Có mẹ nào có vầu mà thai hai sừng không năm 2024

SKĐS - Tử cung là một bộ phận trong cơ quan sinh dục nữ, đóng một vai trò quan trọng trong khả năng sinh sản. Có nhiều phụ nữ gặp phải các bất thường ở tử cung nên gặp nhiều khó khăn trong việc mang thai và sinh con.

Nội dung

Các chuyên gia đã thống kê rằng, 1/18 phụ nữ khó thụ thai là do các vấn đề liên quan đến bất thường ở tử cung. Tùy thuộc vào sự bất thường ở tử cung mà khả năng mang thai của phụ nữ giảm nhiều hay ít, mức độ các biến chứng thai sản có thể xảy ra trong thai kỳ.

Tất cả các bất thường ở tử cung đều ít nhiều gây ảnh hưởng đến khả năng mang thai, thậm chí là gây vô sinh.

1. Các hình thái bất thường ở tử cung ảnh hưởng đến sinh sản

Hình dạng tử cung bất thường.

Không có tử cung: Phần lớn những người mắc dị tật này thường không có tử cung hoặc tử cung quá nhỏ, không có âm đạo hoặc âm đạo rất ngắn, không có kinh nguyệt song vẫn có buồng trứng và không thể mang thai.

Tử cung hình vòm: Là một bất thường nhẹ về hình thái tử cung khi phần đáy của lòng tử cung hơi lõm. Đây là một bất thường tử cung phổ biến và ít liên quan đến nguy cơ giảm khả năng sinh sản. Tuy nhiên, cũng có vài quan điểm cho rằng tử cung hình vòm có liên quan đến nguy cơ sảy thai, sinh non.

Tử cung có vách ngăn: Bất thường này xảy ra khi lòng tử cung được chia đôi bởi một vách ngăn. Vách ngăn này có thể chỉ kéo dài từ đáy xuống một phần tử cung hoặc đôi khi lại kéo dài đến tận cổ tử cung (vách ngăn toàn phần). Do lòng tử cung bị thu hẹp nên có nguy cơ cao bị sảy thai, thai kém phát triển hoặc sinh non.

Tử cung hai sừng: Là một dạng bất thường về hình dáng, cấu trúc của tử cung. Thay vì có hình quả lê lộn ngược như tử cung bình thường, tử cung hai sừng có hình dáng như hình trái tim nên còn được gọi là tử cung hình tim. Vì thể tích lòng tử cung bị hạn chế nên trong thai kỳ có nguy cơ cao bị sảy thai, thai nhi chậm phát triển hoặc sinh sớm.

Tử cung đôi: Là một bất thường tử cung hiếm gặp, xảy ra khi tử cung có hai buồng tử cung riêng biệt, mỗi buồng có thể có cổ tử cung và âm đạo riêng. Với thai phụ có tử cung đôi, các nhánh động mạch nuôi dưỡng thai nhi sẽ bị phân tán, lòng tử cung hẹp, tử cung co giãn không tốt dễ dẫn đến tình trạng sảy thai, thai chậm phát triển hoặc thai lưu, sinh non.

Tử cung một sừng hay tử cung đơn: Là một loại dị dạng tử cung theo hình dáng bất thường của nó. Bất thường này khiến tử cung có kích thước bằng nửa tử cung bình thường và chỉ có một ống dẫn trứng. Tình trạng này có thể dẫn đến khả năng thụ thai tự nhiên giảm do có thể vẫn có hai buồng trứng song chỉ một buồng trứng có thể đưa trứng vào tử cung để thực hiện quá trình thụ thai. Bất thường ở tử cung này khá hiếm gặp và thường được phát hiện ở phụ nữ có tiền sử sảy thai nhiều lần.

2. Dấu hiệu bất thường ở tử cung

Hầu hết phụ nữ không biết rằng có tử cung có hình dạng bất thường khi mang thai vì họ không có bất kỳ triệu chứng nào trong thời kỳ đầu mang thai. Chỉ có thể phát hiện ra điều này khi gặp khó khăn trong việc thụ thai hoặc khi siêu âm sau khi sảy thai.

Một số phụ nữ có thể phát hiện ra tử cung bất thường của mình nếu trước đó đã được kiểm tra sau khi sảy thai tái phát hoặc các vấn đề phụ khoa như chảy máu bất thường.

Nếu phụ nữ có tử cung đôi hoặc tử cung hai sừng, thường được xác định khi khám thai định kỳ. Tuy nhiên, khám thai định kỳ cũng có thể không xác định được các dạng bất thường tử cung nhẹ hơn.

3. Điều trị bất thường tử cung

Việc điều trị các bất thường ở tử cung phụ thuộc vào loại bất thường mắc phải. Một số trường hợp phải phẫu thuật khi tử cung bất thường nhưng đôi khi phẫu thuật có thể dẫn đến vô sinh và các vấn đề xảy ra trong thai kỳ.

Với phụ nữ được chẩn đoán có tử cung bất thường trong khi mang thai, sẽ được theo dõi thường xuyên tinh trạng sức khỏe của mẹ và thai nhi trong suốt thai kỳ. Nếu thai nhi nằm ngang bụng mẹ hoặc ngôi ngược, bác sĩ sẽ trao đổi với thai phụ về lựa chọn sinh nở, bác sĩ sẽ khuyên nên sinh mổ để mẹ và bé được an toàn.

Để đảm bảo sức khỏe và chức năng sinh sản, chị em cần khám và tư vấn sức khỏe sinh sản tại cơ sở y tế chuyên khoa nhằm phát hiện sớm những bất thường ở tử cung để có biện pháp can thiệp kịp thời.

Sản phụ Minh Hoa, Bình Dương mang thai tự nhiên lần 3. Trước đó, sản phụ có tiền sử 2 lần sảy thai không rõ nguyên nhân. Mang thai lần thứ 3 khi đã 36 tuổi, đi khám và siêu âm thai tại BVĐK Tâm Anh TP HCM, thai phụ được bác sĩ phát hiện bất thường tử cung. Nghi ngờ thai phụ bị dị dạng tử cung đôi hiếm gặp, các bác sĩ lên kế hoạch chăm sóc, theo dõi thai kỳ thường xuyên, dự phòng nguy cơ sảy thai, sinh non, sinh khó do ảnh hưởng của tử cung dị dạng.

BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa BVĐK Tâm Anh TP HCM cho biết, vì cấu trúc tử cung ngăn đôi, lòng tử cung hẹp, đến tuần 39, thai phụ chuyển dạ nhưng thai ngôi ngược. Tiên lượng đây là trường hợp sinh khó, có thể gây ra nhiều nguy hiểm cho cả mẹ và con, sản phụ đã được chỉ định mổ lấy thai, đưa thai nhi ra ngoài an toàn.

Trong những tuần cuối của thai kỳ, thai nhi thường di chuyển để đầu bé xuống ở vị trí gần xương mu, tức là đầu sẽ ra khỏi âm đạo trước trong quá trình sinh. Khi thai nhi nằm ở vị trí không thuận lợi, phần mông, chân hay cả hai sẽ ra trước tiên khi sinh, gọi là ngôi ngược (hay ngôi mông). Tỷ lệ ngôi ngược khá thấp (chiếm từ 1 – 3%) trong các ca sinh sinh đủ tháng, nhưng lại có thể gây ra nhiều nguy hiểm cho cả mẹ lẫn bé nếu không được kịp thời can thiệp đúng cách.

Sinh thường hay sinh mổ đối với thai ngôi ngược đều có những rủi ro nhất định, tuy nhiên nguy cơ xảy ra biến chứng khi sinh thường qua ngả âm đạo sẽ cao hơn so với sinh mổ.

Nếu sinh thường ngôi ngược, phần thân dưới của thai nhi ra trước có thể không làm giãn mở cổ tử cung đủ để phần vai và đầu ra sau, mà lại mắc kẹt trong khung chậu người mẹ. Tình trạng sa dây rốn cũng có thể xảy ra trước khi bé được sinh ra, dây rốn trượt vào âm đạo, bị chèn ép làm giảm lưu lượng máu và oxy cung cấp cho thai, gây nguy hiểm cho thai nhi.

Khi mổ lấy thai, các bác sĩ kiểm tra tử cung ghi nhận tình trạng hai buồng tử cung riêng biệt, một bên phát triển, một bên kém phát triển. May mắn cho sản phụ ở lần mang thai này, thai làm tổ bám vào tử cung phát triển, vì thế thai được nuôi dưỡng đủ ngày đủ tháng. Trẻ chào đời khỏe mạnh, nặng gần 3kg, khóc to; sản phụ phục hồi nhanh sau sinh.

“Sản phụ có khả năng mang thai, sinh con thuận lợi dù trước đó có hai lần sảy thai liên tiếp có khả năng liên quan đến tử cung đôi. Tuy nhiên, tại thời điểm mổ lấy thai, tử cung giãn nở, có nhiều mạch máu tăng sinh phức tạp, nguy cơ băng huyết sau sinh nên bác sĩ không can thiệp cắt bỏ một bên tử cung”, BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi lý giải.

Sau cuộc sinh thuận lợi, sản phụ được bác sĩ giải thích về cơ chế hoạt động của tử cung đôi, cũng như tư vấn về nguy cơ ở những lần mang thai tiếp theo.

Nguy cơ tiềm ẩn từ dị tật tử cung đôi

Theo ThS.BS.CKI Trần Thị Thanh Thảo, bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa BVĐK Tâm Anh TP HCM cho biết, tử cung đôi là dị tật bẩm sinh hiếm gặp, điển hình cho trường hợp dị dạng đường sinh dục ở nữ giới. Hiện tượng tử cung đôi hình thành từ thời kỳ phôi thai, 2 ống Mullerian có khuynh hướng sát nhập lại và tiêu biến lớp vách ngăn để hình thành 1 tử cung bình thường, tuy nhiên nếu có bất thường xảy ra, 2 ống Mullerian này sẽ không sát nhập lại với nhau và sẽ hình thành nên 2 buồng tử cung riêng biệt hay còn gọi là tử cung đôi. Dị dạng tử cung đôi có thể làm giảm khả năng mang thai cũng như gây nhiều ảnh đến sức khỏe thai kỳ, đặc biệt là nguy cơ gặp phải các tai biến sản khoa nguy hiểm.

Theo bác sĩ Trần Thị Thanh Thảo, với phụ nữ có tử cung đôi, cơ hội mang thai của hai tử cung có thể ngang nhau nên đa phần chị em vẫn có đời sống tình dục bình thường, vẫn có khả năng mang thai và sinh nở. Song số ít người có tử cung đôi sẽ gặp nhiều trở ngại trong cuộc sống và sức khỏe sinh sản.

Đối với chị em phụ nữ chưa sinh nở có tử cung đôi có thể bị vô sinh, kinh nguyệt thất thường. Trong thời kỳ mang thai, do tử cung đôi chia các nhánh động mạch nuôi dưỡng thai nhi sẽ bị phân tán, lòng tử cung hẹp, tử cung co giãn không tốt dễ dẫn đến tình trạng khó thụ thai, sảy thai, thai chậm phát triển thậm chí là chết lưu, sinh non, sinh khó, bác sĩ Trần Thị Thanh Thảo lý giải.

Ngoài ra, trường hợp phụ nữ có tử cung đôi, trong đó có một tử cung kém phát triển gọi là tử cung chột. Nếu thụ thai trong tử cung chột, khi thai lớn nhanh trong khi tử cung hạn chế độ co giãn dẫn đến vỡ tử cung, đe dọa sức khỏe và tính mạng của thai phụ. Ngược lại, một số thai phụ có quá trình mang thai thuận lợi, nhưng gặp khó khi sinh do cấu trúc lòng tử cung nhỏ hơn, ngôi bất thường, không quay đầu.

Trong quá trình sinh nở ở phụ nữ có tử cung đôi còn có thể xảy ra tình trạng một bên tử cung mang thai, tử cung còn trở thành khối u tiền đạo, nằm cản trở đường ra của thai. Điều này gây khó sinh, nếu không được mổ lấy thai kịp thời có thể mất cả mẹ lẫn con.

Lập kế hoạch mang thai, dự phòng nguy cơ cho những phụ nữ có dị dạng tử cung bẩm sinh

Bác sĩ Trần Thị Thanh Thảo cho biết, tử cung đôi không có dấu hiệu nhận biết. Do đó, phụ nữ trong độ tuổi sinh sản cần thăm khám phụ khoa, và khám sức khỏe tiền hôn nhân để phát hiện vấn đề bất thường ở cơ quan sinh sản.

Nguy cơ sinh non trong nhóm phụ nữ có dị dạng đường sinh dục nói chung cao gấp 7 lần so với nhóm bình thường, do đó cần áp dụng phương tiện và kỹ thuật chẩn đoán phù hợp để chẩn đoán chính xác dạng bất thường tử cung trước khi mang thai.

Dị dạng tử cung thường được chẩn đoán xác định bằng các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như siêu âm 2 chiều – 3 chiều, MRI… Theo thống kê, có khoảng 0,4-1% phụ nữ có dị dạng tử cung, tỷ lệ này cao hơn ở phụ nữ sảy thai nhiều lần liên tiếp.

Nếu phát hiện tử cung đôi, tử cung hai sừng khi đã mang thai, thai phụ cần khám thai định kỳ và theo dõi nghiêm ngặt để dự báo nguy cơ có thể xảy ra trong thai kỳ, như nguy cơ sinh non, sinh khó.

Theo bác sĩ Trần Thị Thanh Thảo, khi phát hiện dị dạng tử cung đối với phụ nữ chưa bước vào tuổi sinh sản tùy theo phân độ, bác sĩ sẽ tư vấn cụ thể nguy cơ và kế hoạch có thai cũng như theo dõi thai kỳ. Điều trị phẫu thuật chỉ khuyến cáo cho các trường hợp riêng biệt, cá nhân hóa từng bệnh nhân. Trong trường hợp này, phẫu thuật có thể làm tăng cơ hội mang thai thành công mặc dù có các nguy cơ trong phẫu thuật, có thể là để lại sẹo trên thân hoặc lòng tử cung.

Ở phụ nữ, dị dạng tử cung đôi có thể chỉ có 1 cổ tử cung, một âm đạo hoặc mỗi một buồng tử cung có một cổ tử cung riêng biệt. Trong một vài trường hợp, tử cung đôi sẽ xuất hiện một vách ngăn dọc theo âm đạo và chia âm đạo thành 2 ống riêng biệt.

Trường hợp phụ nữ bước vào độ tuổi sinh sản, có ý định sinh con nhưng có tử cung đôi và (hoặc có) hai âm đạo nên điều trị phẫu thuật loại bỏ vách ngăn âm đạo, để chuẩn bị cho kế hoạch mang thai và sinh con. BVĐK Tâm Anh TP HCM đã thực hiện nhiều cuộc phẫu thuật tạo hình âm đạo cho nhiều ca dị dạng đường sinh dục hiếm gặp, giúp chị em có thể quan hệ tình dục, mang thai và sinh con thuận lợi.