ĐỀ THI THAM KHẢOKÌ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THƠNG NĂM 2021Bài thi: NGỮ VĂNThời gian làm bài: 120 phút, khơng kể thời gian phát đềPHẦN 1: ĐỌC – HIỂU (3.0 điểm)Đọc đoạn trích sau và thực hiện các u cầu: Bất kỳ một quan điểm nào cũng có thể thay đổi, điều quan trọng là bạn có “muốn” thay đổi hay khơng mà thơi. Mọi thứ khơng bỗng dưng mà có, thái độ cũng vậy. Để có một thái độ sống đúng đắn, trước tiên ta cần hình thành nó, rồi dần dần phát triển lên, biến nó thành tài sản q giá cho bản thân.Một số người từ chối việc thay đổi, họ cho rằng “Tơi đã quen sống như thế này từ nhỏ, thay đổi chỉ làm cho cuộc sống thêm rắc rối mà thơi!” hoặc “Cha mẹ sinh mình ra thế nào thì cứ để thế ấy, thay đổi làm gì cho mệt!”. Bạn cần biết rằng, khơng bao giờ là q trễ cho một sự thay đổi. Nhờ thay đổi, con người mới có những bước tiến vượt bậc. Khơng chấp nhận thay đổi, cuộc sống của bạn sẽ trở nên nghèo nàn, thậm chí bạn sẽ gặp những rắc rối lớn. Bạn gọi một cái cây khơng đâm chồi nẩy lộc, khơng ra hoa kết trái là gì? Đó chẳng phải là “cây chết” hay sao? Con người chúng ta cũng vậy. Cuộc sống sẽ ln được vận hành tốt nếu ta khơng ngừng hồn thiện bản thân.Những ai khơng chịu thay đổi cho phù hợp với biến cố cuộc đời sẽ chẳng thể nào thích nghi được với hồn cảnh. Có thể họ vẫn hiện hữu nhưng trong cuộc sống của họ sẽ bị tách biệt, khơng bắt nhịp được với đồng loại của mình.(Trích Thái độ quyết định thành cơng, Wayne Cordeiro, NXB Tổng hợp TP. HCM, 2016, tr.34)Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên. Câu 2: Theo tác giả, vì sao một số người từ chối việc thay đổi?Câu 3: Theo anh/chị, vì sao tác giả lại viết: Nhờ thay đổi, con người mới có những bước tiến vượt bậc? Câu 4: Anh/Chị có đồng ý với ý kiến: Sống là phải thay đổi khơng? Vì sao?PHẦN 2: LÀM VĂN (7.0 điểm) Câu 1 (2.0 điểm) Từ ý nghĩa của văn bản trong phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ), trình bày suy nghĩ của mình về những điều bản thân thấy cần thay đổi để phù hợp với cuộc sống hiện đại. Câu 2 (5.0 điểm) Trình bày cảm nhận của anh/chị về hình tượng Sơng Đà trong đoạn trích sau. Từ đó bình luận ngắn gọn nét độc đáo trong cách miêu tả Sơng Đà nói riêng, thiên nhiên Tây Bắc nói chung của nhà văn Nguyễn Tn. […] Tơi có bay tạt ngang qua Sơng Đà mấy lần, và thấy đó cũng là thêm cho mình một góc độ nhìn một cách nhìn về con sơng Tây Bắc hung bạo và trữ tình. Từ trên tàu bay mà nhìn xuống Sơng Đà, khơng ai trong tàu bay nghĩ rằng cái dây thừng ngoằn ngo dưới chân mình kia lại chính là cái con sơng hằng năm và đời đời kiếp kiếp làm mình làm mẩy với con người Tây Bắc và phản ứng giận dỗi vơ tội vạ với người lái đị Sơng Đà. Cũng khơng ai nghĩ rằng đó là con sơng của câu đồng dao thần thoại Sơn Tinh Thuỷ Tinh “Núi cao sơng hãy cịn dài Năm năm báo ốn đời đời đánh ghen”. Hình như khi mà ta đã quen đọc bản đồ sơng núi, thì mỗi lúc ngồi tàu bay trên chiều cao mà nhìn xuống đất nước Tổ quốc bao la, càng thấy quen thuộc với từng nét sơng tãi ra trên đại dương đá lờ lờ bóng mây dưới chân mình. Con Sơng Đà tn dài tn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói Mèo đốt nương xn. Tơi đã nhìn say sưa làn mây mùa xn bay trên Sơng Đà, tơi đã xun qua đám mây mùa thu mà nhìn xuống dịng nước Sơng Đà. Mùa xn dịng xanh ngọc bích, chứ nước Sơng Đà khơng xanh màu xanh canh hến của Sơng Gâm Sơng Lơ. Mùa thu nước Sơng Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt một nguời bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về. Chưa hề bao giờ tơi thấy dịng Sơng Đà là đen như thực dân Pháp đã đè ngửa con sơng ta ra đổ mực Tây vào mà gọi bằng một cái tên Tây láo lếu, rồi cứ thế mà phiết vào bản đồ lai chữ. Con Sơng Đà gợi cảm. Đối với mỗi người, Sơng Đà lại gợi một cách. Đã có lần tơi nhìn Sơng Đà như một cố nhân. Chuyến ấy ở rừng đi núi cũng đã hơi lâu, đã thấy thèm chỗ thống. Mải bám gót anh liên lạc, qn đi mất là mình sắp đổ ra Sơng Đà. Xuống một cái dốc núi, trước mắt thấy loang lống như trẻ con nghịch chiếu gương vào mắt mình rồi bỏ chạy. Tơi nhìn cái miếng sáng l lên một màu nắng tháng ba Đường thi “n hoa tam nguyệt há Dương Châu”. Bờ sơng Đà, bãi Sơng Đà, chuồn chuồn bươm bướm trên Sơng Đà. Chao ơi, trơng con sơng, vui như thấy nắng giịn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt qng. Đi rừng dài ngày rồi lại bắt ra Sơng Đà, đúng thế, nó đằm đằm ấm ấm như gặp lại cố nhân, mặc dầu người cố nhân ấy mình biết là lắm bệnh lắm chứng, chốc dịu dàng đấy, rồi lại bẳn tính và gắt gỏng thác lũ ngay đấy.[…].(Trích Người lái đị Sơng Đà, Nguyễn Tn, SGK Ngữ văn 12, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2019, trang 190,191).HẾT ĐỀ THI THAM KHẢOKÌ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THƠNG NĂM 2021Bài thi: NGỮ VĂNThời gian làm bài: 120 phút, khơng kể thời gian phát đềHƯỚNG DẪN CHẤMPHẦNCÂUI12Nội dungĐiểĐỌC HIỂUm3.0Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên: Nghị luậnTheo tác giả, một số người từ chối việc thay đổi vì họ cho rằng: 0.50.5“Tơi đã quen sống như thế này từ nhỏ, thay đổi chỉ làm cho cuộc sống thêm rắc rối mà thơi!” hoặc “Cha mẹ sinh mình ra thế nào thì 3cứ để thế ấy, thay đổi làm gì cho mệt!”.Tác giả viết: Nhờ thay đổi, con người mới có những bước tiến vượt bậc vì: Khi thay đổi (nhận thức, thái độ, hành động…), con người sẽ cải thiện được sự lạc hậu, cũ kĩ để theo kịp sự phát triển của xã hội, tiếp nhận được những điều mới mẻ từ xã hội, do đó sẽ tạo cơ hội cho con người tạo ra những bước tiến vượt bậc phù hợp với thời đại. Phải là những thay đổi tích cực mới tạo ra được những bước tiến vượt 1.0 bậc. Trong thực tế cuộc sống, nhờ thay đổi nhận thức, thái độ, hành động mà một số người đã thành cơng và tạo nên những bước tiến vượt bậc cho đất nước, cho nhân loại. …(Học sinh có thể lí giải thêm nhưng phải phù hợp, thuyết phục)4Học sinh bày tỏ được quan điểm của bản thân về ý kiến: Sống là 1.0phải thay đổi, có thể:+ Đồng tình+ Khơng đồng tình+ Vừa đồng tình vừa khơng đồng tình Lí giải để bảo vệ ý kiến: Học sinh có thể lí giải theo nhiều cách khác II1nhau nhưng phải hợp lí, thuyết phục, đảm bảo tính nhân văn. LÀM VĂN7.0 Từ ý nghĩa của văn bản trong phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một 2.0đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ), trình bày suy nghĩ của mình về những điều mà bản thân thấy cần thay đổi để phù hợp với cuộc sống hiện đại. a. Đảm bảo thể thức của một đoạn văn, có đủ các phần: Mở 0.25đoạn, thân đoạn, kết đoạn.b. Xác định đúng các vấn đề nghị luận: Những điều mà bản thân 0.25thấy cần thay đổi để phù hợp với cuộc sống hiện đại.c. Triển khai hợp lí nội dung đoạn văn: vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ các dẫn chứng, có thể viết đoạn theo định hướng sau:1.0 1. Giải thích: Thay đổi: Thay cái này bằng cái khác, làm cho khác với cái trước đây. 2. Bàn luận: Nêu được những điều cần thay đổi về nhận thức, thái độ, hành động… của bản thân trước u cầu của cuộc sống hiện đại. Những thay đổi đó phải là thay đổi tích cực góp phần hồn thiện bản thân và thúc đẩy xã hội phát triển. Thay đổi là một q trình, thay đổi có thể diễn ra mọi lúc mọi nơi, thay đổi từ những điều bé nhỏ, đến những điều lớn lao. Phê phán những con người bảo thủ, lạc hậu khơng bao giờ chịu thay đổi, hoặc những người thay đổi nhưng trái với chuẩn mực xã hội. 3. Bài học liên hệ bản thân: Cần phải nỗ lực để hồn thiện bản thân. Thay đổi nhưng khơng đánh mất mình, khơng đánh mất những nét đẹp truyền thống.d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, 0.25ngữ pháp tiếng Việt e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về 0.25vấn đề nghị luận.2 Trình bày cảm nhận của anh/chị về hình tượng Sơng Đà trong đoạn 5.0trích Người lái đị Sơng Đà. Từ đó bình luận ngắn gọn nét độc đáo trong cách miêu tả sơng Đà nói riêng, thiên nhiên Tây Bắc nói chung của nhà văn Nguyễn Tn. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Có đủ các phần mở bài, thân bài, 0.25kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: cảm nhận hình tượng Sơng Đà 0.5 trong đoạn trích, bình luận ngắn gọn nét độc đáo trong cách miêu tả sơng Đà nói riêng, thiên nhiên Tây Bắc nói chung của nhà văn Nguyễn Tn.c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm: Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; cần đảm bảo các u cầu cơ bản sau:* Giới thiệu khái qt về tác giả Nguyễn Tn, bài tùy bút Người lái 0.5đị Sơng Đà, hình tượng Sơng Đà trong đoạn trích. * Cảm nhận hình tượng Sơng Đà2.0 Từ điểm nhìn trên cao, Sơng Đà có vẻ đẹp dun dáng, mềm mại, u kiều. + Dịng chảy của Sơng Đà uốn lượn như “cái dây thừng ngoằn ngo”.+ Sơng Đà thướt tha, dun dáng, đầy nữ tính như mái tóc người thiếu nữ Tây Bắc: Con Sơng Đà tn dài tn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói Mèo đốt nương xn….+ Sơng Đà có sự thay đổi kì diệu màu nước theo mùa, mỗi mùa có một vẻ đẹp riêng: Mùa xn – “dịng xanh ngọc bích”; mùa thu – “nước Sơng Đà lừ lừ chín đỏ”. Từ điểm nhìn gần hơn – điểm nhìn của một người đi rừng lâu ngày bất ngờ gặp lại con sơng, Sơng Đà gợi cảm, Sơng Đà “như một cố nhân”.+ Sơng Đà lung linh, thơ mộng, mang đậm vẻ đẹp Đường Thi. + Sơng Đà gợi niềm vui, đem lại cảm giác “đằm đằm ấm ấm như gặp lại cố nhân” cho con người. Hình tượng Sơng Đà được cảm nhận bằng ngơn ngữ tinh tế, giàu chất thơ; câu văn nhịp nhàng; hình ảnh bay bổng, lãng mạn; sử dụng thành cơng biện pháp tu từ so sánh…tạo những liên tưởng độc đáo thú vị, làm nổi bật vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dịng sơng. (Lưu ý: Phần nghệ thuật phải được lồng vào phần nội dung)* Bình luận ngắn gọn nét độc đáo trong cách miêu tả sơng Đà nói riêng, 1.0thiên nhiên Tây Bắc nói chung của nhà văn Nguyễn Tn. Nhà văn nhìn Sơng Đà khơng chỉ là một dịng sơng tự nhiên, vơ tri vơ giác mà cịn là một sinh thể có sự sống, có tâm hồn, tình cảm. Với Nguyễn Tn, sơng Đà nói riêng, thiên nhiên Tây Bắc nói chung cũng là một tác phẩm nghệ thuật vơ song của tạo hóa. Vẻ đẹp của Sơng Đà hịa quyện vào vẻ đẹp của núi rừng Tây Bắc nên càng trở nên đặc biệt. … Cách miêu tả độc đáo này cho thấy Nguyễn Tn có sự gắn bó sâu nặng, tình yêu mến tha thiết đối với thiên nhiên Tây Bắc, với q hương đất nước, đồng thời cho thấy được ngịi bút tài hoa, un bác, lịch lãm của ơng. … d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ 0.25pháp tiếng Việte. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.0.5 |
