Văn hóa ẩm thực thường chứa đựng toàn bộ những nét tinh hoa nhất, độc đáo nhất của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc. Sự khác biệt của mỗi nền văn hóa khác nhau đã tạo ra những đặc điểm ẩm thực hoàn toàn khác nhau. Đặc biệt, những khác biệt đặc trưng nổi bật của nền ẩm thực châu Á với châu Âu chính là một trong những đề tài nghiên cứu nổi bật của giới chuyên môn. Ẩm thực châu Á và châu Âu có sự khác biệt nguyên nhân xuất phát từ điều kiện tự nhiên đặc trưng của khu vực châu Á và châu Âu, dẫn đến người dân ở hai khu vực này có những thói quen ăn uống riêng để phù hợp với khí hậu và lương thực đặc trưng của vùng này. Châu Á có khí hậu thời tiết thuận lợi để những cây lương thực nhiệt đới phát triển như lúa gạo nên bữa ăn không thể thiếu cơm. Trong khi đó ở châu Âu, bánh mỳ lại mà món ăn chính, đồng thời khí hậu của châu Âu có nhiệt độ thấp nên những món ăn phải đáp ứng cung cấp nhiều năng lượng, có tính nóng và có nhiều thành phần đạm đông vật.  Ẩm thực châu Á đề cao vai trò của những món ăn có tính mát và những món ăn sử dụng nguyên liệu từ biển. Hơn thế nữa, nền văn hóa châu Á với những nét cầu kì truyền thống và đôi lúc còn có phần bảo thủ thì những món ăn ở đây thường có những công thức, chuẩn mực riêng. Món ăn ngon phải là món ăn đáp ứng tính triết lý là truyền thống dân tộc. Ngược lại, món ăn của người châu Âu đề cáo tính tiện lợi và sáng tạo, không gò bó trong những nguyên tắc chuẩn mực riêng. Đặc biệt, thành phần gia vị kết hợp trong món ăn cũng có sự khác biệt giữa hai nền văn hóa. Ẩm thực châu Á kết hợp các thành phần nguyên liệu phổ biến, có sự tương đồng về vị. Hạt nêm, muối, đường, nước mắm,… là những gia vị được sử dụng nhiều nhất. Bữa ăn thường kèm theo nước mắm/ nước tương để chấm, có thể dùng chung cho tất cả món ăn. Ngược lại, ẩm thực châu Âu luôn luôn kết hợp các thành phần nguyên liệu có hơi hướng mâu thuẫn, tránh ghép nối những thứ có hương vị tương tự và mỗi món ăn sẽ có một loại nước sốt riêng biệt. Quan niệm ẩm thực thẩm mỹ của người châu Á đánh giá món ăn bằng màu sắc, hương vị, hình thức, bát đĩa, ưu tiên tính ngon miệng, ít quan tâm đến chất lượng dinh dưỡng. Đối với tín đồ ẩm thực châu Âu, lại đề cao quan niệm ẩm thực lý tính, ít quan tâm đến mùi vị, màu sắc, hình thức ra sao, chỉ chú trọng hàm lượng dinh dưỡng trong đó cung cấp cho một bữa ăn. Trong cách thức ăn uống, người châu Á thường ưu tiên sử dụng đũa là chủ yếu thì người châu Âu lại dùng bộ dụng cụ dao- thìa- dĩa. Điều đặc biệt, người châu Á thường ăn chung theo mâm, tức là món ăn được đựng chung trong một tô/ âu/ nồi lớn, những người trong bàn sẽ dùng vá/ thìa để lấy thức ăn vào chén của mình thì người châu Âu lại ăn theo từng phần riêng của mình. Cứ tưởng rằng ẩm thực phương Đông và phương Tây khó mà kết hợp với nhau để tạo nên “tiếng nói chung” trong thế giới ẩm thực đầy sắc màu vì có nhiều sự khác biệt. Tuy nhiên, khi thử kết hợp những gì độc đáo nhất của 2 “thái cực” ẩm thực này với nhau, các đầu bếp đã tạo nên những món ăn vô cùng hài hòa, vừa mang tính thẩm mỹ, nghệ thuật, lại vẫn có nét truyền thống riêng mà vô cùng phóng khoáng. Với công thức ngoài Tây trong Nhật, món cơm cuộn trứng Omurice cũng là một trong những món được nhắc đến đầu tiên khi kể về nhóm đồ Tây ở Nhật. Học tập tráng trứng omelette của phương Tây, người Nhật đã sáng tạo ra món cơm cuộn thơm ngon đầy dinh dưỡng: cơm Nhật với rau củ và thịt (thường là thịt gà kiểu teriyaki) được cuộn trong lớp trứng tráng với một ít sốt cà chua chua ngọt ngọt trên cùng. Omurice tuy ra đời trên nền tảng món Tây nhưng cho đến nay đã thực sự trở thành công thức gắn liền với ẩm thực Nhật Bản thông qua sự xuất hiện phổ biến của mình trong làn sóng văn hóa kawaii và đời sống manga. Giới trẻ Nhật, đặc biệt là các thiếu nữ trẻ, rất thích việc vẽ hình hoặc để lại các lời nhắn ngọt ngào dễ thương bằng sốt cà chua lên bề mặt trứng cuộn. Hình ảnh những đĩa Omurice được tạo hình hoặc viết chữ ngộ nghĩnh được thấy rất nhiều trong manga, anime (truyện tranh, hoạt hình của Nhật) cũng như đã trở thành một biểu hiện cho văn hóa kawaii đặc trưng ở Nhật. - Lịch sử văn minh nhân loại trải qua hàng nghìn năm hình thành và phát triển, đã tạo nên những nền văn hóa đa dạng trải dài từ đông sang tây. Sự đa dạng văn hóa này cũng dẫn đến nhiều khác biệt trong ẩm thực giữa các quốc gia tại châu Á và châu Âu. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ phân tích một số điểm khác biệt cơ bản giữa các món ăn của hai nền văn minh đối lập này. Món Á và Âu có nhiều khác biệt do ảnh hưởng văn hóa Nguyên liệu và kỹ thuật chế biến Vì ẩm thực bị ảnh hưởng bởi các tập quán nấu ăn và truyền thống của một nền văn hóa cụ thể, thực phẩm châu Á và thực phẩm phương Tây đã phát triển tự nhiên khác biệt theo nhiều cách. Ẩm thực châu Á được biết đến với nhiều loại nguyên liệu và hương vị đa dạng. Do đa phần các nước châu Á chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới nên các thành phần phổ biến thường có trong thức ăn sẽ gồm hải sản, gạo, tỏi, hạt vừng, hành, đậu nành và ớt được nấu theo các phương pháp khác nhau của tùy theo sở thích và độ hài hòa giữa các nguyên liệu. Hấp, luộc và xào là phương pháp nấu ăn phổ biến tại các quốc gia phương Đông. Đáng chú ý là các món ăn văn hóa châu Á đều ít nhiều được phục vụ ấm hoặc nóng và hiếm khi sống và lạnh (sushi là ngoại lệ phổ biến). Ngược lại, do điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu ôn đới, nhiều món ăn phương Tây thường được chế biến từ lúa mạch hoặc lúa mì. Xà lách, sữa chua và pho mát là những lựa chọn ẩm thực phổ biến của người dân phương Tây. Người châu Âu cũng chuộng hình thức chiên hoặc nướng trong các món ăn của họ từ gà rán, pizza, cá và khoai tây chiên, parmigiana, bánh nướng thịt và thịt cừu nướng... Hương vị của các món ăn Các món ăn châu Á có hương vị đậm đà với nhiều gia vị Là vùng đất của hương liệu nên các món ăn châu Á thường sử nhiều loại gia vị khác nhau, tạo nên hương vị thơm và đậm đà. Các món ăn thường có các thành phần được sử dụng làm nổi bật mùi vị như giấm, bột ngũ vị, rượu nấu ăn, nước sốt,, xì dầu và nước tương. Gừng, ớt và tỏi cũng là nguyên liệu chính trong nhiều món ăn ở các nước phương Đông. So với châu Á, ẩm thực phương Tây có thể có khẩu vị nhạt nhẽo hơn. Nước sốt chế biến dường như được phục vụ nhiều hơn với thực phẩm phương Tây. Sốt cà chua, mù tạt, sốt mayonnaise, sốt thịt nướng là một số loại nước sốt phổ biến người ta tìm thấy với các món ăn của Mỹ, châu u và Úc. Tuy nhiên tại nhiều vùng, người ta cũng sử dụng ớt trong các bữa ăn và nhiều món ớt ở Úc cũng có vị cay như các món ăn ở châu Á. Cách thức ăn uống Trong văn hóa ẩm thực Á Đông, hầu hết các món ăn được thiết kế để dùng chung với cơm hoặc mì, và gạo và mì được cho là món ăn chính và thiết yếu trong mỗi bữa ăn. Người châu Á có truyền thống quây quần trong bữa cơm và chia sẻ thức ăn. Do đó khi ăn, mỗi người đều sẽ có một bát cơm trắng và ba đến bốn món ăn được đặt ở giữa bàn - mọi người đều được thử mọi thứ và điều này đồng nghĩa với sự san sẻ, yêu kính lẫn nhau trong văn hóa. Người châu Âu thường ăn thức ăn theo phần riêng Ngược lại, người phương Tây thường chú trọng hơn vào tự do và cá nhân nên các món ăn riêng lẻ phổ biến hơn trong các nền văn hóa phương Tây. Người châu u cũng thường đặt các món ăn khác nhau vào đĩa của mình hoặc ăn theo từng phần đã được phân chia sẵn. Điều này có mặt tích cực là tạo nên sự công bằng và thuận tiện hơn trong các bữa tiệc đông người. Ngày nay nhờ vào sự giao thoa về văn hóa giữa các quốc gia đã trở nên phổ biến, các món ăn cũng được biến tấu và kết hợp đa dạng giữa Đông và Tây dưới nhiều hình thức khác nhau, tạo nên nhiều hương vị độc đáo và hấp dẫn. Tuy nhiên các món ăn truyền thống vẫn là nét đặc trưng, thể hiện tinh hoa văn hóa, ẩm thực của từng quốc gia, từng nền văn hóa, bất kể là Âu hay Á. |
