Phương pháp chuyên gia trong nghiên cứu khoa học công an

Phương pháp chuyên gia là phương pháp sử dụng trí tuệ của đội ngũ chuyên gia có trình độ cao của một chuyên ngành để xem xét, nhận định bản chất một sự kiện khoa học hay thực tiễn phức tạp, để tìm ra giải pháp tối ưu cho các sự kiện đó hay đánh giá một sản phẩm khoa học.

Nội dung chính Show

Yêu cầu khi sử dụng phương pháp
Các bước thực hiện
Những yêu cầu với phương pháp chuyên gia
Lập nhóm chuyên gia
Tổ chức lấy ý kiến

Trong giáo dục, đó là phương pháp thu thập thông tin khoa học, nhận định, đánh giá một sản phẩm khoa học giáo dục, bằng cách sử dụng trí tuệ một đội ngũ chuyên gia giáo dục có trình độ cao, ý kiến của từng người sẽ bổ sung lẫn nhau, kiểm tra lẫn nhau cho ta một ý kiến đa số, khách quan về một vấn đề giáo dục.

Yêu cầu khi sử dụng phương pháp

Đây là phương pháp tiết kiệm nhất, nhưng sử dụng phương pháp này cần tính

đến các yêu cầu sau đây:

Chọn đúng chuyên gia, có năng lực chuyên môn theo vấn đề ta đang nghiên cứu. Những chuyên gia này phải có phẩm chất trung thực khoa học.
Xây dựng được hệ thống các chuẩn đánh giá cho các tiêu chí cụ thể, dễ hiểu và tường minh, nếu có thể dùng điểm số để thay thế.
Hướng dẫn kĩ thuật đánh giá, theo các thang điểm với các chuẩn khách quan, giảm tới mức tối thiểu những sai lầm có thể xảy
Hạn chế mức thấp nhất ảnh hưởng qua lại của các chuyên gia về chính kiến, quan điểm, cho nên tốt nhất là không phát biểu công khai hoặc là nếu công khai thì người có uy tín nhất không phải là người phát biểu đầu tiên.

Có thể tiến hành phương pháp này qua hình thức hội thảo, tranh luận, đánh giá, nghiệm thu công trình khoa học, lấy ý kiến. Người chủ trì phải ghi chép chu đáo các ý kiến của từng người, nếu thấy cần thiết phải ghi âm, quay phim hoặc ghi tốc kí. Tất cả các tư liệu thu được phải xử lí theo cùng một chuẩn, một hệ thống, các ý kiến trùng nhau hay gần nhau của đa số chuyên gia sẽ là kết luận chung về sự kiện ta cần nghiên cứu.

Phương pháp chuyên gia được sử dụng ở giai đoạn cuối cùng, hoặc khi phương pháp nghiên cứu khác không cho kết quả.

Phương pháp chuyên gia (tiếng Anh: Professional solution) sử dụng trong quá trình quyết định là phương pháp dựa trên các ý kiến chuyên gia để thực hiện các bước của quá trình quyết định.

Hình minh hoạ (Nguồn: elegantthemes)

Khái niệm

Phương pháp chuyên gia trong tiếng Anh được gọi là Professional solution.

Phương pháp chuyên gia sử dụng trong quá trình quyết định là phương pháp dựa trên các ý kiến chuyên gia để thực hiện các bước của quá trình quyết định.

Chuyên gia là người đưa ra các kiến nghị hay lời khuyên cho người khác. Phương pháp chuyên gia dựa trên hoạt động sáng tạo của các chuyên gia hay của các nhà phân tích.

Phương pháp này tập hợp được các học giả, các chuyên gia giỏi, các nhà phân tích chuyên nghiệp, sử dụng được thành quả khoa học và kinh nghiệm thực tiễn để ra quyết định.

Các bước thực hiện

Phương pháp chuyên gia được sử dụng trong quá trình quyết định quản lí được thống nhất theo các bước cơ bản sau:

- Thành lập các nhóm chuyên gia

Muốn thu được lời khuyên có giá trị cần thu hút các chuyên gia giỏi. Các chuyên gia tham gia vào quá trình quyết định cần đáp ứng các tiêu chuẩn:

+ Có trình độ chuyên môn sâu, có kinh nghiệm rộng trên lĩnh vực cần ra quyết định

+ Cố định hướng tâm lí hướng về tương lai

+ Am hiểu sự vận động và phát triển của vấn đề cần giải quyết trên mọi phương diện và góc độ

+ Có ý thức độc lập suy nghĩ và có ý thức tiếp thu ý kiến của người khác

+ Có năng lực phân tích và tổng hợp

Tổ chức lấy ý kiến của của các chuyên gia

Đây là công việc quan trọng nhất của phương pháp chuyên gia và cũng là hoạt động khó khăn nhất. Để lấy ý kiến chuyên gia, nhóm chuyên gia tổng hợp cần tiến hành các hoạt động sau:

Xây dựng nội dung xin ý kiến.

- Tổ chức lấy ý kiến của các chuyên gia

Phụ thuộc vào hình thức tổ chức lấy ý kiến, có thể phân loại các phương pháp chuyên gia thành các phương pháp sau:

+ Phương pháp phỏng vấn: Là phương pháp nhanh nhất, đơn giản nhất để nhận được ý kiến của các chuyên gia (những người được phỏng vấn) về các xu thế khác nhau trong sự tồn tại, vận động của các vấn đề kinh tế - xã hội.

Những cuộc phỏng vấn trực tiếp (hay thông qua điện thoại, mạng internet...) được tiến hành nhanh, dựa vào một sườn câu hỏi mang tính năng động cao, trong không khí thoải mái... có thể cho ta những ý kiến rất bổ ích tuy mang nhiều yếu tố cảm giác.

+ Phương pháp hội thảo: Là phương pháp phổ biến để tìm ý kiến các giải pháp giải quyết một vấn đề quan trọng nào đó. Các cuộc hội thảo cho phép các nhà khoa học tự do trình bầy những suy nghĩ khác nhau của mình, do đó qua hội thảo có thể nhận được rất nhiều thông tin theo những góc độ khác nhau.

Hội thảo là phương pháp vận dụng trí tuệ tập thể để giải quyết những vấn đề quan trọng, vì thế một không khí gợi mở, có dẫn dắt, có tổng kết, có suy nghĩ của những người tham gia sẽ đem lai hiệu quả cao nhất cho hội thảo.

+ Phương pháp tấn công cân não: Là hình thức tọa đàm thẳng thắn giữa các chuyên gia nhằm góp ý cho các phương án quyết định. Số người tham gia khoảng 5-12 người là thích hợp.

Người chủ trì tọa đàm không nêu rõ mục đích cuộc tọa đàm, chỉ nêu một mặt nào đó của vấn đề chung để các chuyên gia phát biểu ý kiến của mình; trong cuộc tọa đàm không bình luận ý kiến người khác.

Người chủ trì (đặc biệt là lãnh đạo cao cấp) không phát biểu ý kiến để tránh ảnh hưởng đến không khí của buổi tọa đàm, chỉ lắng nghe một cách khách quan, thu nhận có mục đích những điều bổ ích đối với việc đưa ra quyết định.

Ưu điểm của phương pháp này là có thể trao đổi trực tiếp thông tin, phát huy đầy đủ tư duy sáng tạo. Theo thống kê, vận dụng phương pháp tấn công não so với phương pháp hội thảo nói chung hiệu quả có thể đạt tới 70%.

+ Phương pháp Coturn do người Mỹ phát minh năm 1964, cũng có điểm giống phương pháp tấn công cân não. Người chủ trì bắt đầu hội nghị để mọi người có thể bàn bạc về vấn đề và phương án giải quyết. Đến thời điểm chín muồi người quyết định sẽ nêu rõ vấn đề để hội nghị thảo luận sâu hơn.

+ Phương pháp đối chiếu cũng là một ki thuật tham mưu quan trọng. Người đưa ra quyết định đưa ra các phương án khác nhau cho những nhóm khác nhau soạn thảo, sau đó triển khai tranh luận, chỉ ra những khiếm khuyết của phương án của các nhóm nhằm bộc lộ đầy đủ các mâu thuẫn.

Hoặc trước một phương án cố ý dựng lên mặt đối lập để phê phán, bác bỏ, chủ yếu tìm những tình huống có thể xẩy ra, cân nhắc nghiêm túc điều kiện có lợi và bất lợi, làm cho phương án ngày càng hoàn thiện hơn.

+ Phương pháp Delphi: có nguồn gốc từ Hy Lạp, là một trong những phương pháp sử dụng chuyên gia cho quá trình ra quyết định, được công ty Rand của Mỹ phát triển vào cuối những năm 1950. Với các doanh nghiệp, Delphi là phương pháp nghiên cứu và dự báo những cơ hội về phát minh công nghệ mới.

Quá trình dự đoán bắt đầu khi cơ quan dự báo gửi những dữ liệu cần thiết về vấn đề cần nghiên cứu và bảng câu hỏi cho một nhóm chuyên gia được lựa chọn.

Sau khi nhận được trả lời, cơ quan dự báo sẽ tập trung các ý kiến và gửi lại các chuyên gia với lời đề nghị họ xem xét và điều chỉnh lại ý kiến của mình.

Sau nhiều lần trao đổi, ý kiến các chuyên gia dần dần thống nhất. Do sử dụng trình tự phân tán - tập trung - phân tán, tranh thủ ý kiến theo hình thức nặc danh, kết luận thu được đáng tin cậy.

(Tài liệu tham khảo: Tổ chức và quản lí tổ chức, Trung tâm đào tạo từ xa, ĐH Kinh tế Quốc dân)

Diệu Nhi

Trong quá trình thu thập thông tin để tìm hiểu về thị trường, khách hàng có rất nhiều phương pháp được sử dụng. Trong đó, phương pháp chuyên gia là một phương pháp có độ tin cậy cao nhưng lại mất ít thời gian để thực hiện nhất.
Vì vậy, phương pháp chuyên gia có thể được sử dụng để nhà nghiên cứu nắm bắt sơ lược những điểm ban đầu về thị trường và hiểu rõ thị trường, khách hàng hơn trước khi thực hiện những bước tiếp theo của dự án nghiên cứu.

Phương pháp chuyên gia là phương pháp thu thập ý kiến của chuyên gia trong việc nhận định, đánh giá một sản phẩm, sự kiện hay một vấn đề thực tiễn. Phương pháp này thu thập các ý kiến khác nhau của các chuyên gia, kiểm tra lẫn nhau để có một cái nhìn khách quan hơn về một vấn đề.

Trong nghiên cứu thị trường, việc thu thập thông tin bằng phương pháp chuyên gia có thể được sử dụng để có những hiểu biết chi tiết hơn về lĩnh vực hay sản phẩm cụ thể.

Những yêu cầu với phương pháp chuyên gia

Đây là phương pháp hiệu quả mà tiết kiệm được nhiều thời gian và công sức cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, để có thể thực hiện phương pháp này, cần một số yêu cầu thiết yếu sau:

Có mục tiêu rõ ràng, xác định được các thông tin cần thiết khi thu thập
Chọn đúng chuyên gia tư vấn trong lĩnh vực nghiên cứu. Chuyên gia cần phải có hiểu biết thực sự về những thông tin cần thiết phục vụ cho nghiên cứu.
Có thể xây dựng tiêu chuẩn đánh giá cho các tiêu chí cụ thể khác nhau.
Hạn chế ảnh hưởng của các chuyên gia với nhau về mặt quan điểm.

>>> Tìm hiểu thêm về: Nghiên cứu thị trường là gì? Phương pháp – Lợi ích – Cách làm – Dịch vụ

Phương pháp chuyên gia thường được thực hiện sau cùng hoặc khi các phương pháp khác không đem lại kết quả. Có thể được thực hiện theo các bước sau:

Lập nhóm chuyên gia

Muốn thực hiện phương pháp chuyên gia, chắc chắn cần phải có một nhóm chuyên gia đáng tin cậy:

Trình độ cao, kinh nghiệm trong lĩnh vực cần nghiên cứu, đánh giá.
Am hiểu sự thay đổi của vấn đề theo thời gian, sự biến động trong thực tiễn
Có năng lực phân tích, đánh giá và tổng hợp

Tổ chức lấy ý kiến

Khi đã tập hợp được một nhóm chuyên gia phù hợp, quá trình tiếp theo cần thực hiện là tổ chức lấy ý kiến chuyên gia. Đây là hoạt động quan trọng cũng là hoạt động khó khăn nhất.
Để có thể thu thập được các thông tin cần thiết, cần phải:

Xác định rõ ràng thông tin cần thu thập
Có người dẫn dắt cuộc thảo luận, phỏng vấn, lấy ý kiến có kỹ năng

Việc tổ chức lấy ý kiến có thể thực hiện qua nhiều phương pháp khác nhau:

Phương pháp phỏng vấn: có thể phỏng vấn trực tiếp hoặc qua điện thoại với từng chuyên gia.
Phương pháp hội thảo: cho phép chuyên gia tụ hợp, tự do trình bày quan điểm.
Phương pháp Delphi: Đây là phương pháp sử dụng để ra quyết định, có nguồn gốc từ Hy Lạp, được phát triển vào cuối những năm 50 của thế kỷ XX bởi công ty Rand. Với những doanh nghiệp, Delphi là một phương pháp nghiên cứu và dự báo những cơ hội phát triển công nghệ mới. Bắt đầu bằng việc gửi bảng câu hỏi cho các chuyên gia. Sau khi nhận được trả lời, sẽ tập trung các ý kiến và gửi lại các chuyên gia với lời đề nghị họ xem xét và điều chỉnh lại ý kiến của mình. Sau nhiều lần trao đổi, ý kiến các chuyên gia dần dần thống nhất. Do sử dụng trình tự phân tán — tập trung — phân tán, tranh thủ ý kiến theo hình thức nặc danh, kết luận thu được đáng tin cậy.
Các phương pháp khác: Phương pháp cân não, Phương pháp Coturn

Phương pháp chuyên gia thường được sử dụng trong quá trình ra quyết định hoặc đánh giá về một vấn đề. Nó không được sử dụng nhiều trong các dự án nghiên cứu thị trường về hành vi hay nhu cầu người tiêu dùng. Thay vào đó là phương pháp phỏng vấn nhóm tập trung với mẫu là những khách hàng bình thường thay vì các chuyên gia.

Tham khảo các phương pháp thu thập thông tin phục vụ nghiên cứu thị trường khác:

Nếu như doanh nghiệp của bạn đang muốn phát triển sản phẩm mới, ra mắt sản phẩm mới, thay đổi định vị thương hiệu,… Hãy tham khảo dịch vụ nghiên cứu thị trường cho doanh nghiệp vừa và nhỏ của DTM Consulting để có thể đưa ra các quyết định marketing tốt nhất.

NHẬN TƯ VẤN MIỄN PHÍ PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM MỚI