo sâu, thang đô độ dài của du xích. 

Bài 2:

Hãy nêu cách sử dụng các dụng cụ tháo, lắp và kẹp chặt?

Hướng dẫn giải

  • Cờ lê, tua vít, mỏ lét  và dụng cụ kẹp chặt: eto ,kìm

  • Gồm mặt động, mặt tĩnh, bánh răng và phần cán

    • Dùng để tháo lắp các loại bu lông-đai ốc

  • Gồm phần đầu phần thân và phần cán

    • Dùng để tháo lắp các loại vít có đầu xẻ rãnh.

  • Gồm má động, má tĩnh, tay quay

    • Dùng để kẹp chặt vật khi gia công

  • Gồm phần mỏ và phần cán

    • Dùng để kẹp chặt vật bằng lực của bàn tay

  • Gồm 2 mặt tĩnh và phần cán

    • Dùng để tháo lắp các loại bu lông-đai ốc

Bài 3:

Nêu công dụng của các dụng cụ gia công? 

Hướng dẫn giải

  • Búa: dùng để đóng, tháo.

  • Cưa: cắt vật liêu.

  • Đục: đục lỗ, cắt vật liệu.

  • Dũa: mài, dũa vật liệu.

Lời kết

Như tên tiêu đề của bài Dụng cụ cơ khí, sau khi học xong bài này các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm sau: 

  • Nhận biết được hình dáng, cáu tạo, vật liệu chế tạo các dụng cụ cầm tay đơn giản được sử dụng trong ngành cơ khí

  • Phân chia được nhóm dụng cụ đo, tháo lắp, kẹp chặt, dụng cụ gia công. 

  • Mô tả được cấu tạo, nhận xét được vật liệu để chế tạo một số dụng cụ cơ khí