Lượng huyết sắc tố giảm là gì năm 2024

Huyết sắc tố (thường được viết tắt là Hb hoặc Hgb) là một loại protein phức tạp của hồng cầu, chứa chất sắt có khả năng thu thập, lưu giữ và phóng thích oxy trong cơ thể con người và các loài động vật có vú. Trong một vài trường hợp, huyết sắc tố trong

(Ảnh minh họa)

Định nghĩa

Huyết sắc tố (thường được viết tắt là Hb hoặc Hgb) là một loại protein phức tạp của hồng cầu, chứa chất sắt có khả năng thu thập, lưu giữ và phóng thích oxy trong cơ thể con người và các loài động vật có vú. Trong một vài trường hợp, huyết sắc tố trong máu chỉ giảm nhẹ, thấp hơn bình thường không đáng kể, và không ảnh hưởng đến cảm giác của bạn. Tuy nhiên, nếu lượng huyết sắc tố giảm xuống nghiêm trọng và gây ra nhiều triệu chứng, thì khi đó bạn đang bị thiếu máu. Hàm lượng huyết sắc tố được cho là thấp khi dưới mức 13,5 gram /dl (135 gram / lít) đối với nam và dưới 12 gram/dl (120 gram/lít) đối phụ nữ. Ở trẻ em, ngưỡng cao thấp của huyết sắc tố sẽ khác nhau tùy theo độ tuổi và giới tính.

Nguyên nhân

Lượng huyết sắc tố trong máu thấp không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của một căn bệnh nghiêm trọng nào đó. Đối với thể trạng của một số người khỏe mạnh, lượng huyết sắc tố có thể ít hơn mức bình thường. Đối với phụ nữ đang mang thai, lượng huyết sắc tố cũng thường duy trì ở mức thấp. Lượng huyết sắc tố thấp liên quan đến bệnh hoặc các vấn đề y khoa:

• Cơ thể sản xuất ít hồng cầu hơn bình thường
• Cơ thể phá hủy các tế bào hồng cầu nhiều hơn số lượng mà nó sản xuất
• Cơ thể có tiền sử mất máu

Bệnh và các vấn để khiến cơ thể sản xuất tế bào hồng cầu ít hơn mức bình thường:

• Chứng thiếu máu không tái tạo
• Ung thư
• Một số loại thuốc, chẳng hạn như các loại thuốc kháng virus cho trường hợp nhiễm trùng do HIV, thuốc hóa trị cho bệnh ung thư...
• Xơ gan
• U lympho Hodgkin (bệnh Hodgkin)
• Suy giáp (tuyến giáp hoạt động kém)
• Thiếu máu, thiếu sắt
• Bệnh thận mãn tính
• Viêm bàng quang (viêm bàng quang)
• Bệnh bạch cầu
• Đa u xương tủy
• Hội chứng rối loạn sinh tủy
• Viêm dạ dày (viêm niêm mạc dạ dày)
• Thiếu máu do thiếu vitamin.

Bệnh và vấn đề khiến cơ thể tiêu hủy các tế bào hồng cầu nhanh hơn mức mà nó có thể sản xuất:

• Lách to
• Porphyria (còn được gọi là căn bệnh Ma Cà Rồng)
• Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI)
• Bệnh tan máu bẩm sinh (thalassemia)
• Viêm mạch (vasculitis)
• Chứng huyết tan (Hemolysis).

Lượng huyết sắc tố thấp cũng có thể là do mất máu:

• Chảy máu từ vết thương
• Xuất huyết trong đường tiêu hóa, chẳng hạn như từ các vết loét, ung thư hoặc bệnh trĩ
• Xuất huyết đường tiết niệu
• Hiến máu thường xuyên
• Chảy máu kinh nguyệt nặng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Gọi thoại - Gọi video tư vấn với bác sĩ giỏi trên kênh Khám từ xa Wellcare nếu bạn có những dấu hiệu và triệu chứng sau:

• Mệt mỏi
• Cơ thể yếu đi
• Da và nướu răng nhợt nhạt
• Thở ngắn
• Hơi thở nhanh và không đều.

Bác sĩ có thể sẽ chỉ định một vài xét nghiệm lấy máu để kiểm tra xem có chính xác những triệu chứng này là do huyết sắc tố thấp hay do những bệnh lý khác.

Hướng dẫn khám từ xa với bác sĩ Huyết học, Nội Tổng Quát

Các bước khám từ xa

• Bước 1: Chọn bác sĩ và giờ còn trống.
• Bước 2: Đăng nhập Sổ khám Online (để xác định SĐT sẽ dùng gọi bác sĩ).
• Bước 3: Thanh toán trước phí khám (thẻ ATM, thẻ tín dụng, thẻ cào, chuyển khoản, tại cửa hàng tiện lợi gần nhà).
• Bước 4: Kiểm tra tin nhắn & nhận đường link bệnh án điện tử; cập nhật lý do khám và tải ảnh hoặc video clip (vết thương, đơn thuốc, x-quang…) từ bệnh án điện tử.
• Bước 5: Đúng giờ hẹn, nhấp nút gọi màu cam trên bệnh án điện tử để gặp bác sĩ; Xem dặn dò, kê toa sau khi tư vấn xong.

\>>> Tổng đài hỗ trợ: (028) 3622 6822.

BS Trần Thị Hồng An

Hiện bác sĩ Hồng An đang làm việc tại khoa Nội Tổng Quát, Phòng khám Quốc tế Victoria Healthcare TP.HCM. Bác sĩ có tham gia nhiều khóa học như lớp siêu âm Tim mạch và Mạch máu, khóa học với các chuyên khoa Nội khoa, Hô hấp, Khớp, cấp cứu, lớp siêu âm Tổng quát...

tran-thi-hong-an

BS Võ Hữu Tín

Bác sĩ Tín hiện đang làm việc tại khoa Huyết học - Bệnh viện Chợ Rẫy. Chuyên khám và tư vấn: Chảy máu cam, xuất huyết dưới da, các triệu chứng của bệnh ung thư máu…; Xét nghiệm máu, ADN; Ý nghĩa các chỉ số huyết học; Các vấn đề tăng giảm hồng cầu máu, tăng giảm bạch cầu; Thiếu máu, suy tủy, viêm tủy...

Thiếu máu là tình trạng có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi và giới tính nào do các nguyên nhân như mất máu, bệnh lý tan máu hoặc rối loạn quá trình tạo máu trong cơ thể. Phân độ thiếu máu có 3 mức: thiếu máu nhẹ, thiếu máu vừa và thiếu máu nặng dựa trên lượng huyết sắc tố của bệnh nhân.

1. Thiếu máu là gì?

Thiếu máu theo WHO (Tổ chức Y tế thế giới) là tình trạng giảm lượng huyết sắc tố và số lượng hồng cầu trong máu ngoại dẫn tới sự thiếu cung cấp oxy cho các mô trong cơ thể. Tùy thuộc vào giới tính và độ tuổi mà người bệnh được xác định thiếu máu dựa trên các mức sau:

• Đối với nam giới: Hb < 13 g/dl (130 g/l)
• Đối với nữ giới: Hb < 12 g/dl (120 g/l)
• Đối với người lớn tuổi: Hb < 11 g/dl (110 g/l)
  

Thiếu máu gây rối loạn hệ nội tiết nữ có thể đẫn tới vô kinh, vô sinh

Khi bị thiếu máu người bệnh sẽ có một số biểu hiện như:

• Da xanh xao, niêm mạc nhạt
• Ù tai, hoa mắt, chóng mắt, ngất
• Chán ăn, rối loạn tiêu hóa
• Hay hồi hộp, nhịp tim nhanh, dễ mệt
• Rối loạn hệ nội tiết, nữ có thể vô kinh

2. Phân loại thiếu máu như thế nào?

Có 4 cách phân loại thiếu máu phụ thuộc vào mức độ, diễn biến, nguyên nhân thiếu máu và đặc điểm hồng cầu như sau

2.1 Mức độ thiếu máu

Đối với trường hợp mất máu cấp, phân độ thiếu máu sẽ dựa vào tốc độ mất máu và sự thay đổi huyết động học. Cụ thể là mất trên 15% lượng máu (500ml) được xem là thiếu máu mức độ nặng.

Đối với thiếu máu mạn tính, phân độ dựa trên số lượng Hemoglobin đo được trong máu như sau:

• Mức độ 1: 10 g/dl ≤ Hb < 12 g/dl
• Mức độ 2: 8 g/dl ≤ Hb < 10 g/dl
• Mức độ 1: 6 g/dl ≤ Hb < 8 g/dl
• Mức độ 1: Hb < 6 g/dl
• Bên cạnh đó mức độ thiếu máu còn được chia theo từng đối tượng dựa trên bảng đánh giá mức độ thiếu máu sau:
  

2.2 Diễn tiến thiếu máu

• Thiếu máu cấp: thiếu máu xuất hiện nhanh, trong thời gian ngắn
• Thiếu máu mạn: thiếu máu xuất hiện chậm, từ từ và tăng dẫn trong nhiều tháng

2.3 Nguyên nhân thiếu máu

• Thiếu máu do mất máu: các yếu tố bên trong và ngoài cơ thể gây tổn thương như tai nạn chấn thương, rong kinh hoặc xuất huyết dạ dày.
• Thiếu máu do tan máu: là tình trạng các tế bào hồng cầu bị phá hủy nhanh hơn là được tạo ra do các nguyên nhân như bệnh Thalassemia, ung thư máu, dùng thuốc chống sốt rét,...
• Thiếu máu do rối loạn quá trình tạo máu: các bệnh lý tủy xương là nguyên nhân dẫn tới tình trạng thiếu máu như: suy tủy xương, rối loạn tủy xương hoặc ung thư máu.

2.4 Đặc điểm hồng cầu

• Dựa vào MCV: phân loại được thiếu máu hồng cầu nhỏ hoặc to
• Dựa vào MCH (hemoglobin trung bình hồng cầu): phân loại được thiếu máu nược sắc hay ưu sắc

3. Phương pháp điều trị thiếu máu

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra thiếu máu mà có những phương pháp điều trị khác nhau. Tuy nhiên nguyên tắc chung để điều trị thiếu máu như sau:

• Xác định và điều trị theo nguyên nhân, phối hợp điều trị nguyên nhân và truyền bù khối hồng cầu;
  

Xét nghiệm huyết sắc tố - điều trị truyền bù khối hồng cầu

XEM THÊM:

• Công dụng của thuốc Ferlatum
• Làm những xét nghiệm gì để biết nguyên nhân gây thiếu máu?
• Thiếu máu có thể làm bạn suy kiệt như thế nào?

Bài viết này được viết cho người đọc tại Sài Gòn, Hà Nội, Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Nha Trang, Hạ Long, Hải Phòng, Đà Nẵng.

Chỉ số RBC và HgB là gì?

Chỉ số HgB là một trong ba chỉ số dùng để chẩn đoán tình trạng thiếu máu, đó là: RBC - Red Blood Cell cho biết số lượng hồng cầu, HCT - Hematocrite cho biết dung tích hồng cầu và HGB - Hemoglobin cho biết lượng huyết sắc tố. Nếu hai trong ba chỉ số trên thấp hơn so với bình thường thì được chẩn đoán là thiếu máu.

Lượng huyết sắc tố giảm có ảnh hưởng gì không?

Khi được thông báo huyết sắc tố thấp nghĩa là thiếu máu, bạn sẽ không thể hiến máu. Khi đó bạn nên đến bệnh viện kiểm tra để biết chính xác mức độ thiếu máu, nguyên nhân thiếu máu và được điều trị. Tối thiểu sau 1 tháng xét nghiệm với kết quả huyết sắc tố thấp, bạn có thể quay trở lại đăng ký hiến máu.

Chỉ số MCHC trong máu thấp là gì?

Chỉ số MCHC thấp: Nồng độ hemoglobin trung bình (MCHC) thấp có thể gây ra chứng giảm sắc tố (hypochromia) hoặc tế bào hồng cầu nhạt hơn, bệnh thiếu máu (do thiếu sắt, Thalassemia, thiếu máu nhược sắc,..)

Thiếu máu và thiếu sắt khác nhau như thế nào?

Thiếu máu thiếu sắt là gì? Thiếu máu là tình trạng có quá ít tế bào hồng cầu lưu thông. Nguyên nhân thường gặp nhất là do thiếu sắt; lượng sắt trong cơ thể không đủ dẫn đến giảm sản xuất hồng cầu. Thiếu máu thiếu sắt xảy ra do cơ thể không đủ sắt đáp ứng nhu cầu tạo hồng cầu vì những nguyên nhân khác nhau.