Theo TS.BS Nguyễn Vũ (Phó trưởng khoa Ngoại Thần kinh Cột sống, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội), rỗng tủy là bệnh mạn tính ở tủy sống do ở trong đoạn tủy sống hình thành một hốc rỗng ở trung tâm của chất xám chứa dịch não tủy. Dịch não tủy tích lại hình thành các khoang hoặc nang hốc phát triển lớn dần và gây huỷ hoại tuỷ và biểu hiện lâm sàng bởi những rối loạn vận động, cảm giác và dinh dưỡng. Bệnh có thể gặp cả ở cổ, ngực và thắt lưng, tuy nhiên tỷ lệ gặp nhiều nhất nằm ở ranh giới giữa tủy cổ và tủy ngực.  Cũng theo TS.BS Nguyễn Vũ, có nhiều nguyên nhân gây ra căn bệnh rỗng tủy, trong đó có một số lượng không nhỏ là nguyên nhân vô căn (tức là không xác định được nguyên nhân) và có trường hợp có căn nguyên như: Di tật cột sống bẩm sinh; sau chấn thương; phối hợp với não úng thủy; dị dạng cổ chẩm; viêm tủy sống thắt lưng; nang hố sau; u của chẩm lỗ lớn. TS.BS Nguyễn Vũ cho biết, những triệu chứng đầu tiên của bệnh thường ảnh hưởng đến gáy, vai, cánh tay và bàn tay, bao gồm yếu cơ, teo cơ và mất phản xạ gân cơ. Ngoài ra có thể gặp: đau và cứng gáy, vai, cổ, cánh tay và chân, rối loạn đại tiện và tiểu tiện. “Để phát hiện được bệnh thì cần chú ý đến các dị cảm (rối loạn cảm giác). Khác với việc giảm cảm giác (mất cảm giác hoặc cảm giác kém), dị cảm là các cảm giác kim châm, kiến bò. Nhiều bệnh nhân mô tả, bản thân như đang bị bao nhiêu con giòi bò dưới da, giòi trong xương hay da lúc nào cũng dấm dứt như có cái gì chọc vào da, hoặc có người phải đi thay quần áo vì cứ hễ mặc quần áo vào là có cảm giác như có gai đâm vào da thịt. Đấy là những triệu chứng gặp rất nhiều ở bệnh nhân rỗng tủy, những dị cảm này làm bệnh nhân khó chịu và đi kiểm tra”, bác sĩ Vũ thông tin thêm. Đa phần bệnh nhân rỗng tủy đến khám muộn và thường bị nhầm lẫn với bệnh khác vì rỗng tủy đa phần là hậu quả của một bệnh khác như não úng thủy, u, dị dạng cổ chẩm… “Người ta phân biệt bệnh rỗng tủy với bệnh chèn ép rễ thần kinh khác (như bệnh thoát vị đĩa đệm) ở chỗ, bệnh rỗng tủy theo khoanh tủy chi phối nên nó thường bị cả 2 bên, ví dụ bị cả 2 tay hoặc bị cả 2 tay 2 chân, mà không bị 1 bên giống như bệnh thoát vị đĩa đệm hay các bệnh lý chèn ép rễ thần kinh khác” – bác sĩ Vũ cho biết. Theo các chuyên gia thần kinh, rỗng tủy là bệnh mạn tính nên không để điều trị khỏi hoàn toàn. Hiện có 2 phương pháp điều trị bệnh là điều trị bằng nội khoa và ngoại khoa. Điều trị nội khoa chỉ có thể điều trị triệu chứng và việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân bệnh, tình trạng, tuổi cũng như các triệu chứng của người bệnh. Khi điều trị nội khoa không đỡ sẽ tiến hành điều trị ngoại khoa. Bởi nếu không được phẫu thuật, bệnh rỗng tuỷ sống thường dẫn đến yếu tay và chân tiến triển, mất cảm giác bàn tay và đau, yếu mạn tính. Phẫu thuật giải chèn ép và dẫn lưu nang dịch sẽ làm ngừng sự diễn tiến của bệnh, đôi khi làm các triệu chứng thần kinh có sẵn khá lên. Nếu bệnh rỗng tuỷ sống tái phát sau phẫu thuật thì có thể cần phải phẫu thuật thêm. Với những triệu chứng mơ hồ như tê mỏi tay chân, nhức đầu, chóng mặt…, bệnh rỗng tủy tiến triển âm thầm, có thể dẫn đến tàn tật, thậm chí là đe dọa đến tính mạng bệnh nhân. Song điều đáng lưu ý là bệnh này dễ bị nhầm với các chứng đau xương khớp khác, do vậy việc phát hiện và điều trị bệnh gặp nhiều khó khăn. Bác sĩ Nguyễn Mạnh Hùng thăm khám cho bệnh nhân điều trị rỗng tuỷ Phẫu thuật điều trị bệnh rỗng tuỷ, thoát cảnh dành cả thập kỷ uống thuốc giảm đau Cách đây 10 năm, chị Thu Linh (50 tuổi, TP.HCM) nhận thấy tay trái xuất hiện cảm giác không thoải mái, cử động khó khăn, thỉnh thoảng bị co giật. Các triệu chứng ngày càng diễn tiến nặng. Chị bị choáng váng khi ngửa đầu hoặc xoay cổ; sau mỗi lần phải di chuyển nhiều thì toàn thân ê ẩm và đau như bị “ai đánh bầm dập”. Chị đến bệnh viện để được thăm khám khi các triệu chứng khó chịu ngày một tăng. Tại một vài bệnh viện lớn ở TPHCM, chị Linh được các bác sĩ kết luận mắc chứng rỗng tủy cổ. Rỗng tuỷ là tình trạng phát triển của ống nội tủy thành nang chứa đầy dịch trong tủy sống. Khi những nang này lớn dần, nó có thể đè lên những dây thần kinh của não nối với các bộ phận khác khiến người bệnh đau mỏi, khó khăn khi vận động, rối loạn cảm giác cùng với một số triệu chứng khác. Tuy nhiên, các nơi chị Linh khám đều từ chối phẫu thuật, với lý do tỷ lệ thành công không cao. Thay vào đó, chị chỉ được kê thuốc điều trị các triệu chứng đau mỏi để sống chung với bệnh này suốt đời. Song bệnh không thuyên giảm mà ngày một trầm trọng hơn. “Bệnh ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt của tôi, nhất là trong giấc ngủ. Ngay cả khi đi đứng cũng cảm thấy bồn chồn, không thoải mái, tay bủn rủn, gần như không thể cầm nắm được vật gì nặng. Tay mất cảm giác theo thời gian. Nhiều lúc ăn cơm, tôi chỉ muốn quăng đi đôi đũa và dùng tay bốc cho nhanh”, chị Linh kể. Trong lúc tuyệt vọng thì chị được giới thiệu đến bệnh viện FV. Các bác sĩ FV phẫu thuật điều trị rỗng tuỷ cho bệnh nhân Khi đến Bệnh viện FV, bệnh nhân Thu Linh đã ở trong tình trạng chức năng vận động bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Kết quả soi chiếu kỹ thuật cao cho thấy, phần tiểu não của bệnh nhân bẩm sinh đã dài hơn bình thường. Đoạn dôi dư đó tràn xuống và chiếm chỗ ở trung tâm của chất xám chứa dịch não tủy. Dịch não tủy không lưu thông được dần tích tụ lại, đè lên hệ thống thần kinh nối bộ não với các bộ phận khác trên cơ thể, làm hủy hoại tủy. Để điều trị cho bệnh nhân trong trường hợp này, bác sĩ Nguyễn Mạnh Hùng – Trưởng khoa Ngoại Thần kinh và Can thiệp Nội mạch Thần kinh, Bệnh viện FV nhận định, cần phải giải quyết được 2 vấn đề. Đầu tiên là giải áp nơi phần thần kinh đang bị chèn ép, bằng cách cắt rộng lỗ ống thần kinh. Thứ hai là dẫn lưu dịch não tủy, đoạn bị ứ đọng. Như vậy, chỉ có phẫu thuật mới giúp bệnh nhân hồi phục một phần chức năng. “Ngay khi được nghe giải thích về phương án và kế hoạch điều trị, bệnh nhân và người nhà đồng ý ngay… Trước đó, gần như tất cả các bác sĩ các nơi đã thăm khám đều khẳng định là bệnh nhân phải chấp nhận sống chung với bệnh đến suốt đời, trong khi bệnh ngày càng nặng thêm và không có cách điều trị gì”, bác sĩ Hùng chia sẻ. Kết quả sau phẫu thuật không nằm ngoài dự đoán của vị trưởng khoa. Chỉ sau 5 ngày, chị Linh đã cảm thấy khỏe hơn. Các triệu chứng như nhức đầu, chóng mặt, tê mỏi tay chân biến mất hoàn toàn. Sau một tuần, người bệnh đã có thể đi lại, vận động bình thường. Nữ bệnh nhân xúc động đến phát khóc khi được thông báo xuất viện. Bệnh nhân hồi phục nhanh sau ca phẫu thuật “Bác sĩ đánh giá tôi hồi phục rất tốt. Tôi rất mang ơn bác sĩ Hùng cũng như các điều dưỡng, hộ lý vì đã nhiệt tình, chu đáo, giúp tôi thoát khỏi cảnh phải uống thuốc suốt chục năm qua. Với tôi, mọi thứ tại FV – từ dịch vụ cho tới đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng – đều hoàn hảo”, chị Linh hồ hởi chia sẻ. Rỗng tủy: bệnh nguy hiểm nhưng triệu chứng mơ hồ, dễ bị nhầm với đau cổ vai gáy Rỗng tuỷ là căn bệnh hiếm gặp với tỷ lệ mắc bệnh khoảng 8/100.000 người. Bệnh viện FV chỉ ghi nhận khoảng 4 trường hợp đến khám và điều trị mỗi năm. Phần lớn bệnh nhân rỗng tủy là nguyên nhân vô căn (tức không xác định được nguyên nhân) và một số có căn nguyên như: Dị tật cột sống bẩm sinh; sau chấn thương; phối hợp với não úng thủy; dị dạng cổ chẩm; viêm tủy sống thắt lưng; nang hố sau; u của chẩm lỗ lớn… Điều nguy hiểm là căn bệnh này có những triệu chứng rất mơ hồ, dễ bị nhầm lẫn với cảm giác mệt mỏi, uể oải thông thường. Do đó, bệnh nhân thường phải thăm khám qua nhiều chuyên khoa. Đến khi có chẩn đoán đúng, bệnh đã chuyển biến nặng, dẫn đến quá trình điều trị khó khăn và kéo dài hơn. “Thực sự đây là một tình trạng bệnh mà ngay cả những người có chuyên môn cũng dễ dàng đưa ra các nhận định sai lệch, đưa bệnh nhân đến ngõ cụt”, bác sĩ Hùng nhấn mạnh. Dù tiến triển âm thầm với những triệu chứng không rõ ràng, song rỗng tủy là một căn bệnh nguy hiểm, có thể dẫn tới tàn tật ở các bộ phận bị ảnh hưởng. Khi hốc rỗng tủy lan tới não (bệnh rỗng tủy não) thì có thể gây ra những rối loạn nặng, đe dọa tính mạng bệnh nhân. Do đó, khi có những biểu hiện như đau đầu, chóng mặt, khó khăn khi vận động, tứ chi tê mỏi, tay chân yếu dầu, thường xuyên đau vùng cổ – vai – gáy, đi đứng mất thăng bằng… kéo dài, bệnh nhân cần đến thăm khám tại các chuyên khoa thần kinh của các bệnh viện lớn. Các máy móc hiện đại tại Bệnh viện FV hỗ trợ hiệu quả cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh rỗng tuỷ Để chẩn đoán chính xác căn bệnh rỗng tủy, các bác sĩ sẽ cần đến sự trợ giúp của các phương pháp chẩn đoán hình ảnh kỹ thuật cao như chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp vi tính (CT scan)… Trường hợp cần thiết, bệnh nhân sẽ cần phải thực hiện thêm những phương pháp chẩn đoán khác để phân biệt căn bệnh rỗng tủy với một số tình trạng khác như xơ cứng từng mảng, tình trạng chảy máu trong tủy sống, khối u tủy sống, bệnh tabet hay teo cơ tiến triển Aran-Duchenne. là một trong những khoa mũi nhọn của Bệnh viện FV. Nơi đây tập trung đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn cao với hàng chục năm kinh nghiệm trong điều trị các bệnh lý liên quan đến yếu tố thần kinh ở vùng não bộ, cột sống và dây thần kinh ngoại biên bằng các phương pháp ngoại khoa. Cùng với đó, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại, giúp chẩn đoán chính xác các vấn đề liên quan đến thần kinh, tủy sống cũng như tiến hành các thủ thuật xâm lấn tối thiểu để thực hiện nhiều phương pháp điều trị khác nhau. Điển hình là dùng ống thông siêu nhỏ luồn vào vùng bẹn theo hướng dẫn của tia X, luồn qua các mạch máu dẫn vào não hoặc cột sống. Để biết thêm về việc điều trị bệnh rỗng tủy, bạn đọc có thể liên hệ Khoa Ngoại Thần kinh và Can thiệp Nội mạch thần Thần kinh, Bệnh viện FV qua số điện thoại: (028) 54 11 33 33. |
