Hệ thống tuyến nội tiết bao gồm mạng lưới các tuyến sản suất hormone. Hệ nội tiết ổn định sẽ giúp kiểm soát nhiều chức năng quan trọng, nhất là khả năng chuyển hóa năng lượng của cơ thể. Show Khi hệ nội tiết rối loạn có thể dẫn đến nhiều bệnh nghiêm trọng như đái tháo đường, cuờng giáp, suy giáp… Hiểu biết về hệ nội tiết này giúp chúng ta khám và điều trị kịp thời khi mới có những dấu hiệu ban đầu.
Hệ nội tiết bao gồm hệ thống các tuyến nội tiết, mỗi tuyến tiết ra một hoặc nhiều hormone khác nhau đổ trực tiếp vào máu để điều hòa cơ thể. Hệ thống nội tiết có nhiệm vụ đặc biệt trong việc liên tục chuyển đi các tín hiệu. Những “chất truyền tin” đó được gọi là các hormone, được tiết ra từ một tuyến đặc biệt gọi là tuyến nội tiết. Chúng mang các tín hiệu tới một tuyến khác hoặc các tế bào không phải là nội tiết. Hormone có vai trò đặc biệt quan trọng, là trung tâm chỉ huy và điều hòa hầu hết các chuyển hóa trong cơ thể như điều hòa nhiệt độ, cân bằng cơ thể khi có stress, điều hòa đường huyết… Có hai hệ thống chính điều hòa các chức năng cơ thể là hệ thần kinh thông qua cơ chế thần kinh và hệ nội tiết thông qua cơ chế thể dịch. Hệ nội tiết bao gồm các tuyến nội tiết nhỏ, nằm rải rác, không liên quan về mặt giải phẫu nhưng lại liên quan rất chặt chẽ về mặt chức năng. Bên cạnh đó, có thể nói tất cả các cơ quan và tế bào trong cơ thể đều làm nhiệm vụ nội tiết. Về mặt mô học, tuyến nội tiết là những tuyến không có ống dẫn, sản phẩm bài tiết (hormone) được đổ thẳng vào máu. Cấu tạo của tuyến nội tiết gồm hai phần: phần chế tiết tạo thành từng đám tế bào có nhiệm vụ tổng hợp và phóng thích hormone, lưới mao mạch phong phú bao bọc xung quanh các tế bào chế tiết có nhiệm vụ tiếp nhận hormone đưa vào hệ thống tuần hoàn. Các tuyến nội tiết chính trong cơ thể gồm: vùng hạ đồi, tuyến yên, tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến tụy, tuyến thượng thận và tuyến sinh dục. Bình thường, hệ thống thông tin phản hồi của các tuyến nội tiết giúp kiểm soát sự cân bằng hormone trong máu. Nếu cơ thể có quá nhiều hoặc ít hormone nào đó, hệ thống này sẽ phát tín hiệu để các tuyến nội tiết khắc phục sự cố. Mất cân bằng nội tiết tố có thể xảy ra nếu hệ thống thông tin phản hồi gặp vấn đề. Các rối loạn thường gặp là tăng hay giảm chức năng và nguyên nhân của các rối loạn này rất nhiều, tùy thuộc vào từng tuyến nội tiết. Ví dụ tuyến giáp tổng hợp và bài tiết nhiều hormone giáp vào máu sẽ gây ra hội chứng cường giáp hay bệnh nhân sau mổ bướu giáp bị thiếu hụt hormone giáp sẽ dễ bị suy giáp… Các dấu hiệu rối loạn nội tiết Có rất nhiều dấu hiệu liên quan đến rối loạn nội tiết, tùy thuộc vào từng tuyến nội tiết. Tuy nhiên có một số dấu hiệu chung mà người bệnh nên đi khám ở các cơ sở y tế như: tăng cân, sụt cân bất thường, uống nhiều, tiểu nhiều, vết thương lâu lành… Rối loạn nội tiết gây ra nhiều bệnh nguy hiểm, một số bệnh thường gặp hiện nay như cường giáp, đái tháo đường type 2, suy thượng thận do thuốc… Đái tháo đường type 2 là một bệnh rối loạn chuyển hóa glucose đặc trưng bởi sự gia tăng đường huyết mãn tính do sự giảm tiết hay rối loạn bài tiết insulin từ tế bào beta của tuyến tụy và có sự đề kháng insulin. Suy thượng thận do thuốc là một bệnh đáng báo động hiện nay do sự lạm dụng thuốc corticoid trong điều trị, thường là các bệnh thoái hóa khớp. Hậu quả là bệnh nhân bị loãng xương, suy giảm miễn dịch… và vỏ thượng thận giảm hoặc không tiết cortisol gây ra bệnh cảnh suy thượng thận, có thể đe dọa tính mạng người bệnh. Việc điều trị các rối loạn tuyến nội tiết rất phức tạp, bao gồm bổ sung hormone thiếu hụt hay sử dụng các loại thuốc làm kích thích hoặc ức chế tiết hormone nào đó nên do các bác sĩ chuyên khoa nội tiết phụ trách. Việc bổ sung hormone nội tiết được chỉ định và theo dõi rất cẩn thận nhằm làm giảm các tác dụng không mong muốn của các chế phẩm này do đó không khuyến khích dùng khi chưa có chỉ định. HỮU PHƯỚC/DNSGCT
IP của bạn là: 117.4.90.25 Thời gian: {{time | date:"dd-MM-yyyy ' ' HH:mm:ss"}}
Các cơ quan nội tiết có vai trò quan trọng trong điều hòa, duy trì nhiều chức năng sống trong cơ thể. Các bệnh nội tiết thường gặp nhất hiện nay là tiểu đường, suy tuyến yên, suy tuyến giáp,... Các bệnh lý này thường khó điều trị, gây ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe người mắc. 1. Các tuyến nội tiết và vai tròHệ nội tiết ở con người khá phức tạp, bao gồm nhiều tuyến nội tiết thực hiện vai trò sản xuất các hormone khác nhau, giúp chỉ huy và điều hòa đa số các hoạt động chuyển hóa của cơ thể. Cơ thể người gồm nhiều tuyến nội tiết nằm rải rác Hệ nội tiết gồm các tuyến nội tiết chính là tuyến tụy, tuyến giáp, tuyến yên, vùng hạ đồi, tuyến cận giáp, tuyến sinh dục và tuyến thượng thận. Bệnh nội tiết thường gặp là rối loạn tăng hoặc giảm chức năng quá mức của một tuyến nội tiết cụ thể. Cần tìm ra chính xác nguyên nhân và tình trạng bệnh mới có thể điều trị bệnh nội tiết một cách hiệu quả. 2. Các bệnh nội tiết thường gặp nhất hiện nayCác bệnh lý này liên quan đến các hệ thống nội tiết khác nhau trong cơ thể và gây ra các rối loạn và vấn đề sức khỏe khác nhau. Dưới đây là các bệnh nội tiết thường gặp nhất: 2.1. Tiểu đườngĐái tháo đường được xếp vào loại bệnh chuyển hóa. Nguyên nhân gây bệnh là cơ thể thiếu hoàn toàn hoặc một phần insulin trong máu. Bệnh rất phổ biến và gân những biến chứng nguy hiểm nếu không không điều trị kịp thời. Đái tháo đường chia là 2 loại là đái tháo đường type 1 và đái tháo đường type 2. Người bệnh có thể nhận biết thông qua các dấu hiệu điển hình là uống nhiều, ăn nhiều, tiểu nhiều và sụt cân, hoa mắt, chóng mặt, vết thương lâu lành,... Tiểu đường là bệnh nội tiết rất thường gặp Người bệnh nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng ở nhiều cơ quan khác nhau như biến chứng hô hấp, biến chứng tim mạch, biến chứng não,... 2.2. Suy tuyến sinh dụcBệnh lý nội tiết này xảy ra ở cả nam và nữ giới, ở nam là tinh hoàn và ở nữ là buồng trứng. Bệnh khiến cơ quan sinh dục không sản sinh tốt hormone sinh dục, ảnh hưởng tới đặc điểm giới tính và sinh sản. Cụ thể, suy sinh dục nam xuất hiện chủ yếu ở nam giới từ 40 - 70 tuổi, khiến họ gặp vấn đề về khả năng tình dục, cường dương và xuất tinh. Ngoài ra, bệnh nhân suy sinh dục nam thường bị nhạy cảm hơn ở đầu dương vật, dương vật và tinh hoàn nhỏ, nhiều người mất hoàn toàn hứng thú tình dục. Suy tuyến sinh dục có thể gặp ở cả nam và nữ giới Suy sinh dục nữ là bệnh lý phức tạp, thường xảy ra ở nữ giới độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh. Ảnh hưởng đầu tiên là suy giảm hormone estrogen, khiến nữ giới giảm ham muốn, khô âm đạo, rối loạn rụng trứng, giảm khả năng thụ thai hoặc thậm chí gây vô sinh. Ngoài ra, suy sinh dục nữ còn ảnh hưởng đến trí nhớ, sức khỏe tinh thần và thể chất của người bệnh. Suy tuyến sinh dục là bệnh nội tiết thường gặp nhất, song không nhiều người thực sự hiểu rõ về bệnh lý này. Nếu hiểu và chủ động phòng ngừa, cả nam và nữ giới sẽ có sức khỏe và đời sống tình dục hạnh phúc hơn. 2.3. Bệnh lý tuyến giápTuyến giáp là tuyến nội tiết lớn nhất của cơ thể, nó nằm ngay phía trước cổ nên dễ bị tổn thương do vi khuẩn, virus hoặc đôi khi là bệnh lý tự miễn dịch. Cường giáp Biểu hiện của bệnh là mệt mỏi, sút cân, tim đập nhanh, vã mồ hôi. Nguyên nhân gây bệnh là do tuyến giáp sản sinh quá nhiều hormone, làm tốc độ chuyển hóa chất tăng bất thường. Suy giáp Biểu hiện điển hình của bệnh là chán ăn, ham muốn tính dục giảm, cơ thể mệt mỏi và tăng cân,... Nguyên nhân gây bệnh là do tuyến giáp tiết không đủ hormone để duy trì chuyển hóa bình thường cho cơ thể. Bệnh suy giáp thường tiến triển chậm nhưng nguy hiểm, có thể gây ra biến chứng tim mạch, bướu cổ, trầm cảm, biến chứng thai kỳ, bệnh thần kinh ngoại biên, vô sinh,… nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh tuyến giáp thường ảnh hưởng tới hoạt động của hệ tim mạch 2.4. Bệnh lý tuyến yênTuyến yên là tuyến nội tiết nhỏ nằm ở đáy não, nơi sản xuất ra nhiều loại hormone quan trọng điều khiển hoạt động của nhiều cơ quan. Vì thế, bệnh lý tuyến yên thường gây nhiều triệu chứng nguy hiểm cần được điều trị sớm: Thiếu hormone hướng sinh dục LH và FSH Thiếu hormone này khiến cả nam và nữ bị rụng lông, giảm ham muốn tình dục, vô sinh,… Thiếu hormone kích thích tuyến giáp TSH Tình trạng này thường gây ra suy giáp, bệnh nhân thường chịu lạnh kém, da khô và xanh xao, cơ thể dễ mệt mỏi,… Thiếu hormone hướng vỏ thượng thận Hậu quả sức khỏe mà bệnh nhân phải đối mặt là yếu cơ, sụt cân, buồn nôn, huyết áp thấp, da xanh xao,… Thiếu hormone tăng trưởng Hormone tăng trưởng thiếu hụt do bệnh lý tuyến yên gây ra tình trạng mất thị lực nhanh, đau đầu, bệnh lý tim mạch. Nếu tình trạng này xảy ra sớm ở trẻ, trẻ sẽ bị chậm phát triển, dễ béo phì, lùn và da nhăn nheo. Tuyến yên là nơi sản xuất các hormone tăng trưởng 2.5. Bệnh lý tuyến thượng thậnCơ quan nội tiết này nằm ở ngay phía trên thận, thường gặp nhất là suy tuyến thượng thận, nghĩa là tuyến thượng thận ngừng hoặc giảm khả năng sản xuất hormone. Bệnh nhân gặp phải tình trạng này thường có nhiều triệu chứng như:
Như vậy, các bệnh lý nội tiết thường gặp gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nhiều bệnh lý phải điều trị suốt đời bằng thuốc để kiểm soát cơ quan nội tiết hoạt động ở điều kiện bình thường nhất. Nếu cần tư vấn thêm, tổng đài chăm sóc sức khỏe 1900 56 56 56 của MEDLATEC luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn 24/7 hoàn toàn miễn phí. |