 Show
Có hai loại bệnh ở người gây ra do nhiễm sán dây: sán dây và ấu trùng sán lợn. Sán dây là bệnh nhiễm trùng ở ruột sau khi ăn thịt bị nhiễm bệnh còn sống hoặc chưa được nấu chín. Một vài loại sán gây ra bệnh sán dây như sán dây lợn và sán dây bò. Bệnh sán dây có thể gây
ra các triệu chứng nhẹ và không đặc hiệu, bao gồm đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón khi sán dây phát triển trong ruột. Trong khi đó bệnh ấu trùng sán lợn ở người xuất hiện khi ăn phải trứng của sán dây lợn. Trứng sán được thải qua phân của người bị sán dây lợn, có thể gây ô nhiễm đất và nước. Từ đó, ô nhiễm đất hoặc nước có thể làm cho thực phẩm (chủ yếu là rau) phơi nhiễm với trứng sán. Ấu trùng sán lợn có khả năng gây tác động đáng kể đến sức khỏe của con người.
Ấu trùng sán lợn có thể phát triển ở cơ, da, mắt và hệ thần kinh trung ương. Khi các nang ấu trùng sán lợn phát triển trong não, gây ra bệnh ấu trùng sán lợn ở não. Các triệu chứng có thể là đau đầu dữ dội, mù lòa, co giật hoặc động kinh. Để tránh bệnh sán dây, bạn không nên ngừng ăn thịt. Tuy nhiên,
bạn phải chắc chắn rằng thịt được nấu chín; tránh ăn thịt sống. Ngoài ra, WHO cũng khuyến nghị năm chìa khóa để thực phẩm an toàn hơn: Giữ thực phẩm sạch sẽ Tách riêng thực phẩm sống và thực phẩm đã nấu chín Nấu chín kỹ (thịt lợn hoặc thịt bò nên được nấu ở nhiệt độ ít nhất là 70 độ C) Giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn Sử
dụng nguồn nước và nguyên liệu an toàn Thực hành vệ sinh đúng cách - bao gồm chà rửa tay, nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh - rất quan trọng để ngăn ngừa nhiễm sán dây. Nếu có người trong gia đình bắt đầu có triệu chứng bệnh sán dây hoặc ấu trùng sán lợn, tôi nên làm gì?Sán dây có thể được điều trị bằng thuốc tẩy giun như praziquantel, niclosamide và albendazole, và cần một liệu trình điều trị ngắn. Nếu người trong gia đình bạn có bất kỳ triệu chứng kể trên của bệnh sán lợn sau khi ăn thịt sống hoặc thịt nấu chưa chín, vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và kê đơn phù hợp. Đối với bệnh ấu trùng sán lợn, thời gian từ khi con người ăn phải trứng sán đến khi xuất hiện các triệu chứng là khác nhau. Đó là lý do vì sao việc chẩn đoán bệnh này là một thách thức. Bất kỳ ai khi xuất hiện các triệu chứng của bệnh ấu trùng sán lợn nêu trên đều cần hỏi ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị thích hợp. Bệnh ấu trùng sán lợn đòi hỏi một quá trình điều trị lâu dài, các liệu pháp hỗ trợ và cả phẫu thuật trong một số trường hợp. Những bệnh này có phổ biến ở Việt Nam không?Bệnh sán dây và ấu trùng sán lợn phổ biến ở nhiều nước ở châu Á, kể cả Việt Nam, nhất là ở những nơi gia đình có thói quen nuôi lợn sân sau nhưng điều kiện vệ sinh cơ bản vẫn còn kém. Những bệnh này cũng thường gặp ở Châu Phi và Mỹ Latinh. Bệnh sán lá gan là bệnh mãn tính, phổ biến tại Việt Nam. Trong những năm gần đây, bệnh sán lá gan đã xuất hiện ở 45 tỉnh thành phố trên cả nước với số ca mắc không ngừng tăng lên. Người dân cần hiểu rõ về nguyên nhân gây bệnh và con đường lây lan của sán lá gan để từ đó kiểm soát được tình trạng lây lan và các nhà chức trách có thể từng bước đẩy lùi căn bệnh này ra khỏi cộng đồng. Sán lá gan, phân loại sán lá ganSán là gan là một loại ký sinh trùng có hình dáng giống như một chiếc lá và có thân dẹt, được xếp vào nhóm sinh vật lưỡng tính vì có cả bộ phận sinh dục giống đực và giống cái. Chúng tồn tại trong ống mật và lá gan của người hoặc động vật bị nhiễm bệnh. Sán lá gan có 2 loại: Sán lá gan nhỏ và sán lá gan lớn. Cả 2 loại này đều có hình dáng giống nhau, chỉ khác nhau về kích thước.
Minh họa sán lá gan Vòng đời và đường lây nhiễm của sán lá ganVòng đời của sán lá gan khá phức tạp. Sán lá gan ký sinh trong gan, mật của người hoặc động vật ăn cỏ như: Trâu, bò, dê, cừu, … Sán trưởng thành đẻ trứng, trứng của sán lá gan sẽ theo đường mật xuống ruột và ra ngoài theo phân. Trứng xuống nước, nở thành ấu trùng lông và ký sinh trong ốc. Từ vật chủ trung gian là ốc, ấu trùng lông của sán lá gan sẽ phát triển thành ấu trùng đuôi. Sau đó, ấu trùng đuôi này rời khỏi ốc, bám vào loại rau mọc dưới nước tạo nay trùng hoặc bơi tự do trong nước. Con người hoặc động vật ăn phải những loại rau thủy sinh dưới nước hoặc uống nước có chứa ấu trùng sán lá gan sẽ bị nhiễm sán lá gan. Triệu chứng bệnh sán lá ganThời gian ủ bệnh Ở giai đoạn ủ bệnh sán lá gan, rất khó phát hiện ra những biểu hiện rõ rệt vì nó còn tùy thuộc vào số lượng ấu trùng đã ăn phải. Đối với sán lá gan nhỏ, nhiễm trên 100 sán mới có biểu hiện rõ rệt. Đối với sán lớn, trong thời gian này khó xác định được triệu chứng chính xác. Thời kỳ lây truyền Do sán lá gan ký sinh và đẻ trứng trong gan, mật nên có thể khiến người mắc bệnh có những triệu chứng sau đây:
Sốt là một biểu hiện khi nhiễm sán lá gan Phương pháp phát hiện sán lá ganCó 3 phương pháp phát hiện sán lá gan: Xét nghiệm máu chẩn đoán miễn dịch học: Chủ yếu bằng kỹ thuật ELISA. Nếu người bệnh mắc sán lá gan hoặc đã từng mắt sán lá gan, cơ thể sẽ sinh ra chất kháng thể kháng lại sán lá gan trong huyết thanh và sẽ cho kết quả xét nghiệm là dương tính. Xét nghiệm phân hoặc dịch mật tìm trứng sán lá gan: Đây là phương pháp mang tính chất tham khảo vì tỷ lệ phát hiện được trứng sán rất thấp, cần phải xét nghiệm phân trong 3 ngày liên tục và có thể phải kết hợp thêm với các phương pháp chẩn đoán khác để cho ra kết quả chính xác nhất. Phương pháp chẩn đoán hình ảnh như:Chụp CT, MRI, siêu âm gan: Nếu bệnh nhân bị mắc sán lá gan, khi thực hiện chụp CT, MRI hoặc siêu âm ổ bụng, bác sĩ sẽ phát hiện ra các ổ âm hỗn hợp hình tổ ong hoặc hình ảnh dày bao gan tương ứng với vị trí tổn thương hoặc hình ảnh tụ dịch dưới bao gan. Điều trị sán lá gan như thế nào?Tùy vào tình trạng, mức độ nhiễm bệnh của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Tuy nhiên, để quá trình điều trị đạt hiệu quả cao nhất, thời gian điều trị rút ngắn và sức khỏe của người bệnh được phục hồi nhanh nhất, người bệnh cần chú ý đến những bất thường của cơ thể. Nếu có những triệu chứng của nhiễm sán lá gan, bệnh nhân cần đến bệnh viện để thăm khám càng sớm càng tốt. Bệnh để lâu sẽ dẫn đến tình trạng tắc nghẽn ống mật, nhiễm trùng gan …khiến quá trình điều trị bệnh trở nên khó khăn. Một số loại thuốc và phương pháp điều trị sán lá gan: Thuốc Triclabendazole hoặc Praziquantel Thuốc Triclabendazole dùng để điều trị sán lá gan lớn. Đối với bệnh nhân mắc sán lá gan nhỏ cần dùng thuốc đặc trị Praziquantel. Những đối tượng chống chỉ định với thuốc: Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, người mẫn cảm với các thành phần của thuốc, người có bệnh về suy gan, suy thận, suy tim. Corticosteroid Ở nhứng bệnh nhân có triệu chứng nặng hơn như: Sốt, khó chịu, buồn nôn hoặc tiêu chảy, bác sĩ có thể sẽ chỉ định dùng thuốc Corticosteroid. Tuy nhiên, khi sử dụng loại thuốc này, bệnh nhân cần tuân thủ theo chỉ dẫn của các y, bác sĩ và không nên sử dụng thuốc trong thời gian dài. Phẫu thuật Ở những bệnh nhân có triệu chứng nặng như: Viêm đường mật, nhu mô gan bị tổn thương, bác sĩ sẽ có can thiệp bằng cách cắt bỏ phần gan bị tổn thương. Nếu gan bị tổn thương nặng, cần phải phẫu thuật cắt bỏ phần tổn thương Cách phòng bệnh sán lá ganDựa vào những con đường lây nhiễm của sán lá gan cho con người, chúng ta có thể phòng tránh bệnh bằng những cách sau đây:
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý cũng như kê đơn thuốc hiệu quả tốt nhất. Trung tâm Tiêu hoá – Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc
Hotline: 0911 908 856 – 0932 232 016 Email: Cập nhật nhiều thông tin hữu ích và chương trình Ưu đãi tại: https://www.facebook.com/trungtamtieuhoaBVHongNgoc |
