Kỳ đầu tiên năm thứ nhất, tôi đọc rất chậm. Mặc dù đã có bằng thạc sỹ ở Anh trước đó rồi, đọc vẫn là một thử thách đối với tôi. Phần vì ngành tôi theo ở cấp độ tiến sỹ khá khác so với ngành học thạc sỹ, phần vì việc đọc ở cấp độ tiến sỹ thật sự khó hơn rất nhiều. Vừa khó vừa nhiều! Kỳ đầu tiên, tôi nhận 3 lớp, trong đó có một lớp chuyên ngành. Lớp nào tôi cũng phải đọc ít nhất 3-4 bài đọc mỗi tuần (thỉnh thoảng sẽ kèm thêm một vài chương sách, hoặc…cả một cuốn sách!) Lại nữa, ở cấp độ PhD, bạn bắt buộc phải đọc trước khi đến lớp, nếu không thì sẽ không tham gia thảo luận được. Sau 3 năm làm PhD, tôi đã tìm ra được bí quyết đọc cho mình. Hôm nay, tôi xin chia sẻ bí quyết đó với bạn đọc blog. Đây hoàn toàn là kinh nghiệm của riêng tôi, một nghiên cứu sinh trong ngành Khoa học Chính trị, nên có thể không áp dụng với những bạn đang theo học ngành khác. Vì sao chương trình coursework yêu cầu bạn đọc nhiều? Các bài đọc trong chương trình coursework giúp ta lĩnh hội những kiến thức và kỹ năng quan trọng, giúp ta có được nền tảng tốt để làm luận văn, cũng như làm nghiên cứu độc lập về sau. Tôi đã học được gì từ những bài đọc? Thứ nhất, tôi nắm được những nghiên cứu quan trọng, làm nền tảng cho cả chuyên ngành, và những khuynh hướng nghiên cứu trong một hai thập kỷ gần đây. Thứ hai, tôi nắm được các phương pháp luận được sử dụng chủ yếu trong ngành của mình. Các bài đọc bổ trợ rất tốt cho các khoá học phương pháp luận. Các lớp học phương pháp dạy tôi những kiến thức kỹ thuật như lựa chọn, phân tích và chứng minh mô hình. Trong khi đó, các bài đọc chỉ cho tôi cách trình bày và truyền tải kết quả phân tích đến người đọc. Một bài nghiên cứu khoa học gồm những gì? Một bài nghiên cứu khoa học (trong ngành Political Science) thường gồm những phần chính sau:
H1 (Hypothesis 1, Giả thuyết 1): Sử dụng phương pháp bạo lực làm giảm sự ủng hộ của công chúng đối với các phong trào xã hội. H2 (Hypothesis 2, giả thuyết 2): Sử dụng phương pháp bạo lực khiến công chúng cho rằng phong trào đó không chính nghĩa H3: (Hypothesis 2, giả thuyết 2): Sử dụng phương pháp bạo lực khiến công chúng nghĩ rằng những người tổ chức phong trào đó không biết lẽ phải, thiếu lý trí. (Tôi đã đơn giản hoá lập luận rất nhiều, chỉ để làm ví dụ cho bài viết này. Nếu muốn tìm hiểu sâu hơn, bạn có thể tìm đọc các nghiên cứu rất thú vị về phong trào xã hội và biểu tình, do những học giả kỳ cựu viết như Charles Tilly, Sidney Tarrow, Doug McAdam, Erica Chenoweth, Maria Stephan, etc.,)
Đặt câu hỏi gì trước khi bắt đầu đọc một bài nghiên cứu? Trước khi đọc một bài nghiên cứu khoa học, tôi thường tự đặt cho mình những câu hỏi sau:
Ghi chú ghi đọc Tôi thường dùng phần mềm Medeley để đọc. Mendely rất thuận tiện cho việc đọc, ghi chú, highlight những điểm quan trọng, làm reference, và thậm chí làm việc nhóm. Bạn chỉ cần download phần mềm Medeley desktop và tạo một tài khoản cá nhân trên trang web Medeley, sau đó dùng tài khoản này để đăng nhập vào Medeley desktop. Tôi thường ghi chú ngay cạnh những ý quan trọng của bài. Một điều rất tuyệt vời của Medeley là bạn có thể lưu phần ghi chú vào một file pdf riêng, và có thể in ra để mang đến lớp thảo luận (như vậy, bạn không cần in cả bài nghiên cứu dài loằng ngoằng, mà chỉ cần in 1-2 trang ghi chú!) Để phục vụ cho thi vượt rào (comprehensive exams), tôi cũng lưu các ghi chú vào một file word. Tôi sắp xếp file word này theo chủ đề, và làm table of content ở đầu, để dễ tìm kiếm các bài đọc theo chủ đề. Tôi tóm tắt từng bài đọc dựa theo 5 câu hỏi lớn mà tôi nêu ra ở trên. Ghi chú mỗi bài đọc trong file word của tôi thường dài khoảng 1-1.5 trang (single space). Trước khi thi Comprehensive exams, tôi có một file word gần 800 trang, bao gồm tất cả những bài đọc trong chương trình coursework, và cả những bài đọc tôi tìm thêm bên ngoài. Có một tài liệu mà bạn có thể tìm kiếm các ghi chú một cách dễ dàng là điều cực kỳ quan trọng khi thi Comprehensive Exams. Vì sử dụng 5 câu hỏi lớn tôi tự đặt ra ở trên, nên các bài đọc trong file word của tôi được ghi chú theo cùng một format và rất dễ tìm kiếm khi viết. Nên tập trung đọc phần nào của bài nghiên cứu? Tôi thường đọc rất kỹ phần giới thiệu, vì nó giúp tôi có cái nhìn tổng quát về bài nghiên cứu. Khi đọc xong phần này, tôi sẽ biết câu hỏi nghiên cứu, lập luận, giả thuyết, phương pháp nghiên cứu, và những kết quả nghiên cứu của tác giả. Đọc xong phần này, tôi có thể trả lời được câu hỏi 1 ở trên. Ta có nên đọc thật kỹ phần tổng quan lý thuyết (Literature review) hay không? Tuỳ thuộc vào mục đích của bạn! Nếu đây là bài báo thuộc chủ đề nghiên cứu của tôi, tôi sẽ đọc thật kỹ và viết lại ngắn gọn những kết quả của các nghiên cứu hiện có về chủ đề này. Nếu chủ đề bài báo này không liên quan lắm đến nghiên cứu của tôi, tôi chỉ đọc qua, chủ yếu để biết tác giả sẽ giải quyết lỗ hổng nào trong nghiên cứu. Đọc phần này giúp tôi trả lời câu hỏi 2 ở trên. Tôi rất thích đọc phần lập luận/ lý thuyết của tác giả, và tôi thường đọc phần này rất kỹ. Phần này trả lời câu hỏi 3 ở trên. Thường khi đọc phần này, tôi sẽ ngẫm nghĩ: “Lập luận của tác giả có tin được không nhỉ?” hay “ có lý do/cơ chế nào khác giải thích mối quan hệ giữa biến phụ thuộc và biến độc lập của tác giả? Tôi cũng đọc kỹ phần phương pháp nghiên cứu. Phần này giúp tôi trả lời câu hỏi 4 và 5 ở trên. Nếu có thời gian, tôi sẽ đọc kỹ phần dicussion và conclusion, nhưng tôi hầu như bỏ qua, hoặc đọc qua hai phần này. Trên đây là kinh nghiệm đọc một bài nghiên cứu khoa học của tôi. Hi vọng bài viết sẽ hữu ích cho bạn! Nếu có đóng góp, hay câu hỏi gì, xin mời bạn để lại ở phần bình luận dưới đây. |