Hút thuốc lá là nguyên nhân gây bệnh và tử vong của rất nhiều bệnh. Cứ hút mỗi điếu thuốc là tự mình làm mất đi 5,5 giây cuộc sống. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc lá ngắn hơn so với người không hút thuốc từ 5-8 năm. Hút thuốc lá sẽ gây ra nhiều bệnh và làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30-80%.  BÀI TUYÊN TRUYỀN PHÒNG CHỐNG TÁC HẠI THUỐC LÁ Hút thuốc lá là nguyên nhân gây bệnh và tử vong của rất nhiều bệnh. Cứ hút mỗi điếu thuốc là tự mình làm mất đi 5,5 giây cuộc sống. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc lá ngắn hơn so với người không hút thuốc từ 5-8 năm. Hút thuốc lá sẽ gây ra nhiều bệnh và làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30-80%. Ai cũng biết hút thuốc lá có hại cho sức khoẻ. Tuy nhiên, tỷ lệ người hút thuốc lá đang có xu hướng tăng lên, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Có nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng đa số là do sự hiểu biết một cách cụ thể về tác hại của khói thuốc lá còn hạn chế, kiến thức chưa đầy đủ. Điều đó xuất phát từ việc thiếu các biện pháp tuyên truyền giáo dục về thuốc lá và tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ con người. Qua phân tích cho thấy, khói thuốc lá chứa trên 4000 hoá chất, trong đó có 43 hoá chất là nguyên nhân gây ung thư, nguy hiểm nhất là chất hắc ín, Nicotin, chất gây nghiện... Ngoài ra, trong khói thuốc lá còn có nhiều chất kích thích khối u, kích thích gây viêm nhiễm đường hô hấp, gây tổn thương trong lòng mạch máu. Khi hút thuốc lá, khói thuốc qua phổi ngấm vào máu, tích luỹ lâu ngày trở thành điều kiện và nguyên nhân gây nên các bệnh sau: -Bệnh tim mạch chiếm hàng đầu trong các bệnh do khói thuốc: tạo ra mảng xơ vữa, tổn thương lòng mạch, gây viêm tắc mạch máu, gây đau nhức chân tay, nhồi máu cơ tim, xuất huyết não, giảm trí nhớ, giảm trí thông minh và khả năng học tập... -Bệnh ung thư: Chủ yếu là ung thư phế quản phổi (chiếm 90%), ung thư vòm họng, miệng, thực quản (hút thuốc kèm theo uống rượu, nguy cơ ung thư vòm họng rất cao), ung thư ruột... Ở người hút thuốc, bệnh ung thư dễ phát triển hơn so với người không hút thuốc. -Bệnh hô hấp: Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Đặc biệt ở người hút thuốc còn gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng tới môi trường, những người xung quanh hít phải cũng bị nhiễm độc, nguy hiểm nhất là đối với các cháu nhỏ. -Bệnh răng và lợi: Viêm loét, cao răng, các mảng bám vào răng làm cho răng dễ bị lung mủ, dễ rụng tự nhiên hơn. -Các bệnh khác: Tăng nguy cơ loãng xương gây đau nhức thân thể, khó ngủ và giảm thể lực cơ thể do thiếu ôxy mãn tính. -Đối với nam giới: Giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, dễ dẫn đến vô sinh. -Đối với phụ nữ và bào thai: Tăng nguy cơ ung thư tử cung, rối loạn kinh nguyệt, ung thư vú, dị dạng thai nhi. Nguy cơ bị thiếu cân sẽ cao gấp 2 lần so với người không hút thuốc. -Đối với trẻ em: Dễ bị còi xương, trí tuệ chậm phát triển, suy dinh dưỡng do bị giảm tiết sữa ở người mẹ. Lợi ích đối với sức khoẻ khi bỏ thuốc lá: Cơ thể sẽ không còn tích luỹ chất độc, loại từ nguyên nhân và điều kiện gây các bệnh đã nêu trên. Nếu bỏ thuốc trước tuổi 50 sẽ giảm được 50% nguy cơ chết trước 65 tuổi, giảm 50% nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch sau khi bỏ thuốc được 1 năm, giảm 50% nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi sau khi bỏ thuốc 10 năm. Trong khói thuốc lá chứa hơn 7000 chất, có thể kể đến Nicotine, khí than (carbon monoxide) và nhựa thuốc. Trong đó có hàng trăm loại có hại cho sức khỏe, 69 chất gây ung thư, bao gồm chất gây nghiện và các chất gây độc, có cả Ammonia (sản phẩm tẩy rửa), thạch tím (thuốc giết kiến) và Formaldehyde (dung dịch dùng trong ướp xác). Không có một loại chất nào trong thuốc lá là an toàn cả. Tác hại của thuốc lá Thuốc lá là sản phẩm được sản xuất từ toàn bộ hoặc một phần cây thuốc lá. Hoạt chất chủ yếu của thuốc lá là chất Nicotin, một chất không màu, chuyển thành màu nâu khi cháy và có mùi khi tiếp xúc với không khí. Nicotine có thể hấp thụ qua da, miệng và niêm mạc mũi hoặc hít vào phổi. Nicotin được sử dụng ở liều thấp sẽ tạo ra sự sảng khoái nhẹ nhàng, làm dịu cơn đói và bớt mệt mỏi. Tuy nhiên nếu dùng liều cao lâu dài sẽ gây lệ thuộc và độc hại cho cơ thể, thậm chí gây chết người. Thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam Thuốc lá gây ra nhiều loại bệnh lý nguy hiểm, trong đó phải kể đến: Thuốc lá gây ra 90% trường hợp ung thư phổi, 75% các trường hợp phổi tắc nghẽn mãn tính và 25% các trường hợp bệnh tim thiếu máu cục bộ. Ung thư phổi là kẻ giết người thầm lặng, cứ 10 người chết vì ung thư phổi có tới 9 người chết do hút thuốc lá. Không chỉ người hút thuốc bị nguy hiểm mà người hít phải khói hút thuốc lá (hút thuốc là thụ động) cũng chịu ảnh hưởng nặng nề không kém. Ở người lớn, hút thuốc lá thụ động gây ung thư phổi, ung thư vú, các bệnh về tim mạch, bệnh động mạch vành, xơ vữa động mạch, dễ sinh non. Ở trẻ em, phơi nhiễm khói thuốc làm tăng nguy cơ mắc viêm đường hô hấp, viêm tai giữa, hen suyễn, kém phát triển chức năng phổi,… Gây tổn thương da: Những người nghiện thuốc lá sẽ khiến da hấp thụ oxy và chất dinh dưỡng kém. Vì vậy, da của một số người hút thuốc thường nhợt nhạt, trong khi màu da của những người khác lại phát triển không đồng đều. Những thay đổi này có thể bắt đầu ở tuổi trẻ. Răng và nướu bị tổn thương: Hiện tượng răng vàng là một trong những ảnh hưởng rõ rệt nhất của hút thuốc lá thường xuyên. Tuy nhiên, những thiệt hại này không dừng lại ở đó. Những người hút thuốc lá thường xuyên có xu hướng bị các bệnh về nướu, hơi thở có mùi hôi và các vấn đề vệ sinh răng miệng khác. Hút thuốc lá tăng gấp hai lần ngu cơ hỏng răng so với những người không hút thuốc lá. Ảnh hưởng tim: Hút thuốc lá ảnh hưởng gần như mọi cơ quan trong cơ thể bao gồm cả tim. Theo thời gian, những người hút thuốc lá, các động mạch mang máu đến tim bị thu hẹp. Hút thuốc cũng làm tăng huyết áp, dễ dàng hình thành các cục máu đông. Những yếu tố này làm tăng nguy cơ của các cơn đau tim. Ngoài ra, lưu lượng máu giảm ở những người đàn ông hút thuốc có thể dẫn tới rối loạn chức năng cương dương. Chỉ trong 20 phút không hút thuốc, huyết áp và nhịp tim của bạn sẽ trở lại bình thường. Trong vòng 24 giờ, nguy cơ đau tim bắt đầu giảm. Trong những tuần đầu tiên sau khi bỏ thuốc, các lông mao nhỏ bắt đầu hoạt động trở lại. Trong vòng một năm cai thuốc, nguy cơ bị bệnh tim giảm xuống một nửa so với những người vẫn còn hút thuốc. Và sau 10 năm không khói thuốc, bạn không có nhiều khả năng chết vì ung thư phổi so với những người không bao giờ hút thuốc lá. Nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2: Những người hút thuốc thường xuyên có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2 cao hơn 30 - 40% so với người không hút thuốc lá. Hút thuốc cũng gây ra khó khăn cho những người mắc bệnh tiểu đường trong việc kiểm soát tình trạng bệnh. Suy yếu hệ thống miễn dịch: Hút thuốc lá có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch của một người, khiến họ dễ bị bệnh hơn. Nó cũng làm tình trạng viêm trở nên trầm trọng hơn. Gây mù và các vấn đề khác: Khói thuốc làm thoái hóa võng mạc, đục thủy tinh thể, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người già. Hút thuốc còn gây bệnh về lợi, hư răng, sâu răng, hơi thở, quần áo hôi, xạm da, nhăn da sớm… Những nguy cơ đặc biệt đối với phụ nữ và trẻ sơ sinh: Phụ nữ dùng thuốc lá và sử dụng thuốc tránh thai cùng lúc sẽ tăng nguy cơ bị bệnh về tim mạch, đột quị, thuyên tắc phổi, thuyên tắc động mạch chân. Phụ nữ hút thuốc tăng nguy cơ bị sảy thai, thai lưu, sinh con nhẹ cân. Những đứa trẻ sinh ra từ mẹ hút thuốc cũng dễ đột tử và gặp vấn đề về học tập và phát triển thể chất hơn trẻ thường. Giảm thọ do hút thuốc: Hút thuốc làm giảm tuổi thọ ở nam khoảng 13,2 năm và ở phụ nữ khoảng 14.5 năm những bệnh gây ra do thuốc lá không những làm giảm tuổi thọ mà còn lấy đi chất lượng sống của bạn nhiều năm trước khi chết do nó hạn chế các hoạt động vì khó thở, mệt mỏi khi vận động, làm việc, vui chơi. Người hút thuốc thụ động còn nguy hiểm hơn người hút thuốc lá. Thực tế cho thấy phụ nữ bị ảnh hưởng bởi khói thuốc lá có nguy cơ đột quỵ và tim mạch hơn 20-30% những người không bị ảnh hưởng bởi khói thuốc. Khói thuốc nuốt cuộc sống của bạn và cả những người thân. Để bảo vệ sức khoẻ gia đình và cộng đồng, hãy dừng việc hút thuốc khi có thể. Ngoài ra, việc hút thuốc lá không chỉ làm tăng nguy cơ ung thư và các vấn đề sức khỏe mà nó còn ảnh hưởng đến kế hoạch thụ thai. Thói quen hút thuốc có thể dẫn đến vô sinh ở phụ nữ và tình trạng bất lực ở nam giới. Các bác sĩ đã khẳng định rằng hút thuốc là yếu tố ảnh hưởng mạnh nhất đối với khả năng mang thai. Hút thuốc và hít khói thuốc quá nhiều có thể dẫn đến những thay đổi của ống dẫn trứng, cổ tử cung và có hại đối với phôi thai, đưa đến các biến chứng mang thai tồi tệ như tình trạng mang thai ngoài dạ con. Phụ nữ có thể bị mãn kinh sớm khiến tế bào trứng và buồng trứng bị lão hóa sớm. Hút thuốc trong thời gian dài có thể làm tăng vấn đề với ống dẫn trứng, tăng phát triển ung thư bên trong các cơ quan sinh sản, gây hại cho trứng và phá hoại sự phát triển của chúng. Tăng nguy cơ sẩy thai, có thể ảnh hưởng đến trứng, bào thai, niêm mạc tử cung và khả năng có một thai kỳ khỏe mạnh. Đối với nam giới, hút thuốc có thể là nguyên nhân của việc giảm số lượng tinh trùng, tinh trùng có cấu trúc bất thường, khả năng di chuyển bất thường của tinh trùng… Những hệ lụy từ hút thuốc lá thụ động Những ảnh hưởng xấu của việc hút thuốc lá không chỉ giới hạn ở những người hút thuốc mà còn ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe đối với các thành viên gia đình, bạn bè và đồng nghiệp xung quanh (hút thuốc thụ động). Ảnh hưởng của việc tiếp xúc với khói thuốc lá bao gồm: Làm tăng nguy cơ cảm lạnh và nhiễm trùng tai, làm cho bệnh hen suyễn nặng hơn, tăng huyết áp, làm tổn thương trái tim, giảm mức độ lipoprotein mật độ cao hay cholesterol “tốt”… Tóm lại, khói thuốc lá vô cùng độc hại và là nguyên nhân chính gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và nhiều căn bệnh đáng sợ khác, vì vậy những người hút thuốc lá nên cai ngay từ bây giờ. Tuy vậy cai thuốc lá không phải là việc dễ dàng và đòi hỏi nhiều quyết tâm và nỗ lực. |
