BNEWS Nhiều doanh nghiệp ngành phân bón báo lãi lớn trong năm 2021 do giá phân bón tăng cao khi nhu cầu cầu tăng đột biến và nguồn cung giảm mạnh. Giới phân tích cho rằng, ngành phân bón Việt Nam vẫn tiếp tục hưởng lợi trong ngắn hạn vì có cơ hội để gia tăng thị phần trên thị trường quốc tế. Cùng đó, nhu cầu dự trữ lương thực tăng cao cũng là tín hiệu tích cực cho những công ty phân bón nội địa. *Lợi nhuận tăng vọt Năm 2021, Công ty cổ phần Phân bón và Hóa chất Dầu khí - Đạm Phú Mỹ (mã chứng khoán: DPM) ước tính tổng doanh thu lên đến 12.826 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế khoảng 3.600 tỷ đồng; lần lượt tăng 63% và 324% so với năm 2020. Với kết quả này, công ty vượt 54% chỉ tiêu doanh thu và đạt gấp 8,2 lần chỉ tiêu lợi nhuận cả năm. Đây cũng là năm lợi nhuận của Đạm Phú Mỹ cao nhất trong 10 năm qua. Đối với Công ty cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau - Đạm Cà Mau (mã chứng khoán: DCM), năm 2021, tổng doanh thu của doanh nghiệp đạt trên 10.000 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 1.820 tỷ đồng, lần lượt tăng 30% và gấp gần 3 lần so với năm 2020. Đây cũng là kết quả kinh doanh cao nhất suốt 10 năm hoạt động của doanh nghiệp. Với kết quả trên, Đạm Cà Mau vượt 9% mục tiêu doanh thu và vượt 110% kế hoạch lợi nhuận cả năm, dù công ty vừa mới điều chỉnh nâng hai chỉ tiêu này gấp 4 lần kế hoạch cũ. Lợi nhuận khởi sắc của Đạm Cà Mau xuất phát từ việc giá bán sản phẩm urê liên tục tăng cao trong thời gian qua. Chỉ tính trong quý III/2021, giá bán bình quân sản phẩm urê đã tăng hơn 64% so với cùng kỳ năm trước. Xu hướng tăng giá này được thúc đẩy bởi tình trạng thiếu hụt nguồn cung phân bón trên toàn cầu và các chính sách hạn chế xuất khẩu của các quốc gia như Trung Quốc, Nga. Bên cạnh đó, Đạm Cà Mau đã đưa vào vận hành chính thức nhà máy phân bón NPK với công suất 300.000 tấn/năm, bắt đầu sản xuất thử nghiệm từ tháng 4/2021, giúp cải thiện đáng kể sản lượng sản xuất trong năm. Cũng có kết quả kinh doanh tích cực, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) ước tính doanh thu hợp nhất năm qua đạt mức kỷ lục 51.200 tỷ đồng, vượt 16% so kế hoạch cả năm và tăng 24% so với năm 2020. Lợi nhuận tăng 2% so với thực hiện 2020; trong đó, lợi nhuận của nhiều công ty thành viên tăng cao gồm Công ty cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao (mã chứng khoán: LAS), Công ty cổ phần Phân bón Miền Nam (mã chứng khoán: SFG) tăng 12 lần, Công ty cổ phần DAP – VINACHEM (mã chứng khoán: DDV) tăng 6,7 lần, Công ty cổ phần Hóa chất Việt Trì (mã chứng khoán: HVT) tăng 2 lần. Việc khan hiếm lượng cung phân bón khiến giá bán tăng mạnh. Theo Cục Bảo vệ thực vật – Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong 9 tháng năm 2021, sản xuất phân bón trong nước đạt 5,7 triệu tấn tăng 4,3% so với cùng kỳ năm 2020. Tổng cục Hải quan cho biết, 11 tháng năm 2021, cả nước xuất khẩu trên 1,2 triệu tấn phân bón, trị giá gần 459,28 triệu USD, giá trung bình đạt 381,2 USD/tấn, tăng 11,6% về khối lượng, tăng 45,6% về kim ngạch và giá tăng 30,5% so với cùng kỳ năm 2020. Lượng phân bón xuất khẩu trong 11 tháng năm 2021 đã vượt qua kỷ lục xuất khẩu về lượng trong năm 2020 là 1,163 triệu tấn. Tại tháng 12, cùng chung xu hướng với giá urê thế giới, giá urê tại Việt Nam tăng 2,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái, đạt ngưỡng 18.000 đồng/kg. World Bank dự báo mức tăng này có thể kéo dài đến hết nửa đầu năm 2022. Cuối năm 2021, Trung Quốc và Nga – hai trong số ba quốc gia xuất khẩu phân bón nhiều nhất thế giới, ra quyết định tạm ngừng xuất khẩu phân bón để ổn định nguồn cung trong nước và kiểm soát lạm phát. Quyết định này có thể kéo dài đến hết quý II/2022. Theo báo cáo của tổ chức IndexBox, năm 2020, ba quốc gia xuất khẩu phân bón lớn nhất bao gồm Nga, Trung Quốc và Canada, chiếm tới 35% tổng sản lượng xuất khẩu phân bón toàn thế giới. Do đó, động thái trên của hai quốc gia tác động mạnh đến thị trường phân bón toàn cầu và giá phân bón được dự báo sẽ tiếp tục đạt đỉnh trong nửa đầu năm 2022. *Cơ hội và rủi ro đan xen Theo phân tích của tổ chức tư vấn và phân tích thị trường Mordor Intelligence, ngành phân bón Việt Nam sẽ tăng trưởng 4,9% mỗi năm trong giai đoạn 2021 - 2026. Để đáp ứng nhu cầu trong nước, Nam Phi và Hàn Quốc đang tích cực tìm kiếm những nhà cung ứng mới, điều đó có thể giúp Việt Nam tăng sản lượng xuất khẩu phân bón. Điển hình là trong tháng 11, Hàn Quốc quyết định nhập khẩu 10.000 tấn urê từ Việt Nam. Công ty cổ phần Chứng khoán KIS Việt Nam kỳ vọng, Việt Nam có thể tận dụng cơ hội hiếm có này để gia tăng thị phần trên thị trường quốc tế. Bên cạnh đó, nhu cầu dự trữ lương thực tăng cao cũng là yếu tố tích cực đối với ngành phân bón. Bộ Nông nghiệp Mỹ dự báo tổng sản lượng tiêu thụ gạo toàn thế giới trong niên vụ 2021-2022 đạt 510,9 triệu tấn, tương đương sản lượng tiêu thụ cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, sản lượng tiêu thụ của Ấn Độ - nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, có thể đạt 16,5 triệu tấn, giảm 12% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, sản lượng xuất khẩu gạo của Việt Nam được dự báo đạt 6,3 triệu tấn trong 2022. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năm 2021, diện tích gieo trồng lúa giảm khoảng 39 nghìn ha nhưng năng suất tăng gần 1,9 tạ/ha so với năm 2020. Khối lượng gạo xuất khẩu năm 2021 đạt tương đương năm 2020, nhưng giá trị đạt khoảng 3,27 tỷ USD, tăng 4,8% so với năm ngoái. Công ty cổ phần Chứng khoán KIS Việt Nam cho rằng, ngành nông nghiệp và phân bón có mối quan hệ tương hỗ với nhau, do đó kết quả này có thể được xem như một tín hiệu tích cực cho những công ty sản xuất phân bón nội địa. Bên cạnh những thuận lợi có được thì các doanh nghiệp phân bón cũng phải đối diện với những rủi ro. Theo công ty cổ phần Chứng khoán KIS Việt Nam, Chính phủ có thể can thiệp vào giá bán phân bón cho lúa được xem như một mặt hàng thiết yếu, đặc biệt là trong bối cảnh thiếu hụt lương thực hậu COVID-19, do đó Chính Phủ có thể ban hành những quy định buộc các công ty sản xuất phân bón hạ giá bán để hỗ trợ người nông dân. Thực tế, từ tháng 7/2021, dưới áp lực từ việc giá phân bón tăng phi mã, Bộ Công Thương yêu cầu Tập Đoàn Dầu Khí Việt Nam tăng dự trữ phân bón để đảm bảo nguồn cung ứng không bị đứt gãy. Bộ Công Thương cũng ban hành công văn đề xuất các biện pháp đối phó với tình trạng tăng giá và yêu cầu các doanh nghiệp trong ngành không đầu cơ tích trữ. Theo đó, Việt Nam có thể tạm dừng xuất khẩu phân bón để bình ổn giá cả trong nước. Dưới góc nhìn của Công ty cổ phần Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), năm 2022, COVID-19 dần được kiểm soát khiến những yếu tố thúc đẩy giá phân bón có thể dần biến mất. Trường hợp giá cả giảm, biên lợi nhuận của nhà sản xuất urê sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất. Riêng các công ty NPK có thể điều chỉnh chiến lược tồn kho để giữ tỷ suất lợi nhuận ổn định. Trên thị trường chứng khoán, giá cổ phiếu ngành phân bón đã tăng mạnh mẽ trong năm 2021. Tuy nhiên sang năm 2022, hầu hết các mã cổ phiếu ngành phân bón đang điều chỉnh giảm. Cụ thể, tính từ chốt phiên cuối cùng năm 2021đến hết phiên 14/1/2022, BFC giảm 11,3%, DPM giảm 19,6%, DCM giảm 21%, LAS giảm gần 22%... ./.  “Hụt hơi” vì giá phân bón Từ đầu năm 2021 đến nay,phân bóntăng giá chóng mặt, có những loại tăng gấp đôi, thậm chí gấp 3 so với cùng kỳ năm ngoái. Khảo sát thị trường các tỉnh vùng Trung Bộ cho thấy, giá các loại phân bón hiện đang ở mức cao. Vụ Đông Xuân 2022, giá cả một số loại phân bón dao động mạnh so với cùng kỳ năm ngoái. Cụ thể, đạm Ure năm ngoái giá 800 ngàn đồng/100kg, nay tăng lên 1,8 triệu đồng/100kg; phân Kali từ 820 ngàn đồng lên hơn 1,4 triệu đồng/100kg; phân NPK 8-10-3 tăng từ 540 ngàn đồng/100kg lên hơn 1,4 triệu đồng/100kg, phân lân tăng từ 340 ngàn đồng/100kg lên gần 500 ngàn đồng/100kg. Ông Nguyễn Xuân Nhã ở xóm Đông Phú, xã Khánh Thành, huyện Yên Thành (Nghệ An) có 7 sào đất lúa. Mọi năm, chi phí mua phân bón cho mỗi vụ chỉ hết chừng 1,5 triệu đến gần 2 triệu đồng. Nhưng nay, giá phân bón tăng cao khiến chi phí đội lên rất lớn. Ông Nhã lo lắng: Cứ đà tăng này thì đến bỏ ruộng thôi. Làm nông nghiệp vốn bấp bênh, thu nhập thấp, nay giá phân bón quá cao thì lỗ nặng. Câu chuyện của ông Nhã đang là nỗi lo, trăn trở của hàng triệu nông dân trước thềm vụ sản xuất Đông Xuân 2022. Ông Trần Thọ Thống ở xã Thạch Liên, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) bất an: Từ đầu năm đến nay, giá phân bón tăng chóng mặt. Riêng 3 tháng trở lại đây, giá nhiều loại phân bón tăng thêm 50% khiến chúng tôi gặp khó khăn cho việc cân đối gieo trồng. Chẳng hạn, đạm Ure trước đây có giá 350.000 đồng/bao 50kg nhưng nay đã tăng lên 840.000 đồng/bao; Kali cũng tăng lên hơn 750.000 đồng/bao. So sánh cùng kỳ năm trước, các loại phân bón đã tăng 2 - 3 lần. Giá phân bón “nhảy múa” khiến chi phí đầu vào sản xuất nông nghiệp đội lên nhiều lần nên vụ đông năm nay, nông dân nhiều địa phương vùng Trung Bộ không mặn mà với đồng ruộng. Còn vụ Xuân 2022 sắp tới, tiếp tục được dự báo với quá nhiều khó khăn, thách thức đang chờ những “hai lúa”. Ông Phạm Văn Thống, Giám đốc Công ty Cổ phần sản xuất phân bón Thống Nhất ở xã Lưu Vĩnh Sơn, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) cho biết: Các loại phân bón bắt đầu tăng giá từ đầu năm 2021 và tăng mạnh 3 tháng gần đây. Nguyên nhân chủ yếu khiến giá phân bón tăng cao đột biến là do giá nguyên nhiên liệu sản xuất tăng; bên cạnh đó, chi phí vận chuyển cũng tăng theo. Dịch bệnh diễn biến phức tạp, vì thế nguyên liệu nhập khẩu không đều dẫn đến khan hiếm nguồn cung. Vụ Đông Xuân 2022, Quảng Bình cơ cấu 29.000ha lúa, 5.000ha ngô, 4.500ha lạc và 5000ha các loại khác. Hiện tại, bà con nông dân đang làm đất, chuẩn bị giống, phân bón cho vụ sản xuất mới. Ông Mai Văn Minh, Giám đốc sở NN&PTNT Quảng Bình chia sẻ: Giá phân bón tăng quá cao đang khiến người nông dân gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, trong sản xuất nông nghiệp, chi phí vật tư phân bón chiếm mức đầu tư lớn nhất so với thuê nhân công, thuê máy gặt, cày bừa. Sở đang thành lập đoàn phối hợp các lực lượng kiểm tra chất lượng phân bón để tránh hàng giả, hàng kém chất lượng, găm hàng trong bối cảnh giá vật tư tăng cao. Tìm cách thích ứng Thực tế cho thấy, dù giá phân bón tăng cao nhưng giá cả nhiều mặt hàng nông sản không tăng, thậm chí sụt giảm. Điều này dẫn đến người nông dân đang “khóc ròng” trên chính đồng ruộng của mình. Để tiếp tục sản xuất, đảm bảo chất lượng và sản lượng, trong khi các nhà quản lý còn loay hoay với bài toán kiểm soát giá cả phân bón đang tăng phi mã, thì cũng không ít nông dân đã tìm cách thích ứng linh hoạt. Trước tình hình giá vật tư tăng cao và hướng tới sản xuất an toàn, HTX An Lộng, xã Triệu Hòa, huyện Triệu Phong (Quảng Trị) đã xây dựng mô hình thâm canh lúa hữu cơ, sử dụng kỹ thuật ủ phân hữu cơ đế bón trên 10ha. Ông Đoàn Đức Tâm, một hộ dân tham gia mô hình cho biết: Canh tác lúa theo hướng hữu cơ sẽ hạn chế rất nhiều tình trạng vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật vứt bỏ tràn lan trên đồng ruộng, thay vào đó, ý thức chấp hành quy trình chăm sóc lúa bằng phân hữu cơ của người nông dân đã được nâng lên. Quan trọng là chi phí đầu tư ban đầu giảm; từ gieo trồng, chăm sóc đến thu hoạch, chúng tôi luôn cảm thấy an tâm. Ông Nguyễn Hữu Anh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Thạch Hạ, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) thông tin: Trong vài năm qua, chúng tôi đã đẩy mạnh nhân rộng mô hình ủ phân hữu cơ tại các gia đình. Số hộ và lượng phân bón vi sinh sản xuất đều tăng qua mỗi năm. Hiện, có hơn 200 hộ tham gia đã cho thấy tính hiệu quả. Còn ông Nguyễn Cao Cường, Trưởng phòng kỹ thuật - Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ Hà Tĩnh trao đổi: Từ năm 2018 - 2021, việc sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh vào sản xuất, nông dân Hà Tĩnh tiết kiệm từ 80 - 110 tỷ đồng tiền mua phân bón. Tại một số địa phương ở Nghệ An, nông dân đã mạnh dạn ủ, sản xuất phân bón vi sinh để sử dụng cho cây trồng, thay vì sử dụng phân bón vô cơ. Ngay tại huyện Tân Kỳ, mỗi năm nông dân sản xuất ra khoảng 3.000 tấn phân hữu cơ vi sinh bón cho cây trồng; khoảng 80% hộ dân sản xuất và sử dụng phân hữu cơ vi sinh. Ở Anh Sơn, mô hình sản xuất phân hữu cơ vi sinh cũng đã triển khai, nhân rộng ra được 10 xã, thị như: Tào Sơn, Khai Sơn, Cẩm Sơn... Bà con nơi đây đã tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp như rơm rạ, bã cây ngô, mía, các loại phân gia súc, gia cầm... để chế biến thành phân hữu cơ phục vụ sản xuất. Bà Võ Thị Nhung, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Nghệ An nói: Việc vận động nông dân bám đồng sản xuất, ứng dụng các mô hình sản xuất cải tiến, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp để sản xuất phân hữu cơ vi sinh phục vụ trồng trọt nhằm giảm chi phí đầu vào đang được ngành quan tâm. Theo các chuyên gia phân tích, thị trường phân bón Việt Nam là thị trường mở, đa số nguyên liệu để sản xuất phân bón NPK là phải nhập từ nước ngoài. Bên cạnh đó, giá phân bón được dự báo tăng do giá xăng dầu tăng; nguồn cung nguyên liệu hạn chế vì những nước xuất khẩu lớn như Trung Quốc hạn chế nguồn xuất, do giá logictis tăng… Thời gian qua, giá nguyên liệu thế giới tăng lên nên giá phân bón trong nước cũng tăng. Đó là quy luật tất yếu của nền kinh tế thị trường mà chúng ta phải chấp nhận. Với những phân tích kể trên, thì để kìm hãm sự tăng giá xăng dầu là khó và khó làm ngay, dường như đang “ở ngoài tầm” cơ quan quản lý…. Thế nên, những giải pháp thích ứng với sản xuất như, sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh thay thế là rất khả thi, khả quan để đảm bảo môi sinh môi trường, trong khi sản lượng vụ đầu có thể giảm nhưng những vụ sau sẽ ổn định. Cách giải độc cho cây khi bị ngộ độc phân bón, thuốc bảo vệ thực vật |
