Bò cạp chích thì phải làm sao

Được biết đến là một loài bọ với vẻ ngoài khá đáng sợ, bọ cạp khi xuất hiện trên các bộ phim luôn mang lại cảm giác sởn tóc gáy cho người xem. Vậy những con bọ cạp trên thế giới thực thì sao? Khi bị bọ cạp cắn có sao không?

Bò cạp chích thì phải làm sao

Bị bò cạp cắn có sao không?

1. Những điều bạn cần biết về loài bọ cạp

Bọ cạp thuộc lớp Arachnida và có họ hàng với loài nhện và bọ ve, chúng có 8 chân 2 càng và một chiếc đuôi đặc biệt dài, nhọn, đôi khi có độc và cực kỳ nguy hiểm. Chiều dài của bọ cạp khoảng 6cm cho một con trưởng thành, ở một số loài có thể dài đến 21cm.

Hiện nay có khoảng 2000 loài bọ cạp trên khắp thế giới, may mắn thay chỉ có khoảng 1,5% – 2% trong số đó là có nọc độc gây nguy hiểm đến con người. Điều đó có nghĩa là phần lớn những chú bọ cạp mà bạn bắt gặp hoặc đã bị bọ cạp cắn đều không sao cả. Trừ khi bạn đang ở vùng Arizona, khu vực Tây Nam Hoa Kỳ thì mới đáng lo lắng vì nơi đây là quê nhà của loài bọ cạp vỏ cây, loài bọ cạp có nọc độc gây chết người trong tích tắc.

2. Bọ cạp có nguy hiểm không? Bị bò cạp cắn có sao không?

Đối với phần lớn loài bọ cạp đều có nọc độc vô hại với con người, tuy nhiên, khi đối diện với một vết đốt hay cắn, chích từ một trong số chúng gây cảm giác cực kỳ đau, buốt và tê,…  Sau đó từ vết đốt này sẽ gây hiện tượng sưng phồng, đau nhức suốt nhiều ngày. 

Số ít loài chứa độc gây chết người như loài bọ cạp vỏ cây và bọ cạp sọc, trong một lần đốt với lượng nọc chưa đầy 1 giọt lại có thể khiến một trưởng thành gục ngã ngay lập tức.

Bò cạp chích thì phải làm sao

Nọc độc của bọ cạp

Một điều cần lưu ý rằng bọ cạp chỉ tấn công khi chúng chúng bị khiêu khích hoặc bị đe dọa, lượng độc được tiết ra cũng sẽ phụ thuộc vào mức độ mà chúng cảm thấy bị khiêu khích. Với lý do này, chắc chắn bạn sẽ không bao giờ dám đe dọa một chú bọ cạp nào đâu. 

Chính vì vậy, cho dù bạn đang đối mặt với một con bọ cạp nào đi nữa thì việc bị chúng cắn cũng là điều hết sức nguy hiểm và cần đề phòng. Dù là loại có độc hay không có độc, khi bọ bò caph cắn chắc chắn sẽ để lại vết sưng trên cơ thể và nặng hơn là thêm nhiều triệu chứng khác.

3. Bọ cạp con cắn có sao không

Cho dù là bọ cạp trưởng thành hay là bọ cạp con cắn đều sẽ để lại cảm giác tê, đau nhức, còn về nọc độc thì cũng còn tùy thuộc vào chúng thuộc loại nào. Mặt khác, như đã đề cập ở trên hiện nay có đến hơn 2000 loài bọ cạp khác nhau. Mỗi loại có hình dáng, kích thước khác nhau, bạn sẽ chẳng thể chắc chắn con bò cạp mà mình gặp là bò cạp con hay bò cạp đã trưởng thành. Tốt nhất chúng ta vẫn nên đề phòng tất cả. 

4. Những triệu chứng khi bị bò cạp cắn

Như đã giải thích ở trên, vết đốt của bọ cạp không gây tác động xấu đến sức khỏe ngoài trừ những cảm giác khó chịu và đau đớn. Tuy nhiên, đối với trường hợp người bị cắn là trẻ em hoặc người lớn thì khác. Đối với 2 đối tượng này, hệ miễn dịch chưa được hoàn thiện hoặc đã bị hạn chế thì có nguy cơ bị mắc các biến chứng khó lường khác. Nếu sau khi bị đốt, ngoài cảm giác đau nhức hay sưng còn xuất hiện các triệu chứng khác thì nên đưa ngay đến trung tâm y tế hoặc gặp bác sỹ để được chẩn đoán và điều trị ngay lập tức.

Bò cạp chích thì phải làm sao

Trẻ em và người lớn tuổi cần chú ý hơn khi bị bọ cạp cắn

Một số triệu chứng nhẹ sau khi bị bọ cạp đốt là:

  • Đau tại vị trí bị đốt
  • Khó chịu
  • Sưng phù
  • Có cảm tê hoặc ngứa, bỏng rát khắp xung quanh vùng bị cắn

Những triệu chứng nghiêm trọng cần đưa đi cấp cứu là:

  • Có cảm giác khó nuốt
  • Không thể cử động vùng cổ và đầu bình thường
  • Mắt mờ
  • Co giật cơ bắp
  • Chảy nước dãi 
  • Đổ mồ hôi nhiều
  • Nôn mửa
  • Tim đập nhanh, không đều

5. Cách sơ cứu và mẹo chữa bọ cạp cắn

Bước đầu tiên khi bị bọ cạp cắn mà bạn cần thực hiện ngay chính là:

  • Rửa sạch vết đốt và xung quanh vết đốt bằng xà phòng và nước sạch. Nếu bạn bị đốt ở tay hay cổ hoặc bất kỳ vùng nào có đeo trang sức, hãy tháo hết ra trước khi rửa.
  • Chườm đá hoặc khăn lạnh lên vết đốt. Bạn nên thực hiện việc này trong vòng 2 tiếng sau khi bị.

Bò cạp chích thì phải làm sao

Chườm đá lên cùng bị cắn

  • Bạn nên nâng vùng bị đốt lên cao hơn hoặc bằng tim. Ví dụ như bạn bị đốt ở tay, hãy cố gắng đặt tay lên cao hơn tim.
  • Dùng aspirin hoặc thuốc giảm đau để giảm đau đớn, khó chịu.

6. Nếu có thể, hãy biết loài bọ cạp đó là gì

Cách tốt nhất để chữa trị vết cắn chính là bạn cần phải biết loại bò cạp đã gây ra vết đốt đó thuộc loại nào. Bạn nên chụp hình lại hình ảnh con bò cạp đã cắn mình để phòng trường hợp xuất hiện các triệu chứng đặc biệt, bạn có thể cho bác sĩ và chuyên gia phỏng đoán, từ đó mà có các biện pháp chữa trị chính xác.

Với những thông tin mà bài viết đã mang lại, hy vọng các bạn đã hiểu được khi bị bò cạp cắn có bị sao không và đâu là cách xử lý, chữa trị. Hãy đọc thêm những bài viết bổ ích khác tại chuyên mục tin tức của ghemassageelip.com nhé!

Xem thêm: 

Mặc dù tất cả các con bọ cạp ở Bắc Mỹ đều cắn người, phần lớn là tương đối vô hại. Các vết cắn thường gây ra đau tại chỗ với sưng tối thiểu, một số viêm hạch với hạch bạch huyết khu vực, tăng nhiệt độ da, và đau xung quanh vết thương.

Một ngoại lệ đáng kể ở Bắc Mỹ là bọ cạp bark Arizona (Centruroides sculpturatus, còn được biết là C. exilicauda), hiện diện tại Arizona, New Mexico, và phía California của sông Colorado. Loài này là độc và có thể gây thương tích và bệnh tật nghiêm trọng hơn.

Các triệu chứng ban đầu là đau tức thời và đôi khi bị tê hoặc ngứa ran những bộ phận liên quan. Thường hiếm khi sưng, và có ít sự thay đổi da. Các triệu chứng nghiêm trọng, phổ biến nhất ở trẻ em, bao gồm

  • Bồn chồn

  • co cơ

  • Chuyển động đầu, cổ, và mắt bất thường và ngẫu nhiên

  • Lo lắng và kích động

  • Tăng tiết nước bọt và chảy mồ hôi

Ở người lớn, nhịp tim nhanh, tăng huyết áp, thở nhanh, suy nhược, co thắt cơ, và lơ mơ có thể chiếm ưu thế. Khó thở rất hiếm ở cả hai nhóm tuổi.

C. sculpturatus vết cắn đã dẫn đến tử vong ở trẻ em < 6 tuỏi và ở những người quá mẫn cảm.

Chẩn đoán

  • Đánh giá lâm sàng

Lịch sử chẩn đoán vết đốt của bọ cạp là điều hiển nhiên. Xác định các loài bọ cạp thường là không. Một số loài bọ cạp được giữ làm vật nuôi kỳ lạ ở Mỹ (được biết đến bởi những cái tên cho thấy có độc tính như bọ cạp vàng thần chết sa mạc và bọ cạp đen chết người) tương tự như các loài ngoại lai với nọc độc nguy hiểm. Tuy nhiên, loài bọ cạp vật nuôi thực tế hiếm khi được biết đến bởi bệnh nhân hoặc, nếu được cung cấp, có thể không đáng tin cậy. Vết chích nên được coi là nguy hiểm cho đến khi các dấu hiệu hoặc thiếu các dấu hiệu cho thấy tình trạng khác.

Điều trị

  • Chăm sóc hỗ trợ

  • Giải độc tố cho các trường hợp nặng ở Bắc Mỹ

Điều trị những con bọ cạp không độc được dựa trên các triệu chứng. Chườm đá trên vết thương và NSAID đường uống làm giảm đau. Điều trị loại có nọc độc Centruroides bao gồm nghỉ ngơi trên giường, thuốc benzodiazepine cho chứng co thắt cơ, và thuốc đường tĩnh mạch nếu cần để kiểm soát cao huyết áp, kích động, và đau. Bệnh nhân không nên uống gì trong vòng 8 đến 12 giờ sau khi bị cắn. Đối với những vết cắn nghiêm trọng bởi bọ cạp không có nguồn gốc ở Bắc Mỹ, prazosin có thể giúp ngăn ngừa phù phổi do cao huyết áp và opioid có thể được chỉ định để kiểm soát đau.

Một loại giải độc tố đặc hiệu cho Centruroides có sẵn ở Hoa Kỳ và nên được cung cấp cho tất cả các bệnh nhân có các triệu chứng nặng và bệnh nhân không đáp ứng với chăm sóc hỗ trợ, đặc biệt là trẻ em. Thông tin về tính khả dụng và liều lượng có thể được cung cấp bằng cách liên hệ với một trung tâm độc chất khu vực (1-800-222-1222).

Nên dự phòng uốn ván (xem thêm Dự phòng uốn ván trong Xử trí vết thương định kỳ Dự phòng uốn ván trong điều trị vết thương thường quy

Bò cạp chích thì phải làm sao
).