1. Co Giật do sốt( CGDS) là biểu hiện co giật lành tính( nguy hiểm khi trẻ bị chấn thương trong lúc co giật) và thường gặp nhất tại khoa cấp cứu của các bệnh viện,đặc biệt các bệnh viện nhi. Nhưng thường khiến phụ huynh của trẻ hoảng sợ, mất bình tĩnh, kết hợp với thiếu kiến thức về bệnh có thể dẫn đến những hành vi xử trí không thích đáng, thậm chí gây hại cho trẻ. Show
Các nghiên cứu dịch tễ học cộng đồng về CGDS ở châu Á, châu Âu và nước Mỹ thông báo tỷ lệ mắc nói chung vào khoảng 3-5% trẻ bị CGDS một lần ở trẻ dưới 5 tuổi Co giật do sốt thường xảy ra ở những trẻ bị nhiễm trùng đường hô hấp trên, hoặc tiêu hóa, có khoảng 10% số trường hợp CGDS có thể chuyển thành động kinh 2. Cách xử trí khi trẻ co giật do sốt như sau:
- Đặt trẻ nằm xuống giường hoặc nơi bằng phẳng, thoáng mát; tránh các vật cứng, vật sắc nhọn - Đặt trẻ nằm nghiêng sang một bên để tránh trường hợp trẻ nôn, chất nôn sẽ đi vào đường hô hấp - Nới lỏng quần áo hoặc cởi bỏ bớt quần áo. - Không dùng vật cứng ngáng miệng trẻ.
3. Khi đến viện: Khi được đưa tới viện, hầu hết trẻ đã hết giật nên chỉ được theo dõi. Các bạn đừng quá sốt ruột vì không thấy bác sĩ làm gì (càng không nên đánh đấm bác sĩ, nhân viên y tế hay chửi bới họ). Do hầu hết trẻ chỉ bị 1 lần co giật cho 1 đợt sốt nên các bác sĩ sẽ hầu như không cho thuốc dự phòng co giật vì tác dụng thì chưa rõ nhưng nguy cơ biến chứng gây ngừng hô hấp là có. Việc cho thuốc hạ sốt là để bệnh nhi dễ chịu chứ không phải vì co giật. Con bạn có thể được lấy máu và làm một số xét nghiệm. Một số trường hợp đặc biệt sẽ được làm thêm xét nghiệm dịch não tủy, điện não đồ hoặc được hội chẩn với chuyên khoa Thần kinh, Truyền nhiễm và/hoặc Nhi. 4. Phòng cơn co giật do sốt cao
 Sốt cao là tình trạng dễ gặp ở trẻ khi trẻ không may mắc bệnh lý. Thế nhưng khi trẻ em sốt cao bị co giật, nhiều cha mẹ hoảng loạn không biết nên làm gì. Vậy trong các tình huống này cần làm gì để giúp trẻ an toàn?
1.Tình trạng sốt cao bị co giật ở trẻCác cơn co giật ở trẻ thường kéo dài 1 – 2 phút rồi dừng lại Sốt là tình trạng phổ biến khi trẻ bị ốm và có xảy ra tình trạng viêm nhiễm và là một dấu hiệu tích cực cho thấy cơ thể đang kích hoạt cơ chế miễn dịch chống lại các tác nhân có hại. Theo thống kê, các bệnh lý về hô hấp, tiêu hóa,.. là nguyên nhân phổ biến gây nên các cơn sốt ở trẻ. Thông thường, phần lớn khi trẻ sốt cao sẽ xuất hiện các cơn co giật. Tuy nhiên, ở một số trẻ mặc dù sốt chỉ 38 độ đã xuất hiện các cơn co giật và không ít trẻ sốt rất cao trên 40 độ C cũng chưa bị co giật. Các nghiên cứu về sốt co giật ở trẻ em chỉ ra rằng, thời điểm sốt co giật ở trẻ còn phụ thuộc vào cơ địa sốt co giật ở trẻ. Đối với sốt cao co giật hay các tình trạng sốt co giật nói chung ở trẻ đều do nguyên nhân não bộ không thích ứng kịp thời với những rối loạn nhiệt độ. Điều này dẫn đến xung thần kinh truyền lại một loạt các phản ứng lên các cơ, gây ra tình trạng co giật. Các cơn co giật thường chỉ kéo dài trong vài phút rồi dừng lại. Khi sốt cao co giật, trẻ thường xuất hiện các biểu hiện như cứng người, trợn mắt, người nóng ran và tay chân bị giật liên hồi khiến nhiều ba mẹ hoảng sợ hoặc lúng túng. Thế nhưng trên thực tế, các cơn co giật này thường rất lành tính và không gây hại, những biến chứng gây ra thường do những trấn thương trong quá trình trẻ co giật. Mặc dù vậy nhưng cha mẹ cũng tuyệt đối không được lơ là chủ quan bởi khoảng 1 – 2% tình trạng sốt co giật lại là dấu hiệu sớm cảnh báo bệnh động kinh ở trẻ. 2. Xử trí đúng cách khi trẻ em sốt cao bị co giậtKhi trẻ em sốt cao bị co giật, cha mẹ nên làm gì? Xử trí đúng và đủ theo các bước sau sẽ giúp trẻ vượt qua cơn co giật một cách an toàn. 2.1. Bước 1: Các thao tác cần thực hiện lập tứcTrẻ em bị sốt cao co giật cần ngay lập tức đặt trẻ nằm trên giường hoặc nơi bằng phẳng – Khi trẻ sốt cao và xuất hiện co giật, điều đầu tiên cần làm là đưa trẻ nằm xuống giường hoặc các vị trí bằng phẳng, thoáng và tuyệt đối tránh các vật cứng, vật sắc nhọn xung quanh để hạn chế tối đa chấn thương có thể gặp phải trong cơn co giật. – Cho trẻ nằm nghiêng để tránh nôn trớ và các chất nôn đi ngược vào đường khí quản của trẻ. – Nới lỏng quần áo cho trẻ, tuyệt đối không quấn chặt khiến trẻ không cử động vì có thể làm trật khớp, chấn thương. Ngoài ra cha mẹ cần nhớ tuyệt đối không ngáng miệng trẻ. Đây cũng là sai lầm của rất nhiều người khi sơ cứu người co giật. Vì lo sợ trẻ cắn vào lưỡi nên nhiều cha mẹ dùng vật cứng ngáng nghiêng của trẻ. Việc làm này có thể gây chấn thương vùng xương hàm của trẻ rất lớn vì lúc này lực đang rất mạnh. Hơn thế, khi trẻ sốt cao co giật tức là lượng oxy cung cấp lên não đang rất thấp, đặt vật chắn ở miệng sẽ làm giảm lượng không khí trẻ hít thở khiến cho tình trạng thiếu oxy càng trở nên nghiêm trọng và có thể khiến trẻ tử vong vì ngạt khí. 2.2. Bước 2: Tiến hành hạ sốt cho trẻSau khi đã giúp trẻ nằm tại vị trí bằng phẳng và nới lỏng đồ cho trẻ, cha mẹ hãy nhanh chóng hạ sốt thủ công cho trẻ bằng cách sử dụng khăn sạch ẩm và ấm lau người cho trẻ, tập trung vào các vị trí dễ hạ nhiệt như trán, vùng nách và bẹn của trẻ. Trẻ co giật rất khó uống hạ sốt vì có thể gây sặc, nghẹn, hóc, thay vào đó, có thể dùng viên hạ sốt paracetamol với liều lượng 10-15mg/kg đặt hậu môn cho trẻ. 2.3. Bước 3: Tư thế an toàn cho trẻSau khi hoàn thành các thao tác trên và các cơn co giật đã giảm, rất có thể sau đó trẻ sẽ nôn trớ. Việc của cha mẹ là cho trẻ nằm nghiêng về một bên và hơi ngả đầu về sau để tránh chất nôn đi vào đường hô hấp chặn đường thở của trẻ. 2.4. Bước 4: Nhanh chóng đưa trẻ đi cấp cứuSau khi sơ cứu, trẻ cần được đưa đi cấp cứu nhanh nhất có thể để tránh những cơn co giật tái lại. 2.5. Bước 5: Xử trí khi đến viện
Khi trẻ sốt cao bị co giật, cha mẹ sau khi sơ cứu cần đưa bé tới viện để theo dõi Phần lớn khi di chuyển tới viện thì các cơn co giật đã qua đi mặc dù trẻ vẫn còn sốt, thậm chí sốt cao, lúc này bác sĩ có thể sẽ chỉ định theo dõi cho bé và không yêu cầu dùng bất kỳ một loại thuốc nào. Bởi phần lớn trong mỗi cơn sốt trẻ thường chỉ xuất hiện cơn co giật một lần duy nhất và việc dùng thuốc hạ sốt khi chưa rõ nguyên nhân vào thời điểm này có thể khiến trẻ tử vong. Chính vì thế, ba mẹ tuyệt đối không dùng thuốc hạ sốt cho trẻ. Thay vào đó, nếu có những bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định đi thực hiện các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán các nguy cơ tiềm ẩn. 3. Phòng ngừa sốt cao co giật cho trẻĐể phòng ngừa trẻ sốt cao bị co giật, biện pháp tốt nhất là tăng sức đề kháng cho trẻ thông qua chế độ ăn uống, vận động và nghỉ ngơi để tránh nhiễm bệnh cho trẻ. Bên cạnh đó, khi trẻ bị sốt cần chăm sóc trẻ đúng các để tránh sốt cao: – Hạ sốt bằng các biện pháp thủ công như chườm ấm, mặc thoáng, nằm chỗ thoáng mát,… và thường xuyên theo dõi thân nhiệt cho trẻ. – Bổ sung oresol cho trẻ để tránh mất nước. – Cho trẻ ăn các đồ ăn lỏng, mềm, dễ hấp thụ, bổ sung nước hoa quả chứa nhiều vitamin C để cơ thể nhanh hồi phục. Ngoài ra, nếu trẻ bị sốt co giật tái phát cần thăm khám kỹ lưỡng đề phòng các dấu hiệu động kinh ở trẻ. Trên đây là những thông tin và hướng dẫn xử trí đúng cách khi trẻ em sốt cao bị co giật. Hi vọng rằng những thông tin này sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng sốt co giật và có thêm kinh nghiệm trong chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ. |
