So sánh tiền điện tử và tiền ảo

Tiền mã hóa hay tiền ảo đều được xây dựng trên một hệ thống máy tính hoặc mạng lưới của một tổ chức hoặc cá nhân. Tất cả thuật ngữ liên quan đến tiền mã hóa hay tiền ảo đều nằm trong một khái niệm chung là Digital Currency - Tiền điện tử/Tiền số.

Khái niệm tiền điện tử chia ra thành các loại khác nhau và mỗi loại có một thuộc tính riêng biệt tạo nên giá trị của đồng tiền:

Theo Investopedia, tiền mã hóa (Crypto Currency) là từ ghép của mã hoá/mật mã (cryptography) với tiền tệ (currency). Đây là tiền điện tử được bảo mật bằng kỹ thuật mã hóa dựa trên cơ sở khai thác sức mạnh của máy tính kết hợp Internet. Công nghệ này gọi chung là blockchain - nền tảng của tiền mã hoá.

Tiền mã hóa được hoạt động trong một hệ sinh thái mở và có thể được chuyển đổi sang các dạng tiền tệ khác. Tiền mã hóa được phát hành bởi tổ chức hoặc cá nhân nhưng họ không có quyền kiểm soát toàn bộ lượng tiền này mà do chính cộng đồng quản lý thông qua cơ chế mã hóa, phân quyền trong hệ thống. Các loại tiền mã hóa phổ biến được nhiều người biết đến như là Bitcoin, Ethereum,…

Tiền điện tử pháp định là loại tiền điện tử được sử dụng phổ biến nhất nhưng nhiều người nhầm lẫn định nghĩa của loại tiền này với tiền ảo và tiền mã hoá. Theo Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), loại tiền này tương đương với tiền tệ quốc gia, được phát hành bởi các tổ chức phát hành tiền tệ nhưng ở hình thức điện tử, kỹ thuật số.

Đại diện có tiền điện tử pháp định điển hình như tiền trong tài khoản ngân hàng được công nhận ở Việt Nam, hay tiền trong ví điện tử được công nhận như Momo, Viettel Pay,...

Theo Investopedia, tiền ảo (Virtual Currency) được nhiều người biết đến từ các trò chơi và xuất hiện trước thuật ngữ tiền mã hóa. Tiền ảo được phát hành nội bộ bởi các tổ chức, công ty và họ có toàn quyền kiểm soát số tiền này. Tiền ảo không được hoặc rất hạn chế đổi ra các loại tiền pháp định và chỉ quy đổi ở trong một cộng đồng nhỏ.

Đại diện cho tiền ảo điển hình như tiền sử dụng trong game để mua bán vật phẩm, tiền khuyến mãi ở các nền tảng mua sắm,…

So sánh tiền điện tử và tiền ảo

Có lẽ mọi người đã nghe nhiều đến “ Tiền ảo” nhưng lại thường đánh đồng nó với “ tiền kỹ thuật số” và cho rằng chúng là một. Thật chất, hai khái niệm này hoàn toàn khác nhau. Chúng chỉ có một số nét tương đồng nhất định. Cùng Vayonline247 nhận diện sự khác nhau đó của chúng với Cryptocurrency nhé!

Tiền kỹ thuật số là gì ?

Tiền kỹ thuật số (Digital Currency – viết tắt: TKTS) là một dạng tiền tệ chỉ có sẵn ở dạng kỹ thuật số hoặc điện tử, và không ở dạng vật lý. Nó cũng được gọi là tiền thuật toán, tiền điện tử, tiền mã hóa (digital money, electronic money, electronic currency, or cyber cash) theo wikipedia

Tiền tệ được lưu trữ và luân chuyển bằng điện tử. Bất kỳ đồng tiền nào được mã hoá theo 1 và 0 đều thoả mãn định nghĩa này. Người ta có thể lập luận rằng xã hội đang ngày càng ít dùng tiền mặt hơn, tất cả đồng tiền đang dần số hoá (đôi khi được gọi là “tiền điện tử”) nhưng thật ra không phải như vậy, các đồng tiền đó vẫn đang đại diện cho tiền giấy.

TKTS thật sự đã từng xuất hiện trước đây. Một trong những đồng tiền đầu tiên là E-gold xuất hiện năm 1996 và được bảo đảm bằng vàng. Một giao dịch tiền tệ kỹ thuật số nổi tiếng khác là Liberty Reserve – xuất hiện năm 2006 – người dùng có thể đổi đô la hay euro thành Đô la hay Euro Liberty Reserve. Sau đó giao dịch tự do với những người khác với mức phí 1%. Cả hai dịch vụ đều theo hình thức tập trung, thường được dùng để rửa tiền và do đó chắc chắn bị chính phủ Hoa Kỳ đóng cửa.

Định nghĩa tiền tệ kỹ thuật số (Digital Currency)

Tiền tệ kỹ thuật số là vô hình và chỉ có thể được sở hữu và giao dịch bằng cách sử dụng máy tính hoặc ví điện tử được kết nối với Internet hoặc các mạng được chỉ định. Ngược lại, các loại tiền tệ vật chất, như tiền giấy fiat và tiền đúc, là hữu hình và chỉ có thể giao dịch bởi những người nắm giữ chúng có quyền sở hữu vật lý của họ.

Giống như bất kỳ loại tiền tệ tiêu chuẩn nào, TKTS có thể được sử dụng để mua hàng hóa cũng như thanh toán dịch vụ, mặc dù chúng cũng có thể được sử dụng hạn chế trong một số cộng đồng trực tuyến nhất định, như trang web trò chơi, web đánh bạc hoặc mạng xã hội.

TKTS có tất cả các thuộc tính nội tại như tiền tệ vật lý và chúng cho phép các giao dịch tức thời có thể được thực hiện liền mạch để thực hiện thanh toán qua biên giới khi được kết nối với các thiết bị và mạng được hỗ trợ. Chẳng hạn, người Mỹ có thể thanh toán bằng TKTS cho một đối tác ở xa ở Việt Nam với điều kiện cả hai đều được kết nối với cùng một mạng cần thiết để giao dịch bằng tiền tệ kỹ thuật số.

Lợi thế của tiền kỹ thuật số

Tiền tệ kỹ thuật số cung cấp nhiều lợi thế. Vì thanh toán bằng TKTS được thực hiện trực tiếp giữa các bên giao dịch mà không cần bất kỳ trung gian nào, các giao dịch thường là tức thời và từ 0 đến thấp. Phí này tốt hơn so với các phương thức thanh toán truyền thống liên quan đến ngân hàng hoặc thanh toán bù trừ. Giao dịch điện tử dựa trên tiền tệ kỹ thuật số cũng mang lại sự lưu giữ hồ sơ cần thiết và minh bạch trong giao dịch.

Chúng ta vẫn hàng ngày nghe về tiền ảo, tiền điện tử, tiền mã hóa, TKTS Bitcoin, vậy làm sao để phân biệt chúng, và cách gọi như thế nào là chính xác nhất. Thuận sẽ phân biệt cho các bạn sau định nghĩa dưới đây:

 Tiền ảo là gì?

Tiền ảo là một loại tiền tệ kỹ thuật số chỉ có sẵn ở dạng điện tử và không tồn tại ở dạng vật lý. Nó được lưu trữ và giao dịch chỉ thông qua phần mềm được chỉ định, ứng dụng di động hoặc máy tính hoặc qua ví kỹ thuật số chuyên dụng và các giao dịch xảy ra qua Internet hoặc qua các mạng chuyên dụng an toàn. Tiền ảo được coi là một tập hợp con của nhóm TKTS, cũng bao gồm tiền điện tử.

Định nghĩa về Tiền ảo

Tiền ảo có thể được định nghĩa là một đại diện điện tử của giá trị tiền tệ có thể được phát hành, quản lý và kiểm soát bởi các nhà phát hành tư nhân, nhà phát triển hoặc tổ chức sáng lập. Các loại tiền ảo như vậy thường được thể hiện dưới dạng token và có thể vẫn không được kiểm soát mà không có đấu thầu hợp pháp.

Không giống như tiền thông thường, nó dựa vào một hệ thống ủy thác và có thể không được phát hành bởi một ngân hàng trung ương hoặc cơ quan quản lý ngân hàng khác. Do thiếu một cơ quan quản lý tập trung, các loại tiền ảo như vậy dễ bị dao động trong định giá của chúng. Họ lấy được giá trị của họ dựa trên cơ chế cơ bản, như khai thác trong các trường hợp tiền điện tử hoặc sự hỗ trợ của tài sản cơ bản.

Thuật ngữ Tiền ảo có từ đâu?

Thuật ngữ này ra đời vào khoảng năm 2012, khi Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) định nghĩa tiền ảo để phân loại các loại tiền kỹ thuật số trong một môi trường không được kiểm soát, được phát triển và kiểm soát bởi các nhà phát triển của nó và được sử dụng làm phương thức thanh toán giữa các thành viên của một cộng đồng ảo cụ thể .

Cùng với việc sử dụng bởi công chúng, một loại tiền ảo có thể bị hạn chế sử dụng và nó chỉ có thể được lưu hành giữa các thành viên của một cộng đồng trực tuyến cụ thể hoặc một nhóm người dùng ảo giao dịch trực tuyến trên các mạng chuyên dụng. Tiền ảo hầu hết được sử dụng để thanh toán ngang hàng và đang tìm cách sử dụng ngày càng tăng để mua hàng hóa và dịch vụ.

Cryptocurrency là gì?

Tiếp theo, chúng ta phân tích về CryptoCurrency, một yếu tố giúp phân biệt rõ cryptocurrency như Bitcoin với các đồng tiền kỹ thuật số khác đó là chúng phi tập trung. Không có trung tâm tập trung nào (như nhóm các nhà phát triển game chẳng hạn) có quyền tự ý kiểm soát nguồn cung tiền. Trong khi đó những nhà phát triển tiền ảo có thể kiểm soát theo ý muốn (hoặc cho chúng biến mất hoàn toàn), còn Bitcoin chạy trên hệ thống mạng ngang hàng – các máy tính tham gia cùng đồng thuận cho tiêu chuẩn tương tự.

Không như các đồng tiền được tập trung hoá khác, Bitcoin được đào theo tỉ lệ được kiểm soát về mặt toán học, nguồn cung chỉ phụ thuộc vào nhu cầu của thị trường tự do. Đây cũng là yếu tố phân biệt Bitcoin với tiền tệ truyền thống như đô la vốn cần phải tuân theo quyết định của ngân hàng trung ương. Mật mã vốn có trong cryptocurrency cũng làm chúng ẩn danh hơn khi so với bất kỳ loại tiền thật hay tiền ảo nào khác vì các loại tiền đó đều bị ngân hàng hay nhà phát triển theo dõi.

Cách phân biệt tiền ảo, Cryptocurrency và tiền kỹ thuật số?

Tiền kỹ thuật số là superset tổng thể bao gồm: tiền ảo, tiền mã hóa và tiền điện tử. So với một loại tiền ảo, một loại TKTS bao gồm một nhóm lớn hơn đại diện cho tài sản tiền tệ ở dạng kỹ thuật số. TKTS có thể được quy định hoặc không được kiểm soát. Trong trường hợp trước đây, nó có thể được quy đổi thành một loại tiền pháp định (tiền fiat) – nghĩa là, một ngân hàng trung ương của một quốc gia có thể phát hành một hình thức kỹ thuật số của ghi chú tiền tệ fiat của mình. Mặt khác, một loại tiền ảo thường không được kiểm soát và do đó tạo thành một loại tiền tệ kỹ thuật số.

Tại Việt Nam, trên các phương tiện truyền thông xã hội đang lẫn lộn giữa việc gọi Bitcoin là tiền ảo, TKTS, tiền điện tử hay tiền mã hóa. Theo Wikipedia thì họ định nghĩa Bitcoin là Tiền mã hóa, vì đây là một đồng tiền được mã hóa bằng công nghệ blockchain (Crypto currency). Tiền điện tử, TKTS là (digital currency) . Tiền ảo là (virtual currency ).

Sự khác biệt giữa các loại tiền kỹ thuật số, tiền ảo và tiền mã hóa (Digital, Virtual, và Cryptocurrency)

Vì chúng tồn tại trong rất nhiều biến thể, TKTS có thể được coi là thay thế của tiền ảo và tiền mã hóa. Nếu được phát hành bởi một ngân hàng trung ương của một quốc gia theo hình thức quy định, nó được gọi là Tiền tệ kỹ thuật số Ngân hàng trung ương (Central Bank Digital Currency – CBDC) có kế hoạch ra mắt phiên bản kỹ thuật số của các loại tiền tệ fiat bản địa của họ.

Cùng với CBDC được quy định, một loại TKTS cũng có thể tồn tại ở dạng không được kiểm soát. Trong trường hợp thứ hai, nó đủ điều kiện để được gọi là tiền ảo và có thể nằm dưới sự kiểm soát của các nhà phát triển tiền tệ, tổ chức sáng lập hoặc giao thức mạng được xác định, thay vì được kiểm soát bởi một cơ quan quản lý tập trung.

Tiền mã hóa là một dạng TKTS khác sử dụng mật mã để bảo mật và xác minh các giao dịch cũng như để quản lý và kiểm soát việc tạo ra các đơn vị tiền tệ mới. Bitcoin và Ethereum là các loại tiền mã hóa phổ biến nhất. Vì tiền mã hóa không được kiểm soát, chúng cũng được coi là tiền ảo. Về cơ bản, cả tiền ảo và tiền mã hóa đều được coi là hình thức của tiền tệ kỹ thuật số.

Kết luận

Bài viết trên đây thuận đã giải thích các định nghĩa về tiền tệ kỹ thuật số bao gồm: tiền kỹ thuật số là gì? tiền ảo là gì? Cryptocurrency là gì? cũng như các phân biệt chúng. Hiện nay thị trường tiền điện tử đang biến động rất mạnh không có gi đảm bảo rằng tài sản dạng kỹ thuật số sẽ có giá trị với thời gian. Nếu có ý định tham gia vào thị trường này các bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng và trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để không bị mất trắng tài sản mà vẫn không hiểu lý do tại sao.

Bài tham khảo: Tiền kỹ thuật số là gì? Phân biệt tiền kỹ thuật số, tiền ảo và Cryptocurrency