* Chuyên mục Cửa sổ tri thức trên Đà Nẵng Cuối tuần số ra ngày 28-4 vừa qua trong phần giới thiệu về xe La Dalat sản xuất tại Việt Nam có chú thích rằng HP là viết tắt hai chữ Horse Power, nghĩa là sức ngựa. Tuy nhiên, tôi được biết cũng có một đơn vị chỉ sức ngựa nữa viết tắt là CV. Vậy hai đơn vị này có khác nhau về giá trị hay không và vì sao có đến hai đơn vị khác nhau như thế? (Nguyễn Văn Ba, Thanh Khê, Đà Nẵng). Show - Cả hai đơn vị CV (viết tắt hai từ Cheval Vapeur, tiếng Pháp) và HP (Horse Power, tiếng Anh) đều có nghĩa là sức ngựa hay mã lực. Tuy nhiên, giá trị của hai đơn vị chỉ công suất này không giống nhau. Nói nôm na thì CV hoặc HP là 2 ký hiệu khác nhau của một loại đơn vị được dịch tại Việt Nam là Mã lực (Horse Power - sức ngựa). Ở nước Pháp, người ta ký hiệu mã lực là CV và giá trị của nó là: 1 CV = 736W. Ở nước Anh, người ta lại ký hiệu mã lực là HP và giá trị có hơi khác là: 1 HP = 746W. Chính sự sai biệt giữa giá trị của hai đơn vị chỉ công suất này dẫn đến sự nhầm lẫn của một số tác giả soạn sách giáo khoa, như phát hiện của Nguyễn Quang Đông (Đại học Thái Nguyên) đăng trên trang thuvienvatly.com như sau: Sách giáo khoa Vật lý 10 (Dương Trọng Bái – Tô Giang - Nguyễn Đức Thâm – Bùi Gia Thịnh) trước năm 2006, tr.139, ghi 1 HP = 736W. Cuốn Từ điển giáo khoa Vật lý – Dương Trọng Bái, Vũ Thanh Khiết đồng chủ biên, NXB Giáo dục 12-2007, tr.414, ghi 1 HP = 736W. Trong rất nhiều tài liệu tham khảo môn vật lý THCS, THPT, chỉ một ít sách viết đúng 1 HP = 746W, phần nhiều sách khác viết sai thành 1 HP = 736W. Khi phát hiện ra những sai sót trên, tác giả Nguyễn Quang Đông đã gửi email đến mục góp ý chỉnh sửa sách giáo khoa của NXB Giáo dục và tới Vụ Giáo dục Trung học, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị sửa chữa. Các cơ quan này đã họp với Chủ biên, Tác giả và Ban biên tập sách Vật lý của NXB Giáo dục và đã tiếp thu những nội dung chủ yếu để chỉnh sửa SGK biên soạn theo Chương trình nâng cao. Holland hay The Netherlands? * Về nước Hà Lan, có người gọi là Holland, nhưng cũng có người lại gọi là The Netherlands. Xin cho biết cách gọi nào đúng. (Lê Ngọc Bảy, Hòa Vang, Đà Nẵng). - Tên chính thức của quốc gia này là “The Netherlands”, có nghĩa “quốc gia nằm ở vùng thấp” (tiếng Pháp: Pays-Bas) vì phần lớn lãnh thổ của quốc gia nằm ngang hoặc thấp hơn mực nước biển. Thực ra, Holland là tên gọi của riêng vùng phía Tây Hà Lan. Vào thế kỷ XVII, các tỉnh lỵ phía Tây này là những vùng đất phát triển và giàu có nhất của đất nước. Vì thế, dù đến nay các tỉnh phía Nam và phía Bắc của Hà Lan phát triển thành những tỉnh đông dân cư nhất (gồm các thành phố Amsterdam, Rotterdam, Hague, Deflt và Leiden), nhưng tên Holland vẫn được dùng để chỉ Netherlands nói chung, mặc dù các tỉnh, thành khác không hoàn toàn đồng ý. Nếu bạn đến học tại các thành phố thuộc phía Bắc hoặc phía Nam Hà Lan, nhớ dùng từ “The Netherlands” để gọi Hà Lan và khi ấy bạn sẽ dễ kết bạn với người địa phương hơn. Nói thêm, Hà Lan xưa nằm trong Vương quốc Liên hiệp Hà Lan (United Kingdom of the Netherlands; 1815-1830) được lập ra trong Hội nghị Wien năm 1815. Về sau, vùng lãnh thổ này tách ra thành 3 nước gồm: Bỉ (nổi dậy năm 1830), Luxembourg (rời bỏ năm 1835) và Hà Lan. Đơn vị mã lực (sức ngựa) là một trong những đơn đo công suất khá quen thuộc với dân kỹ thuật. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ đơn vị mã lực là gì? 1 mã lực bằng bao nhiêu kW, W,… Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về đơn vị này và quy đổi nó một cách nhanh chóng. 1. Đơn vị mã lực là gì?Mã lực ( HorsePower ), ký hiệu HP : là đơn vị chức năng cũ để chỉ hiệu suất. Ở Pháp, đơn vị chức năng mã lực có tên Cheval Vapeur theo tiếng Pháp và ký hiệu CV. Dân kỹ thuật thì thường gọi đơn vị này là ngựa hay sức ngựa. Chẳng hạn: máy bơm này có công suất 1 ngựa, máy bơm 2 ngựa bao nhiêu w? Mã lực được định nghĩa là công thiết yếu để nâng một khối lượng 75 kg lên cao 1 mét trong thời hạn 1 giây hay 1HP = 75 kgm / s .  Người đầu tiên đưa ra khái niệm mã lực là Jame Watt. Mã lực này được gọi là mã lực cơ học. Jame Watt mô tả là công mà một chú ngựa bỏ ra để kéo 33.000 pound (1 pound = 454 gram) lên 1 foot (30,48 cm) trong thời gian 1 phút (minute).
2. Quy đổi đơn vị mã lực2.1. Một ngựa – 1 mã lực bằng bao nhiêu kW?Rất nhiều vướng mắc xoay quanh việc quy đổi đơn vì này : một mã lực bằng bao nhiêu kW, 1CV bằng bao nhiêu kW, hay ngược lại 1 kW bằng bao nhiêu CV … Mã lực được quy đổi sang kW (1hp = kw) theo chỉ số tương đối sau:
Với những tỷ suất trên, ta thuận tiện đổi hp sang kw hay ngược lại đổi cv sang kw một cách thuận tiện .
Ví dụ: Một máy bơm hút chân không vòng dầu có công suất 2 mã lực (hp) sẽ tương đương với mức công suất 1,5kW 2.2. 1 mã lực bằng bao nhiêu w?Cách thức để giám sát và quy đổi 1 mã lực sang w được biểu lộ trong hình ảnh dưới đây : Quy đổi đơn vị mã lực (HP) Thực hiện quy đổi 1 mã lực bằng bao nhiêu W (1hp = w?) theo tỷ lệ sau: 1 HP = 745,7 W Từ đó tất cả chúng ta thuận tiện đổi 2 mã lực, 3 mã lực hay bất kể ( n ) mã lực sang W : 1HP bằng bao nhiêu CV?Ở mỗi nước khác nhau, mã lực được quy đổi sang kW lại khác nhau. Như ở Anh 1 HP = 0,7457 kW ; ở Pháp : 1 CV = 0,7355 kW . Tuy nhiên – bản chất, HP và CV đều là ký hiệu của đơn vị mã lực (sức ngựa). Do đó 1HP tương đương với 1CV. 2.3. Một mã lực – 1HP bằng bao nhiêu Ampe?Có rất nhiều câu hỏi liên quan đến việc quy đổi HP sang Ampe: 1hp bằng bao nhiêu ampe? 1 ngựa bằng bao nhiêu ampe?… Tuy nhiên việc quy đổi này là không thể thực hiện.
Hai đơn vị chức năng Ampe và Mã lực là 2 phạm trù trọn vẹn khác nhau. Như vậy, không hề triển khai quy đổi 2 đơn vị chức năng này . Atm là đơn vị đo áp suất, không có mối liên hệ gì và không thể quy đổi sang đơn vị mã lực. >> Xem thêm: Áp suất khí quyển bằng bao nhiêu? 2.4. Một mã lực bằng bao nhiêu ccCC là đơn vị chức năng thường sử dụng để bộc lộ phân khối xe 1 mã lực bằng bao nhiêu cc là câu hỏi mà nhiều người thắc mắc. Thực tế thì HP và CC là hai đại lượng hoàn toàn khác nhau (mặc dù đều được dùng để chỉ đặc tính của động cơ máy móc, thiết bị). Điểm tương đồng của 2 đơn vị này cũng không có nhiều. Khi cc càng lớn thì HP tạo ra càng lớn. Mối quan hệ khá lỏng lẻo và không thống kê giám sát được, do đó việc quy đổi cũng không hề thực thi được . Trên đây là các thông tin về mã lực và quy đổi 1 mã lực bằng bao nhiêu kW, hay bao nhiêu W. Chắc hẳn qua hướng dẫn trên, bạn có thể quy đổi mã lực một cách nhanh chóng và đơn giản nhất. 1 CV bằng bao nhiêu W?Nói nôm na thì CV hoặc HP là 2 ký hiệu khác nhau của một loại đơn vị được dịch tại Việt Nam là Mã lực (Horse Power - sức ngựa). Ở nước Pháp, người ta ký hiệu mã lực là CV và giá trị của nó là: 1 CV = 736W.
HP bằng bao nhiêu CV?Ở nước Anh: 1 HP = 0,7457 kW. Ở nước Pháp: 1 CV (mã lực) = 0,7355 kW. 1 kW = 1,36 CV = 1,34 HP.
1 PS bằng bao nhiêu CV?Một mã lực cơ học có giá trị chính xác 745,69987158227022 W, nghĩa là công suất 1 bóng điện 100 W sẽ bằng 0,13 mã lực. Để có hình ảnh trực quan hơn, mã lực cơ học được mô tả là công mà một chú ngựa bỏ ra để kéo 33.000 pound (1 pound = 454 gram) lên 1 foot (30,48 cm) trong thời gian 1 phút (minute).
1 kW bằng bao nhiêu ngựa?Ngược lại khi chuyển sang W thì chúng ra sẽ tính như sau: 1000W = 1 KW = 1.34102209 HP; 1W = 0,001 KW.
|
