Công nghệ vaccine pfizer là gì

Covid-19 có cấu trúc gồm 4 proteins, trong đó trên bề mặt của virus này có những protein S, tạo thành hình dạng giống như một chiếc vương miện, cho nên được đặt tên là Corona. Những protein S này là mục tiêu lý tưởng để tạo nên vắc-xin ngừa Covid-19. Có nhiều công nghệ tạo vắc-xin phòng bệnh Covid-19 như vector, mRNA hay sử dụng virus corona bất hoạt.

Trong những công nghệ tạo vắc-xin phòng ngừa bệnh do Covid-19 gây ra thì có 2 loại vắc-xin là Pfizer- BioNTech và Moderna ứng dụng công nghệ mRNA. 2 loại vắc-xin này được công nhận sử dụng để phòng bệnh Covid-19 khá sớm.

Vắc-xin mRNA là một loại mới, không theo cách thức giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại các bệnh truyền nhiễm như các loại vắc-xin cổ điển trước đây. Thay vào đó, nó sử dụng mRNA được tạo ra trong phòng thí nghiệm để giúp các tế bào trong cơ thể biết cách tạo ra protein hoặc chỉ là một mảnh protein kích hoạt phản ứng miễn dịch. Phản ứng miễn dịch đó sẽ tạo ra các kháng thể để bảo vệ chúng ta không nhiễm bệnh nếu có vi-rút thực sự xâm nhập cơ thể.

Cách thức mà vắc-xin Covid ứng dụng công nghệ mRNA:

• Đầu tiên, vắc-xin Covid-19 mRNA được tiêm vào cơ thể ở vị trí bắp tay trên. Sau đó mRNA sẽ xâm nhập vào các tế bào cơ và sử dụng cơ chế của tế bào để sản sinh ra mảnh không gây hại của protein S. Protein S này được tìm thấy trên bề mặt vi-rút gây ra bệnh Covid-19. Sau khi sản sinh mảnh protein, các tế bào của chúng ta sẽ phá vỡ và loại bỏ mRNA.
• Tiếp đến, các tế bào thể hiện protein S trên bề mặt của chúng để kích thích hệ miễn dịch. Khi đó hệ miễn dịch của chúng ta nhận ra rằng protein này không thuộc cơ thể. Điều này kích hoạt hệ miễn dịch của chúng ta sản sinh ra các kháng thể và kích hoạt tế bào miễn dịch khác để chống lại. Nó cũng tương tự như cách thức cơ thể chúng ta thực hiện để chống lại bệnh nếu như bị bệnh do Covid-19.
• Vào cuối quá trình phản ứng này, cơ thể chúng ta sẽ học được cách bảo vệ để chống lại việc nhiễm bệnh do vi-rút gây ra Covid-19. Sau vài ngày hoặc một số trường hợp vài tuần thì cơ thể chúng ta sẽ loại bỏ protein S, được sản xuất ra trong quá trình đưa mRNA vào cơ thể.

Cũng giống như tất cả các loại vắc-xin, lợi ích của vắc-xin mRNA ngừa Covid-19 là những người được tiêm chủng có được khả năng phòng bệnh tương đối cao, có thể giao động từ 80 đến 91% và nó giúp hạn chế việc cơ thể phải chịu những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra khi nhiễm Covid-19. Ngoài ra, cũng giống như mọi vắc-xin khác thì loại này cũng có thể gây ra phản ứng phụ sau tiêm. Mọi cảm giác khó chịu tạm thời gặp phải sau khi tiêm vắc-xin được coi là một phần tự nhiên của quá trình đáp ứng miễn dịch và cho thấy vắc-xin có tác dụng với cơ thể. Trừ những trường hợp phản ứng quá mức và biến chứng nặng khác thì cần phải điều trị nhanh chóng, còn lại những phản ứng phụ nhẹ sẽ mất sau một thời gian.

Một số thông tin về loại vắc-xin này chúng ta cần biết bao gồm:

• Nó không gây ra bệnh Covid-19: Nhiều người lo lắng sau tiêm sẽ mắc bệnh thực sự, nhưng với công nghệ này không dùng vi-rút còn sống để gây bệnh và sau tiêm cũng không có khả năng gây nhiễm virus khác.
• Chúng không gây ảnh hưởng hoặc tương tác với ADN của cơ thể. MRNA không bao giờ xâm nhập nhân tế bào (nơi chứa DNA), vì vậy nó không thể thay đổi hoặc làm ảnh hưởng đến gen của chúng ta.
• Mặc dù công nghệ này khá mới, nhưng đã được các nhà nghiên cứu và ứng dụng trong một khoảng thời gian dài.
• Hiện nay chúng ta nhận thấy lượng vắc-xin theo công nghệ này đang có nhiều hơn so với đợt đầu sản xuất. Thực ra bởi chúng có thể được phát triển trong phòng thí nghiệm bằng những vật liệu đang có sẵn. Có nghĩa là vắc-xin mRNA có thể được phát triển và sản xuất với số lượng lớn nhanh hơn so với các phương pháp sản xuất vắc-xin khác.

Công nghệ mRNA được ứng dụng và sử dụng hiệu quả trong việc sản xuất vắc-xin Covid 19. Nó cũng giúp chúng ta đạt được miễn dịch thụ động nhằm hạn chế lây nhiễm và giảm những triệu chứng nặng của bệnh.

Đến thời điểm hiện nay, tại Việt Nam đã có 8 loại vắc-xin phòng COVID-19 được Bộ Y tế cấp phép sử dụng. Các loại vắc-xin được phê duyệt sử dung hiện nay gồm: AstraZeneca, Gam-COVID-Vac (tên khác là SPUTNIK V), Vero Cell, Comirnaty của Pfizer/BioNTech, Vắc xin Spikevax (Tên khác là Moderna), vắc-xin Janssen, vắc-xin Hayat-Vax và vắc-xin Abdala.

(1) Vắc-xin AstraZeneca do Tập đoàn AstraZeneca sản xuất đã được cấp phép sử dụng khẩn cấp tại 181 quốc gia, vùng lãnh thổ và được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đưa vào danh sách sử dụng khẩn cấp. AstraZeneca được Việt nam phê duyệt ngày 01/02/2021 và triển khai tiêm chủng từ tháng 3/2021, hiện đang có số lượng sử dụng nhiều nhất tại Việt Nam. Đây là loại vắc xin sản xuất theo công nghệ vector, sử dụng 2 liều cách nhau 8-12 tuần.

(2) Vắc xin Gam-COVID-Vac (tên khác là SPUTNIK V) do Viện Nghiên cứu Gamaleya, Nga sản xuất đã được cấp phép sử dụng tại 70 quốc gia, vùng lãnh thổ. Tại Việt Nam, vaccine Sputnik V đã được Bộ Y tế phê duyệt có điều kiện vaccine cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch COVID-19 vào ngày 23/3/2021. Đây là vắc xin sử dụng công nghệ tái tổ hợp hợp mang gen mã hóa protein S của SARS-CoV-2. Vắc xin được tiêm 2 liều cách nhau 3 tuần.

(3) Vắc xin Vero Cell do Sinopharm phát triển và Beijing Institute of Biological Products Co. Ltd - Trung Quốc sản xuất, đã được cấp phép sử dụng tại 64 quốc gia, vùng lãnh thổ, đã được Tổ chức Y tế thế giới đưa vào danh sách sử dụng khẩn cấp. Ngày 3/6/2021, vắc-xin Vero Cell đã được Bộ Y tế phê duyệt có điều kiện vaccine cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch COVID-19. Vắc xin này sản xuất theo công nghệ bất hoạt vi rút, tiêm 2 liều cách nhau 3-4 tuần.

(4) Vắc xin Comirnaty của Pfizer/BioNTech đã được cấp phép sử dụng tại 111 quốc gia và vùng lãnh thổ và được Tổ chức Y tế thế giới đưa vào danh sách sử dụng khẩn cấp. Vắc xin này đã được Bộ Y tế phê duyệt có điều kiện cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch COVID-19 vào ngày 16/6/2021. Vắc xin được sản xuất theo công nghệ mRNA, sử dụng tiêm 2 liều cách nhau 3-4 tuần. Đến ngày 23/8/2021, Cục Quản lý thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) chính thức đưa ra chấp thuận hoàn toàn đối với vaccine Pfizer-BioNTech trong phòng ngừa COVID-19 ở những người từ 16 tuổi trở lên.

(5) Vắc xin Spikevax (Tên khác là Moderna) do Moderna sản xuất đã được cấp phép sử dụng tại 64 quốc gia, vùng lãnh thổ và được Tổ chức Y tế thế giới đưa vào danh sách sử dụng khẩn cấp. Vắc-xin này cũng được sản xuất dựa trên công nghệ mRNA, sử dụng 2 liều cách nhau 4 tuần. Bộ Y tế đã phê duyệt có điều kiện cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch COVID-19 cho loại vắc-xin này vào ngày 28/6/2021.

(6) Vắc xin Janssen do Janssen Pharmaceutica NV (Bỉ) và Janssen Biologics B.V (Hà Lan) sản xuất được cấp phép sử dụng tại 56 quốc gia, vùng lãnh thổ và được Tổ chức Y tế thế giới đưa vào danh sách sử dụng khẩn cấp. Vắc xin được sản xuất bằng công nghệ véc-tơ vi-rút, sử dụng 1 liều duy nhất. Hiện nay, Việt Nam chưa tiếp nhận loại vắc xin này nhưng Bộ Y tế đã phê duyệt có điều kiện cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch COVID-19 đối với loại vắc-xin này vào ngày 15/7/2021.

(7) Vắc-xin vaccine Hayat - Vax do Công ty TNHH Viện Sinh phẩm Bắc Kinh thuộc Tập đoàn Biotec Quốc gia Trung Quốc (CNBG), Trung Quốc, sản xuất bán thành phẩm. Vắc xin này được đóng gói sơ cấp, thứ cấp và xuất xưởng tại Julphar (Gulf Pharmaceutical Industries) - Các tiểu Vương quốc Ả rập thống nhất. Vaccine Hayat - Vax mỗi liều 0,5 ml chứa 6.5 đơn vị kháng nguyên SARS-CoV-2 (tế bào vero) bất hoạt, bào chế ở dạng hỗn dịch tiêm. Vaccine được đóng gói hộp một lọ chứa một liều 0,5 ml và hộp một lọ chứa 2 liều, mỗi liều 0,5 ml. Bộ Y tế đã có quyết định phê duyệt có điều kiện cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch bệnh COVID-19 đối với vắc-xin này vào ngày 10/9/2021. Liều tiêm đang chờ Bộ Y tế cập nhật hướng dẫn.

(8) Vắc-xin Abdala được sản xuất thành phẩm tại Công ty AICA Laboraries, Base Business Unit (BBU) AICA - Cuba và được xuất bán thành phẩm, đóng gói cấp 2 tại Trung tâm Kỹ thuật Di truyền và Công nghệ Sinh học (CIGB) - Cuba.  Vắc-xin Abdala mỗi liều 0,5ml chứa 50 mcg vắc-xin protein tái tổ hợp chứa vùng liên kết với thụ thể (RBG) của vi-rút SARS-CoV-2, bào chế ở dạng hỗn dịch tiêm bắp. Vắc-xin được đóng gói hộp 10 lọ, mỗi lọ chứa 10 liều, mỗi liều 0,5ml. Bộ Y tế đã phê duyệt có điều kiện vắc-xin cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch bệnh COVID-19 đối với loại vắc-xin này vào ngày 17/9/2021. Liều tiêm đang chờ Bộ Y tế cập nhật hướng dẫn.