Cần hoạt động làm ấm trở lại nếu bệnh nhân có nhiệt độ < 32.2° C, tim mạch không ổn định, suy giảm hoóc môn (như suy thượng thận hoặc suy giáp), hoặc hạ thân nhiệt thứ phát do chấn thương, ngộ độc hoặc xu hướng rối loạn.
Trong hạ thân nhiệt mức độ trung bình, nhiệt độ cơ thể là đích làm ấm dao động (28 đến 32.2 ° C), và có thể sử dụng làm ấm bên ngoài với không khí được làm nóng. Nhiệt bên ngoài được áp dụng tốt nhất cho ngực vì làm ấm các chi cuối có thể làm tăng nhu cầu chuyển hóa trên một hệ thống tim mạch suy yếu.
Trong hạ thân nhiệt nặng, những bệnh nhân có nhiệt độ thấp hơn (<28>
Các tùy chọn làm ấm trung tâm bao gồm
Hít phải nước nóng (40 đến 45° C), oxy ẩm qua mask hoặc ống nội khí quản loại bỏ mất nhiệt qua hô hấp và có thể tăng tốc độ làm ấm từ 1 đến 2° C/h.
Truyền dịch tinh thể đường tĩnh mạch hoặc máu nên được làm nóng đến 40 đến 42° C, đặc biệt là với khối lượng thể tích hồi sức lớn.
Có 5 loại ECR: thẩm tách máu, tĩnh mạch, động tĩnh mạch liên tục, tim phổi nhân tạo, và trao đổi oxy màng ngoài cơ thể. Các biện pháp ECR yêu cầu một protocol được sắp xếp trước với các chuyên gia phù hợp. Mặc dù chúng có tính trực quan và khoa trương, nhưng các biện pháp này thường không có sẵn và thường không được sử dụng ở hầu hết các bệnh viện.
28-30oC Nhiệt độ bình thường của các cơ quan chính trong cơ thể là 37 oC. Ở nhiệt độ này, cơ thể không phải dành năng lượng để giữ ấm. Chỉ khi nào nhiệt độ cơ thể giảm xuống dưới 37oC nó mới cần chuyển sang cơ chế bảo toàn nhiệt độ và năng lượng. Vì vậy, xung quanh nền nhiệt độ 28-30 oC, bạn có thể sống khỏe mạnh. 25 oC Các nghiên cứu về hạ thân nhiệt chỉ ra rằng một người (nếu không mặc quần áo) bắt đầu cảm thấy lạnh khi nhiệt độ ngoài trời giảm xuống khoảng 25 oC. Ở nhiệt độ này, cơ thể sẽ bắt đầu run để tạo ra nhiệt bên trong và duy trì nhiệt độ chính. Vùng dưới đồi trong não kích hoạt cơ chế điều hòa nhiệt độ. Kết quả là các mạch cung cấp máu tới các chi (tay và chân) bắt đầu co lại để tránh mất nhiệt từ các cơ quan chính.  Dưới 20 oC Khi ở nhiệt độ khoảng 20 oC và thấp hơn, tất cả các phản ứng khác của cơ thể được khởi động: - Cơ bụng co lại: Co cơ là một trong những cách tốt nhất của cơ thể để tạo ra nhiệt. Quá lạnh có thể gây run đến mức cơ thể có thể tăng sinh nhiệt gấp 5 lần. - Chuyển hóa chậm lại: Tất cả các phản ứng hóa học trong cơ thể đều cần năng lượng. Ở nhiệt độ lạnh hơn, cơ thể phải dành nhiều năng lượng hơn để giữ ấm. Vì vậy, nó phải làm chậm chuyển hóa để tránh tiêu hao năng lượng không cần thiết. Nhưng ở nhiệt độ này, nếu bạn ăn những loại thực phẩm tạo nhiệt, uống đồ nóng sẽ giúp cơ thể điều tiết nhiệt độ bên trong. - Nước tiểu bắt đầu tăng: khi cơ thể bị lạnh, do sự co lại của các mạch máu, huyết áp gia tăng. Để huyết áp trở lại bình thường, cơ thể loại bỏ nước qua đường tiết niệu để khôi phục lại thể tích dịch. Vì vậy bạn đi tiểu nhiều lần hơn vào mùa đông. - Giảm chức năng cơ thể: Khi nhiệt độ xung quanh giảm xuống khoảng 10 oC, những tác động có thể được thấy rõ ở những phản ứng thể chất và hành vi. 13 oC là ngưỡng tối đa để thực hiện những hoạt động thể lực một cách dễ dàng. Ở 12 oC, bạn có thể trở nên vụng về và không thể thực hiện những hoạt động thể chất phức tạp. Nhầm lẫn, óc phán đoán kém, thiếu phối hợp, líu lưỡi có thể xảy ra do ảnh hưởng của nhiệt độ lạnh lên hệ thần kinh. Dưới 10 oC Ở nhiệt độ trên dưới khoảng 8 oC bạn sẽ hoàn toàn mất cảm giác xúc giác. Chân tay sẽ trở nên tê cứng, trong khi tất cả phản ứng cơ thể khác được điều khiển cùng một lúc. Ở nhiệt độ này, nếu bạn không nỗ lực sản sinh và bảo toàn nhiệt bên trong, thân nhiệt cơ bản có thể giảm nghiêm trọng. Nếu thân nhiệt xuống mức 32 oC, cơ thể sẽ không đủ năng lượng để sản sinh nhiệt, kết quả là thân nhiệt tiếp tục giảm. Nếu giảm xuống 28oC nhịp tim sẽ chậm lại, bạn có thể mất tri giác. Khi thân nhiệt còn 20 oC tim bạn sẽ ngừng đập. Đáng ngạc nhiên là phản ứng của cơ thể với lạnh có thể bảo vệ chúng ta khỏi bị hạ thân nhiệt theo cách tốt hơn mà cơ thể làm. Vì vậy, ngay cả khi nhiệt độ xung quanh giảm dưới 0oC, chúng ta có thể sống sót nếu ở trong phòng ấm, mặc quần áo ấm và bổ sung đúng cách các loại đồ uống và thực phẩm tạo nhiệt.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Hồ Viết Lệ Diễm - Bác sĩ Nội tổng quát - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Con người là động vật máu nóng, có khả năng duy trì thân nhiệt nhờ vào sự cân bằng quá trình sinh nhiệt và thải nhiệt. Khi xảy ra rối loạn cân bằng này, thân nhiệt tăng quá cao sẽ ảnh hưởng các quá trình chuyển hóa trong cơ thể, rối loạn hoạt động sống và đôi khi còn nguy hiểm đến tính mạng. Cơ thể con người là một bộ máy không ngừng hoạt động. Dù có cho ngồi nghỉ, nằm yên, các hoạt động sinh lý vẫn liên tục diễn ra, tạo năng lượng cung cấp cho các tế bào và sinh ra nhiệt. Chính vì vậy, sự ổn định thân nhiệt là một trong các chỉ số quan trọng đánh giá sức khỏe, xoay quanh giá trị trung bình là 37 độ C. Sự tăng hay giảm thân nhiệt đều là những vấn đề bất thường cần quan tâm. Tăng thân nhiệt được định nghĩa là khi nhiệt độ cơ thể đo thấy cao hơn bình thường. Đây là hệ quả của sự mất cân bằng giữa sinh nhiệt và thải nhiệt. Trong đó, quá trình sinh nhiệt tăng mạnh hoặc quá trình thải nhiệt bị hạn chế hoặc phối hợp cả hai. Tăng thân nhiệt cần phân biệt với sốt. Đây cũng là tình nhiệt độ cơ thể tăng hơn bình thường nhưng không phải là do mất cân bằng sinh thải nhiệt. Thay vào đó, sốt là biểu hiện của hàng loạt phản ứng sinh lý, sinh hoá nhằm chống lại các tác nhân bất thường bên ngoài xâm nhập vào hay ngay cả bất thường bên trong cơ thể.
Thiếu nước gây giảm thải nhiệt
Tăng thân nhiệt gây ảnh hưởng trực tiếp lên các quá trình chuyển hóa bên trong cơ thể. Từ đó, hoạt động sống của các hệ cơ quan ít nhiều đều bị rối loạn, tổn thương. Khi cơ thể bị tăng thân nhiệt, do yêu cầu cần thải nhiệt cấp bách, hệ tuần hoàn với sự tham gia của tim và các mạch máu đều phải làm việc tích cực hơn. Tim tăng nhịp đập, tăng huyết áp trong lòng mạch, hệ mao mạch nông dưới da dãn ra để tăng thải nhiệt. Trong trường hợp này, sự gắng sức của tim cao độ mà không đảm bảo cung cấp đủ oxi hay tim có những tổn thương trước đó như xơ vữa mạch vành, suy tim sẽ là nguy cơ xảy ra biến chứng tim mạch cấp như suy tim cấp, nhồi máu cơ tim, phù phổi cấp, trụy tuần hoàn (thường biết đến với tên gọi sốc nhiệt) và tử vong. Tình trạng nóng nực bên trong thân mình sẽ không tránh khỏi xảy ra những mệt mỏi, căng thẳng đầu óc nhất định. Người bệnh dễ thay đổi tính tình, trở nên cáu gắt, khó chịu, hoa mắt, chóng mặt, kém tập trung vào công việc. Nếu tăng thân nhiệt kéo dài, nhất là xảy ra ở trẻ nhỏ, người già không tự chủ được bản thân, tri giác sẽ trở nên giảm sút, chậm chạp, lừ đừ, ngủ gà, tiến triển nặng hơn là ngất xỉu, hôn mê, đột tử. Hoạt động của cơ bắp không còn giữ vững trong môi trường nóng bức hay bị tăng thân nhiệt. Nếu phải liên tục làm việc mà không được nghỉ ngơi, bồi hoàn nước, người bệnh dễ bị kiệt sức do nhiệt. Biểu hiện ban đầu của say nhiệt là khát nước, yếu cơ, mau mỏi cơ, chuột rút và tiến triển nặng hơn là giảm phối hợp hoạt động, mất thăng bằng, dễ gây té ngã, tai nạn. Phải làm gì khi bị tăng thân nhiệt? Khi bản thân cảm nhận thấy có những khó chịu, mệt mỏi trong cơ thể trong khi điều kiện môi trường nóng bức thì việc cần làm ngay là cách ly khỏi môi trường này. Nhanh chóng di chuyển vào trong nhà, mái che hay nơi có bóng râm. Cởi bớt quần áo, lau thân mình bằng khăn vắt ráo nước, chườm mát trên trán, ngực, hai hố nách, hai bên bẹn. Đồng thời, tích cực cho bệnh nhân uống nước. Tuyệt đối không làm hạ thân nhiệt quá nhanh vì dễ gây sốc nhiệt. Trong tình huống bệnh nhân có tăng thân nhiệt biểu hiện nặng, mạch nhanh, huyết áp thấp hay tụt, thay đổi tri giác, cần nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được can thiệp kịp thời, bù dịch qua đường tĩnh mạch, cân bằng điện giải hay có các biện pháp hạ thân nhiệt tích cực hơn. Tuy nhiên, những biện pháp điều trị tăng thân nhiệt hiệu quả nhất không thể có ý nghĩa bằng các biện pháp dự phòng. Tránh tiếp xúc trực tiếp với mặt trời trong thời gian dài, nhất là khoảng giữa trưa. Khi có yêu cầu cần ra ngoài trời, nên mặc quần áo bảo hộ, nón mũ, đeo kính chống nắng. Bên cạnh đó, tăng cường lượng nước uống vào, đảm bảo đạt 2 đến 3 lit, chú ý bổ sung điện giải với dung dịch oresol. Nếu thời tiết nóng ẩm liên tục kéo dài, có thể tắm hoặc lau mát cơ thể nhiều lần với nước sạch, giữ làn da sạch sẽ, tránh bít tắc các lỗ chân lông, trang phục mỏng nhẹ, hút ẩm, thoáng mát giúp tăng cường khả năng thoát nhiệt bằng cách bài tiết mồ hôi. Bên cạnh đó, cần hạn chế dùng chất kích thích, hút thuốc lá, uống cà phê, nước có cồn, nước ngọt có gas... sẽ giảm bớt sinh ra nhiệt. Cuối cùng là học cách giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ, thoải mái, giảm stress để những ngày nắng nóng trôi qua yên ả hơn. Tóm lại, cơ thể khó tồn tại nếu không có nhiệt nhưng thân nhiệt tăng quá cao cũng gây tổn hại đến sức khỏe. Hiểu biết những điều này và học cách phòng tránh tăng thân nhiệt là một cách quan trọng bảo vệ sức khỏe, tinh thần cho chính mình và cả nhà, nhất và người già và trẻ nhỏ trong những ngày hè oi ả. Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Hướng dẫn đo nhiệt độ đúng cách cho trẻ XEM THÊM: |
